Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wnioskodawczyni D. W. opiekun całkowicie ubezwłasnowolnionej A. W. domagała się uchylenia ubezwłasnowolnienia swojej córki. W uzasadnieniu wskazała, że wniosek o ubezwłasnowolnieni córki złożyła pochopnie, a córka nie wyrządziła nikomu krzywdy tylko przechodziła okres buntu i przeżywała odejście ojca. Obecnie bierze leki jest inną osobą i przebywa w domu w okresach świątecznych czy wakacyjnych, a w jej zachowaniu widoczna jest zmiana bowiem stała się spokojna i zainteresowana zżyciem rodziny. Ma jednak pretensje do wnioskodawczyni za zamknięcie jej w więzieniu gdyż z powodu koronawirusa nie ma widzeń. Wnioskodawczyni z kolei sama źle się czuje z powodu podjętych działań, które skutkowały ubezwłasnowolnieniem uczestniczki i które obecnie uważa za krzywdzące córkę.

Sad ustalił co następuje :

Uczestniczka postepowania A. W. ubezwłasnowolniona została całkowicie postanowieniem Sądu Okręgowego w Suwałkach z dnia 16 kwietnia 2007r., a jej opiekunem ustanowiona została matka D. W. (postanowienia k48,55 akt sprawy I Ns 7/07). Wniosek o ubezwłasnowolnienie złożyła wówczas matka uczestniczki D. W., a sporządzona na potrzeby sprawy opinia wskazywała na rozpoznanie u A. W. upośledzenia umysłowego w stopniu znacznym oraz chorobę psychiczną w postaci zespołu urojeniowo-depresyjnego- ze wskazaniem na niemożność kierowania przez nią swoim postepowaniem (opinia k.22-24 akt I Ns 7/07).

Obecnie uczestniczka przebywa w (...) w (...), ma rentę po ojcu w kwocie ok.3000 zł miesięcznie, nie potrafi czytać, na prośbę mamy robiła zakupy lecz produkty miała spisane na kartce, a z S. by dojechała do O. gdyby ktoś ją wsadził do autobusu (wyjaśnienia wnioskodawczyni i uczestniczki k.24).

Z wywiadu pracownika socjalnego wynika, że uczestniczka jest w prawidłowych relacjach z współmieszkankami pokoju (...) osobowego, skarg nie zgłasza, angażuje się w pomoc, korzysta z terapii zajęciowej i zabiegów rehabilitacyjnych oraz na bieżąco zgłasza personelowi swoje potrzeby. J. w stałym kontakcie z matką po których jest podenerwowana, a matka uczestniczki dała się poznać personelowi jako osoba roszczeniowa i konfliktowa. Zdaniem pracownika socjalnego z uwagi na chorobę psychiczną uczestniczka jest niezdolna do samodzielnego zaspakajania podstawowych potrzeb życiowych (rodzinny wywiad środowiskowy k.52-53).

Z opinii psychologa nadesłanej z (...) wynika, że uczestniczka cierpi na schizofrenię, kilkukrotnie hospitalizowana. Utrzymuje kontakt z mamą, bratem i dwiema siostrami. Sprawna ruchowo, zdolna do samoobsługi wymaga jednak pomocy doraźnej i pokierowania, w stanie stabilnym psychicznie. Kontakt słowny nie zawsze logiczny, ograniczony zasób słów mowa bywa niewyraźna, słaba umiejętność czytania i pisania. Nie stwierdzono objawów ostrej psychozy w zakresie zaburzeń spostrzegania i myślenia, bez myśli suicydalnych i rezygnacyjnych. Brak myślenia abstrakcyjnego, krytycyzmu, niedojrzałość emocjonalna i społeczna przy słabej zdolności rozumienia złożonych sytuacji życiowych i wnioskowania przyczynowo skutkowego. W (...) zaadoptowana, zadowolona z pobytu skarg nie zgłasza.

Z uwagi na chorobę, brak krytycyzmu, inwencji i nieporadność społeczną wymaga stałego nadzoru i kierowania, przy tym niezdolna do samodzielnego zaspakajania podstawowych potrzeb życiowych. Wymaga stałej kontroli i systematycznego przyjmowania leków (opinia psychologiczna k.55)

W celu wyjaśnienia czy ustąpiły przesłanki uzasadniające ubezwłasnowolnienie uczestniczki dopuszczony został przez sąd dowód z opinii biegłych sądowych psychiatry i psychologa. Sporządzona w sprawie opinia psychiatry i psychologa wskazuje na rozpoznanie u uczestniczki schizofrenii oraz upośledzenia umysłowego w stopniu umiarkowanym. Ze względu na przewlekłość choroby rokowanie co do wyleczenia niekorzystne, a upośledzenie pozostanie. Zdaniem biegłych nie ustały przesłanki uzasadniające ubezwłasnowolnienie, nie nastąpiła zmiana stanu zdrowia. W dalszym ciągu obecna jest choroba psychiczna i upośledzenie umysłowe, brak pełnego krytycyzmu wobec własnej choroby. Występuje brak zdolności do samodzielnej egzystencji przy zaburzonej zdolności do kierowania swoim postępowaniem.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 559 § 1 kpc sad uchyli ubezwłasnowolnienie, gdy ustały przyczyny dla których je orzeczono.

Stosownie do treści art. 13 § 1 k.c. osoba, która ukończyła lat trzynaście, może być ubezwłasnowolniona całkowicie, jeżeli wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, nie jest w stanie kierować swym postępowaniem. Zgodnie zaś z art. 16 § 1 k.c. osoba pełnoletnia może być ubezwłasnowolniona częściowo z powodu choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, jeżeli stan tej osoby nie uzasadnia ubezwłasnowolnienia całkowitego, lecz potrzebna jest pomoc do prowadzenia jej spraw.

Przepisy powyższe enumeratywnie wskazują trzy grupy przyczyn dysfunkcji mentalnej uzasadniającej potrzebę pomocy w prowadzeniu jej spraw: 1) chorobę psychiczną, 2) niedorozwój umysłowy, 3) zaburzenia psychiczne takie jak pijaństwo lub narkomania. Podstawą ubezwłasnowolnienia są zatem odchylenia od normalnego stanu psychicznego, których konsekwencją jest brak możliwości kierowania swoim postępowaniem. Oceny tej dokonuje się z punktu widzenia dobra osoby dotkniętej dysfunkcją innymi słowy ubezwłasnowolnienie stanowi zabezpieczenie takiej osoby przed jej samodzielnymi działaniami, które mogą wyrządzić jej krzywdę bądź szkodę majątkową.

Niewątpliwie uczestniczka postępowania nie jest osobą zdrową. Choruje ona na chorobę psychiczną i dotknięta jest upośledzeniem umysłowym, co zostało potwierdzone dokumentacją znajdującą się w aktach spraw i Ns 7/07 i I Ns 83/21 oraz opiniami biegłych sądowych sporządzonych na potrzeby niniejszego postępowania. Sama uczestniczka postępowania nie kwestionowała swojej choroby.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe pozwoliło ustalić, iż stan zdrowia uczestniczki nie uległ poprawie i nie rokuje wyleczenia. Nie jest ona w stanie załatwić najprostszych rzeczy, wymaga kierowania nawet w sprawach samoobsługowych. Brak umiejętności pisania, czytania ze zrozumieniem. Załatwienie jakiejkolwiek sprawy poza miejscem zamieszania przerasta jej możliwości, a do tego brak umiejętności abstrakcyjnego i logicznego myślenia przy braku krytycyzmu może narażać ja na poważne szkody majątkowe albowiem dysponuje ona świadczeniem rentowym w dość wysokiej kwocie – bo blisko 3000 zł miesięcznie.

Ubezwłasnowolnienie jest instytucją powołaną w interesie osoby chorej, która z przyczyn określonych w art. 13 § 1 KC nie jest w stanie kierować swoim postępowaniem albo z przyczyn określonych w art. 16 § 1 KC potrzebuje pomocy do prowadzenia spraw życia codziennego. Zatem interes osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, należy uznać za nadrzędną dyrektywę orzekania o ubezwłasnowolnieniu a także przy ocenie przesłanek niezbędnych do uchylenia ubezwłasnowolnienia. Aby zatem uchylić orzeczone ubezwłasnowolnienie zebrany materiał dowodowy musi pozwalać na zasadne przyjęcie, że uczestniczka postępowania jest w stanie kierować swoim postępowaniem we wszelkich sprawach które dotyczą jej osoby i majątku i to w taki sposób, że nie spowoduje po swojej stronie szkody materialnej czy krzywdy osobistej.

Zebrany materiał dowodowy w sprawie niniejszej nie pozwala jednak na przyjęcie, że odpadły podstawy uzasadniające ubezwłasnowolnienie stąd też wniosek nie zasługiwał na uwzględnienie.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji. SSO Cezary Olszewski