Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt III K 339/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 marca 2022r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu III Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Elżbieta Wylegalska

Sędzia Artur Kosmala

Ławnicy: Helena Brańka, Elżbieta Raczkowska, Grażyna Skwirowska

Protokolant: Nikola Szymecka

Przy udziale Prokuratora: Prokuratura Rejonowa w Wołowie

po rozpoznaniu w dniu 20 stycznia 2022 r. i 1 marca 2022 roku we Wrocławiu

sprawy

I. B. (1) córki Z. i A. z domu R., urodzonej (...) w W.

oskarżonej o to, że: w dniu 9 maja 2021 roku w G., działając w zamiarze bezpośrednim, usiłowała pozbawić życia M. M. (1) w ten sposób, że zadała pokrzywdzonemu dwa ciosy gumowym młotkiem w głowę, czym spowodowała ranę tłuczoną okolicy potylicy - krwiaka podczepcowego lewej okolicy ciemieniowej, które to obrażenia naruszyły czynności narządów ciała pokrzywdzonego na czas poniżej dni siedmiu, lecz zamierzonego celu nie osiągnęła z uwagi na rodzaj i charakter powstałych obrażeń oraz szybką pomoc osób trzecich i interwencję lekarską, tj. o popełnienie czynu z art. 13§1k.k. w zw. z art. 148§1k.k. i art. 157§2k.k. w zw. z art.11§2k.k.

******************

1.  uznaje oskarżoną I. B. (1) za winną tego, że w dniu 9 maja 2021 roku w G., działając w zamiarze bezpośrednim, zadała M. M. (1) dwa ciosy gumowym młotkiem w głowę, czym spowodowała ranę tłuczoną okolicy potylicy - krwiaka podczepcowego lewej okolicy ciemieniowej, które to obrażenia naruszyły czynności narządów ciała pokrzywdzonego na czas poniżej dni siedmiu, tj. popełnienia czynu z art. 157§2k.k. i za to na podstawie art. 157§2k.k wymierza jej karę 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności;

2.  na podstawie art. 63§1k.p.k. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności zalicza oskarżonej okres zatrzymania oraz tymczasowego aresztowania od dnia 9.05.2021 roku godz. 21.20 do dnia 1 marca 2022 roku;

3.  na podstawie art. 230§2k.p.k. zwraca I. B. (1) dowody rzeczowe wskazane w wykazie dowodów rzeczowych nr I/98/21/P pod poz. 1, 2,3,4, 5,6;

4.  na podstawie art. 230§2k.p.k. zwrócić M. M. (1) dowody rzeczowe opisane w wykazie dowodów rzeczowych nr I/98/21/P pod poz. 11,12,13,14,15,16;

5.  na podstawie art. 44§2k.k. orzeka przepadek na rzecz Skarbu Państwa dowodów rzeczowych wskazanych w wykazie nr I/98/21/P pod poz. 7,8,9,10;

6.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. K. kwotę 738 złotych ( w tym podatek VAT ) tytułem kosztów obrony udzielonej oskarżonej z urzędu,

7.  na podstawie art. 624§1k.p.k. zwalnia oskarżoną od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych.

SSO Elżbieta Wylegalska SSO Artur Kosmala

Helena Brańka Elżbieta Raczkowska Grażyna Skwirowska

UZASADNIENIE

Formularz UK 1

Sygnatura akt

III K 339/21

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może
ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343,
art. 343a lub art. 387 k.p.k.
albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie
o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji
zawartych w częściach 3–8 formularza.

1. USTALENIE FAKTÓW

1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie
przypisano)

1.

I. B. (1)

I. B. (1) została uznana za winną tego, że w dniu 9 maja 2021 roku w G., działając w zamiarze bezpośrednim, zadała M. M. (1) dwa ciosy gumowym młotkiem w głowę, czym spowodowała ranę tłuczoną okolicy potylicy - krwiaka podczepcowego lewej okolicy ciemieniowej, które to obrażenia naruszyły czynności narządów ciała pokrzywdzonego na czas poniżej dni siedmiu, tj. popełnienia czynu z art. 157§2k.k.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

I. B. (1) i M. M. (1) od około 3 (trzech) lat pozostawali w związku, razem zamieszkiwali w miejscowości G., gm. B.. Poznali się w ośrodku leczenia uzależnień w W.. Związek był burzliwy z uwagi na nadużywanie przez strony alkoholu. Zarówno oskarżona jak i pokrzywdzony, będąc pod wpływem alkoholu zachowywali się wobec siebie agresywne, dochodziło do awantur, wzajemnych wyzwisk, gróźb i naruszania nietykalności cielesnej. W ich miejscu zamieszkania miały miejsce interwencje policji.

W dniu 9 maja 2021 roku pokrzywdzony przebywał poza domem i wraz ze znajomymi spożywał alkohol, natomiast oskarżona została w mieszkaniu sama i oglądając telewizję również piła alkohol. Była rozżalona tym, że M. M. (1) nie poświęca jej dostatecznie dużo uwagi, nie spędza z nią czasu, zaniedbuje ją jako kobietę. Stąd też gdy pokrzywdzony wrócił do domu i zwrócił jej uwagę, by ściszyła telewizor, doszło między nimi do sprzeczki, podczas której M. M. (1) wyszedł do drugiego pokoju i położył się do łózka. Oskarżona udała się za nim zabierając po drodze leżący „pod ręką” gumowy młotek i kontynuowała kłótnię. Gdy M. M. (1) próbował podnieść się z łóżka oskarżona dwukrotnie uderzyła go młotkiem w głowę, powodując obrażenia w postaci rany tłuczonej okolicy potylicy (krwiaka podczepcowego lewej okolicy ciemieniowej), które to obrażenia naruszyły czynności narządów ciała pokrzywdzonego na czas poniżej dni siedmiu.

Obrażenia stwierdzone u pokrzywdzonego są inne niż określone w art. 156 k.k. i nie naruszyły czynności narządu ciała powyżej dni siedmiu, tj. są takie jak określone w art. 157 § 2 k.k. Sposób działania sprawcy i odniesione obrażenia nie naraziły M. M. (1) na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub doznania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu.

M. M. (1) zabezpieczył obrażenia ręcznikiem i zatelefonował do swoich znajomych M. G. (1) i D. O., by opowiedzieć im o zaistniałej sytuacji, zaś pokrzywdzona wyszła z pokoju zabierając ze sobą młotek, który następnie owinęła szmatką i położyła za łóżkiem, na którym po chwili się położyła.

Przybyli na miejsce zdarzenia, na prośbę M. M. (1), M. G. (1) i D. O. poradzili mu, by wezwał policję oraz pogotowie. Oskarżona słysząc to, niezwłocznie opuściła mieszkanie, prosząc obecnych, by zaprzeczyli, że była w tym czasie w domu, po czym ukryła się w pobliskim rowie. Tam została ujęta przez przybyłych na interwencję funkcjonariuszy policji.

Podczas zatrzymania I. B. (1) była pobudzona i zdenerwowana, wypowiadała twierdzenia wzajemnie sobie przeczące raz, że nie chciała zrobić pokrzywdzonemu krzywdy, że nie chciała go zabić, by po chwili wyrażać opinię, iż mogła użyć skuteczniejszego narzędzia - siekiery.

Na skutek przeszukania lokalu, za łóżkiem został ujawniony i zabezpieczony przez funkcjonariuszy policji gumowy młotek z drewnianym trzonkiem, na którym widoczne były zabrudzenia koloru jasnobrunatnego- krew ludzka. Podczas badania biologicznego ustalono, iż ślady DNA ujawnione na młotku pochodzą od osoby o genotypie męskim, o profilu zgodnym z profilem DNA M. M. (1) oraz od I. B. (1). Na młotku nie ujawniono śladów linii papilarnych.

Oskarżona i pokrzywdzony zostali poddani badaniu na zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu.

I. B. (1) była nietrzeźwa, badanie wykazało stężenie 1,16 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu.

M. M. (1) również był nietrzeźwy, badanie wykazało stężenie 1,05 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu.

I. B. (1) nie jest chora psychicznie ani upośledzona umysłowo, w czasie czynu nie miała zniesionej ani w stopniu znacznym ograniczonej zdolności rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim postepowaniem. W czasie czynu ani wcześniej oskarżona nie ujawniała objawów psychotycznych, nie działała z pobudek urojeniowych. Biegli rozpoznali u niej zespół uzależnienia spowodowany nadużywaniem alkoholu, jednakże z uwagi na jej doświadczenie życiowe oraz ogólnie dostępną wiedzę, oskarżona miała świadomość wpływu alkoholu na jej zachowanie oraz mogła przewidzieć skutki jego nadużycia. W czasie zdarzenia nie rozpoznano u niej upojenia patologicznego, I. B. (1) ujawniała objawy upojenia prostego.

Intelekt oskarżonej mieści się w obszarze normy, nie stwierdzono u niej cech otępiennych czy ewentualnie uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego. W obrazie osobowości brak cech sugerujących dezorganizację psychotyczną.

Oskarżona ma 58 lat, ma średnie wyksztalcenie, jest rozwiedziona, nie ma nikogo na utrzymaniu, nie pracuje, nie była karana przez sąd.

- częściowo wyjaśnienia I. B. (1)

-wywiad środowiskowy

- informacja o interwencjach policji

zeznania świadków:

- częściowo M. M. (1),

- M. G. (2)

- D. O.

- D. C.

- P. Ł.

- S. W.

- K. Ł.

- opinia biegłego W. W. (1)

- dokumentacja medyczna

- protokół przeszukania osoby

-protokół zatrzymania rzeczy

-protokół oględzin miejsca zdarzenia

- dokumentacja fotograficzna

- opinia daktyloskopijna

- opinia z badań biologicznych

- protokół zatrzymania

-

- protokół badania stanu trzeźwości

I. B.

- protokół badania stanu trzeźwości

M. M.

-opinia sądowo- psychiatryczna

- opinia psychologiczna

- dane o karalności ,

- wywiad środowiskowy

61-64

85-87

247-249

148-150

144

36-37

249-250

41-42

250-251

45-46

251-252

49-50

252

52-53

252

138

309

140-141

308-309

145

310-311

40

14-17

18-21, 33-35

23-24,

81-84

179-181

185-196

10-11

7-9

4-6

165-168

303-304

311

274-292

311-312

183

148-150

1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie
przypisano)

1.

I. B. (1)

I. B. (1) została oskarżona o to, że: w dniu 9 maja 2021 roku w G., działając w zamiarze bezpośrednim, usiłowała pozbawić życia M. M. (1) w ten sposób, że zadała pokrzywdzonemu dwa ciosy gumowym młotkiem w głowę, czym spowodowała ranę tłuczoną okolicy potylicy - krwiaka podczepcowego lewej okolicy ciemieniowej, które to obrażenia naruszyły czynności narządów ciała pokrzywdzonego na czas poniżej dni siedmiu, lecz zamierzonego celu nie osiągnęła z uwagi na rodzaj i charakter powstałych obrażeń oraz szybką pomoc osób trzecich i interwencję lekarską, tj. o popełnienie czynu z art. 13§1k.k. w zw. z art.148§1k.k. i art.157§2k.k. w zw. z art.11§2k.k.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

Zebrany w sprawie materiał dowodowy nie dał podstaw do ustalenia, iż swoim zachowaniem wobec M. M. (1), I. B. (1) wyczerpała ustawowe znamiona przestępstwa 13§1k.k. w zw. z art. 148§1k.k. i art. 157§2k.k. w zw. z art.11§2k.k.

- wyjaśnienia I. B. (1)

-zeznania M. M. (1),

61-64

85-87

247-249

36-37

249-250

2. OCENA DOWODÓW

2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.

Wyjaśnienia I. B. (1)

Zeznania M. M. (1)

Zeznania świadków:

- M. G. (2),

- D. O., - D. C.,

-P. S. W.

- K. Ł.

Opinia sądowo-psychiatryczna

Opinia psychologiczna

Opinia sądowo- lekarska

- protokół przeszukania osoby

-protokół zatrzymania rzeczy

-protokół oględzin miejsca zdarzenia

- opinia daktyloskopijna

- opinia z badań biologicznych,

- protokoły badania stanu trzeźwości,

Analizując wyjaśnienia oskarżonej, Sąd podszedł do nich z ostrożnością i jedynie częściowo dał im wiarę. W ocenie Sądu wyjaśnienia te stanowiły przejętą przez I. B. (1) linię obrony, mającą na celu usprawiedliwienie jej nagannego zachowania. Były chaotyczne i niespójne, przy czym podczas każdego kolejnego przesłuchania oskarżona podawała odmienną wersję tego incydentu, co było raczej odzwierciedleniem przemyśleń i wyobrażeń oskarżonej, wynikłych z analizy zebranego w sprawie materiału dowodowego niż opisem rzeczywistego przebiegu zajścia. Ponadto I. B. (1) wielokrotnie podkreślała, że ze względu na stan nietrzeźwości, w jakim się wówczas znajdowała, nie kontrolowała w pełni swojego zachowania i nie pamięta dokładnie szczegółów.

W tym miejscu podkreślić jedynie należy, iż w trakcie zdarzenia oskarżona była w stanie nietrzeźwości: 1,16 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu, stąd też, co oczywiste, mogła nie pamiętać wszystkich jego okoliczności.

Z uwagi na rozbieżności w wyjaśnieniach oskarżonej, Sąd analizując i oceniając je, konfrontował ich treść z innymi dowodami, w szczególności z opiniami z zakresu przeprowadzonych badań biologicznych, opinią sądowo- lekarską, opinią sądowo-psychiatryczną i psychologiczną jak również z zeznaniami świadków, którzy po przybyciu na miejsce zdarzenia wysłuchali relacji stron i mieli możliwość obserwowania ich zachowania.

Odnośnie zadanych uderzeń, podczas całego procesu I. B. (1) konsekwentnie podnosiła, iż nie zamierzała zabić M. M. (1), a jedynie w ferworze kłótni, czując się ignorowana przez pokrzywdzonego, dwukrotnie uderzyła go w głowę gumowym młotkiem. Podkreśliła, iż nie zdawała sobie sprawy, iż takim narzędziem może wyrządzić mu krzywdę, była przekonana, że to kauczukowy młotek i nie stanowi zagrożenia. Widziała, że M. M. (1) nie odniósł poważniejszych obrażeń, gdyż nie utracił przytomności, a po zaopatrzeniu rany, nie miał problemów z poruszaniem się, skontaktował się ze znajomymi, a następnie wezwał pogotowie i policję.

Co do przebiegu zdarzenia, Sąd oparł się na zeznaniach świadka M. M. (1). Pokrzywdzony potwierdził, fakt, iż zwrócił oskarżonej uwagę, by ściszyła telewizor, że doszło między nimi do sprzeczki. Wskazał, że I. B. (1) raz centralnie uderzyła go młotkiem z góry w sam czubek głowy - gdy próbował wstać z łóżka, a później gdy już wstał nastąpiło drugie, lżejsze uderzenie, które w zasadzie nie spowodowało obrażeń, poza zadrapaniem.

Podkreślił nadto, że oskarżona od kilku dni piła alkohol, z tego względu mogła „nie wiedzieć, co się dzieje”, po uderzeniu położyła się do łóżka, a gdy usłyszała, że została wezwana policja wybiegła z mieszkania.

Pokrzywdzony przyznał, że nie obawia się I. B. (1), jednakże z uwagi na nadużywanie przez nią alkoholu nie chce już kontynuować z nią związku.

Zeznania świadka w trakcie procesu były spójne i konsekwentne, mimo, że w trakcie zdarzenia również on był nietrzeźwy (badanie wykazało 1,05 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu), a nadto znalazły poparcie w pozostałym materiale dowodowym.

Sąd dał wiarę zeznaniom M. G. (2), D. O., D. C., P. Ł. oraz S. W. i K. Ł.. Osoby te przybyły na miejsce już po zdarzeniu, jego przebieg znały jedynie z relacji stron. Świadkowie w sposób obiektywny i zborny starali się przekazać uzyskane od nich informacje oraz opisać ich zachowanie. Zeznania wszystkich świadków w powiązaniu z pozostałymi dowodami w postaci protokołów przeszukania, oględzin oraz w szczególności z opiniami z zakresu przeprowadzonych badań biologicznych, opinią sądowo-medyczną tworzą spójną całość.

Sąd uznał za wiarygodną opinię sądowo-psychiatryczną i opinię psychologiczną, bowiem została sporządzona przez profesjonalne, upoważnione podmioty, zgodnie z wymogami prawa, odpowiadają w sposób wyczerpujący, jasny i czytelny na zadane pytania. Strony nie składały wobec nich żadnych zastrzeżeń.

Sąd w pełni podzielił wnioski zawarte w opinii sądowo-lekarskiej pisemnej a następnie uzupełnionej na rozprawie, bowiem opinia ta jest rzeczowa, pełna, wewnętrznie spójna i oparta na fachowej wiedzy, a nadto koresponduje z dokumentacją lekarską. Z opinii tej jednoznacznie wynika, iż oskarżona dwukrotnie uderzając młotkiem w głowę pokrzywdzonego spowodowała obrażenia w postaci rany tłuczonej okolicy potylicy (krwiaka podczepcowego lewej okolicy ciemieniowej), które to obrażenia naruszyły czynności narządów ciała pokrzywdzonego na czas poniżej dni siedmiu. Obrażenia te są inne niż określone w art. 156 k.k. i nie naruszyły czynności narządu ciała powyżej dni siedmiu, tj. są takie jak określone w art. 157 § 2 k.k. Biegły podkreślił, że sposób działania sprawcy i odniesione obrażenia nie naraziły M. M. (1) na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub doznania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu.

Rozpoznając niniejszą sprawę, Sąd miał również na uwadze wyniki przeszukania, sprawozdania z badania genetycznego, oględzin miejsca zdarzenia, zatrzymania rzeczy, pobrania materiału porównawczego, oględzin odzieży oskarżonej i pokrzywdzonego. Wszystkie te czynności procesowe podjęte były zgodnie z prawem, przez uprawnione podmioty, a z każdej z nich sporządzono stosowne protokoły, ich wyniki zaś, nie budziły żadnych wątpliwości.

2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia
dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt
1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1.2

Wyjaśnienia oskarżonej

Za zupełnie niewiarygodne, Sąd uznał te twierdzenia oskarżonej, w których podniosła, iż broniła się przed agresywnym zachowaniem pokrzywdzonego. Niewątpliwie, gdyby M. M. (1) stanowił dla oskarżonej jakiekolwiek zagrożenie, to po zadaniu mu uderzeń młotkiem w głowę, widząc że pokrzywdzony nie odniósł poważniejszych obrażeń bynajmniej nie położyłaby się do łóżka i nie oczekiwałaby tam na dalszy bieg wydarzeń.

Nadto przybyli na miejsce zdarzenia świadkowie: M. G. (2), D. O., D. C., P. Ł. oraz S. W. i K. Ł. zgodnie zeznali, że pokrzywdzony zachowywał się spokojnie, natomiast oskarżona była wzburzona, kłótliwa, miała zmienne nastroje, zachowywała się irracjonalnie.

3. PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Oskarżony

3.1. Podstawa prawna
skazania albo warunkowego
umorzenia postępowania
zgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

x

3.2. Podstawa prawna
skazania albo warunkowego
umorzenia postępowania
niezgodna z zarzutem

1.

I. B. (1)

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

W świetle ustalonego stanu faktycznego, Sąd nie podzielił stanowiska oskarżyciela publicznego, że oskarżona w dniu 9 maja 2021 roku usiłowała zabić pokrzywdzonego.

Zgodnie z art. 13 § 1 k.k., odpowiada za usiłowanie, kto w zamiarze popełnienia czynu zabronionego swoim zachowaniem bezpośrednio zmierza do jego dokonania, które jednak nie następuje. Usiłowanie jest formą stadialną przestępstwa bezpośrednio poprzedzającą dokonanie. Zgodnie z utrwaloną w prawie polskim formułą usiłowaniem jest czyn podjęty w zamiarze popełnienia przestępstwa zmierzający bezpośrednio do dokonania, które jednak nie następuje. Brak dokonania oznacza, że zachowanie się sprawcy nie zrealizowało wszystkich znamion czynu zabronionego, w szczególności nie spowodowało skutku, do którego sprawca zmierzał. (Komentarz do art. 13 kodeksu karnego (Dz.U.97.88.553), [w:] A. Marek, Kodeks karny. Komentarz, LEX, 2007, wyd. IV). Warunkiem ustalenia usiłowania, jako formy stadialnej popełnienia przestępstwa, jest stwierdzenie zamiaru popełnienia czynu zabronionego. Zamiar musi się odnosić do czynu określonego w przepisie części szczególnej ustawy karnej. Nie wystarczy więc, dla przyjęcia usiłowania stwierdzenie zamiaru popełnienia jakiegokolwiek, bliżej nieokreślonego czynu zabronionego, lecz konieczne jest stwierdzenie zamiaru popełnienia konkretnego czynu zabronionego.

Ponieważ kodeks karny w art. 13 § 1 używa wyrażenia w zamiarze popełnienia czynu zabronionego, konieczne jest odwołanie się do definicji ustawowej pojęcia „zamiaru". Pojęcie to zostało zdefiniowane w art. 9 § 1 k.k. Zgodnie z tym ostatnim przepisem zamiar popełnienia czynu zabronionego obejmuje swoim zakresem zarówno sytuację, gdy sprawca chce popełnić taki czyn, jak i sytuację, gdy sprawca przewidując możliwość popełnienia czynu zabronionego godzi się na to. Wynika z tego, że dla ustalenia usiłowania jako formy stadialnej należy stwierdzić, że sprawca działał z zamiarem bezpośrednim albo że działał z zamiarem wynikowym. Bezpodstawne byłoby ograniczenie treści pojęcia zamiaru na gruncie art. 13 § 1 do chęci popełnienia czynu zabronionego (zamiaru bezpośredniego)./ Zob. wyrok SN z 25 października 1984 r., IV KR 245/84, OSNKW 1985, z. 5-6, poz. 38. Zoll A. Zakamycze 2004 stan prawny: 2004.07.01 Komentarz do art. 13 kodeksu karnego (Dz.U.97.88.553), [w:] G. Bogdan, Z. Ćwiąkalski, P. Kardas, J. Majewski, J. Raglewski, M. Szewczyk, W. Wróbel, A. Zoll, Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz. Tom I. Komentarz do art. 1-116 k.k., Zakamycze, 2004, wyd. II/.

Zamiar bezpośredni (dolus directus) polega na tym, że sprawca chce popełnić czyn zabroniony. Stanowiąca treść zamiaru bezpośredniego chęć ("chcenie") popełnienia czynu zabronionego jest aktem woli, której zaistnienie uwarunkowane jest świadomością obejmującą okoliczności tworzące zespół znamion przedmiotowych czynu zabronionego. O istnieniu zamiaru zabójstwa w ogóle, a także o postaci tego zamiaru można wnioskować przede wszystkim na podstawie dokładnej analizy strony przedmiotowej konkretnego czynu. Okoliczności zajścia, rodzaju użytego narzędzia, umiejscowienia ciosów, ilości ciosów, siły z jaką sprawca je zadaje. Zatem uzewnętrznione przejawy zachowania się sprawcy pozwalają, w sytuacji, gdy sprawca nie wyraził swojego zamiaru, wnioskować o jego zamiarze. /2000.05.31 wyrok S.Apel. III AKa 70/00 Prok.i Pr. 2001/6/19 w Łodzi/.

Ustalenia dotyczące zamiaru nie mogą opierać się wyłącznie na fragmentarycznych faktach wiążących się ze stroną wykonawczą, lecz powinny być wnioskiem koniecznym, wynikającym z analizy całokształtu przedmiotowych i podmiotowych okoliczności zajścia, a w szczególności ze stosunku sprawcy do pokrzywdzonego, jego właściwości osobistych i dotychczasowego trybu życia, pobudek oraz motywów działania i wszelkich innych przesłanek wskazujących na to, że sprawca, chcąc spowodować uszkodzenia ciała, zgodą swą, stanowiącą realny proces psychiczny, obejmował tak wyjątkowo ciężki skutek, jakim jest śmierć ofiary (podobnie m.in. SN w wyroku z dnia 28 czerwca 1977 r., VI KRN 14/77, OSNKW 1078, nr 4-5, poz. 43, jak też w wyroku z dnia 21 stycznia 1985 r., OSNPG 1986, nr 2, poz. 17). (...) Ustalenia o podmiotowej stronie czynu nie odnoszą się do czynu i sprawcy in abstracto, lecz chodzi o konkretny czyn i konkretnego sprawcę, działającego w ściśle określonej sytuacji i przy indywidualnie ustalonych okolicznościach. Nie trzeba przy tym szerzej wywodzić, że zamiaru nie można nigdy domniemywać ani domyślać się. Zamiar, musi być ustalony w sposób pewny, wykluczający jakąkolwiek wątpliwość, wszakże ustalenie zamiaru należy do faktycznej strony orzeczenia (...). Bez uwzględnienia, kim jest sprawca i jakie ma możliwości intelektualne, nie można decydować, co on wiedział na pewno, a czego nie wiedział i tak decydować o zamiarze, w jakim działał. (2006.10.03 wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi w sprawie II AKa 139/06 ).

Przepis artykułu 148 § 1 k.k. wymaga, do realizacji znamion opisanego w nim czynu zabronionego, umyślności w postaci zamiaru bezpośredniego albo w postaci zamiaru wynikowego. Sprawca może podejmować zachowanie skierowane przeciwko drugiej osobie w celu jej zabicia, w celu osiągnięcia innego skutku, ze świadomością konieczności pozbawienia życia drugiego człowieka, jako środka do realizacji swojego celu lub jako następstwa ubocznego (zamiar bezpośredni), albo z przewidywaniem możliwości spowodowania śmierci człowieka zamiast osiągnięcia celu zamierzonego lub obok realizacji celu zamierzonego i godzenie się na taki skutek swojego zachowania (zamiar ewentualny). Przedmiotowym warunkiem odpowiedzialności za zabójstwo jest ustalenie związku przyczynowego między działaniem lub zaniechaniem, a śmiercią człowieka. Należy przyjąć, że związek taki zachodzi, gdy skutek śmiertelny wynika bezpośrednio z czynu sprawcy, czemu nie stoi na przeszkodzie to, iż do przebiegu łańcucha przyczynowego włączyły się inne okoliczności mające wpływ na skutek, jeżeli zachowanie sprawcy było wystarczającą przyczyną powstania tego skutku. Zgodnie z brzmieniem art. 148 § 1 k.k. zachowanie sprawcy musi polegać na "zabijaniu", tj. zachowaniu atakującym funkcje życiowe człowieka.

W świetle wskazanych powyżej okoliczności nie można przyjąć, że I. B. (1) uderzając pokrzywdzonego gumowym młotkiem w głowę, miała zamiar, choćby ewentualny pozbawienia go życia.

W sprawie bezspornym jest, że oskarżona dwukrotnie uderzyła gumowym młotkiem w głowę pokrzywdzonego w skutek czego spowodowała obrażenia w postaci rany tłuczonej okolicy potylicy (krwiaka podczepcowego lewej okolicy ciemieniowej), które to obrażenia naruszyły czynności narządów ciała M. M. (1) na czas poniżej dni siedmiu. Niewątpliwie fakt, że I. B. (1) uderzyła pokrzywdzonego takim narzędziem w głowę, oceniany w oderwaniu od realiów niniejszej sprawy ma niekorzystną wymowę dla oskarżonej i jest tą okolicznością którą oskarżyciel publiczny wziął pod uwagę formułując zarzut usiłowania zabójstwa. Utrwalony jest w judykaturze i doktrynie od dawna pogląd, że zadawanie kilku ciosów w newralgiczne dla życia narządy ciała, świadczyć może o zaistnieniu przynajmniej zamiaru ewentualnego zabójstwa. Jednakże trzeba zawsze mieć na uwadze, że poglądy te zostały wyrażone w realiach konkretnej sprawy, dlatego ustalając powyższe okoliczności nie można ich oceniać w oderwaniu od analizy zachowania oskarżonej i szeregu innych elementów zdarzenia. Na kanwie niniejszej sprawy należało zatem mieć na uwadze także to, iż ustalonym zostało, że uderzenia zostały zadane z niewielką siłą i nie spowodowały, poza powstaniem krwiaka podczepcowego innych obrażeń.

Dla przyjęcia, że sprawca działał w zamiarze zabójstwa człowieka nie wystarczy ustalenie, iż działał on umyślnie chcąc zadać nawet ciężkie obrażenia ciała lub godząc się z ich zadaniem, lecz konieczne jest ustalenie objęcia zamiarem także skutku w postaci śmierci. Jeżeli takiego ustalenia nie da się dokonać bezspornie, to mimo stwierdzonej umyślności działania w zakresie spowodowania obrażeń, odpowiedzialność sprawcy kształtuje się wyłącznie na podstawie przepisów przewidujących odpowiedzialność za naruszenie prawidłowych funkcji organizmu, odpowiednio z art. 156 k.k. lub art. 157 k.k.

Zadanie ciosu w miejsce dla życia ludzkiego niebezpieczne ani też użycie narzędzia mogącego spowodować śmierć człowieka same w sobie nie decydują jeszcze o tym, że sprawca działa w zamiarze ewentualnym zabójstwa ( Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 31 stycznia 2002r., sygn. akt II AKa 478/01).

W świetle ustalonego stanu faktycznego należy uznać, że oskarżona miała wszelkie dogodne warunki do zrealizowania potencjalnego zamiaru zabójstwa, tymczasem okoliczności zadania uderzenia, a także osobowość oskarżonej, jej tryb życia, stosunek do pokrzywdzonego, a przede wszystkim jej zachowanie po zadaniu ciosu, tj. nie kontynuowanie ataku, położenie się do łózka, po stwierdzeniu, że pokrzywdzony nie ma trudności z poruszaniem się czy też z porozumiewaniem się przez telefon ze znajomymi i odpowiednimi służbami, świadczą o tym, że oskarżona w istocie nie chciała zabić swojego ówczesnego partnera. Bezspornym jest, że w chwili zdarzenia zarówno oskarżona jak i pokrzywdzony byli nietrzeźwi, doszło między nimi do sprzeczki, oskarżona była rozżalona i pobudzona, miała pretensje do pokrzywdzonego, że ten nie poświęca jej jako kobiecie dostatecznie dużo uwagi, nie spędza z nią czasu, ignoruje.

Sąd naturalnie nie stracił z pola widzenia, że oskarżona po zdarzeniu w obecności świadków wypowiadała słowa, sugerujące, że mogła użyć skuteczniejszego narzędzia np. siekiery. Jednakże od dawna utrwalony jest pogląd, że zamiar sprawcy powinien być badany bardziej wnikliwie niż przez wnioskowanie z treści słów wypowiadanych pod wpływem emocji czy spożytego alkoholu. Sąd uwzględnił przy tym awanturniczy charakter oskarżonej, jej dotychczasowe zachowanie w stosunku do pokrzywdzonego, a także fakt, że oskarżona dopiero pod wpływem alkoholu stawała się agresywna, zaś między stronami uprzednio na tym tle dochodziło do awantur, które jednakże nie miały poważnego wydźwięku.

Niewątpliwe jednym z elementów świadczących o zamiarze popełnienia zabójstwa są wypowiedziane do ofiary groźby. Nie budzi jednak również wątpliwości, iż słowa wypowiadane przez sprawcę do ofiary przestępstwa nie zawsze wyrażają rzeczywisty zamiar. Nie każdy sprawca zachowuje się racjonalnie i nie zawsze jego postępowanie pochodzi z racjonalnego powodu. Powinno się zamiar sprawcy ustalać wszelkimi środkami dowodowymi, bo zamiar jest faktem ze sfery psychicznej i podlega takiemu samemu dowodzeniu jak okoliczności z zakresu strony przedmiotowej przestępstwa (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 22 maja 2007 r., sygn. akt II AKa 66/07, KZS 2007/6/44).

W tym miejscu należy jedynie zaznaczyć, iż pokrzywdzony na rozprawie wskazał, iż nie obawia się oskarżonej, zaś jej zachowanie w dniu zdarzenia było wynikiem nadużywania przez nią alkoholu.

Oskarżona swym działaniem spowodowała obrażenia ciała pokrzywdzonego na okres poniżej siedmiu dni, czym wypełniła znamiona przestępstwa z art. 157 § 2 k.k. Zważywszy jednakże na okoliczności sprawy, Sąd rozważał zachowanie oskarżonej nie wyczerpało ustawowych znamion przestępstwa z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 156 § 1 pkt 2 k.k. i art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. Sąd w pełni podziela stanowisko Sądu Apelacyjnego w Lublinie wyrażone w wyroku z dnia 13 września 2001 roku w sprawie II Aka 161/01 zgodnie, z którym rodzaj użytego narzędzia, miejsce zadania rany, stan psychiczny sprawcy, jego nietrzeźwość, motywacja czynu, stosunek do osoby pokrzywdzonej - wszystkie te elementy natury przedmiotowej i podmiotowej, oceniane w ich całokształcie, sąd winien brać pod uwagę przy rozważaniu, czy oskarżony - poza dokonaniem występku lekkiego uszczerbku na zdrowiu (art. 157 § 1 k.k.) - nie dopuścił się czegoś więcej, np. usiłowania występku spowodowania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu (art. 156 § 1 k.k.).

Jednakże analiza opinii biegłego zarówno pisemnej jak i złożonej na rozprawie w powiązaniu z pozostałym materiałem dowodowym, w tym przed wszystkim zeznaniami pokrzywdzonego wyklucza u oskarżonej przyjęcie zamiaru usiłowania spowodowania ciężkich obrażeń ciała.

Ustalając zamiar oskarżonej należało wnikliwie rozważyć szereg okoliczności zdarzenia. Niewątpliwie narzędzie jakim się posłużyła – budowlany gumowy młotek może posłużyć do spowodowania ciężkich obrażeń. Oskarżona, będąc w stanie nietrzeźwości uderzyła dwukrotnie umyślnie pokrzywdzonego w głowę. Jednakże oceniając tło rozważanego czynu i poprzedzających go zdarzeń, ich logicznego ciągu, konkluzja polegająca na przypisaniu oskarżonej zamiaru usiłowania spowodowania ciężkich obrażeń ciała byłaby zbyt pochopna i dowolna. Biegły podkreślił, że sposób działania sprawcy i odniesione obrażenia nie naraziły M. M. (1) na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub doznania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu.

Konsekwencją poczynienia takich ustaleń faktycznych jest zakwalifikowanie przez Sąd czynu oskarżonej jako przestępstwa z art. 157 § 2 k.k.

3.3. Warunkowe umorzenie
postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

3.4. Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

3.5. Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

4. KARY, ŚRODKI KARNE, PRZEPADEK, ŚRODKI KOMPENSACYJNE
I ŚRODKI ZWIĄZANE Z PODDANIEM SPRAWCY PRÓBIE

Oskarżony

Punkt
rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku
odnoszący się
do przypisanego
czynu

Przytoczyć okoliczności

I. B. (1)

1

1

Wymierzając oskarżonej karę za przestępstwo z art. 157 § 2 k.k. Sąd miał na względzie dyrektywy wymiaru kary zawarte w art. 53 k.k., zatem baczył, by jej dolegliwość nie przekraczała stopnia winy, uwzględnił stopień społecznej szkodliwości czynu oraz miał na uwadze cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kara ma osiągnąć w stosunku do sprawcy, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Za wysokim stopniem winy oskarżonej i wysokim stopniem społecznej szkodliwości czynu przemawiała okoliczność, że oskarżona umyślnie, z zamiarem bezpośrednim naruszyła jedno z najważniejszych dóbr chronionych prawem jakim jest zdrowie człowieka.

Nie bez znaczenia dla wymiaru kary miał równiez fakt, iż oskarżona działała z zamiarem zamiar nagłym. Nagłość zamiaru oskarżonej wyznacza stopień jej winy, zawsze niższy w przypadku zamiaru nagłego niż w przypadku przestępczych działań planowanych

Decyzja określonego zachowania się podjęta w sposób nagły, pod wpływem emocji, bez możliwości racjonalnego rozważenia okoliczności, których rozważenie mogło doprowadzić do innego zachowania, jest bez wątpienia mniej naganna od zamiaru przemyślanego, gdy sprawca ma czas i możliwość wszechstronnego przemyślenia czynu, a jednak przestępstwo z rozmysłem przygotowuje i następnie wykonuje (por. wyrok SN z dnia 27 października 1995 r., III KRN 118/95, Prok. i Pr. 1996, nr 4, poz. 1).

Ponadto Sąd uwzględnił właściwości i warunki osobiste oskarżonej oraz jej sposób życia przed popełnieniem przestępstwa, rodzaj i rozmiar ujemnych następstw czynu, oraz zachowanie się oskarżonej po jego popełnieniu. Okolicznością obciążającą był fakt, że oskarżona dopuściła się przestępstwa w związku z uzależnieniem alkoholowym. Na korzyść przemawiała natomiast jej dotychczasowa niekaralność sądowa.

5. INNE ROZSTRZYGNIĘCIA ZAWARTE W WYROKU

Oskarżony

Punkt
rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku
odnoszący się
do przypisanego
czynu

Przytoczyć okoliczności

I. B. (1)

Na podstawie art. 63§1k.p.k. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności Sąd zaliczył okres zatrzymania oraz tymczasowego aresztowania od dnia 9.05.2021 roku godz. 21.20 do dnia 2 marca 2022 roku;

3.  4. 5.

Sąd orzekł o zwrocie dowodów rzeczowych wobec ich zbędności dla dalszego postępowania, oraz orzekł o przepadku dowodów rzeczowych służących do popełnienia przestępstwa.

6. INNE ZAGADNIENIA

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował
określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez
stronę

7. KOSZTY PROCESU

Punkt

rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

7 i 8

Z uwagi na trudną sytuację majątkową i osobistą oskarżonej, Sąd zwolnił ją od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych uznając, że ich uiszczenie byłoby dla niej zbyt uciążliwe.

Wysokość wynagrodzenia adwokackiego z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonej z urzędu oparto na §17 ust.2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016r.w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu.

8. PODPIS

Sędzia Artur Kosmala Sądzia Elżbieta Wylegalska