Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 grudnia 2020 r.

Sąd Rejonowy w Tczewie I Wydział Cywilny

Przewodniczący: Sędzia Dorota Słowik

Protokolant: sekretarz sądowy Dagmara Wróbel

po rozpoznaniu w dniu 10 grudnia 2020 r. w Tczewie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.

przeciwko U. J.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej U. J. na rzecz powoda (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 881 zł. (osiemset osiemdziesiąt jeden złotych) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od tej kwoty od dnia 9 listopada 2018 r. do dnia zapłaty,

2.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 54,38 zł. (pięćdziesiąt cztery złote trzydzieści osiem groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 699/20

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 23 grudnia 2019 r. (...) w W. wniósł o zasądzenie na jego rzecz od U. J. kwotę 881 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 9 listopada 2018 r. Nadto wniósł o zasądzenie od pozwanej na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania.

W uzasadnieniu wskazał, że strony zawarły umowę ubezpieczenia (...) nr (...). Składka ubezpieczeniowa miała być płatna w jednej racie, w kwocie 881 zł, do dnia 8 listopada 2018 r.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Lublin – Zachód w Lublinie orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwana U. J. wniosła sprzeciw od powyższego nakazu. Wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu podniosła, iż w dniu 25 października 2018 r. zawarła umowę z powodem (...) SA w W.. Nadto zawarła umowę z (...) S.A. dotyczącą tego samego okresu ubezpieczeniowego. Wobec tego powódka wypowiedziała umowę zawartą z powodem.

S ąd ustalił następujący stan faktyczny:

U. J. zawarła umowę ubezpieczenia samochodu nr (...) z(...)w W., na dowód czego wystawiono polisę. Umowę zawarto za pośrednictwem agenta. Okres ubezpieczenia obowiązywał od 7 listopada 2018 r. do 6 listopada 2019 r. Składka ubezpieczeniowa wynosiła 881 zł i miała zostać opłacona do dnia 8 listopada 2018 r. U. J. nie zapłaciła składki.

Nadto U. J. zawarła umowę ubezpieczenia samochodu nr (...) z (...) E. (...) obejmującą tożsamy przedmiot oraz okres ubezpieczenia. Informację o możliwości zawarcia tej umowy przekazała jej córka. Zdecydowała się na jej zawarcia, albowiem składka ubezpieczeniowa była niższa.

( D. ód: polisa ubezpiecze ń komunikacyjnych nr (...) k. 8v-9; polisa (...) komunikacja (...) k. 13; zeznania U. J. k. 61 – 00:01:28 – 00:08:10, 00:09:53- 00:15:07).

W dniu 1 listopada 2018 r. U. J. wypowiedziała umowę ubezpieczenia zawartą z (...) SA w W., wskazując na art. 28 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, (...)

W piśmie z dnia 9 listopada 2018 r. U. J. złożyła kolejne oświadczenie o wypowiedzeniu umowy z (...) SA w W. na podstawie art. 28a ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, (...)

( D. ód: pismo z dnia 9 listopada 2018 r. k. 11; pismo z dnia 1 listopada 2018 r. – k. 11v, zeznania U. J. k. 61 - 00:01:28 – 00:08:10, 00:09:53- 00:15:07).

W odpowiedzi (...) SA w W. wskazał, iż art. 28 powyższej ustawy dotyczy sytuacji, w której dochodzi do automatycznego przedłużenia umowy. Tymczasem ubezpieczenie, z którego chce zrezygnować U. J. nie przedłużyło się automatycznie. Umowa została zawarta z jej inicjatywy z agentem.

W kolejnym piśmie (...) SA w W. podniósł, że zarejestrował wypowiedzenie umowy na podstawie art. 28 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, (...) Następnie otrzymał wypowiedzenie na podstawie art. 28a ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, (...) przy czym nie może mieć ona zastosowania do umowy zawartej pomiędzy stronami, ponieważ została zawarta u agenta. Wobec tego zarejestrował wypowiedzenie z końcem okresu obowiązywania polisy.

( D. ód: pismo k. 48; pismo z dnia 21 listopada 2018 r. k. 9v)

(...) SA w W. w piśmie z dnia 11 stycznia 2019 r. wezwał U. J. do zapłaty kwoty 891,47 zł z tytułu umowy ubezpieczenia.

W kolejnym piśmie U. J. wskazała, iż brak zapłaty składki ubezpieczeniowej wynika z braku podstawy prawnej, albowiem skutecznie wypowiedziała umowę ubezpieczenia. Wskazała, iż pismo to należy interpretować także jako oświadczenie o woli zakończenia łączącego strony stosunku prawnego.

( D. ód: wezwanie do zap łaty k. 80; pismo k. 10v)

S ąd zważył co następuje:

Powyższy stan faktyczny był w zasadzie bezsporny – stanowiska stron różnią się co do konsekwencji prawnych złożonych przez pozwaną oświadczeń. Jego ustaleniu służyły dokumenty, których strony nie kwestionowały. Ich treść i autentyczność nie budzi wątpliwości Sądu.

Za wiarygodne Sąd uznał zeznania U. J. złożone w charakterze strony, albowiem znajdują one potwierdzenie w dokumentach zgromadzonych w aktach sprawy. Pozwana potwierdziła zawarcie umów oraz wyjaśniła przyczyny, dla których zdecydowała się na zawarcie drugiej umowy.

Przechodząc do oceny prawnej powództwa należy wskazać, iż zasługiwało ono na uwzględnienie w całości.

Podstawę prawną umowy będącej źródłem zobowiązania w niniejszej sprawie stanowi przepis art. 805 § 1 k.c., zgodnie z którym przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. W myśl art. 813 § 2 k.c. jeżeli nie umówiono się inaczej, składka powinna być zapłacona jednocześnie z zawarciem umowy ubezpieczenia, a jeżeli umowa doszła do skutku przed doręczeniem dokumentu ubezpieczenia – w ciągu 14 dni od jego doręczenia. Z kolei przepis art. 809 § 1 k.c. przewiduje, iż ubezpieczyciel zobowiązany jest potwierdzić zawarcie umowy dokumentem ubezpieczenia.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (dalej: ustawa), posiadacz pojazdu mechanicznego jest obowiązany zawrzeć umowę obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem posiadanego przez niego pojazdu. Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń trwa przez okres wskazany w umowie i kończy się z upływem ostatniego dnia tego okresu, z zastrzeżeniem wyjątków określonych w ustawie (art. 12 ust. 1 ustawy). Umowę ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych zawiera się na okres 12 miesięcy z zastrzeżeniem art. 27, zaś okres kończy się z upływem dnia poprzedzającego początkowy dzień okresu ubezpieczenia (art. 26 ustawy).

Pozwana podnosi, iż skutecznie wypowiedziała łączącą strony umowę ubezpieczenia, powołując się w tym zakresie na podstawy z art. 28 ustawy oraz art. 28a ustawy.

Zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy, jeżeli posiadacz pojazdu mechanicznego nie później niż na jeden dzień przed upływem okresu 12 miesięcy, na który umowa ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych została zawarta, nie powiadomi na piśmie zakładu ubezpieczeń o jej wypowiedzeniu, uważa się, że została zawarta następna umowa na kolejne 12 miesięcy, z zastrzeżeniem ust. 2.

Wskazana podstawa wypowiedzenie dotyczy sytuacji, w której ma dojść do zastosowania tzw. klauzuli prolongacyjnej, mającej na celu zapewnienie nieprzerwanej ochrony ubezpieczeniowej. Przewiduje ona bowiem „milczące” zawarcie umowy ubezpieczenia na następny okres 12 miesięcy. Dopiero złożenie oświadczenia o wypowiedzeniu spowoduje, iż umowa nie zostanie przedłużona.

Na gruncie niniejszej sprawy trzeba więc zauważyć, że oświadczenie o wypowiedzeniu umowy na podstawie wskazanego wyżej przepisu, nie mogło dotyczyć umowy zawartej pomiędzy stronami. Słusznie wskazuje bowiem powód, iż została ona zawarta z agentem i nie była wynikiem prolongowania wcześniejszej umowy – albowiem takiej pomiędzy stronami nie było. Innymi słowy, była to pierwsza tego typu umowa pomiędzy stronami. Oświadczenie złożone przez pozwaną mogło dotyczyć jedynie kolejnej umowy, która miałaby zostać zawarta po upływie aktualnego okresu ubezpieczenia. Składając oświadczenie o wypowiedzeniu, pozwana wyraziła wolę zakończenia umowy po upływie okresu ubezpieczenia (06.11.2019r.). Tym samym, wbrew stanowisku pozwanej, jej oświadczenie nie mogło zakończyć ówcześnie wiążącego strony stosunku prawnego.

Z kolei zgodnie z art. 28a ust. 1 ustawy jeżeli posiadacz pojazdu mechanicznego w tym samym czasie jest ubezpieczony w dwóch lub więcej zakładach ubezpieczeń, przy czym co najmniej jedna z umów ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych została zawarta w trybie art. 28 ust. 1, umowa zawarta w tym trybie może zostać przez niego wypowiedziana na piśmie. Z kolei zgodnie z art. 28 ust. 2, w przypadku wypowiedzenia umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych zgodnie z ust. 1, zakład ubezpieczeń może żądać zapłaty składki ubezpieczeniowej za okres, przez który ponosił odpowiedzialność.

Odwołanie do art. 28 ust. 1 ustawy zawarte w powyższy przepisie świadczy o tym, iż dotyczy on sytuacji, w której ubezpieczający nie dopełnił warunku złożenia stosownego oświadczenia, a zawarł umowę z innym zakładem ubezpieczeń. W efekcie doszło do tzw. podwójnego ubezpieczenia. Poprzez wypowiedzenie umowy „automatycznie prolongowanej” ubezpieczający może zwolnić się z obowiązku zapłaty składki dotychczasowemu zakładowi ubezpieczeń.

Wbrew stanowisku pozwanej, omawiana podstawa również nie mogła znaleźć zastosowania w niniejszej sprawie. Przepis ten bowiem pozwala na wypowiedzenie umowy zawartej na skutek klauzuli „prolongacyjnej”, tak jak w przypadku art. 28, z tą różnicą, że ubezpieczający nie jest ograniczony terminem. Także w tym przypadku oświadczenie złożone przez pozwaną nie mogło zakończyć ówcześnie łączącego strony stosunku prawnego. Mogło się ono odnosić dopiero do kolejnej umowy, jaka mogłaby zostać zawarta pomiędzy stronami, po upływie okresu ubezpieczeniowego.

W ocenie Sądu oświadczenia pozwanej nie mogą być interpretowane jako odstąpienie od umowy na podstawie art. 40 ust. 1 ustawy o prawach konsumenta. Zgodnie z tym przepisem, konsument, który zawarł na odległość umowę o usługi finansowe, może od niej odstąpić bez podania przyczyn, składając oświadczenie na piśmie, w terminie 14 dni od dnia zawarcia umowy lub od dnia potwierdzenia informacji, o którym mowa w art. 39 ust. 3, jeżeli jest to termin późniejszy. Termin uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem oświadczenie zostało wysłane. Konsument nie ponosi kosztów związanych z odstąpieniem, z wyjątkiem kosztów, o których mowa w ust. 4. W myśl art. 40 ust. 2 tejże ustawy, w przypadku umów ubezpieczenia termin, w którym konsument może odstąpić od umowy, wynosi 30 dni od dnia poinformowania go o zawarciu umowy lub od dnia potwierdzenia informacji, o którym mowa w art. 39 ust. 3, jeżeli jest to termin późniejszy. Termin uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem oświadczenie zostało wysłane.

Z kolei zgodnie z art. 2 pkt 1 tej ustawy, przez umowę zawartą na odległość należy rozumieć umowę zawartą z konsumentem w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie.

Pozwana wprost przyznała, iż umowę zawarła z agentem. Strony nie korzystały z środków bezpośredniego porozumiewania się i były jednocześnie obecne podczas zawierania umowy. Wobec tego omawiana podstawa odstąpienia od umowy również nie mogła znaleźć zastosowania.

Reasumując, argumentacja pozwanej dotycząca zakończenia stosunku umownego łączącego strony nie okazała się trafna.

Ponieważ pozwana nie wypowiedziała skutecznie umowy, powódka może domagać się zapłaty składki ubezpieczeniowej, stosownie do wskazanych powyżej przepisów. W tym zakresie żądanie powódki jest więc uzasadnione. Jak wynika z polisy, składka ubezpieczeniowa wynosiła 881 zł – takie jest też żądanie powoda. Podkreślić należy, iż brak zapłaty jest okolicznością bezsporną.

Roszczenie odsetkowe także zasługuje na uwzględnienie. Zgodnie z art. 481 § 1 k.c., jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jak wynika z polisy ubezpieczeniowej, pozwana miała zapłacić składkę do dnia 8 listopada 2018 r. W konsekwencji od dnia 9 listopada 2018 r. pozostawała w zwłoce. Żądanie odsetek od tej daty jest więc zasadne.

Mając na uwadze powyższe, Sąd orzekł jak w punkcie I. sentencji wyroku.

O kosztach postępowania orzeczono w punkcie II. wyroku, na podstawie art. 98 k.p.c., mając na uwadze zasadę odpowiedzialności za wynik procesu. Ponieważ pozwana przegrała proces w całości, to na niej winien spocząć ciężar poniesienia kosztów. Na zasądzoną kwotę 54,38 zł składają się: 30 zł tytułem opłaty od pozwu, 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, 7,38 zł tytułem wydatków na notarialne poświadczenie pełnomocnictwa.