Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 stycznia 2022r.

Sąd Rejonowy w Kętrzynie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 stycznia 2022 r. w K.

sprawy z powództwa (...) 1 Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w K.

przeciwko K. K.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego K. K. na rzecz powoda (...) 1 Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w K. kwotę 27 863,15 zł ( dwadzieścia siedem tysięcy osiemset sześćdziesiąt trzy złote i piętnaście groszy) z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie za okres od dnia 18.06.2021 r. do dnia zapłaty – zastrzegając pozwanemu prawo do powoływania się w toku postępowania egzekucyjnego na ograniczenie jego odpowiedzialności wynikające z przyjęcia spadku po zmarłym J. K. z dobrodziejstwem inwentarza,

II.  nie obciąża pozwanego obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz powoda.

Sygn. akt I C 599/21

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 18.06.2021 r. powód (...) 1 Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w K. reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika wniósł o zasądzenie od pozwanego K. K. kwoty 27 863,15 zł z odsetkami umownymi naliczanymi według zmiennej stopy procentowej stanowiącej dwukrotność sumy stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych ( odsetki maksymalne za opóźnienie) od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Powód wniósł ponadto o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu według norm przepisanych, w tym opłaty w kwocie 1394 zł , kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 3 600 zł, opłaty od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł i innych kosztów wymienionych w pozwie. W uzasadnieniu żądania wskazano , iż powód jest nabywcą wierzytelności wynikającej z umowy pożyczki o nr (...) z dnia 27.07.2016 r. Przedmiotowa wierzytelność stanowi sumę kapitału udzielonej przez (...) im. (...) w G. pożyczki, odsetek karnych naliczonych od niespłaconych rat kapitałowych oraz po dniu wymagalności roszczenia , od całości niespłaconego kapitału. Zgodnie z treścią umowy z dnia 27.07.2016 r. zawartej pomiędzy zbywcą wierzytelności Spółdzielczą Kasą Oszczędnościowo – Kredytową im. F. S. w G. a K. J., pożyczka została udzielona na kwotę 56 000 zł. Zgodnie z umową przedmiotowa pożyczka miała być zwrócona w miesięcznych ratach. W okresie obowiązywania umowy jak i po jej wymagalności pożyczkodawca zgodnie z umową był uprawniony do naliczania odsetek karnych. Zgodnie z umową roczna stopa oprocentowania zadłużenia przeterminowanego wynosi dwukrotność sumy stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych , na dzień zawarcia umowy wynosi 14 %. Zgodnie z treścią art. 509 kc w chwili nabycia wierzytelności na powoda przeszło roszczenie o zaległe odsetki jak również prawo naliczania ich w wysokości obowiązującej pomiędzy pożyczkodawcą a pożyczkobiorcą na dzień przelewu wierzytelności. W dniu 25.10.2019 r. pożyczkobiorca zmarł , nie regulując należności wynikającej z zawartej z pożyczkodawcą umowy pożyczki. Zgodnie z Regulaminem Udzielania Kredytów P. (...) im. (...) roszczenie o zwrot pożyczki staje się wymagalne z dniem ustania członkostwa pożyczkobiorcy , a takie ma miejsce w chwili śmierci. Postanowieniem Sądu Rejonowego w Kętrzynie z dnia 26.11.2020 r. w sprawie(...) w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku po pożyczkobiorcy orzeczono, iż spadek po nim nabył na podstawie ustawy z dobrodziejstwem inwentarza pozwany K. K.. Jako spadkobierca pożyczkobiorcy stał się on dłużnikiem powoda w zakresie niespłaconej przez spadkodawcę pożyczki. Powód wezwał pozwanego do zapłaty całej należności z tytułu niespłaconej pożyczki, jednakże pozwany nie zaspokoił wskazanego w piśmie żądania powoda. Na kwotę dochodzoną pozwem składają się : kwota kapitału 23 981,47 zł oraz kwota odsetek karnych do dnia wniesienia pozwu wynikających z zaległości w spłacie rat pożyczki oraz naliczonych od kwoty całego niespłaconego kapitału pożyczki od dnia następującego po dniu wymagalności oraz odsetek zwykłych naliczanych zgodnie z treścią umowy w wysokości na dzień wniesienia pozwu 3 881,68 zł , razem 27 863,15 zł .

Pozwany K. K. reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika w odpowiedzi na pozew ( k. 65-66) wniósł o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty dochodzonej pozwem jednakże z tym ograniczeniem, że w sentencji orzeczenia wskazane zostanie zastrzeżenie prawa do powoływania się w toku egzekucji zasądzonego świadczenia pieniężnego na ograniczenie odpowiedzialności do wysokości wartości czynnej masy spadku nabytego przez pozwanego po ojcu J. K. . Pozwany wniósł ponadto o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu , w tym kosztów zastępstwa adwokackiego, według norm przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia , w którym je zasądzono , do dnia zapłaty. Pozwany podniósł, iż nie kwestionuje, iż jest jedynym spadkobiercą po zmarłym w dniu 25.10.2019 r. ojcu J. K.. Bezspornym pozostaje także to, iż J. K. zawarł umowę pożyczki ( kredytu konsumenckiego) ze (...) . Pozwany nie podważa wysokości kwoty dochodzonej przez powoda. Pozwany wskazał, iż nabył spadek z dobrodziejstwem inwentarza. W związku z powyższym pozwany uznaje powództwo o zapłatę w części , zaś nie uznaje w takim zakresie w jakim zmierza do zaspokojenia powoda z majątku pozwanego w sposób nieograniczony. Pozwany wniósł ewentualnie o nieobciążanie go kosztami procesu na zasadzie słuszności ( art. 102 kpc) .

W replice na odpowiedź na pozew ( k. 72- 76) powód wniósł o orzeczenie zgodnie z żądaniem pozwu z zastrzeżeniem w wyroku prawa powoływania się przez pozwanego w toku postępowania egzekucyjnego na ograniczenie odpowiedzialności do wartości stanu czynnego spadku, w oparciu o przepis art. 319 kpc , oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda wszelkich kosztów procesu według norm przepisanych .

Sąd ustalił co następuje :

W dniu 27 lipca 2016 r. doszło do zawarcia pomiędzy Spółdzielczą Kasą Oszczędnościowo – Kredytową im. F. S. z siedzibą w G. a J. K. jako pożyczkobiorcą umowy pożyczki nr (...). Kwota pożyczki wynosiła 56 000 zł. Umowa pożyczki została zawarta na okres od 27.07.2016 r. do 01.07.2021 r. Pożyczkobiorca był zobowiązany do spłaty pożyczki w miesięcznych ratach w terminach i kwotach wskazanych w harmonogramie spłaty pożyczki stanowiącym załącznik do umowy. Zgodnie z umową w przypadku nieterminowej spłaty pożyczki należność z tego tytułu staje się w dniu następnym należnością przeterminowaną . Od niespłaconego w całości lub w części kapitału a od dnia wniesienia powództwa od całości zadłużenia pobierane są odsetki według stopy procentowej – rocznej stopy oprocentowania zadłużenia przeterminowanego, które zostało określone na dwukrotność sumy stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych, na dzień zawarcia umowy wynosi 14 % ( pkt 21 i23 umowy pożyczki)

( dowód : umowa pożyczki k. 15-17)

W dniu 25 października 2019 r. zmarł pożyczkobiorca J. K. .

(dowód : odpis skrócony aktu zgonu k. 23)

Z chwilą śmierci J. K. ustało jego członkostwo w Spółdzielczej Kasie Oszczędnościowo – Kredytowej im. F. S. z siedzibą w G.. Z dniem ustania członkostwa roszczenie o zwrot pożyczki stało się wymagalne.

( dowód : Regulamin udzielania kredytów i pożyczek konsumenckich k. 41-42)

Na mocy umowy przelewu wierzytelności zawartej w dniu 30 września 2020 r. pomiędzy (...) 1 Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w K. a Spółdzielczą Kasą Oszczędnościowo – Kredytową im. F. S. z siedzibą w G. powód nabył wierzytelność przysługującą pożyczkodawcy względem pożyczkobiorcy J. K. wynikającą z umowy pożyczki zawartej w dniu 27.07.2016 r. nr (...) .

( dowód : wyciąg z umowy przelewu wierzytelności k. 24-27, pełnomocnictwa k. 18-22, wyciąg z rejestru funduszy inwestycyjnych k. 7-9)

Na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w Kętrzynie z dnia 26.11.2020 r. w sprawie(...) w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku po J. K. spadek po nim nabył na podstawie ustawy z dobrodziejstwem inwentarza pozwany K. K..

( dowód : postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku w sprawie (...) k. 53)

Pismem z dnia 08.04.2021 r. powód wezwał pozwanego jako spadkobiercę J. K. do zapłaty kwoty 27 377,68 zł tytułem zwrotu świadczenia wynikającego z udzielonej pożyczki z dnia 27.07.2016 r. nr (...) w terminie 7 dni od otrzymania wezwania pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego. Przedsądowe wezwanie do zapłaty pozwany odebrał w dniu 21.04.2021 r.

( dowód : przedsądowe wezwanie do zapłaty k. 28, potwierdzenie doręczenia k.29)

Pozwany K. K. najpóźniej na początku czerwca 2021 r. wystąpił do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Kętrzynie z wnioskiem o sporządzenie spisu inwentarza po zmarłym ojcu J. K.. W dniu 10.11.2021 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Kętrzynie sporządził protokół spisu inwentarza po J. K. zmarłym w dniu 25.10.2019 r.

( dowód : zeznania pozwanego K. K. k. 177, wezwanie do uiszczenia zaliczki w sprawie (...) z dnia 07.06.2021 r. , protokół spisu inwentarza k. 173)

Wysokość zadłużenia z tytułu umowy pożyczki nr (...) z dnia 27.07.2016 r. wynosi 27 863,15 zł , przy czym kwota pozostałego do spłaty kapitału wynosi 23 981,47 zł oraz kwota odsetek karnych do dnia wniesienia pozwu wynikających z zaległości w spłacie rat pożyczki oraz naliczonych od kwoty całego niespłaconego kapitału pożyczki od dnia następującego po dniu wymagalności oraz odsetek zwykłych naliczanych zgodnie z treścią umowy wynosi 3 881,68 zł.

( dowód : raport spłaty k.54-55, harmonogram spłaty pożyczki k. 90, bezsporne)

Sąd zważył co następuje :

Roszczenie powoda co do zasady zasługiwało na uwzględnienie.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie przedłożonych przez strony dokumentów, w tym w szczególności przedłożonych przez powoda umowy pożyczki warz z harmonogramem spłat oraz wyciągu z umowy przelewu wierzytelności oraz przedłożonych przez pozwanego wezwania do zaliczki i protokołu spisu inwentarza , dokumenty te nie były kwestionowane przez strony, nie budziły też wątpliwości Sądu . Sąd dał wiarę także zeznaniom pozwanego , które uznał za spójne i logiczne , znajdujące potwierdzenie w dokumentach związanych z postępowaniem w przedmiocie sporządzenia spisu inwentarza po zmarłym pożyczkobiorcy.

W niniejszej sprawie bezspornym pozostaje data śmierci J. K. , osoba jego spadkobiercy ustawowego dziedziczącego z dobrodziejstwem inwentarza , fakt zawarcia przez J. K. umowy pożyczki ( kredytu konsumenckiego) ze (...) wskazanej w pozwie, kwota wynikającego stąd zadłużenia . Pozwany nie podważał wysokości kwoty dochodzonej przez powoda i uznał powództwo o zapłatę z zastrzeżeniem ograniczenia jego odpowiedzialności do wartości stanu czynnego spadku po J. K. .

W niniejszej sprawie nie budzi wątpliwości zatem źródło zobowiązania ani legitymacja bierna pozwanego jak też wysokość dochodzonej pozwem należności . Nie budzi wątpliwości także uznanie powództwa przez pozwanego.

Pożyczka jest umową, na podstawie której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego przedmiot pożyczki (w szczególności określoną ilość pieniędzy), a biorący zobowiązuje się zwrócić przedmiot pożyczki w pieniądzach o tej samej wielkości lub w rzeczach tego samego gatunku i takiej samej jakości (art. 720 k.c.).

W kodeksie cywilnym zostały wskazane essentialia negotii umowy pożyczki, które stanowią nie tylko oznaczenie stron i określenie ilości pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, ale obejmują również zobowiązanie się do ich przeniesienia oraz obowiązek zwrotu przedmiotu pożyczki. W procesie związanym z wykonaniem umowy pożyczki powód jest zatem zobowiązany udowodnić, że strony zawarły umowę pożyczki, a także, że przeniósł na własność biorącego pożyczkę określoną w umowie ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku ( wyrok S. Apel. W Łodzi z 18.06.2015r., I ACa 33/15, LEX nr 1789954).

Przy zawarciu umowy pożyczki, podobnie jak przy umowie sprzedaży, dochodzi do zmian w obrębie prawa własności przedmiotu umowy. Obowiązkowi pożyczkodawcy do przeniesienia własności przedmiotu umowy na pożyczkobiorcę odpowiada obowiązek zwrotu, czyli przeniesienia przez pożyczkobiorcę na pożyczkodawcę przedmiotu umowy, powiększonego o ewentualne wynagrodzenie ustalone w umowie. Dopóki przedmiot pożyczki nie zostanie wydany pożyczkobiorcy, nie może powstać obciążający pożyczkobiorcę obowiązek jego zwrotu.

W ocenie Sądu powód wykazał przedłożonymi wraz z pozwem i dalszymi pismami procesowymi dowodami, iż umowa pożyczki pomiędzy J. K. a pożyczkodawcą Spółdzielczą Kasą Oszczędnościowo – Kredytową im. F. S. z siedzibą w G. została skutecznie zawarta i wykonana przez pożyczkodawcę. Ustalając wysokość zadłużenia z tytułu umowy pożyczki Sąd przyjął za prawidłowe wyliczenia przedstawione przez powoda ( raport spłaty k. 54- 55).

Bezspornym w sprawie było, że J. K. zmarł w dniu 25.10.2019 r. roku. Zgodnie z art. 922 § 1 k.c. prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów kodeksu cywilnego. Stosownie do art. 924 k.c. spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy. Natomiast zgodnie z art. 925 k.c. spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Powołanie do spadku może nastąpić na podstawie ustawy lub testamentu. Dziedziczenie ustawowe następuje wówczas, gdy spadkodawca nie powołał spadkobiercy bądź gdy żadna z osób, które powołał, nie chce lub nie może być spadkobiercą (art. 926 § 1 i 2 k.c.).Spadkobierca może przyjąć spadek bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste), bądź przyjąć spadek z ograniczeniem tej odpowiedzialności (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza), bądź też spadek odrzucić (art. 1012 k.c.).

Spadek stanowi więc ogół praw i obowiązków majątkowych zmarłego o charakterze cywilnoprawnym. Obowiązki majątkowe zmarłego, w tym długi spadkowe, przechodzą na spadkobierców i rodzą po ich stronie obowiązek ich uregulowania.

Wobec prawomocnego orzeczenia przez Sąd Rejonowy w Kętrzynie postanowieniem z dnia 26.11.2020 r. w sprawie (...) w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku po J. K., iż spadek po nim nabył na podstawie ustawy z dobrodziejstwem inwentarza syn K. K., pozwany stał się dłużnikiem powoda w zakresie niespłaconej przez spadkodawcę pożyczki.

Powód wykazał legitymacje czynną w niniejszej sprawie.

Zgodnie z treścią art. 509§ 1 kc wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Stosownie do § 2 art. 509 kc wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Przelew wierzytelności jest umową , na mocy której dotychczasowy wierzyciel - cedent przenosi wierzytelność do majątku osoby trzeciej - cesjonariusza. . Wierzytelność, aby mogła stać się przedmiotem rozporządzenia , musi być w dostateczny sposób oznaczona, powinien być określony stosunek prawny, którego elementem jest zbywana wierzytelność poprzez wskazanie w szczególności stron tego stosunku, świadczenia oraz przedmiotu świadczenia.

Powód na potwierdzenie nabycia dochodzonej pozwem wierzytelności wobec pozwanych od wierzyciela pierwotnego przedłożył poświadczony notarialnie wyciąg z umowy przelewu wierzytelności zawartej w dniu 30 września 2020 pomiędzy (...) 1 Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w K. a Spółdzielczą Kasą Oszczędnościowo – Kredytową im. F. S. z siedzibą w G. ( k. 24- 27 ) wraz z pełnomocnictwami do jej zawarcia. (k.18-22) ). Zgodnie z umową zbywca – wierzyciel pierwotny przeniósł na nabywcę – powoda wierzytelności pieniężne określone w punkcie 4.2 umowy . Jak wynika z przedłożonego przez powoda wyciągu z umowy przelewu wierzytelności zawierającego w punkcie 4.2 wykaz wierzytelności (k. 25v) , wierzytelność wynikająca z umowy pożyczki nr (...) zawartej przez J. K. w dniu 27.07.2016 r. z wierzycielem pierwotnym została przeniesiona przez wierzyciela pierwotnego na powoda jako nabywcę wierzytelności. W konsekwencji powód jako nabywca tej wierzytelności jest uprawniony do dochodzenia od pozwanego należności wynikającej z umowy pożyczki zawartej przez spadkodawcę J. K. z wierzycielem pierwotnym.

Powód żądał zasądzenia odsetek umownych w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od całej dochodzonej pozwem kwoty od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, co znajduje oparcie w postanowieniach umowy pożyczki z dnia 27.07.2016 r. ( pkt 23 umowy k. 15).

W konsekwencji powyższych rozważań Sąd przyjął za uzasadnione żądanie zapłaty przez powoda kwoty 27 863, 15 zł, na którą składają się kapitał pożyczki pozostały do spłaty w kwocie 23 981,47 zł oraz odsetki od tego kapitału naliczone na dzień wniesienia pozwu w wysokości 3 881,68 zł.

Wobec powyższego Sąd uwzględnił powództwo w całości zasądzając od pozwanego na rzecz powoda dochodzoną pozwem kwotę wraz z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

Zgodnie z treścią art. 319 kpc jeżeli pozwany ponosi odpowiedzialność z określonych przedmiotów majątkowych albo do wysokości ich wartości, sąd może, nie wymieniając tych przedmiotów ani ich wartości, uwzględnić powództwo zastrzegając pozwanemu prawo do powołania się w toku postępowania egzekucyjnego na ograniczenie odpowiedzialności. Mając na względzie, iż pozwany jako spadkobierca J. K. nabył spadek z dobrodziejstwem inwentarza Sąd zastrzegł pozwanemu prawo do powoływania się w toku postępowania egzekucyjnego na ograniczenie jego odpowiedzialności wynikające z przyjęcia spadku po zmarłym J. K. z dobrodziejstwem inwentarza .

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 102 kpc nie obciążając pozwanego obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz powoda. Jak wskazuje się w doktrynie art. 102 kpc będzie miał także zastosowanie w sprawach, w których osiągnięcie skutku prawnego może nastąpić wyłącznie poprzez wytoczenie powództwa, a strona pozwana zgadza się z żądaniami pozwu. W niniejszej sprawie pozwany w odpowiedzi na pozew uznał powództwo. Jak wskazał pozwany – po otrzymaniu wezwania do zapłaty - jako spadkobierca nie miał on swobody w zaspokojeniu wierzycieli, pozwany nie mógłby zaspokoić wyłącznie jednego z nich (w szczególności powoda), gdyż naraziłby się na konieczność zapłaty kwot przewyższających stan czynny spadku, zaś czynność spłaty jednego wierzyciela mogłaby zostać uznana za bezskuteczną wobec innego wierzyciela. Ponadto wskazać należy, iż pozwany po otrzymaniu wezwania do zapłaty – bez zbędnej zwłoki wystąpił do Komornika Sądowego o sporządzenie spisu inwentarza po spadkodawcy. Jak wynika z protokołu spisu inwentarza aktywa spadku wynoszą 4 079,69 zł zaś pasywa 61 962,95 zł . Powyższe okoliczności uzasadniają w ocenie Sądu odstąpienie od obciążenia pozwanego obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz powoda na zasadzie słuszności (art. 102 kpc).