Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 lipca 2021 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXVII Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 14 lipca 2021r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa B. P.

przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie

z dnia 9 marca 2020 r., sygn. akt I C 5569/18

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że w punkcie pierwszym powództwo oddala, w punkcie drugim zasądza od B. P. na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. kwotę 917 zł (dziewięćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;

2.  zasądza od B. P. na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. kwotę 650 zł (sześćset pięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania w instancji odwoławczej.

Sygn. akt XXVII Ca 149/21

UZASADNIENIE

Niniejsza sprawa podlegała rozpoznaniu według przepisów o postępowaniu uproszczonym stosownie do art. 505 ¹³ § 2 k.p.c. Wobec tego uzasadnienie wyroku ograniczono do wyjaśnienia jego podstawy prawnej z przytoczeniem przepisów prawa.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanej okazała się zasadna.

Należy zgodzić się z twierdzeniem strony pozwanej, iż w przedmiotowej sprawie nie można było udzielić ochrony prawnej powódce, bowiem nie wykazano, aby posiadała ona legitymację czynną do dochodzenia odszkodowania w trybie przepisów rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylającego rozporządzenie (EWG) nr 295/91.

Z przedstawionych przez stronę powodową dokumentów wynika, że powódka dokonała jedynie rezerwacji wycieczki do Egiptu organizowanej w dniach 7-14 grudnia 2017 r. przez biuro podróży (...) sp. z o.o. Z żadnego z przywołanych przez stronę powodową dokumentów nie wynika, by ostatecznie wzięła ona udział w wykupionej wycieczce i posiadała potwierdzoną rezerwację na skarżony lot oraz by była uczestnikiem tego rejsu.

Zgodnie z art. 3 ust. 2 Rozporządzenia nr 261/2004 przepisy tego aktu prawnego znajdują zastosowanie do pasażerów, którzy: po pierwsze – posiadają potwierdzoną rezerwację na dany lot i po drugie – stawią się na odprawę. Nie można jednak uznać, że inicjatywa dowodowa co do wykazania zaistnienia obu tych wymagań ustawowych – spoczywała na pozwanym, pomimo treści przepisu art. 205b ust. 5 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze (Dz.U. z 2015 r. poz. 1893, t.j.) zgodnie z którym ciężar udowodnienia, że uprawnienia przysługujące pasażerowi na podstawie przepisów, o których mowa w art. 205a ust. 1, nie zostały naruszone, obciąża przewoźnika lotniczego.

W ocenie Sądu przepis powyższy nie znajdował zastosowania w realiach rozpoznawanej sprawy. W tym zakresie wymaga podkreślenia, że wskazana powyżej norma prawna dotyczy ewentualnego naruszenia uprawnień pasażerów np. w kwestii odmowy wypłaty zryczałtowanego odszkodowania, a nie obowiązku wykazania fundamentalnego faktu – czy konkretna osoba była pasażerem danego rejsu, czy też nie. Co więcej, zasygnalizowane wyżej zasady rozkładu ciężaru dowodu odnosić należy wyłącznie do prowadzonych przed Prezesem Urzędu Lotnictwa Cywilnego postępowań administracyjnych w ramach rozpoznawania przez tej organ skarg na naruszenie przez przewoźnika lotniczego przepisów rozporządzenia nr 261/2004 i brak jest podstaw do sięgania po tę konstrukcję prawną w procesie cywilnym, w którym zastosowanie znajduje w omawianym aspekcie reguła dowodowa określona treścią art. 6 k.c.

Wymagane treścią przepisów okoliczności faktyczne uzasadniające roszczenie winien udowodnić powód, zaś na pozwanym spoczywa ciężar wykazania ewentualnych okoliczności uwalniających go od odpowiedzialności. Nie można akceptować „przerzucania” ciężaru dowodu na pozwanego i dowodzenia przez niego wbrew własnym interesom w sytuacji, gdy notoryjność powszechna uzasadnia konkluzję, że roszcząca powódka – o ile lot w istocie odbyła - dysponowała miarodajnym dokumentem w postaci karty pokładowej.

Zatem udowodnienie faktu, że powódka stawiła się na przedmiotowy lot i go odbyła, spoczywało na stronie powodowej. Skarżąca powinna wykazać, że nie tylko posiadała potwierdzoną rezerwację na dany lot, ale też że stawiła się na odprawę pasażerską.

Zgodnie ze wskazywanym powyżej przepisem art. 6 k.c., który znajduje zastosowanie w każdym procesie cywilnym, ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Reguła dotycząca rozkładu ciężaru dowodu nie może być pojmowana w ten sposób, że ciąży on zawsze na powodzie. W zależności od rozstrzyganych w procesie kwestii faktycznych i prawnych, ciężar dowodu co do pewnych faktów będzie spoczywał na powodzie, co do innych z kolei - na pozwanym. Natomiast zgodnie z art. 232 k.p.c. strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Jest to związane z zasadą kontradyktoryjności, zgodnie z którą ciężar dowodu spoczywa na stronach postępowania cywilnego. To one, a nie sąd, są wyłącznym dysponentem toczącego się postępowania i one wreszcie ponoszą odpowiedzialność za jego wynik, zwłaszcza w aspekcie dowodowym. W niniejszej sprawie to powódka była zobowiązana do wykazania, że stawiła się na odprawę i podróżowała w dniu 7 grudnia 2017 roku z W. do H.. Wykazanie tego faktu przez powódkę uzasadniałoby żądanie przez nich od pozwanego zapłaty zryczałtowanego odszkodowania po 400 euro wynikającego z rozporządzenia nr 261/2004. Ponieważ powódka nie zdołała wykazać powyższych faktów, powództwo należało oddalić.

Zważywszy na całość przeprowadzonych rozważań - Sąd Okręgowy uznał, że apelacja pozwanej zasługuje na uwzględnienie, w związku z czym należało zmienić zaskarżone orzeczenie na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. Konsekwencją powyższego rozstrzygnięcia jest rozstrzygnięcie w zakresie kosztów procesu zarówno przed Sądem I jak i II instancji. Decyzja w tym zakresie wydana została w oparciu o treść art. 98 k.p.c. i 99 k.p.c.