Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 listopada 2019 roku

Sąd Rejonowy w Świdnicy I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący SSR Maja Snopczyńska

Protokolant Adriana Kowalczyk

po rozpoznaniu w dniu 21 listopada 2019 roku w Świdnicy

sprawy z powództwa E. C. (...) w G.

przeciwko B. J.

o zapłatę 5.829,75 zł

I.  zasądza od pozwanej B. J. na rzecz strony powodowej E. C. (...) w G. kwotę 2.604,71 zł (dwa tysiące sześćset cztery złote siedemdziesiąt jeden groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od 24 października 2018 roku do dnia zapłaty;

II.  umarza postępowanie co do kwoty 300,00 zł;

III.  dalej idące powództwo oddala;

IV.  koszty procesu wzajemnie znosi.

UZASADNIENIE

Strona powodowa E. C. (...) z siedzibą w G. w dniu 24 października 2018 r. wniosła pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym przeciwko pozwanej B. J. o zapłatę kwoty 5.829,75 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 17 października 2018 r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu.

W uzasadnieniu pozwu strona powodowa wskazała, że przedmiotowa wierzytelność powstała w wyniku zawarcia przez pozwaną z wierzycielem pierwotnym (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. umowy pożyczki nr (...) zgodnie z ustawą z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim. Pozwana nie wywiązała się z warunków umowy w zakresie zasad zwrotu pożyczki. Wierzyciel pierwotny w dniu 12 grudnia 2017 r. dokonał przelewu przysługującej mu od pozwanej wierzytelności na rzecz strony powodowej E. C. (...) z siedzibą w G.. Na kwotę dochodzoną pozwem na dzień przygotowania pozwu złożyły się kwota 2.855,78 zł tytułem sumy niespłaconego kapitału pożyczki, kwota 112,85 zł tytułem sumy odsetek umownych stanowiących część odsetkową niespłaconych rat pożyczki, kwota 194,38 zł tytułem sumy odsetek umownych naliczonych od przeterminowanych rat kapitału w trakcie obowiązywania umowy pożyczki oraz naliczonych od dnia następnego po wypowiedzeniu umowy pożyczki do dnia sporządzenia pozwu oraz kwota 2.666,74 tytułem pozostałej niespłaconej części opłaty operacyjnej naliczonej zgodnie z warunkami umowy.

W dniu 14 grudnia 2018 r. Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym (...)w(...) (...) wydał w przedmiotowej sprawie (sygn. akt (...)) nakaz zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym zgodnie z żądaniem strony powodowej wyrażonym w pozwie.

Pozwana wniosła skutecznie sprzeciw od wydanego w sprawie nakazu zapłaty zaskarżając go w całości i wnosząc o oddalenie powództwa, ewentualnie rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty w kwocie po 50,00 zł miesięcznie. Pozwana podniosła zarzut nieprzytoczenia przez powoda okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, a tym samym niedokonania czynności procesowych zgodnie z dobrymi obyczajami, niewyjaśnieniu okoliczności sprawy zgodnie i bez zatajania czegokolwiek, spełnienia świadczenia w części.

W uzasadnieniu sprzeciwu pozwana przyznała, że w dniu 11 grudnia 2017 r. zawarła umowę pożyczki (nr umowy (...)), otrzymała należną kwotę pożyczki zgodnie z umowy i początkowo dokonywała spłaty rat kredytu zgodnie z harmonogramem, której jednak zaprzestała wobec trudnej sytuacji materialnej. Pozwana dokonuje spłaty kredytu w kwotach po 50,00 zł. Pozwana wskazała, że wystąpiła do spółki (...) Sp. z o.o. z wnioskiem o udzielenie ulgi w spłacie której jednak nie otrzymała, mimo powtórnego wystąpienia z wnioskiem. Pożyczka została wypowiedziana pismem z dnia 12 czerwca 2018 r. przez Kancelarię (...) S.A., kancelaria nie przedłożyła jednak pełnomocnictwa do reprezentowania wierzyciela pierwotnego. Następnie pozwana została zawiadomiona o cesji wierzytelności. Pomimo wystąpienia do strony powodowej z wnioskiem o udzielenie ulgi w spłacie pożyczki pozwana ponownie spotkała się z odmową. Pozwana wskazała, że z uwagi na trudną sytuację materialną nie jest w stanie spłacać pełnej wysokości rat pożyczki bez uszczerbku na swoim utrzymaniu, jest bowiem osoba starszą, prowadzącą jednoosobowo gospodarstwo domowe, z uzyskiwanego dochodu w kwocie 2.114,93 zł z tytułu emerytury znaczą cześć dochodów przeznacza na leczenie i medykamenty.

Postanowieniem z dnia 23 stycznia 2019 r. Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym (...)w (...)przekazał niniejszą sprawę Sadowi Rejonowemu w (...).

Pismem z dnia 18 kwietnia 2019 r. strona powodowa przedłożyła dowody na poparcie swoich twierdzeń oraz cofnęła pozew w zakresie należności głównej o kwotę 300,00 zł ze zrzeczeniem się roszczenia z uwagi na dokonywane przez pozwaną wpłaty po wniesieniu pozwu.

Pozwana, pismem z dnia 29 kwietnia 2019 r., odnosząc się do dowodów z dokumentów przedłożonych przez stronę powodową, zakwestionowała wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu wskazując, że koszty jakimi można obciążyć konsumenta, winny być poddane ocenie z punktu widzenia art. 58 § 2 k.c. lub przepisu art. 385 ¹ k.c oraz, że nie odzwierciedlają one realnie poniesionych kosztów a wręcz przerzucają na konsumenta ciężar prowadzenia działalności przez powodową spółkę.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 11 grudnia 2017 r. pozwana B. J. zawarła ze spółką (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W., umowę pożyczki ratalnej numer (...) na mocy której pozwanej wypłacono kwotę 3.000,00 zł.

Bezsporne

W myśl zapisów umowy całkowita kwota pożyczki wynosiła 3.000,00 zł. Kwota pożyczki była oprocentowana wedle stopy 10% w skali roku. Całkowity koszt pożyczki wynosił 3.484,73 zł na który złożyły się kwota 3.000,00 zł (pozodsetkowy koszt kredytu – prowizja) oraz kwota 484,85 zł tytułem łącznej kwoty odsetek, w związku z czym rzeczywista roczna stopa oprocentowania wyniosła 78,56 %. Zobowiązanie zostało rozłożone na 36 rat miesięcznych w wysokości 180,14 zł. Termin spłaty ostatniej z rat przypadał na dzień 11 grudnia 2020 r. Niespłacenie rat pożyczki ratalnej zgodnie z harmonogramem rat powodowało powstanie zadłużenia przeterminowanego, od którego pożyczkodawca był uprawniony do pobierania odsetek za opóźnienie w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie. Nadto w przypadku braku spłaty pożyczki ratalnej w terminie spłaty lub powstania zaległości w spłacie pożyczki ratalnej w wysokości odpowiadającej dwóm pełnym ratom pożyczki pożyczkodawca był uprawniony do wypowiedzenia umowy pożyczki ratalnej ze skutkiem natychmiastowym Każda ze stron umowy została parafowana przez pozwaną, nadto umowa została czytelnie podpisana przez pozwaną i działającego w imieniu wierzyciela pierwotnego agenta.

Dowód:

- umowa pożyczki ratalnej z dnia 11 grudnia 2017 r. wraz z załącznikami – k. 34-50.

Już w dniu 12 grudnia 2017 r. na podstawie umowy sekurytyzacji spółka (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. przelała na rzecz funduszu E. C. (...) z siedzibą w G. wierzytelności z tytułu zawartych umów pożyczek, w tym pożyczki zawartej z pozwaną B. J..

Dowód:

- umowa sekurytyzacji z dnia 12 grudnia 2017 r. wraz z załącznikiem – k. 54-56.

Pismem z dnia 6 lutego 2018 r. pozwana B. J. zwróciła się do pożyczkodawcy – spółki (...) Sp. z o.o. z siedziba w W. o udzielenie ulgi w zapłacie zadłużenia wynikającego z umowy pożyczki numer (...) poprzez odroczenie terminu płatności zobowiązania, ewentualnie zmniejszenie wysokości raty i wydłużenie okresu płatności. Pozwana wskazała, że wobec trudnej sytuacji materialnej nie jest w stanie spłacać znacznej wysokości rat bez uszczerbku na swoim miesięcznym utrzymaniu, bowiem jest osobą starszą, która prowadzi samodzielnie jednoosobowe gospodarstwo domowe, posiada miesięczny dochód w wysokości 2.11,93 zł z tytułu otrzymywania emerytury, z której znaczą część wydatkuje na leczenie i zakup medykamentów ze względu na zły stan zdrowia, w którym się znajduje.

Dowód:

- pismo powódki z dnia 6 lutego 2018 r. – k. 51.

Zarówno wierzyciel pierwotny jak i strona pozwana odmówiły pozwanej udzielenia ulgi w spłacie zadłużenia wynikającego z przedmiotowej umowy pożyczki.

Bezsporne

Pismem z dnia 12 czerwca 2018 r. strona powodowa wypowiedziała umowę pożyczki zawartą z pozwaną z zachowaniem trzydziestodniowego okresu wypowiedzenia.

Dowód:

- wypowiedzenie umowy pożyczki z dnia 12 czerwca 2018 r. – k. 53.

Pozwana otrzymała oświadczenie o wypowiedzeniu umowy pożyczki. Po wytoczeniu powództwa pozwana dokonała wpłat na łączną kwotę 300,00 zł, łącznie zaś na poczet roszczenia wynikającego z umowy pożyczki pozwana uiściła kwotę 880,14 zł.

Bezsporne

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo tylko częściowo podlegało uwzględnieniu.

Rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie oparto na przepisach ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny (Dz. U. z dnia 18 maja 1964 roku, Nr 16, poz. 93 ze zm. – tekst jednolity). Podstawę prawną powództwa strony powodowej stanowił art. 720 § 1 k.c., zgodnie z którym przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W ocenie Sądu nie budziła wątpliwości legitymacja procesowa strony powodowej, bowiem wykazała ona w sposób prawidłowy, że przeszła na nią wierzytelności z tytułu umowy pożyczki zawartej przez pożyczkodawcę (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. z pozwaną B. J., co zostało wykazane na podstawie przedłożonej umowy sekurytyzacji z dnia 12 grudnia 2017 r. wraz z załącznikiem. Nadto w przedmiotowej sprawie w zasadzie bezspornymi były kwestie istnienia, wysokości i wymagalności roszczenia dochodzonego pozwem w niniejszej sprawie. Pozwana przyznała bowiem, że zawarła umowę pożyczki z wierzycielem pierwotnym, wypłacono jej środki z tytułu umowy pożyczki, nie regulowała rat w pełnej wysokości, wobec czego umowa pożyczki została przez stronę powodową wypowiedziana, a roszczenie strony powodowej stało się wymagalne.

Pozwana kwestionowała jednak roszczenie strony powodowej w zakresie dochodzonej kwoty prowizji, która w myśl zapisów umowy wynosiła 2999,88 zł. Pozwana wskazywała, że art. 36a ustawy o kredycie konsumenckim reguluje co prawda górną granicę kosztów pozaodsetkowych, jakimi można obciążyć konsumenta, jednakże sama wysokość kosztów musi być poddana ocenie z punktu widzenia art. 58 § 2 k.c. lub przepisu art. 385 ¹ k.c., nadto wskazywała, że pozaodsetkowe koszty kredytu winny odzwierciedlać realnie poniesione koszty przez pożyczkodawcę.

Już na wstępie wskazać należy, że poza odsetkowe koszty kredytu – tj. koszt prowizji w kwocie 2999,80 zł jest zgodny z art. 36a ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz.U. z 2011 r., Nr 126, poz. 715 ze zmianami). Prowizja nie jest bowiem wyższa niż maksymalna wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu liczona wedle wzoru wskazanego w art. 36a ust 1 ustawy o kredycie konsumenckim, nadto nie są wyższe od całkowitej kwoty kredytu (art. 36a ust 2 tejże ustawy). Jednakże, w ocenie Sądu, zapis umowy pożyczki zawartej między stronami zobowiązujący pozwaną do zapłaty kwoty 2999,80 zł tytułem prowizji stanowi klauzulę abuzywną w świetle przepisów o zobowiązaniach umownych i ochronie konsumenta przed niedozwolonymi klauzulami umownymi. Zgodnie bowiem z treścią art. 385 ¹ § 1 k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy; nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Zdaniem Sądu ustalone warunki umowy, bez wskazania, czym w istocie jest prowizja i z czego wynika jej wysokość pozostają w sprzeczności z dobrymi obyczajami i naruszają interes pozwanej. Kwota ta nie jest głównym świadczeniem, więc pozostaje poza wyłączeniem wynikającym ze zdania drugiego powołanego wyżej przepisu. Jej ocena w świetle warunków umowy prowadzi do wniosku, iż narusza klauzulę dobrych obyczajów. Zaznaczyć należy, że Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów stale piętnuje generowanie dodatkowych kosztów stosowane przez podmioty udzielające pożyczek, gdyż koszty te nie odzwierciedlają faktycznie poniesionych kosztów obsługi pożyczki. Wobec powyższego należało uznać, że powód nie mógł skutecznie dochodzić roszczeń z tytułu prowizji wynikającej z umowy.

Wobec powyższego Sąd ustalił, że pozwana winna była zwrócić stronie powodowej wyłącznie kwotę 3.000,00 zł wraz z odsetkami umownymi w łącznej kwocie 484,85 zł wynikającymi z umowy. Jak wynika z pisma strony powodowej z dnia 18 kwietnia 2019 r. (k. 21-24) pozwana na poczet roszczenia wynikającego z umowy pożyczki uiściła kwotę 880,14 zł. Z uwagi na powyższe zasądzeniu na rzecz strony powodowej podlegała wyłącznie kwota 2.604,71 zł wraz zastawowymi odsetkami za opóźnienie (art. 481 § 1 i 2 k.c.) liczonymi od dnia wytoczenia powództwa (24 października 2018 r.) do dnia zapłaty, o czym Sąd orzekł w pkt I wyroku, zaś dalej idące powództwo podlegało oddaleniu, o czym Sąd orzekł w pkt III wyroku.

Na marginesie Sąd wskazuje, że wniosek o rozłożenie zasądzonej od pozwanej należności na raty w myśl art. 320 k.p.c. nie podlegał uwzględnieniu albowiem pozwana nie wykazała, że zachodzą szczególnie uzasadnione okoliczności uzasadniające rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty. Pozwana, ani jej pełnomocnik nie stawili się na rozprawy przeprowadzone w dniach 19 września 2019 r. i 21 listopada 2019 r., nie przedłożyła również na okoliczność swojego stanu majątkowego żadnego dowodu z dokumentu wobec czego nie uprawdopodobniła zasadności swojego wniosku.

Pismem z dnia 18 kwietnia 2019 r, strona powodowa cofnęła pozew ze zrzeczeniem się roszczenia w zakresie należności głównej w kwocie 300,00 zł w związku z dokonanymi przez pozwaną wpłatami po wytoczeniu powództwa.

W myśl art. 203 § 1 k.p.c. pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia, aż do wydania wyroku. W myśl § 4 cytowanego przepisu, sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że wymienione czynności są sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzają do obejścia prawa.

Skoro zatem nie ujawniono okoliczności o jakich mowa w art.203 § 4 k.p.c., orzeczono uwzględniając treść art. 355 § 1 k.p.c., jak w pkt II wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł w oparciu o art. 100 k.p.c. Biorąc po uwagę fakt, że każda ze stron wygrała i przegrała proces w blisko 50%, nadto z uwagi na poniesienie przez strony kosztów tego procesu w zbliżonej wysokości, Sad uznał, że stosunkowe rozliczenie kosztów procesu w niniejszej sprawie jest niezasadne, wobec czego należało znieść wzajemnie koszty procesu pomiędzy stronami, o czym orzeczono w pkt IV wyroku.