Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

XI Ka 469/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej z 12.03.2021 r. w sprawie II W 1294 /20

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ prokurator

☐ pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny: pełnomocnik oskarżyciela subsydiarnego

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

Sąd odwoławczy nie przeprowadzał własnych dowodów istotnych dla rozstrzygnięcia.

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1

bvbv

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.

Wobec uwzględnienia przedawnienia z urzędu, Sąd odwoławczy na zasadzie art. 436 kpk nie odnosi się do zarzutów apelacji.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Wnioski

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Przedawnienie.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Wstępnie zaznaczyć wypada, że zarzuty środka odwoławczego i argumentacja przedstawiona w jego uzasadnieniu nie przekonują o braku zawinienia J. K. (1). Nie mogło zatem dojść w fazie postępowania odwoławczego do uniewinnienia.

Poza granicami apelacji Sąd Okręgowy badał jedną z przesłanek określonych w art. 439 §1 pkt 9 kpk i uznał, że doszło do przedawnienia karalności obu przypisanych wykroczeń i to już na etapie rozpoznawania sprawy w I instancji.

Zasadnicze znaczenie miało ustalenie, czy nastąpiło wszczęcie postępowania skarbowego przeciwko sprawcy, co zgodnie z art. 51§2 kks przedłużałoby termin przedawnienia. Jak wynika z akt sprawy, dochodzenie in rem wszczęto 16.10.2019 r (k.21). Aby przekształciło się w fazę in personam, niezbędnym było wydanie postanowienia o przedstawieniu zarzutów, ale nie tylko. Niezbędnym było również dla skuteczności takiej decyzji wykonanie czynności promulgacyjnych. Szeroko naświetla powyższy problem Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 9 listopada 2017 r. w sprawie V KK 373/17. Otóż: „Decydujące znaczenie ma moment wszczęcia postępowania wobec sprawcy, a oceniać go należy na podstawie treści art. 71 § 1 k.p.k. oraz art. 313 § 1 k.p.k., mających odpowiednie zastosowanie w postępowaniu w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe - art. 113 § 1 k.k.s. Aby postanowienie o przedstawieniu zarzutów zostało uznane za wydane, czyli prawnie skuteczne, niezbędne jest kumulatywne spełnienie trzech warunków: sporządzenie postanowienia, jego niezwłoczne ogłoszenie i przesłuchanie podejrzanego. W orzecznictwie Sądu Najwyższego wyrażany jest zgodny pogląd, że pomiędzy terminami "wydanie" postanowienia z art. 71 § 1 k.p.k. a "sporządzenie" postanowienia z art. 313 § 1k.p.k., zachodzi istotna różnica, jako że dla "wydania" niezbędne jest dopełnienie kolejnych czynności procesowych wskazanych w tym drugim przepisie, określanych jako "promulgacja" postanowienia, która jest z kolei niezbędna dla skuteczności tej czynności procesowej. Tym samym dla przyjęcia, że nastąpiło przekształcenie postępowania z fazy in rem w fazę in personam, niezbędne jest łączne spełnienie 3 warunków: sporządzenie postanowienia o przedstawieniu zarzutów, jego niezwłoczne ogłoszenie i przesłuchanie podejrzanego, oczywiście o ile nie skorzysta on z prawa do odmowy składania wyjaśnień oraz gdy nie wystąpią okoliczności wskazane w art. 313 § 1 in fine k.p.k. W praktyce sporządzenie postanowienia o przedstawieniu zarzutów, jego ogłoszenie i ewentualne przesłuchanie podejrzanego, powinno nastąpić w ciągu jednego dnia, chyba że zachodzą okoliczności wskazane w art. 313 § 1 k.p.k. in fine. Oczywistym jest również, że organ postępowania przygotowawczego powinien tak zaplanować te czynności, aby wszystkie zostały przeprowadzone przed upływem terminu przedawnienia, ponieważ w przeciwnym razie doprowadzi on do wystąpienia negatywnej przesłanki procesowej z art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k.”. W cytowanym uzasadnieniu Sąd Najwyższy zauważa: „Jednocześnie Sądy obu instancji nie wykazały, aby w sprawie niniejszej zaszły okoliczności pozwalające na uznanie, że ogłoszenie postanowienia o przedstawieniu zarzutów i przesłuchanie podejrzanego nie było możliwe z powodu ukrywania się lub nieobecności podejrzanego w kraju. Przepis art. 313 § 1 k.p.k. in fine jest w tym względzie jednoznaczny i wskazuje tylko na te dwie kategorie przeszkód leżących po stronie podejrzanego, które pozwalają na uznanie, wydanego postanowienia o przedstawieniu zarzutów za prawnie skuteczne, mimo nieprzeprowadzenia czynności promulgacyjnych. Natomiast do takich przeszkód wskazany przepis nie zalicza innych działań podejrzanego utrudniających prowadzenie postępowania, na które powoływały się Sądy obu instancji, takich jak: zaniechanie odbioru korespondencji, czy też brak stawiennictwa na przesłuchanie mimo prawidłowego zawiadomienia o terminie tej czynności.”

Akceptując powyższe stanowisko, Sąd Okręgowy zauważa, że od czasu wszczęcia dochodzenia trwały czynności mające na celu przesłuchanie J. K. i dopiero w dniu 19.03.2020 r. wydano postanowienie o zastosowaniu postępowania w stosunku do nieobecnych (k.59). Tym samym stoi na stanowisku, że dopiero tego dnia stało się możliwe uznanie przesłuchania obwinionego za niemożliwe w rozumieniu art. 313§1 kpk.

Mimo określenia przez oskarżyciela publicznego końca czasu popełnienia czynu w punkcie I na 6.09.2019 r. (data zawiadomienia k. 2), termin ten należało określić obiektywnie, wg reguł prawnych obowiązujących w tej dziedzinie. Terminy do wpłaty podatków od towarów i usług upływały w dniu 25 następnego kwartału, a więc 25.04 i 25.07.2018 r. Czym innym są natomiast okoliczności wpływające na wnioskowanie o uporczywości w niepłaceniu podatków. W żaden sposób nie można wydłużać terminu wykroczenia skarbowego do dowolnej daty. Fakt, że do momentu rozpoczęcia czynności w postępowaniu skarbowym nie nastąpiła zapłata podatku, podlega obiektywnej ocenie organu wymiaru sprawiedliwości, ale nie może stanowić granicy dla określenia ram czasowych czynu.

W przedmiotowej sprawie termin przedawnienia upłynął z końcem roku 2019 wg art. 51§1 i 44§3 kks (vide wyrok SN z 17.11.2014 r, III KK 226/14). Zapis stosowanego odpowiednio art. 44§2 kks nie ma wpływu na takie wnioskowanie, albowiem wprowadza dodatkowe kryterium, związane z art. 70 Ordynacji podatkowej, funkcjonujące obok regulacji art. 51 kks. W tym układzie pierwotnie następuje przedawnienie należności, zaś skutkiem jest przedawnienie postępowania karnego skarbowego.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

Przedawnienie karalności obu czynów.

☒ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Zostały przedstawione wyżej. Uchylenie orzeczenia nakazuje art. 439§1 kpk w pierwszym zdaniu.

2.1.

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

.

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

I. 

Koniecznośc umorzenia postępowania wynika z art. 17§1 pkt 6 kpk, stosowanego w postępowaniu o wykroczenie skarbowe.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

III.

Udział obrońcy ustanowionego z urzędu w rozprawie odwoławczej i złożenie stosownego wniosku determinowały konieczność orzeczenia o wynagrodzeniu za obronę, wypłacanego przez Skarb Państwa na podstawie §4 ust. 1, 3, 17 ust. 2 pkt 4 Rozporządzenia Min. Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu.

W przypadku umorzenia postępowania koszty procesu ponosi Skarb Państwa zgodnie z art. 632 pkt 2 kpk.

7.  pODPIS

Dorota Dobrzańska

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Uznanie winy oraz wymiar kary.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana