Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 17 stycznia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy Wydział II Cywilny Odwoławczy

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Barbara Jankowska - Kocon

Sędziowie: SO Janusz Kasnowski

SO Aurelia Pietrzak (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 17 stycznia 2014 r. w Bydgoszczy

na posiedzeniu niejawnym sprawy

z wniosku (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą we W.

przeciwko dłużnikowi Szpitalowi (...)w B.

o egzekucję świadczenia pieniężnego

w przedmiocie wniosku dłużnika o obniżenie opłaty egzekucyjnej ustalonej przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym (...) we W. A. R. w postanowieniu z dnia 12 czerwca 2013 r. w sprawie KM 401/13

na skutek zażalenia komornika na postanowienie Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 29 lipca 2013 roku, sygn. akt XII Co 6114/13

postanawia:

1.  oddalić zażalenie,

2.  zasądzić od Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym (...)we W. A. R. na rzecz dłużnika kwotę 60 zł (sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.

Sygn. akt II Cz 740/13

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 29 lipca 2013 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy zmienił postanowienie Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym (...) we W. A. R. z dnia 12 czerwca 2013 r. w przedmiocie ustalenia kosztów egzekucyjnych w sprawie Km 401/13 w części, tj. w ten sposób, że opłatę stosunkową ustalił na kwotę 13.879 zł (pkt 1), w pozostałej części wniosek dłużnika oddalił (pkt 2) oraz nie obciążył wierzyciela kosztami postępowania (pkt 3).

W uzasadnieniu orzeczenia Sąd wskazał, że opłata stosunkowa została obliczona na podstawie art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2007 r. o komornikach sądowych i egzekucji (t.j. Dz. U. z 2011 r., Nr 231, poz. 1376, dalej: ustawa). Zgodnie z treścią art. 49 ust. 7 i 10 ustawy dłużnik może złożyć wniosek o obniżenie wysokości opłat, o których mowa w ust. 1 i 2, natomiast sąd może, uwzględniając w szczególności nakład pracy komornika lub sytuację majątkową wnioskodawcy oraz wysokość jego dochodów, obniżyć wysokość opłat, o których mowa w ust. 1 i 2.

W ocenie Sądu Rejonowego regulacja ta jest przepisem wyjątkowym, którego konieczność zastosowania pojawia się tylko wtedy, gdy mechanizm „zwykły”, regulowany przez art. 49 ust. 1 ustawy prowadziłby do wyliczenia opłaty komorniczej w wygórowanej wysokości (wypadek „szczególnie uzasadniony”, wymagający miarkowania), przy czym po ten nadzwyczajny instrument należy sięgać z rozwagą, aby nie przyczyniać się do osłabienia skuteczności i jakości egzekucji.

Uwzględniając powyższe Sąd I instancji zważył, że postępowanie egzekucyjne w niniejszej sprawie przebiegało sprawnie. Zostało ono wszczęte w dniu 4 czerwca 2013 r. i skierowane do rachunku bankowego oraz wierzytelności z Narodowego Funduszu Zdrowia (...)Oddziału (...) w B., zgodnie z wnioskiem wierzyciela. Podjęte działania w stosunku do wierzytelności przysługującej dłużnikowi od NFZ okazały się skuteczne i pozwoliły na całkowite zaspokojenie egzekwowanych roszczeń oraz pokrycie kosztów egzekucyjnych. Ponadto po wszczęciu egzekucji, Komornik uzyskała informację od dłużnika o dokonanej przez niego w dniu 10 czerwca 2013 r. wpłacie w wysokości 250.117,05 zł, którą wierzyciel potwierdził. Postanowieniem z dnia 12 czerwca 2013 r. postępowanie egzekucyjne zostało zakończone, zajęcia wycofane, a istniejąca nadpłata w wysokości 317.726,65 zł przeksięgowana do sprawy Km 443/13.

W tym stanie rzeczy, przy uwzględnieniu stopnia skomplikowania postępowania Sąd Rejonowy uznał, iż ustalona w sprawie opłata egzekucyjna w kwocie 41.637 zł nie jest adekwatna do nakładu pracy komornika i poniesionych przez niego wydatków.

Sąd Rejonowy zwrócił również uwagę na cel jaki przyświecał ustawodawcy przy nowelizacji przepisu art. 49 ust. 7-10 ukse, tzn. przywrócenie możliwości miarkowania wysokości opłat komorniczych. Na potrzebę dokonania takiej zmiany wskazywał również Minister Zdrowia. Opinię tę podzielił ustawodawca wprowadzając odpowiednie zmiany.

Sąd I instancji uznał, że ustalona przez komornika sądowego wysokość opłaty negatywnie wpłynie na zakres i jakość świadczonych usług, które są związane z ratowaniem zdrowia i życia pacjentów, a dłużnik boryka się z poważnymi problemami finansowymi, które dotykają niemal całą służbę zdrowia i fakt ten - w ocenie Sądu Rejonowego - może stanowić podstawę do ważenia wysokości ustalonej opłaty egzekucyjnej i zostać uznany za wypadek szczególnie uzasadniony, pozwalający tę opłatę zmniejszyć.

W konsekwencji Sąd Rejonowy obniżył wysokość opłaty egzekucyjnej, ustalając ją na poziomie 5 % wartości roszczenia egzekwowanego. Jednocześnie uznał twierdzenia skarżącego, że opłata stosunkowa powinna być jeszcze niższa i wynieść jedynie 374,10 zł za nieuzasadnione. Byłaby to kwota jedynie symboliczna. Dłużnik nie uiścił dobrowolnie należności przysługującej wierzycielowi, zmuszając go w ten sposób do wszczęcia postępowania egzekucyjnego i przymuszenia dłużnika do zapłaty należności.

O kosztach postępowania Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 102 k.p.c.

Postanowienie to zaskarżyła w zakresie punktu 1 Komornik i wniosła o jego zmianę poprzez oddalenie skargi i zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania, ewentualnie uchylenie postanowienia w punkcie 1 i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania wraz z rozstrzygnięciem o kosztach.

Zaskarżonemu postanowieniu zarzuciła naruszenie przepisów prawa materialnego poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie art. 49 ust. 1 ustawy i przyjęcie, że: nastąpił „szczególnie uzasadniony przypadek” uzasadniający miarkowanie wysokości opłaty egzekucyjnej, pobranie opłaty w pełnej wysokości doprowadzi do pogorszenia jakości i zakresu świadczonych usług medycznych, a także niewskazanie, dlaczego opłata ma być pobrana właśnie w wysokości 5 % oraz niedokonanie przy miarkowaniu oceny postępowania dłużnika i jego przyczynienia się do wszczęcia postępowania egzekucyjnego.

W odpowiedzi na zażalenie dłużnik wniósł o jego oddalenie i zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania zażaleniowego.

S ą d O k r ę g o w y z w a ż y ł, c o n a s t ę p u j e :

Zażalenie nie jest zasadne.

Dokonując oceny prawidłowości zaskarżonego postanowienia należało w pierwszej kolejności wskazać na przepis art. 49 ust. 1 ustawy, zgodnie z którym w sprawach o egzekucję świadczeń pieniężnych komornik pobiera od dłużnika opłatę stosunkową w wysokości 15 % wartości wyegzekwowanego świadczenia, jednak nie niższej niż 1/10 i nie wyższej niż trzydziestokrotna wysokość przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Jednakże w przypadku wyegzekwowania świadczenia wskutek skierowania egzekucji do wierzytelności z rachunku bankowego, wynagrodzenia za pracę, świadczenia z ubezpieczenia społecznego, jak również wypłacanych na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, zasiłku dla bezrobotnych, dodatku aktywizacyjnego, stypendium oraz dodatku szkoleniowego, komornik pobiera od dłużnika opłatę stosunkową w wysokości 8 % wartości wyegzekwowanego świadczenia, jednak nie niższej niż 1/20 i nie wyższej niż dziesięciokrotna wysokość przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

Zgodnie z art. 49 ust. 10 ustawy sąd może obniżyć wysokość opłaty stosunkowej ustalonej przez komornika na podstawie przepisu ust. 1 uwzględniając w szczególności nakład pracy komornika lub sytuację majątkową wnioskodawcy oraz wysokość jego dochodów.

W ocenie Sądu Okręgowego, w sposobie, w jaki w niniejszej sprawie zostało wyegzekwowane świadczenie, można było znaleźć podobieństwo do zajęcia rachunku bankowego dłużnika. Komornik skierowała do (...)Oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia polecenie przekazania na jego konto przysługującej szpitalowi należności za świadczone usługi medyczne, do wysokości kwoty egzekwowanej powiększonej o naliczoną opłatę egzekucyjną. Był to sposób analogiczny, jak przy zajęciu rachunku bankowego dłużnika, tyle że tam polecenie przekazania środków kierowane byłoby do banku.

Jednocześnie było Komornik wiadome, że dłużnik posiada wierzytelności właśnie do (...) Oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia, z tytułu umowy o wykonywanie świadczeń medycznych, co nie wymagało jakiejś szczególnej staranności, czy nakładu pracy w zakresie poszukiwania majątku dłużnika.

Z drugiej strony wykonanie czynności przez Komornika zbliżonych jak przy zajęciu rachunku bankowego, za co opłata stosunkowa wynosi 8%, nie stoi na przeszkodzie możliwości dalszego obniżenia opłaty stosunkowej.

Sąd Okręgowy uwzględniając wskazane w powyższym przepisie art. 49 ust. 10 ustawy przesłanki do obniżenia opłaty wyraża stanowisko, że nie jest właściwe stosowanie przez Sąd prostego mechanizmu polegającego na obniżeniu opłaty do określonego wskaźnika procentowego, gdyż w każdym wypadku należy mieć na względzie wysokość samej opłaty i to, w jakim stopniu ta nominalna kwota stanowi podstawę do jej obniżenia, uwzględniając w szczególności nakład pracy komornika lub sytuację majątkową wnioskodawcy oraz wysokość jego dochodów.

Jednocześnie nie jest właściwe stosowanie w każdym przypadku dla oceny sytuacji dłużnika całego stanu zadłużenia z tytułu innych wierzytelności z pominięciem rozmiaru prowadzonej działalności oraz istniejącego stanu prawnego, który sprzeciwia się upadłości dłużnika, gdyż prowadziłoby to do swoistego uprzywilejowania dłużnika w stosunku do innych podmiotów działających na rynku w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych.

W przedmiotowej sprawie Sąd Rejonowy obniżył opłatę stosunkową ustaloną przez Komornik do kwoty 13.879 zł, która to kwota nie jest niska i odpowiada nakładowi pracy Komornik oraz sytuacji majątkowej dłużnika, który takiego obniżenia opłaty nie skarżył.

Uwzględniając powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. i art. 13 § 2 k.p.c. zażalenie, jako niezasadne oddalił.

Jednocześnie stosownie do art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z art. 98 k.p.c., Sąd Okręgowy zasądził od skarżącej Komornik na rzecz dłużnika kwotę 60 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego (§ 10 ust. 1 pkt 8 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 490).