Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 29 września 2020 roku, wydanym w sprawie z powództwa P. P. przeciwko (...) Spółka Akcyjna
z siedzibą w W. o zadośćuczynienie i odszkodowanie, Sąd Rejonowy
w Ł.:

1.  zasądził od pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz powoda P. P. tytułem zadośćuczynienia kwotę 8.000,00 zł złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 13 marca 2018 r. do dnia zapłaty;

2.  umorzył postępowanie co do kwoty 457,65 zł tytułem odszkodowania,

3.  oddalił powództwo w pozostałej części;

4.  zasądził od pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz powoda P. P. kwotę 2.752,00 zł złote tytułem kosztów procesu;

5.  nakazał pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Łowiczu tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych:

a.  od powoda P. P. kwotę 224,54 zł (dwieście dwadzieścia cztery złote pięćdziesiąt cztery grosze)

b.  od pozwanego (...) Spółka Akcyjna
z siedzibą w W. kwotę 898,17 zł (osiemset dziewięćdziesiąt osiem złotych siedemnaście groszy).

Pozwany w swej apelacji zaskarżył powyższy wyrok w pkt 1, w zakresie uwzględniającym powództwo ponad kwotę 2900 zł., tj. co do kwoty 5100,- zł.
z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 13.03.2018 r. do dnia zapłaty oraz w pkt 4 i 5.

Pozwany zarzucił orzeczeniu naruszenie:

1.  prawa materialnego, a to art. 445 § 1, w związku z art. 444 § 1 k.c. poprzez zasądzenie zadośćuczynienia nie odpowiadającego kryterium odpowiedniości, rażąco zawyżonego w stosunku do doznanej przez powoda krzywdy;

2.  naruszenie prawa procesowego - art. 233 § 1 k.p.c. poprzez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów, przejawiające się w nierozważeniu wszystkich okoliczności sprawy, tj. pominięcie w rozważaniach opinii biegłego chirurga ortopedy - traumatologa, a zwłaszcza jej wniosków, z których wynika, że zakres cierpień powoda był miernego stopnia. Dolegliwości bólowe trwały przez miesiąc. Proces leczenia przebiegał w sposób typowy. Rokowania na przyszłość są pomyślne. Powód odzyskał pełen zakres ruchomości kręgosłupa i lewego barku. Brak podstaw do przyjęcia, aby powód wymagał pomocy i opieki osób trzecich. Nie byłą stosowana jakakolwiek forma unieruchomienia barku.

3.  błąd w ustaleniach faktycznych przejawiający się w przyjęciu, że wypadek spowodował bezpowrotnie zmniejszenie się widoków powodzenia na przyszłość powoda, zmienił jego plany zawodowe i życiowe oraz zmusił do porzucenia hobby.

W konkluzji pozwany wniósł o zmianę wyroku i oddalenie powództwa w zaskarżonej części, oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu za obie instancje, wg. norm przepisanych, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Pozwany w odpowiedzi na apelację powodów wniósł o jej oddalenie w całości i zasądzenie od strony powodowej na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja nie jest zasadna i nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd I instancji dokonał prawidłowych ustaleń stanu faktycznego, znajdujących pełne oparcie w zgromadzonym materiale dowodowym, ocenionym bez przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów wyznaczonej dyspozycją art. 233 § 1 k.p.c. Ocenę tę Sąd Okręgowy w pełni podziela, zaś ustalenia stanu faktycznego poczynione przez Sąd I instancji przyjmuje za własne.

Strona skarżąca w ramach zarzutów procesowych podnosiła zarówno nieprawidłową ocenę dowodów, w tym brak dokonania wszechstronnej oceny materiału dowodowego, jak też błędy w ustaleniach stanu faktycznego sprawy.

Całkowicie chybione są zarzuty, jakoby Sąd I instancji nie wziął pod uwagę istotnych okoliczności sprawy wynikających ze zgromadzonego materiału dowodowego i nie dokonał w tym zakresie stosownych ustaleń faktycznych. Wbrew zapatrywaniom strony skarżącej, Sąd I instancji uwzględnił wszystkie okoliczności faktyczne, znajdujące podstawę w materiale dowodowym sprawy, niemniej odmiennie, niż pozwany, ocenił ich znaczenie prawne, o czym dalej w uzasadnieniu.

W ocenie Sądu Okręgowego Sąd I instancji nie naruszył zasady swobodnej oceny dowodów oraz wnikliwie rozważył wszystkie okoliczności sprawy, opierając swoje rozstrzygnięcie na wydanej w sprawie opinii biegłego chirurga ortopedy-traumatologa. Powyższe wbrew twierdzeniom strony pozwanej potwierdza uzasadnienie wyroku, gdzie Sąd I instancji wyraźnie wskazał, że ustalone skutki wypadku obejmujące powstałe u powoda urazy oraz rozmiar cierpienia doznanego przez powoda wynikają z dokumentacji medycznej oraz niekwestionowanych ostatecznie opinii biegłych sądowych z zakresu ortopedii oraz psychologii. Obie opinie były szczegółowe i wnikliwe, zaś wyciągnięte przez biegłych wnioski są logiczne i spójne oraz zostały w sposób przekonywujący uzasadnione. W niniejszej sprawie brak jest podstaw do kwestionowania profesjonalizmu i rzetelności biegłych ani sporządzonych przez nich opinii, przyjmując zawarte w opiniach wnioski za swoje.

Wbrew twierdzeniom pozwanego dolegliwości bólowe poszkodowanego nie trwały tylko przez miesiąc. Chirurg ortopeda-traumatolog odnotował zmniejszenie dolegliwości bólowych dopiero 16.02.2018 r. tj. po ok. 4,5 miesiąca, bowiem wypadek miał miejsce w dniu 30.09.2017 r. W swej opinii biegły stwierdził ponadto, że nawet po zastosowanym leczeniu zachowawczym i postępowaniu usprawniającym obecnie u poszkodowanego pozostaje okresowy zespół bólowy i poczucie pogorszenia sprawności. Z opinii biegłego chirurga ortopedy-traumatologa nie wynika natomiast, że zakres cierpień powoda był miernego stopnia, ale że zakres cierpień fizycznych powoda w związku z doznanymi w dniu 30.09.2017r. obrażeniami narządów ruchu należy określić jako nieznaczny. Biegły zaznaczył również, że mimo upływu 3 lat od wypadku u powoda nadal występuje potrzeba sporadycznego stosowania leków i występują dolegliwości bólowe oraz, że nie można wykluczyć zaistnienia w przyszłości zmian zwyrodnieniowych stawu obojczykowo-barkowego lub/i łopatkowo- ramiennego i narastania dolegliwości ze strony tych stawów.

Sąd Rejonowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych. Wypadek istotnie spowodował bezpowrotnie zmniejszenie się widoków powodzenia na przyszłość powoda, zmienił jego plany zawodowe i życiowe oraz zmusił do porzucenia hobby. Twierdzenie, że powód nadal ma szanse zdać egzamin zawodowy i pracować w wybranym przez siebie wcześniej zawodzie mechanika jest czysto hipotetyczne, wobec podniesienia, przez powoda, że nie ma kontaktu z zawodem, zapomniał część umiejętności, oraz, że powód musi sam zapewnić sobie warunki bytowe, co koliduje czasowo i ekonomicznie z możliwością nadrabiania zaległości i dalszego doszkalania się. Z realizacją pasji powoda, polegającej na wyczynowej jeździe, nie można utożsamiać faktu że powód nadal jeździ rowerem, jak to czyni pozwany. Potwierdzeniem takiego stanu rzeczy są słowa powoda w przeprowadzonym wywiadzie: „Nadal utrzymuje się okresowo ból barku, głównie podczas jazdy rowerem; ja kiedyś jeździłem rowerem po trudnych trasach - torach, lasach; teraz odczuwam silny ból i unikam jazdy na rowerze".

Nie można w pełni zgodzić się z twierdzeniami pozwanego, że rokowania co do zdrowia powoda są pomyślne. Apelujący pomija bowiem zastrzeżenie biegłego, że „w związku z brakiem dostępności wyników badań obrazowych (zdjęć RTG) nie można do końca wykluczyć zaistnienia w przyszłości zmian zwyrodnieniowych stawu obojczykowo- barkowego lub/i łopatkowo- ramiennego i narastania dolegliwości ze strony tych stawów".

W ocenie Sądu Okręgowego, także zarzut naruszenia prawa materialnego tj. art. 445 § 1 w zw. z art. 444 § 1 k.c. jest całkowicie bezzasadny.

Stosownie do art. 445 § 1 k.c. sąd może przyznać poszkodowanemu w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Przepisy kodeksu cywilnego nie zawierają żadnych kryteriów, jakie należy uwzględniać przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia pieniężnego, zasady takie wypracowała bardzo bogata w tym przedmiocie judykatura, szczególnie Sądu Najwyższego. Zadośćuczynienie
z art. 445 k.c. ma przede wszystkim charakter kompensacyjny. Tym samym jego wysokość musi przedstawiać jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość. Pojęcie krzywdy obejmuje cierpienia fizyczne, a więc ból i inne dolegliwości oraz cierpienia psychiczne. Jest to zatem całokształt ujemnych odczuć doznanych w związku z cierpieniami fizycznymi. Zadośćuczynienie ma na celu przede wszystkim złagodzenie tych cierpień, ale jego wysokość nie może być dowolna, musi ściśle uwzględniać stopień doznanej krzywdy. Jest to rekompensata za całą krzywdę i przyznaje się ją jednorazowo. Ustalając wysokość zadośćuczynienia Sąd winien mieć zatem na uwadze całokształt okoliczności sprawy – w tym oczywiście także wysokość stopnia trwałego uszczerbku na zdrowiu poszkodowanego.

Ustalając wysokość zadośćuczynienia sąd nie powinien dokonywać matematycznego przeliczania wysokości zadośćuczynienia poprzez działanie arytmetyczne w odniesieniu do procentu uszczerbku na zdrowiu co sugeruje strona pozwana wskazując, że uszczerbek określony został przez biegłego ortopedę – traumatologa na 1%, zważywszy, że stwierdzeniu procentowego uszczerbku towarzyszyło zastrzeżenie biegłego o subiektywnej ocenie, która może być odmiennie oszacowana nawet przez specjalistów o porównywalnym doświadczeniu, ponadto ze względu na brak zdjęcia RTG, nie zostało ono uwzględnione w ocenie.

Niezasadne jest również twierdzenie pozwanej, że gdyby występowały istotne skutki psychiczne wypadku, to z pewnością skłoniłyby powoda do częstszych wizyt, a być może nawet psychoterapii lub leczenia farmakologicznego. Osoba dotknięta tego typu problemami nie zawsze sięga po potrzebna pomoc, co nie daje podstaw do ich istnienia.

Odnosząc się do kwesti konieczności korzystania przez poszkodowanego po wypadku z pomocy i opieki osób trzecich, choć biegły chirurg ortopeda- traumatolog jej nie stwierdził, to podkreślił, że nie brał pod uwagę chociażby warunków mieszkaniowych i nawyków higienicznych powoda. W tym zakresie należy dać wiarę twierdzeniom powoda, że korzystał z pomocy swoich rodziców. W ocenie Sądu Okręgowego pomoc taka mogła być niezbędna - w dokumentacji medycznej stwierdzono bólowe ograniczenie ruchów odwodzenia i zginania lewej kończyny górnej (powód jest leworęczny). Poprawa i zmniejszenie dolegliwości nastąpiło dopiero po okresie połowy roku, więc naturalne jest, że powód z pomocy rodziców w tamtym okresie musiał korzystać. Na ograniczenie aktywności fizycznej wskazują nie tylko słowa powoda, ale i jego matki, którzy zgodnie przyznali, że na skutek wypadku powód musiał zaprzestać udziału w wymagających użycia siły fizycznej obowiązkach domowych bądź przy ich wykonywaniu musiał wspomagać sie tabletkami przeciwbólowymi.

Ustalając wysokość zadośćuczynienia należy mieć na względzie, że, powód może mieć w przyszłości problemy ze znalezieniem odpowiedniej pracy. Jak wynika z opinii biegłego, mimo odzyskania pełnego zakresu ruchomości kręgosłupa i lewego barku, pozostaje okresowy zespół bólowy i poczucie pogorszenia sprawności, co realnie ogranicza możliwości podjęcia dowolnej pracy.

W niniejszej sprawie wysokość zadośćuczynienia należnego powodowi przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności sprawy – w tym także stopnia trwałego uszczerbku na zdrowiu powoda określonego przez biegłych sądowych, Sąd I instancji prawidłowo określił wysokość należnego powodowi zadośćuczynienia na kwotę 10.100 złotych, przy uwzględnieniu kwoty 2100 złotych wypłaconej przez ubezpieczyciela w toku postępowania związanego z likwidacją szkody. Biorąc pod uwagę, to że powód doznał cierpień fizycznych i psychicznych, związanych z utratą możliwości aktywnego prowadzenia trybu życia, kwota zadośćuczynienia w łącznej wysokości 10.100 złotych jest w ocenie Sądu Okręgowego odpowiednia w rozumieniu przepisu art. 445 k.c.

W tym stanie rzeczy, nie podzielając zarzutów sformułowanych w wywiedzionym środku zaskarżenia, Sąd Okręgowy oddalił apelację na podstawie artykułu 385 k.p.c. O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, zasądzając od powodów na rzecz pozwanego kwotę 900 zł., na którą złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika procesowego ustalone na podstawie § 2 pkt 4) w zw. z § 10 pkt 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 265).