Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 grudnia 2021 roku

S ąd Rejonowy w Tczewie III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodniczący: sędzia Rafał Gorgolewski

Protokolant: sekr. Monika Raczyńska - Kalinowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9.12.2021 roku w Tczewie sprawy

z powództwa A. K. (1)

przeciwko N. K. i W. K.

reprezentowanych przez przedstawicielkę ustawową E. K. (1)

o obniżenie alimentów

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powoda A. K. (1) na rzecz pozwanych N. K. i W. K. tytułem zwrotu kosztów procesu kwotę 1800 /tysiąc osiemset/ złotych, płatne do rąk przedstawicielki ustawowej małoletnich E. K. (1) wraz z ustawowymi odsetkami za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;

odstępuje od obciążania powoda kosztami sądowymi w sprawie.

Sygn. akt III RC 18/21

UZASADNIENIE

A. K. (1) złożył przeciwko N. K. i W. K. pozew o obniżenie alimentów do kwot po 500 /pięćset/ złotych miesięcznie.

Pełnomocnik przedstawicielki ustawowej pozwanych wniósł o oddalenie powództwa w całości.

Dokonano nast ępujących ustaleń faktycznych:

3 grudnia 2020 r. A. K. (1) zawarł przed Sądem Rejonowym w Tczewie ugodę, na mocy której zobowiązał się płacić córkom alimenty w kwotach: N. K. po 750 zł miesięcznie i W. K. po 900 zł miesięcznie. W dacie zawierania ugody powód pracował na stanowisku inspektora w Banku (...) w T. i zarabiał 4500 zł brutto miesięcznie, ponadto na podstawie umowy o dzieło z (...) Szkołą Wyższą zarabiał dodatkowo 246 zł miesięcznie. Matka dziewczynek wówczas nie pracowała, otrzymywała 1830 zł świadczenia pielęgnacyjnego. A. K. (1) nie kwestionował, iż miesięczny koszt utrzymania N. K. wynosił 1740 zł, zaś W. K. 2176 zł – bezsporne.

A. K. (1) wydawał wówczas miesięcznie: 450 zł na paliwo na dojazdy do pracy, 330 zł na utrzymanie mieszkania, 140 zł na telefon i Internet, 600 zł na wyżywienie, 150 zł na kosmetyki i środki higieny, 200 zł na ubrania i obuwie, 100 zł na rozrywki. Dodatkowo ponosił jednorazowe koszty: ubezpieczenia samochodu (667 zł), jego napraw (636, 50 zł) oraz przeglądu technicznego (99 zł).

Dowody:

- zestawienie koszt ów – k. 94-96 akt sprawy III RC 255/20

- oświadczenie A. K. (1) – k. 150 akt sprawy III RC 255/20

Stosunek pracy A. K. (1) z Bankiem(...) w T. ustał 31 grudnia 2020 r. z uwagi na upływ czasu, na jaki zawarto umowę. Aktualnie powód pracuje w Urzędzie (...) w G. Oddział w T. z wynagrodzeniem miesięcznym 2800, 04 zł brutto. Wynagrodzenie z (...) wyniesie około 500 zł za semestr.

Dowody:

- świadectwo pracy – k. 10

- umowa o pracę – k. 31

- zeznania A. K. (1) – k. 251-51v

W kwietniu 2021 r. u W. K. zdiagnozowano zespół (...). Dziewczynka rozpoczęła w związku z tym Trening Umiejętności (...), którego miesięczny koszt to 300 zł. Aktualny koszt wizyt lekarskich oraz leków (m. in. F., C.) to ok. 170 zł miesięcznie. Ponieważ E. K. (1) w sierpniu 2021 r. przeprowadziła się wraz z córkami do miejscowości Z., do niezbędnych wydatków doszedł koszt paliwa na dojazdy pozwanych do T. na lekcje oraz wizyty lekarskie (do 700 zł).

Dowody:

- karta informacyjna leczenia szpitalnego – k. 53

- umowa – k. 128

- faktury - k. 103, 105,111, 134

- zeznania E. K. (1) – k. 251v-52

Powiatowe Urzędy Pracy w T. i N. dysponowały ofertami zatrudnienia m. in. dla: administratora biura (wynagrodzenie od 3300 zł brutto), agenta ubezpieczeniowego (wynagrodzenie od 4000 zł), magazyniera (z wynagrodzeniem od 3500 zł), audytora/kontrolera w sklepie (3300-3600 zł), pomocniczego pracownika budowlanego (3000-4000 zł), pracownika rozkładającego towar na półkach (od 4000 zł), recepcjonisty hotelowego (od 4000 zł), sprzedawcy (3500 – 4100 zł), menagera trainee (3700 zł), kelnera (do 3500 zł netto), pracownika myjni (3200 zł).

Dow ód: wykaz ofert – k. 152-55, 162-63

S ąd zważył, co następuje:

Powyższych ustaleń faktycznych dokonano na podstawie wymienionych dowodów, których wiarygodność nie budziła wątpliwości.

W szczególności Sąd oparł się na zeznaniach E. K. (1), w których opisała zmiany (konkretnie wzrost) wydatków na utrzymanie córek – A. K. (1) oświadczył bowiem, że tych okoliczności nie kwestionuje.

Odno śnie podstawy prawnej rozstrzygnięcia:

Zgodnie z art. 135 § 1 k.r.io., zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.

Zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego można z kolei żądać w razie zmiany stosunków (art. 138 k.r.io.).

Oceniając czy zachodzą przesłanki do zmiany obowiązku alimentacyjnego, Sąd musiał więc ustalić wszelkie okoliczności mogące świadczyć o zmianie stosunków, zarówno te dotyczące usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego jak i możliwości zarobkowych i majątkowych stron (wyrok Sądu Okręgowego w Olsztynie z 31 stycznia 2014 r. w sprawie o sygn. akt VI RCa 342/13, LEX nr 1682431). Pojęcia te w praktyce pozostają we wzajemnej zależności i obie przesłanki wzajemnie na siebie rzutują, zwłaszcza przy ustalaniu przez sąd wysokości alimentów (wyrok Sądu Najwyższego z 21 maja 1975 r. w sprawie o sygn. akt III CRN 72/75, LEX nr 1634948).

W pierwszej kolejności należy wskazać, iż sam fakt, że powód zmienił pracę i w chwili orzekania jego dochody znacznie zmalały w porównaniu do osiąganych w czasie zawierania ugody alimentacyjnej, nie mógł stanowić samoistnej podstawy do zmiany wysokości alimentów.

Na przeszkodzie ku takiej ewentualności stanął jednak art. 136 k.r.io., zgodnie z którym jeżeli w ciągu ostatnich trzech lat przed sądowym dochodzeniem świadczeń alimentacyjnych osoba, która była już do tych świadczeń zobowiązana, bez ważnego powodu zrzekła się prawa majątkowego lub w inny sposób dopuściła do jego utraty albo jeżeli zrzekła się zatrudnienia lub zmieniła je na mniej zyskowne, nie uwzględnia się wynikłej stąd zmiany przy ustalaniu zakresu świadczeń alimentacyjnych.

A. K. (1) utrzymywał, iż zmiana pracy była wynikiem okoliczności leżących wyłącznie po stronie dawnego pracodawcy – czego jednak nie wykazał. Zgodnie z art. 232 k.p.k., strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Sąd nie ma obowiązku dążenia do wszechstronnego zbadania wszystkich okoliczności sprawy oraz nie jest zobowiązany do zarządzania dochodzenia w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie. Nie ma też obowiązku przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na tej stronie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne (wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 19 lipca 2019 r. w sprawie o sygn. akt IACa 63/19, LEX nr 2727012). Ponieważ strona pozwana kwestionowała przyczyny, dla których bank nie przedłużył umowy z A. K., to powód winien przedstawić dowód na poparcie swojego stanowiska – czego jednak nie uczynił.

Niezależnie od powyższego, po zapoznaniu się z dokumentami przesłanymi przez urzędy pracy Sąd uznał, iż A. K. (1) ma zdolność do tego, aby nadal płacić alimenty w uzgodnionej wysokości. Należy bowiem zauważyć, iż powód żądał obniżenia należności o łącznie 650 zł – podczas gdy powyżej wskazano szereg ofert, które zwiększyłyby jego dochody od 200 do nawet 1200 zł. Nie można także pominąć faktu, iż w czasie zawierania ugody A. K. deklarował wydatki na własne utrzymanie w kwocie niespełna 2000 zł miesięcznie (nie wliczając rozrywek), podczas gdy w toku przedmiotowej sprawy jego pełnomocnik wyliczył je na 1407 zł – tym samym, różnica wynosi niemal 600 zł, a więc prawie tyle, o ile powód chciał zredukować łączną kwotę alimentów.

Nawet jednak przy przyjęciu, iż A. K. (1) utracił poprzednią pracę z przyczyn od siebie niezależnych, zaś otrzymywane przez niego aktualnie wynagrodzenie stanowi granicę jego zdolności zarobkowych, powództwo nadal nie mogłoby zostać uwzględnione. Po podpisaniu ugody, wzrosły bowiem koszty niezbędnego utrzymania N. K. oraz W. K. – czego sam powód nie negował, a która to okoliczność uniemożliwia mu starania o obniżenie alimentów (wyrok Sądu Najwyższego z 12 marca 1973 r. w sprawie o sygn. akt III CRN 6/73, LEX nr 7227).

Nie mogło także ujść uwadze Sądu, iż jedynie matka ponosi aktualnie wysiłek związany z opieką nad małoletnimi – a osobiste starania o osobę uprawnioną do alimentów są tak samo doniosłe i potrzebne, jak środki pieniężne (wyrok Sądu Okręgowego w Olsztynie z 29 stycznia 2020 r. w sprawie o sygn. akt V RCa 307/19, LEX nr 2785711), zaś w przedmiotowej sprawie jedna z pozwanych jest dodatkowo dotknięta zespołem (...) – co powoduje, iż opieka nad nią musi być stosownie wyżej „wyceniona”. Dla porównania Sąd wskazuje, iż aktualnie miesięczne wynagrodzenie opiekunki do dziecka w T. to ok. 1500 zł, zaś w przypadku dziecka chorego, jak w przedmiotowej sprawie, wynagrodzenie takie musiałoby być stosownie wyższe. W tej sytuacji, gdy możliwości zarobkowe E. K. z uwagi na konieczność sprawowania opieki nad dziećmi zostały zredukowane praktycznie do zera, to uwzględnienie powództwa skutkowałoby tym, że to właśnie na matce dodatkowo spocząłby ciężar pokrycia finansowych potrzeb córek. Rozstrzygnięcie takie stałoby w rażącej sprzeczności z dyspozycją art. 135 § 2 k.r.io., zgodnie z którą wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie albo wobec osoby niepełnosprawnej może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego; świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego.

Odno śnie kosztów postępowania:

Zgodnie z dyspozycją art. 98 § 1 k.p.c. A. K. (1), jako strona przegrywająca sprawę, zobowiązany jest zwrócić pozwanym koszty procesu.

W konsekwencji Sąd zasądził na rzecz N. K. i W. K. 1800 /tysiąc osiemset/ złotych, płatne do rąk ich matki wraz z ustawowymi odsetkami za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty (art. 98 § 11 k.p.c.), tytułem zwrotu kosztów procesu.

Wskazana kwota stanowi wynagrodzenie dla pełnomocnika pozwanych w wysokości ustalonej przez § 4 ust. 4 w zw. z § 2 pkt 4) Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie.