Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 grudnia 2021 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie V Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia SA Ewa Kaniok

Protokolant: Katarzyna Iwanicka

po rozpoznaniu w dniu 8 grudnia 2021 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa A. L. i Z. L.

przeciwko(...) Centrum (...) w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powodów

od wyroku Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie

z dnia 9 kwietnia 2021 r., sygn. akt II C 1233/17

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od A. L. i Z. L. na rzecz (...) Centrum (...) w W. kwotę 4050 (cztery tysiące pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Ewa Kaniok

sygn. akt V ACa 618/21

UZASADNIENIE

(...) spółki cywilnej (...) s.c. A. i Z. L. wnieśli o zasądzenie od stowarzyszenia (...) w W. na ich rzecz kwoty 76.000 zł. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, a także zasądzenie od pozwanego kosztów procesu. Pozew został złożony w dniu 6 października 2017 r.

W uzasadnieniu wskazali, iż jako wspólnicy spółki cywilnej, zawarli z pozwanym umowę, na mocy którego pozwany miał dokonywać od nich jako dystrybutora sprzętu firmy(...) zakupów za kwotę w wysokości 53.518 zł brutto rocznie. Pozwany zobowiązany był dokonywać tych zakupów przez okres 4 lat, co odpowiadało łącznej kwocie 214.072 zł brutto.

Pozwany wykonał swoje zobowiązanie jedynie w części - w kwocie 94.403,11 zł brutto. Powód był w ciągłej gotowości do pełnego wykonania umowy.

Pozwany nie wykonując umowy w zakresie zobowiązania do dokonania zakupów towarów na kwotę 119.668.89 zł brutto, uszczuplił przewidywane przychody powodów, co spowodowało realną stratę po stronie po ich stronie. Strona powodowa oparła roszczenie na art. 471 kodeksu cywilnego.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie w dniu 14 listopada 2017 roku wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

Pozwany złożył sprzeciw od nakazu zapłaty, wnosząc o uchylenie nakazu zapłaty i oddalenie powództwa w całości, a także zasądzenie od powodów kosztów procesu.

W uzasadnieniu zakwestionował wysokość roszczenia co do zasady jak i co do wysokości. Wskazał, iż umowa nie może kreować prawnie skutecznego zobowiązania do świadczenia po stronie pozwanego, bowiem nie zawiera postanowień dotyczących ceny oferowanych produktów (essentialia negotii umowy sprzedaży), a co za tym idzie nie można go traktować jako skutecznie zawartej umowy sprzedaży. Przedmiotowa umowa nie ma również charakteru umowy przedwstępnej, a jedynie charakter umowy ramowej, której przedmiotem miało być określenie warunków współpracy stron w zakresie zawierania przez nie umów sprzedaży. Umowa zawierała jedynie ogólnikowe stwierdzenie dotyczące ilości przewidywanych zamówień na sprzęt oferowany przez powodów. Nie zawierała sankcji prawnej z tytułu braku zawarcia umowy sprzedaży, a także ceny, ogólnej kwoty przypadającej na dany sezon, częstotliwości i terminów pojedynczych zakupów. Ceny oferowanego sprzętu były w różnych wysokościach (w zależności od jakości i udzielonego rabatu). Współpraca między stronami trwała od stycznia 2011 r., a umowa została zawarta dopiero we wrześniu 2011 r. (k. 56).

Niezależnie od tego pozwany zarzucił, że w umowie nie określono przyszłych świadczeń pozwanego (cena zakupu poszczególnych przedmiotów, co nie pozwala ustalić czy szkoda powstała ani w jakiej wysokości. Nadto nie zostały wskazane przesłanki z art. 471 k.c., albowiem nie wykazano wysokości szkody, jej istnienia oraz związku przyczynowo skutkowego między niewykonaniem zobowiązania, a powstaniem szkody.

Przedstawione przez powoda zestawienie rozliczenia kontraktu zawiera ceny odbiegające od cen ustalonych przez strony postępowania - powodowie dokonywali sprzedaży na rzecz pozwanego za ceny niższe niż w zestawieniu (choć za plecaki ceny wahały się osiągając kwoty niższe ale i wyższe). Tym samym wartość wszystkich zamówień na sezon winna wynosić 24 269.40 zł, a nie jak wskazano w pozwie 53 518 zł. Tym samym nie wykazano wartości sprzętów nabywanych przez pozwanego w danym sezonie. Nadto rzeczywista kwota dokonywanych zakupów była wyższa niż wskazana przez powodów. Nie można także utożsamić poniesionej przez powodów szkody z kwotą, która winna zostać zapłacona za kupowany sprzęt. Art. 322 k.p.c. nie może zastępować bezczynności dowodowej strony.

Dodatkowo pozwany podniósł zarzut przedawnienia roszczenia wskazując na dwuletni termin przedawnienia dla roszczeń z tytułu sprzedaży dokonywanych w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedawcy zgodne z art. 554 k.c.. Termin, od którego rozpoczęło bieg przedawnienie to dzień 1 stycznia 2015r. Przedawnienie nastąpiło zatem z dniem 1 stycznia 2017 r., gdyż powodowie mogli wezwać pozwanego do zapłaty z upływem sezonu w roku 2014 r., a najpóźniej do dnia 31 grudnia 2014 r.

Wyrokiem z dnia 9 kwietnia 2021 r. Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie w punkcie pierwszym powództwo oddalił; w punkcie drugim zasądził solidarnie od A. L. i Z. L. na rzecz (...) Centrum (...) w W. kwotę 5 417 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Z ustaleń faktycznych jakie legły u podstaw tego rozstrzygnięcia wynika, że A. L. i Z. L. jako wspólnicy spółki cywilnej prowadzili działalność gospodarczą pod nazwą (...) s.c. W ramach działalności gospodarczej są dystrybutorem sprzętu i odzieży dedykowanej do tenisa stołowego wytworzonego pod marką (...).

Pozwane stowarzyszenie (...) w W. w swej działalności zajmowało się organizacją zajęć między innymi z zakresu aktywności fizycznej dotyczącej tenisa stołowego. W 2014r pozwany nosił nazwę Stowarzyszenie (...). Do reprezentacji stowarzyszenia konieczne było działanie dwóch członków zarządu.

W imieniu powodów przez pełnomocnika (T. L.) oraz J. A. (dyrektora finansowego - członka zarządu) został podpisany dokument zatytułowany kontrakt. W treści dokumentu oznaczono datę jego rozpoczęcia czyli 1 września 2011 r. i okres trwania czyli 4 lata (do dnia 1 września 2015 r.).

W przypadku zerwania kontraktu przez pozwanego, powodowie zastrzegli sobie prawo wystawienia faktury po cenach rynkowych za przekazany kontraktem sprzęt firmy (...).

Zerwanie umowy przez pozwanego zostało określone jako sytuacja nieużywania sprzętu kontraktowego firmy (...) na turniejach tenisa stołowego w hali ośrodka lub też używanie sprzętu innych marek. W przypadku zerwania kontraktu przez firmę (...) bez podania powodu sprzęt kontraktowy przechodził na własność pozwanego. W przypadku braków sprzętowych występujących w trakcie kontraktu pozwany zobowiązał się do zakupu sprzętu u powodów.

Pozwany zobowiązany został do zakupu sprzętu S. u powodów do dnia 31 grudnia 2014). Sezony dotyczące zakupów zostały określone na okresy od 1 września do 31 grudnia poszczególnych lat (czyli do 31 grudnia 2014 r.).

Zgodnie z umową powodowie jako przedstawiciel firmy (...) mieli nieodpłatnie przekazać stowarzyszeniu wyposażenie profesjonalne z (...) ((...) k. 13)):

1)  9 stołów z (...),

1)  9 stolików sędziowskich,

2)  9 siatek (...),

3)  9 numeratorów,

4)  9 pojemników na ręczniki,

5)  40 sztuk bariery.

Z §(...) umowy wynika zakres przedmiotowy zobowiązania Stowarzyszenia Centrum (...) .(...) względem dystrybutora (...) s.c., które miało polegać na zakupie sprzętu, w każdym z czterech lat trwania kontraktu:

1)  okładziny w ilości 200 sztuk rocznie;

1)  deski w ilości 20 sztuk rocznie;

2)  koszulki w ilości 50 sztuk rocznie;

3)  spodenki w ilości 30 sztuk rocznie;

4)  dresy w ilości 15 sztuk rocznie;

5)  skarpetki w ilości 80 sztuk rocznie;

6)  buty w ilości 20 sztuk rocznie;

7)  torby w ilości 20 sztuk rocznie;

8)  kurtki w ilości 12 sztuk rocznie;

9)  ręczniki w ilości 20 sztuk rocznie;

10)  plecaki w ilości 10 sztuk rocznie.

W aktach znajduje się załączone przez powodów „zobowiązanie do dokonania zakupów przez (...) w jednym sezonie” oraz rozlicznie kontraktu dokonane przez (...) s.c., z którego wynika, iż dokonano zakupów na kwotę 69 945,51 zł brutto. Zestawienia te zostały zakwestionowane przez pozwanego, a sam dokument nie jest podpisany przez żadną osobę działającą w imieniu pozwanego.

Pozwany załączył zestawienie, z którego wynika, że w latach 2011-2015 dokonano zakupów na kwotę 81 686,98 zł brutto, a także symulację cen.

Niezależnie od nieprawidłowej reprezentacji pozwanego (jeden członek zarządu) strony przystąpiły do realizacji określonych w w/w dokumencie zobowiązań.

W kontrakcie był zawarty asortyment, natomiast strony ustnie porozumiały się co od ilości dostarczanych produktów oraz ceny. Relacje osób działających w imieniu stron były koleżeńskie i dochodziło do uzgodnień w formie ustnej. Początkowo współpraca układała się pomyślnie, a pierwszy rok umowy przebiegał normalnie. W pewnym momencie pozwany zmienił dostawcę. Upłynął okres, na który umowa była zawarta i strony się rozeszły.

Ceny za poszczególne produkty były ustalane na podstawie faktur przedkontraktowych. W pierwszy roku trwania umowy strony nie wpisały ceny w kontrakcie, bowiem cena miała być określona dopiero później, po pierwszym roku trwania umowy. Kwota wynikała z porozumienia ustnego pomiędzy stronami. Kwoty nie zostały zapisane, a strony nie wiedziały jaka będzie ostateczna kwota. Towar, który kupował pozwany był kupowany bezpośrednio od producenta.

Współpraca z firmą (...) miała polegać na tym, że S. miała wyposażyć klub w 9 stołów, siatki i niezbędny sprzęt do przeprowadzenia turniejów. W zamian za to klub miał przez 3-4 lata robić zakupy i w umowie zawarto ramy budżetowe na zakupy okładzin, desek, poszczególnego sprzętu, wszystko co S. miała w ofercie. Nadto w ramach dokonywanych zakupów miały być uwzględniane zakupy realizowane przez członków stowarzyszenia u powodów).

W dniu 8 listopada 2016 roku powodowie sporządzili ostateczne przedsądowe wezwanie do zapłaty, wzywając pozwanego do zapłaty kwoty 119.668.89 zł, wskazując, że w ciągu czterech lat łączna kwota wynikająca z dokonanych zakupów paragonowych wynosiła 24.457,60 zł, natomiast z faktur VAT - 69.945,51 zł, co złożyło się na kwotę 94.403,11 zł.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy podał, że niezależnie czy przyjęty zostałby w przedmiotowej sprawie termin przedawnienia 3 letni (art. 118 k.c. - roszczenie związane z działalnością powodów jako przedsiębiorcy) czy 2 letni (art. 554 k.c.) roszczenie o odszkodowanie za niezrealizowanie obowiązku zakupu wskazanych w dokumencie rzeczy dotyczące trzech pierwszych sezonów uległy przedawnieniu (odpowiednio z upływem dnia 31 grudnia 2014 r., 31 grudnia 2015 r. i 31 grudnia 2016 r.)

W ocenie Sądu zasadnym jest zastosowanie do przedmiotowego roszczenia - jako związanego ze sprzedażą dokonaną w zakresie działalności przedsiębiorcy skróconego okresu przedawnienia wynoszącego 2 lata (art. 554 k.c.). Tym samym powództwo ulegało oddaleniu jako dotyczące roszczenia przedawnionego (art. 117 §2 k.c.).

Niezależnie od tego powód nie udowodnił wysokości dochodzonego roszczenia. Z zaoferowanych przez stronę powodową dowodów nie było możliwe ustalenie jaka rzeczywiście była kwota utraconego zysku. Po pierwsze mogli się domagać wyłączenie utraconego zysku, a nie kwot uzyskanych ze sprzedaży umówionej ilości towaru. Nadto kwoty te nie mogły obejmować podatku VAT, gdyż nie są one utraconym zyskiem. Powód reprezentowany przez pełnomocnika będącego radcą prawnym w tym zakresie nie udowodnił żądania. Art. 322 k.p.c. nie może zastąpić inicjatywy dowodowej w zakresie wysokości dochodzonego żądania, a powód nie przedstawił dowodów pozwalających ustalić szkodę, ani że utrudnione jest jej udowodnienie.

Dlatego na podstawie art. 471 k.c. (a contrario) powództwo również podlegałoby oddaleniu.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 §1 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku wnieśli powodowie zaskarżając go w całości i zarzucili naruszenie:

1.  art. 233 § 1 k.p.c., art. 321 k.p.c. - z uwagi na brak wszechstronnego rozważenia przez Sąd I instancji wszystkich okoliczności sprawy, dokonanie dowolnych a zarazem błędnych ustaleń oraz ocen istotnych dla jej rozstrzygnięcia, m. in. z uwagi na:

a)  błędną ocenę, że „niezależnie czy przyjęty zostałby w przedmiotowej sprawie termin przedawnienia 3 letni (art. 118 k.c. - roszczenie związane z działalnością powodów jako przedsiębiorcy) czy 2 letni (art. 554 k.c.) roszczenie o odszkodowanie za niezrealizowanie obowiązku zakupu wskazanych w dokumencie rzeczy dotyczące trzech pierwszych sezonów uległo przedawnieniu (odpowiednio z upływem dnia 31 grudnia 2014, 31 grudnia 2015r i 31 grudnia 2016r., co wynikało z nieustalenia przez Sąd I instancji, że kontrakt miał być ostatecznie rozliczony przez Strony do dnia jego wygaśnięcia, czyli do dnia 1 września 2015 roku, to oznacza, że ewentualny termin dla przedawnienia roszczeń o naprawienie szkody związanej z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem tego kontraktu zaczął biec najwcześniej od dnia 2 września 2015 roku, a w istocie od terminu wskazanego w przedsądowym wezwaniu do zapłaty, a nie od momentu upływu kolejnych sezonów współpracy Stron.

b)  pominięcie wiadomości e-mailowej strony pozwanej z dnia 15 marca 2016 r. w przedmiocie propozycji rozliczeń ze stroną powodową, w tym proponowanych zakupów oraz proponowanej zapłaty na rzecz strony powodowej przez pozwanego kwoty 10.000 zł bez dokonywania jakichkolwiek zakupów, co stanowiło o uznaniu przez stronę pozwaną roszczeń strony powodowej o naprawienie szkody, co jednocześnie przerwało bieg terminów przedawnienia roszczenia o odszkodowanie,

c)  błędną ocenę, że strona powodowa swoje roszczenia wywodziła z „umów sprzedaży dokonanych w ramach przedsiębiorstwa”, w sytuacji gdy podstawa faktyczna powództwa w tym zgłoszone roszczenia były związane z niewykonaniem lub nie-należytym wykonaniem kontraktu czyli umowy ramowej a nie z „dokonanych umów sprzedaży”,

d)  pominięcie, że z zeznań T. L. jasno i jednoznacznie wynika, że marże stosowane przez stronę powodową na poszczególnych produktach były na poziomie 20-30%, co odpowiada średnim marżom w obrocie,

e)  nieustalenie, że nieodpłatne przekazanie sprzętu sportowego przez powodów na rzecz pozwanego, w intencjach stron było powiązane z planowaną realizacją i rozliczeniem całego kontraktu przez cały okres jego trwania, zaś nieuzasadniona zmiana przez pozwanego dostawcy sprzętu sportowego na firmę z Ł., zakupy u konkurencji w miejsce dalszych zakupów u powodów w trakcie trwania umowy z powodami, niekorzystanie ze sprzętu powodów, stanowiło o niedotrzymaniu zobowiązań przez stronę pozwaną, co oznacza, że strona powodowa może mieć uzasadnione pretensje w związku z niewykonaniem oraz nienależytym wykonaniem zobowiązania,

f)  błędną ocenę, że nie jest możliwe ustalenie lub co najmniej oszacowanie lub miarkowanie wysokości odszkodowania rekompensującego szkodę powstałą u powodów, w tym, że nie jest możliwe ustalenie lub oszacowanie utraconych przez nich korzyści, w związku z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem zobowiązania przez stronę pozwaną,

2.  art. 232 zdanie pierwsze k.p.c. w zw. z art. 3 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c. w zw. z art. 233 § 1 k.p.c. - z uwagi na błędne ustalenie, że strona powodowa nie zaoferowała materiału dowodowego w przedmiocie dotyczącym wykazania zasadności dochodzonych roszczeń odszkodowawczych „co do wysokości", czyli w zakresie utraconych zysków, błędne uznanie, że rzekomy brak takich dowodów mógłby stanowić podstawę do oddalenia powództwa w całości, w sytuacji, gdy wysokość dochodzonego odszkodowania była i jest możliwa do wyliczenia, ustalenia, oszacowania lub miarkowania na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego, w tym na podstawie treści zobowiązania przyjętego i realizowanego początkowo przez stronę pozwaną, zestawień dotyczących dotychczasowej współpracy stron, przy uwzględnieniu częściowego spełnienia świadczenia przez stronę pozwaną zgodnie z zestawieniami i stosowanymi cenami, przy jednoczesnym uwzględnieniu marż stosowanych przez powodów oraz powszechnie stosowanych marż handlowych, ewentualnie również poprzez opiniowanie biegłego sądowego, który byłby w stanie oszacować wysokość roszczenia odszkodowawczego,

3.  art. 235 ² § 1 pkt 1-5 oraz § 2 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. - z uwagi na bezzasadne pominięcie przez Sąd I instancji bez wydawania postanowienia, wniosku dowodowego strony pozwanej zawartego w uzasadnieniu repliki na odpowiedź na pozew o rozważenie możliwości przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego z zakresu ruchomości, nie tylko na okoliczność wartości poszczególnych rzeczy objętych kolejnymi zakupami, ale również na okoliczność ustalenia wysokości roszczenia odszkodowawczego objętego powództwem, gdy nie zaistniały merytoryczne podstawy do pominięcia tego wniosku dowodowego, zaś wniosek ten miał na celu ustalenie okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia,

4.  art. 322 k.p.c. w zw. z art. 233 § 1 k.p.c. - niewłaściwe niezastosowanie, mimo że w stanie faktycznym sprawy ścisłe udowodnienie wysokości żądania odszkodowawczego w rzeczywistości mogło być niemożliwe tub co najmniej nader utrudnione lub oczywiście niecelowe, zaś niezależnie od zgromadzonego i przedłożonego już przez strony materiału dowodowego, strona powodowa w uzasadnieniu repliki na odpowiedź na pozew wskazywała na możliwość powołania przez Sąd I instancji biegłego sądowego, który byłby w stanie określić wartość rzeczy objętych kontraktem oraz ustalić lub oszacować wysokość roszczenia odszkodowawczego,

5.  art. 327 ¹ § 1 pkt 1 i 2 oraz § 2 k.p.c. - z uwagi na lakoniczność sporządzonego uzasadnienia wyroku Sądu I instancji, niewskazanie w uzasadnieniu osobnych rozważań na temat dowodów, na których Sąd I instancji się oparł, i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej.

6.  art. 60 k.c., art. 65 § 1 i 2 k.c., art. 353 ¹ k.c. - z uwagi na dokonanie błędnej wykładni oświadczeń woli stron oraz przyjętej praktyki realizacji zobowiązań, w konsekwencji błędne uznanie, że dochodzone roszczenia dotyczą roszczeń z dokonanych sprzedaży w ramach działalności przedsiębiorstwa powodów, w sytuacji gdy są to roszczenia wywodzone w związku z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem „umowy ramowej”, zawartej na zasadzie swobody umów, która nie jest dokonaną „umową sprzedaż”, jednocześnie całkowite pominięcie, że punktem odniesienia dla końcowych rozliczeń stron oraz do zamknięcia kontraktu był ustalony przez strony dzień wygaśnięcia kontraktu, tj. 1 września 2015 r.,

7.  art. 471 k.c. w zw. z art. 361 § 1 i 2 k.c. - z uwagi na dokonanie błędnej wykładni w konsekwencji niewłaściwe niezastosowanie tego przepisu, w sytuacji, gdy strona pozwana powinna być zobowiązana do pełnego naprawienia szkody, w tym do rekompensaty utraconych przez powodów korzyści, jednocześnie w toku postępowania strona pozwana nie wykazała aby niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi,

8.  art. 554 k.c. oraz art. 118 k.c. w zw. z art. 117 § 1 i 2 k.c., art. 120 § 1 k.c., art. 123 § 1 pkt 2 k.c., art. 455 k.c., art. 5 k.c.

a)  z uwagi na niewłaściwe zakwalifikowanie roszczenia objętego powództwem „jako związanego ze sprzedażą dokonaną w zakresie działalności przedsiębiorcy", w konsekwencji niewłaściwe zastosowanie „skróconego okresu przedawnienia wynoszącego 2 lata (art. 554 k.c., błędne uznanie, że „powództwo ulegało oddaleniu jako dotyczące roszczenia przedawnionego (art. 117 §2 k.c., w sytuacji, gdy roszczenia dochodzone przez stronę powodową były roszczeniami związanymi z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem umowy ramowej zawartej na zasadzie swobody umów. W konsekwencji nie ma do nich zastosowania dwuletni okres przedawnienia, ale ogólny okres trzyletni, który to okres nie upłynął, ponieważ kontrakt przyjęty przez strony miał być rozliczony do momentu jego wygaśnięcia (czyli do dnia 1 września 2015 roku),

b)  nieustalenie, że termin przedawnienia roszczenia o naprawienie szkody związanej z nie-wykonaniem lub nienależytym wykonaniem tego kontraktu zaczął biec najwcześniej od dnia 2 września 2015 roku, a w istocie biegnie od terminu wskazanego w ostatecznym przedsądowym wezwaniu do zapłaty, które wywołało stan wymagalności roszczenia odszkodowawczego dotychczas bezterminowego,

c)  nieustalenie, że z uwagi na uznanie przez stronę pozwaną roszczeń o naprawienie szkody co do zasady, termin przedawnienia ulegałby przerwaniu w dniu 15 marca 2016 r.,

d)  nieustalenie, że w stanie faktycznym sprawy po uwzględnieniu dotychczasowej współpracy stron podniesienie przez pozwanego zarzutu przedawnienia dla roszczenia odszkodowawczego stanowi nadużycie prawa podmiotowego i jako takie jest niezgodne z zasadami współżycia społecznego.

W konkluzji skarżący wnieśli o dopuszczenie dowodów wskazanych w treści pisma na okoliczności tam opisane oraz wnieśli o zmianę wyroku poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów solidarnie kwoty 76.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Ponadto wnieśli o zasądzenie zwrotu kosztów procesu za obie instancje.

Pozwany wniósł o oddalenie apelacji, zasądzenie zwrotu kosztów procesu w postępowaniu przed sądem II instancji. Nadto wniósł o oddalenie wniosku dowodowego oraz o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu opisanego w treści pisma na okoliczności tam wskazane.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna i uległa oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

Chybiony jest zarzut naruszenia art. 327 ¹ par. 1 pkt 1 i 2 oraz par. 2 k.p.c. Uzasadnienie wyroku spełnia wymogi w/w artykułu. Sąd I instancji wskazał dowody na których się oparł a skoro nie wymienił dowodów, którym odmówił wiarygodności to znaczy, że dowodów takich nie ma.

Ustalenia faktyczne poczynione przez sąd I instancji są prawidłowe i Sąd Apelacyjny przyjmuje je za własne. Zarzut naruszenia art. 233 par. 1 k.p.c. nie jest trafny.

Częściowo błędne są rozważania prawne sąd I instancji, jednak ostatecznie zaskarżony wyrok odpowiada prawu.

Sąd Apelacyjny nie podziela stanowiska sądu I instancji, że dochodzone przez powodów roszczenia podlegają dwuletniemu terminowi przedawnienia określonemu w art. 554 k.c. Zawarta przez strony umowa nie jest umową sprzedaży lecz umową o współpracy, w ramach której pozwany zobowiązał się do zakupu sprzętu przez okres trwania kontraktu (k.12-14) na podstawie umów sprzedaży zawieranych na poszczególne sezony. W ocenie Sądu Apelacyjnego roszczenia dochodzone niniejszym pozwem oparte na treści art. 471 k.c. ulegają trzyletniemu terminowi przedawnienia, o którym mowa w art. 118 k.c., jako roszczenia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Sąd Apelacyjny nie podziela stanowiska powodów, że bieg terminu przedawnienia rozpoczął się dopiero z chwilą wygaśnięcia kontraktu tj. z dniem 1.09.2015r. W żadnym z zapisów umowy nie wskazano, że strony dokonają rozliczenia zakupów dokonanych przez pozwanego z chwilą wygaśnięcia umowy. W treści kontraktu pozwany zobowiązał się do dokonywania zakupów cyklicznych, na dany sezon - zgodnie ze wskazanym harmonogramem (k.14).

Stosownie do art. 120 par. 1 k.c., bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie. Skoro zakupy sprzętu miały być dokonywane cyklicznie - na oznaczony sezon, to z chwilą zakończenia sezonu powodowie wiedzieli o tym, że umowa o współpracy na dany sezon nie została należycie wykonana i że ponieśli szkodę, zatem z chwilą zakończenia określonego sezonu mogli wezwać pozwanego do naprawienia szkody wynikłej z nienależytego wykonania zobowiązania. W związku z tym roszczenie powodów o odszkodowanie za szkodę poniesioną w sezonie od 1.09.2011 do 31.12.2011 przedawniło się 31.12.2014r. w sezonie od 1.09.2012 do 31.12.2012 przedawniło się 31.12.2015r. i w sezonie od 1.09.2013 do 31.12.2013r. przedawniło się 31.12.2016r., ponieważ pozew wniesiony został we wrześniu 2017r.

Chybiony jest zarzut, iż podniesienie zarzutu przedawnienia wypełnia dyspozycję art. 5 k.c. Powodowie uzasadniając swoje stanowisko powołali się na to, że pozwany w wiadomości mailowej z 15 marca 2016r. przedstawił propozycję rozliczeń. W/w propozycja złożona została już po upływie terminu przedawnienia roszczeń za sezon od 1.09.2011r. do 31.12.2011r. i za sezon od 1.09.2012r. do 31.12.2012r., zatem w tym zakresie zachowanie pozwanego nie wpłynęło w żaden sposób na opóźnienie powodów w dochodzeniu roszczeń przez sądem. Jeśli chodzi o sezon od 1.09.2013 do 31.12.2013r., to wskazać trzeba, że w mailu z 15.03.2016r. (k.180), pozwany proponował ugodowe zamknięcie współpracy do końca marca 2016r. na podstawie aneksu do umowy. Skoro do podpisania aneksu w zakreślonym terminie nie doszło, to powodowie nie mieli podstaw do przypuszczeń, że spór zakończy się polubownie. Niezależnie od powyższego podnieść należy, że mail z 15.03.2016r. sporządzony został przez P. S. (1) i nie zostało wykazane, że był on uprawniony do reprezentowania pozwanego i składania w jego imieniu oświadczeń woli, zatem nie sposób twierdzić, że wystosowanie owego maila doprowadziło do przerwania biegu przedawnienia na podstawie art. 123 par. 1 pkt 2 k.c. Zgodnie z KRS organem uprawnionym do reprezentowania pozwanego jest zarząd, przy czym oświadczenia za stowarzyszenie składają dwie osoby z zarządu działające łącznie ( k.37). Podkreślić należy także, że nie sposób mówić o uznaniu roszczenia przez pozwanego w sytuacji gdy powodowie domagają się zasądzenia 76.000 zł., zaś w mailu proponowano 10.000 zł. zadośćuczynienia, 5000 zł. na projekt „stoły dla domów dziecka” bądź zakup sprzętu za 26.000 zł. na podstawie aneksu do umowy. Jak wynika z maila P. S. (2) z 10.11.2021 ( k.211), pozwany traktował w/w propozycje jako wariantowe.

Roszczenie za sezon od 1.09.2014r. do 31.12.2014r. nie uległo przedawnieniu, jednak nie zostało udowodnione co do wysokości. Rację ma sąd I instancji, że powodowie nie wykazali wysokości dochodzonego roszczenia za każdy z czterech sezonów i że brak było podstaw do zastosowania art. 322 k.p.c. albowiem nie zachodzą wskazane w nim przesłanki. Zarzut naruszenia art. 322 k.p.c. w zw. z art. 233 § 1 k.p.c. jest bezpodstawny.

Nie było także możliwości dopuszczenia dowodu z opinii biegłego wskutek braku materiału dowodowego, który mógłby stanowić podstawę wydania opinii. Wobec tego zarzuty dotyczące naruszenia art. 235 ² § 1 pkt 1-5 oraz § 2 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. nie zasługują na uwzględnienie. Sąd Apelacyjny oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego jako zmierzający jedynie do przedłużenia postępowania.

Powodowie wskazali, że w każdym z sezonów pozwany dokonywał zakupów za określone kwoty (k.20-23), nie wskazali jednak jaki asortyment towarów został przez pozwanego kupiony oraz jaka była cena poszczególnych towarów. W kontrakcie wyraźnie wskazano, że pozwany cyklicznie, w każdym sezonie kupi 200 szt. okładzin, 20 szt. desek, 50 szt. koszulek, 30 szt. spodenek, 15 szt. dresów, 8 szt. skarpetek, 20 szt. butów, 20 szt. toreb, 12 szt. kurtek, 10 szt. ręczników i 10 szt. plecaków ( k.14). Na podstawie zaoferowanego materiału dowodowego nie sposób ustalić, które z w/w towarów i w jakiej ilości nie zostały przez pozwanego zakupione w danym sezonie a więc, w jakim zakresie kontrakt nie został zrealizowany.

Każdy towar ma inną cenę, przy czym strony nie umówiły się co do ceny za poszczególne towary, nie umówiły się też co do kwoty jaką pozwany zobowiązuje się w danym sezonie wydatkować na zakup sprzętu wskazanego w kontrakcie - k.14. Dla udowodnienia wysokości szkody niewystarczające jest wykazanie, że w każdym sezonie pozwany na zakup towarów od powoda wydatkował inne kwoty. W pierwszym sezonie współpracy - w 2011r. pozwany wydatkował na zakupy u pozwanego zaledwie 8.132,77 zł. w drugim sezonie - w 2012r. była to kwota 28.687zł. Nigdy nie doszło do dokonania przez pozwanego zakupów na kwotę 53.518 zł. brutto. Z maila P. S. (1) z 11.01.2016r. wynika, że strony umówiły się na zakupy na sumę 120.000 zł. przez łączny czas trwania kontraktu ( k.212) i że pozwany ze zobowiązania tego wywiązał się. Brak jest podstaw do przyjęcia, że pozwany zobowiązał się do dokonania zakupów za kwotę 53.518 zł. brutto w jednym sezonie. Z wywodów pozwanego wynika, że przedstawione przez powodów zestawienie dotyczące rozliczenia kontraktu zawiera ceny odbiegające od cen po jakich dane przedmioty były rzeczywiście kupowane przez pozwanego. Ceny różniły się w zależności od jakości towaru i wysokości udzielonego rabatu. Na przykład okładziny były sprzedawane w cenach 100,90 zł., 88,87 zł., 66,65 zł., 62 zł. oraz 59 zł. ( k58). Ceny za deski wynosiły 90 i 82 zł. a za spodenki 38,50 i 35 zł. W przypadku przyjęcia najniższych cen wartość zamówienia na sezon powinna wynosić 24.269,40 zł. brutto ( wywody k.59 i symulacje k77-78).

Przedstawione przez pozwanego wyliczenie na k.19 ma charakter dowolny, wskazane tam ceny nie są cenami uzgodnionymi przez obie strony. W ocenie Sądu Apelacyjnego nie było przeszkód aby powodowie przedłożyli faktury, na które powołali się w rozliczeniu na k.20-23, z faktur tych wynikałyby zarówno ceny brutto jak i ceny netto poszczególnych zakupionych przez pozwanego towarów oraz rodzaj zakupionego asortymentu. Rację ma sąd I instancji, że powodowie nie podołali ciężarowi wynikającemu z art. 6 k.c.

Należy także podkreślić, że ewentualna szkoda powodów nie może być utożsamiana z nie otrzymaniem przez powodów ceny brutto za dany towar. Szkodę stanowi jedynie utracony zysk, jaki na sprzedaży towarów pozwanemu powodowie mogli osiągnąć. Na okoliczność jaka była uzgodniona przez strony cena netto poszczególnych towarów objętych harmonogramem z kontraktu (k.14), nie przedstawiono żadnych dowodów. Zeznania świadków nie są wystarczające do ustalenia ceny netto. Przede wszystkim jednak, wobec nie wykazania ilu okładzin, desek, koszulek, spodenek, dresów, skarpetek, butów, toreb, kurtek, ręczników i plecaków pozwany nie zakupił od powodów w danym sezonie, niemożliwe jest ustalenie jaki zysk powodowie utracili. W sytuacji gdy udowodnienie wysokości szkody jest możliwe, ale powodowie nie złożyli na tę okoliczność dowodów, które znajdują się w ich posiadaniu, art. 322 k.p.c. nie znajduje zastosowania.

Chybiony jest w związku z tym zarzut naruszenia art. 471 k.c. w zw. z art. 361 par. 1 i 2 k.c. Mając powyższe na uwadze, Sąd Apelacyjny nie znalazł podstaw do uwzględnienia apelacji iż mocy art. 385 k.p.c. oddalił ją.

O kosztach procesu za II instancję Sąd Apelacyjny orzekł zgodnie zasadą odpowiedzialności za wynik sporu wyrażoną w art. 98 par. 1 k.p.c. obciążając nimi powodów.

SSA Ewa Kaniok