Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 kwietnia 2014r.

Sąd Okręgowy Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Zielonej Górze

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Bogusław Łój / spr /

Sędziowie : Sędzia SO Katarzyna Kijowska-Kukulska

Sędzia SO Robert Macholak

Protokolant : st.sek.sąd.R. Duchnicka - Tylutka

po rozpoznaniu w dniu 15 kwietnia 2014r. w Zielonej Górze

na rozprawie

sprawy z powództwa I. K., E. P. oraz D. R.

przeciwko Zakładowi Produkcji (...) S.A. w N.

o uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne

na skutek apelacji powódki E. P.

od wyroku Sądu Rejonowego Sądu Pracy w Nowej Soli

z dnia 7.02.2014r. ( Sygn. akt IV P 415/13 )

I.  zmienia zaskarżony wyrok w pkt I i II w części dotyczącej E. P. w ten sposób, że przywraca powódkę E. P. do pracy w pozwanym Zakładzie Produkcji (...) S.A. w N. na poprzednich warunkach,

II.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki E. P. kwotę 150 zł tytułem kosztów procesu za obie instancje.

Sygn. akt IV Pa 34/14

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 07 lutego 2014 r., sygn. akt IV P 415/13, Sąd Rejonowy w Nowej Soli IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił w całości powództwo E. P. o uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne. Ponadto zasądził od powódki na rzecz strony pozwanej Zakładu Produkcji (...) Spółki akcyjnej w N. 60 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że powódka była zatrudniona u strony pozwanej na stanowisku pudełkarz. W ostatnich latach strona pozwana dokonała zaś zakupu zrobotyzowanej linii logistycznej i zredukowała ilość osób odbierających opakowania ze sklejarek. Części zatrudnionych na stanowisku pudełkarza powierzyła inne czynności. Powódce wypowiedziano umowę o pracę, jako przyczynę wskazując likwidację stanowiska pracy. Liczba osób na pracujących jako pudeł karze zmniejszyła się między 31 grudnia 2013 r., a 01 stycznia 2014 r. z 53 do 48 osób. W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy w oparciu o art. 10 i art. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. z 2003 r., nr 90, poz. 844) orzekł, że przyczyną wypowiedzenia była reorganizacja stanu zatrudnienia, która doprowadziła do likwidacji poszczególnych stanowisk pracy. Uznał też, że strona pozwana dokonała skrupulatnego wyboru pracowników do zwolnienia, w oparciu o kryteria dbałości i staranności wykonywania obowiązków. Za wiarygodne uznał w tym zakresie zeznania J. S. występującego za stronę pozwaną. Zeznania te wskazywały na brak zaufania do powódki i niską wydajność jej pracy.

Apelację od powyższego wyroku wniosła E. P.. Zarzuciła zaskarżonemu orzeczeniu sprzeczność ustaleń faktycznych z zebranym materiałem dowodowym poprzez przyjęcie, że strona pozwana wykazała:

- przyczynę wypowiedzenia, to jest likwidację stanowiska pracy, podczas gdy stanowisko takie nadal istnieje, a kondycja finansowa pracodawcy pozwala na zatrudnianie nowych osób oraz

- kryteria wyboru pracowników do zwolnienia, to jest dbałość i staranność przy wykonywaniu obowiązków, podczas gdy praca na oddziale sklejarek rozliczana jest jako praca zespołowa,

a także naruszenie prawa procesowego, a to art. 233 § 1 kpc poprzez przekroczenie swobodnej oceny dowodów w zakresie przyczyny wypowiedzenia. Wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku oraz uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne, a w przypadku rozwiązania umowy o pracę o przywrócenie do pracy, a ponadto o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu apelacji skarżąca podniosła, że strona pozwana nie wykazała, że przyczyna wypowiedzenia jest rzeczywista. Nadal istnieje bowiem stanowisko pudełkarza, a twierdzenia o jego likwidacji są pozorne. Pracodawca rozwija działalność i zatrudnia nowych pracowników. Apelująca zakwestionowała też zeznania dotyczące kryteriów zwolnienia, podkreślając, że przy pracy zespołowej nie jest możliwe wskazanie osoby, która najgorzej wykonuje pracę.

W odpowiedzi na apelację strona pozwana wniosła o jej oddalenie i zasądzenie na jej rzecz kosztów zastępstwa procesowego. Nie zgodziła się z argumentem apelującej, że praca zespołowa uniemożliwia ocenę poszczególnych pracowników. Wskazała na brak zaufania do powódki, który potwierdzają zeznania J. S., a także opinia szefa produkcji. Zaznaczyła też, że spółka jest w trakcie unowocześniania procesu produkcji, który skutkuje zwalnianiem kolejnych pracowników.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie należy zaznaczyć, że Sąd Rejonowy należycie przeprowadził postępowanie dowodowe w sprawie i ustalił prawidłowy stan faktyczny, dlatego Sąd odwoławczy przyjmuje te ustalenia jako własne. Jednak w oparciu o te prawidłowe ustalenia faktyczne, Sąd pierwszej instancji doszedł do wniosków nieadekwatnych w stosunku do ustaleń faktycznych

Sąd Rejonowy błędnie uznał likwidację stanowiska pudełkarza jako rzeczywistą i prawidłową podstawę wypowiedzenia. W zasadzie bezsporne było, że stanowisko takie nie zostało zlikwidowane. U strony pozwanej nastąpiło jedynie zmniejszenie liczby pracowników, którzy wykonują czynności na stanowisku pudełkarza. W 2013 r. było to 53 pracowników, a w 2014 r. liczba ta zmniejszyła się do 48. Stanowisko, mimo wprowadzenia zautomatyzowanej linii produkcyjnej, nie zostało więc w zupełności zlikwidowane. Wobec powyższego, podana w wypowiedzeniu przyczyna nie zaistniała.

Oczywiście Sąd Okręgowy nie kwestionuje prawa strony pozwanej do racjonalizacji zatrudnienia i zredukowania liczby etatów. Co więcej, jak podkreślono w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, zasadność działań organizacyjnych i ekonomicznych pracodawcy nie podlega ocenie Sądu. Jednakże w toku procesu o uznanie bezskuteczności wypowiedzenia, Sąd bada czy było ono zgodne z prawem i zasadne. Zgodnie z art. 30 § 4 kp pracodawca jest bowiem zobowiązany wskazać w oświadczeniu przyczynę, która uzasadnia wypowiedzenie. Oznacza to, że pracodawca musi nie tylko podać przyczynę zwolnienia, ale i zrozumiale i konkretnie ją wyjaśnić. Pracownik musi wiedzieć, jakie okoliczności doprowadziły do wypowiedzenia. W niniejszym postępowaniu strona pozwana nie tylko nieprawidłowo określiła podstawę wypowiedzenia. Zdaniem Sądu Okręgowego pracodawca, który redukuje zatrudnienie z przyczyn organizacyjnych i ekonomicznych, powinien nawiązać do kryteriów doboru pracowników do zwolnienia. Pomijając nawet błędne wskazanie podstawy wypowiedzenia w niniejszej sprawie, strona pozwana nie wykazała, że właściwie wybrała pracowników do zwolnienia. A to na niej spoczywał ciężar wykazania tych kryteriów i objęcia nimi powódki.

Sąd Rejonowy jedynie w ślad za twierdzeniami strony pozwanej przyjął zasadność doboru pracowników do zwolnienia. Zeznania występującego w imieniu strony J. S. nie wskazują żadnych konkretnych zarzutów wobec wykonywania przez apelującą obowiązków pracowniczych. Mowa jest w nich ogólnie o braku zaufania wobec niektórych pracowników, których wydajność pracy jest niższa. Brak jednak dowodu, że należała do nich skarżąca. Skoro przy pakowaniu pracowały trzyosobowe grupy, których skład ulegał zmianie, to w istocie trudno jest zweryfikować jakość pracy poszczególnych pracowników. Nie jest to niemożliwe, ale przedstawiona przez stronę pozwaną ocena pracy powódki nie znajduje oparcia w materiale dowodowym. Zresztą jak zeznał J. S.: „nie muszę wykazywać, dlaczego wyznaczono powódki do zwolnienia, bo szef produkcji dobiera sobie pracowników do zwolnienia” (k. 46). To błędny pogląd. Jak wskazano, pracodawca ma obowiązek dostatecznego wyjaśnienia, dlaczego zdecydował się na zwolnienie danego pracownika. Skoro powodem miały być zastrzeżenia szefa produkcji, to należało je udowodnić. Tymczasem jedyne uchybienia, o których wspomniał J. S. dotyczyły nie E. P., a pozostałych powódek. Imiennie wskazał dwie pracownice (k. 46), zarzucając im brak kontroli kodów, ale nie wymienił przy tym skarżącej. Jedyne zastrzeżenia wobec niej, a więc brak zaufania i wydajność pracy, są zbyt ogólne i nie znajdują potwierdzenia.

Podobnie, jeśli kryterium do zwolnienia miał być charakter pracy, to też należało to wykazać. Jeśli nowa produkcja skutkuje zmianą obowiązków, jak dźwiganie ciężarów nieodpowiednich dla kobiet, to zadaniem pracodawcy było dowieść tego kryterium.

Na marginesie należy zauważyć, że Sąd Rejonowy oparł rozstrzygnięcie spornej sprawy w zasadzie wyłącznie na dowodzie z przesłuchania strony. Wprawdzie w sprawach z zakresu prawa pracy nie jest to dowód posiłkowy, należy go jednak traktować z dużą ostrożnością. Sprzeczność interesów stron nakazuje oceniać zeznania wnikliwie i w odniesieniu do pozostałego materiału sprawy. W niniejszym postępowaniu brak jednak innych dowodów, które pozwoliłyby zweryfikować wiarygodność rzeczonych zeznań, co do której nie miał wątpliwości Sąd pierwszej instancji.

Wobec zasadności zarzutów apelacji Sąd na podstawie art. 386 § 1 kpc zmienił zaskarżony wyrok w punkcie I i II w części dotyczącej E. P. w ten sposób, że przywrócił powódkę do pracy w pozwanym Zakładzie Produkcji (...) Spółce akcyjnej w N. na poprzednich warunkach, o czym orzeczono w punkcie I sentencji wyroku.

Konsekwencją merytorycznej zmiany orzeczenia była zmiana rozstrzygnięcia o kosztach. Zarówno żądanie pozwu, jak i apelacja zostały uwzględnione w całości. Strona pozwana, jako że przegrała sprawę, zobowiązana jest na podstawie art. 98 § 1 i 3 kpc zwrócić E. P. koszty procesu za obie instancje. Dlatego też w punkcie II sentencji wyroku Sąd zasądził od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 150,00 złotych. Na koszty procesu składa się opłata od apelacji w kwocie 30,00 złotych, określonej w art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 90, poz. 594 ze zm.) oraz koszty zastępstwa procesowego. Sąd ustalił wysokość stawek w oparciu o § 11 ust. 1 pkt. 1 oraz § 12 ust.1 pkt. 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 490).