Sygn. akt I C 16/21
Pozwem z dnia 8 września 2020 r. powód M. B. prowadząca działalność gospodarczą pod nazwą: (...) M. B. z siedzibą w N. domagała się zasądzenia na jej rzecz od pozwanego M. D. kwoty 2.400,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, liczonymi od dnia 15 kwietnia 2020 r. do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów postępowania, w tym koszty zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.
W uzasadnieniu podniosła, że powódka w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zawarła z pozwanym umowę o dochodzenie roszczeń, przedmiotem której było prowadzenie w imieniu pozwanego sprawy dotyczącej wypadku z dnia 12.06.2014 r., mającej na celu uzyskanie dla niego odszkodowania, zadośćuczynienia, renty oraz innych świadczeń od podmiotów odpowiedzialnych i zobowiązanych do naprawienia szkody, w której zastrzeżono możliwość skierowania sprawy do prowadzenia podmiotom świadczącym na rzecz powódki obsługę prawną. Ustalono też, że w przypadku skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego i zasądzenia od strony przeciwnej kosztów zastępstwa procesowego, stanowią one wynagrodzenie powódki i są na nią cedowane. Podnosiła, że adwokat G. P. z Kancelarii Adwokackiej we W. świadczący obsługę prawną dla powódki, złożył w imieniu pozwanego do Sądu Rejonowego w Głubczycach pozew o zapłatę tytułem zadośćuczynienia za ból, krzywdę i cierpienie będące następstwem zdarzenia z dnia 12.06.2014 r. kwoty 6000 zł. i w postępowaniu tym reprezentował go przed Sądem, jednak przed zakończeniem sprawy M. D. wypowiedział G. P. pełnomocnictwo i nie uregulował tych należności, mimo wezwania do zapłaty.
W dniu 4 grudnia 2020 r. Referendarz sądowy wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym w sprawie (...) upr., w którym uwzględnił żądanie pozwu.
Od powyższego nakazu zapłaty pozwany M. D. złożył sprzeciw, wnosząc o oddalenie powództwa oraz zasądzenie na jego rzecz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie.
Pozwany przyznał, że w dniu 14.06.2014 r. zawarł z powódką umowę o dochodzenie roszczeń, stojąc na stanowisku, że skoro powódka nie poprowadziła sprawy aż do wydania wyroku w przedmiotowej sprawie, cel umowy, jaki wyznaczył pozwany powódce, nie został przez nią osiągnięty, a zatem powództwo w niniejszej sprawie nie zasługuje na uwzględnienie. Wskazywał, że na skutek niestarannych działań ze strony powódki doszło do wypowiedzenia przez niego przedmiotowej umowy, co miało miejsce w 2016 r., zaś sprawa zakończyła się prawomocnie dopiero w 2018 r. Kwestionował też nie tylko zasadę, ale również wysokość dochodzonego w niniejszej sprawie roszczenia, wskazując, że na moment złożenia pozwu w sprawie o sygn. akt (...) Sądu Rejonowego w Głubczycach, zgodnie z wartością przedmiotu sporu, a to 6.000,00 zł i obowiązującym wówczas rozporządzeniem określającym wynagrodzenie za czynności adwokackie, w tego typu sprawach stawka adwokacka wynosiła 1.200,00 zł. Dodał, że dopiero na skutek pisma procesowego powoda z dnia 01.12.2016 r., złożonego przez nowo ustanowionego pełnomocnika, doszło do rozszerzenia powództwa i dopiero to pismo zdecydowało o zasądzeniu na rzecz M. D. wyższych kosztów zastępstwa procesowego, tj. kwoty 2.400,00 zł. Pozwany zarzucił również, iż roszczenie powódki uległo przedawnieniu, skoro wypowiedział powódce pełnomocnictwo już w 2016 r.
Na rozprawie w dniu 24 maja 2021 r. strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska, M. B. dodała, że 2.400,00 zł, których dochodzi w niniejszym postępowaniu to koszty wynagrodzenia mecenasa, który prowadził sprawę pozwanego przed Sądem.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu 14 czerwca 2014 r. w R. M. B. prowadząca działalność gospodarczą pod nazwą: (...) M. B. z siedzibą w N. zawarła z M. D. umowę o dochodzenie roszczeń, przedmiotem której było prowadzenie w imieniu pozwanego sprawy dotyczącej wypadku z dnia 12.06.2014 r., mające na celu uzyskanie dla niego odszkodowania, zadośćuczynienia, renty oraz innych świadczeń od podmiotów odpowiedzialnych i zobowiązanych do naprawienia szkody.
Zgodnie z § 3 pkt 2 umowy powódka zastrzegła sobie możliwość skierowania sprawy do prowadzenia podmiotom świadczącym na jej rzecz obsługę prawną. W § 4 pkt 1 ustalono, że za prowadzenie tej sprawy powódce przysługuje wynagrodzenie w wysokości 20% wartości uzyskanego roszczenia powiększonego o podatek od towarów i usług (...). Stosownie zaś do § 6 pkt 1, w przypadku nie uzyskania jakiegokolwiek świadczenia w postępowaniu przedsądowym przez powódkę, pozwany nie ponosił żadnych kosztów związanych z prowadzeniem sprawy. W przypadku skierowania sprawy, za zgodą pozwanego na drogę postępowania sądowego, zobowiązany on był do pokrycia wszelkich kosztów procesu. W razie zasądzenia przez Sąd od strony przeciwnej kosztów zastępstwa procesowego miały one stanowić wynagrodzenie powódki i być na nią cedowane (§ 6 pkt 1 umowy). W umowie nie było zastrzeżeń co do kary umownej.
Dowód: umowa o dochodzenie roszczeń - k. 13 akt, zeznania powódki – k. 74 akt
M. B. zajmowała się przedsądowym uzyskaniem odszkodowania, uzyskując 3.000,00 zł., z których pobrała prowizję i opłatę sądową.
Dowód: zeznania powódki – k. 74 akt
Następnie, w dniu 14 listopada 2014 r. został przesłany do Sądu Rejonowego w Głubczycach Wydziału I Cywilnego, a sporządzony przez adwokata G. P. w dniu 7 października 2014 r., pozew przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W. o zapłatę na rzecz M. D. tytułem zadośćuczynienia za ból, krzywdę i cierpienie będące następstwem zdarzenia z dnia 12.06.2014 r., kwoty 6.000,00 oraz ustalenia odpowiedzialności pozwanego na przyszłość za skutki wypadku, któremu uległ powód. Pismem z dnia 18 czerwca 2015 r. pełnomocnik powoła zwrócił się do Sądu z prośbą o bezzwłoczne podjęcie czynności w sprawie. Na pierwszej rozprawie, która miała miejsce w dniu 04 sierpnia 2015 r. za powoda stawił się aplikant adwokacki A. T., który miał upoważnienie do zastępowania adwokata G. P.. Na rozprawie tej Sąd zakreślił pełnomocnikowi powoda 14-dniowy termin do zajęcia stanowiska procesowego na piśmie co do treści twierdzeń i zarzutów podniesionych przez pozwanego w odpowiedzi na pozew i celem wykonania powyższego, odroczył rozprawę z terminem na piśmie. Pełnomocnik powoda, pomimo upływu terminu do zajęcia stanowiska procesowego na piśmie, nie złożył do akt żadnego pisma procesowego. Nie stawił się również na kolejny termin rozprawy, która miała miejsce w dniu 26 listopada 2015 r.
Dowód: pozew o zapłatę – k. 14-18 akt, pismo z dnia 18 czerwca 2015 r., zawiadomienia i wezwanie – k. 20-22 akt, postanowienie – k. 24-25 akt oraz dokumenty znajdujące się w aktach sprawy (...) Sądu Rejonowego w Głubczycach.
W związku z brakiem kontaktu z adwokatem G. P., jak również brakiem postępu w sprawie, powód telefonicznie wypowiedział umowę, po czym pismem z dnia 8 listopada 2016 r. M. D. poinformował Sąd, iż oświadczeniem z dnia 8 listopada 2016 r. zwolnił dotychczasowego pełnomocnika z obowiązków reprezentowania go w sprawie (...) i udzielił pełnomocnictwa do reprezentowania go w tej sprawie adwokatowi A. M., który pismem złożonym w dniu 2 grudnia 2016 r. rozszerzył żądanie pozwu, wnosząc o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powoda kwoty 6.000,00 zł z ustawowy odsetkami od dnia 28.08.2014 r. do dnia 31.12.2015 r. oraz ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1.01.2016 r. do dnia zapłaty kwoty 9.000,00 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 2.12.2016 r. do dnia zapłaty.
Wyrokiem z dnia 22 listopada 2017 r. w sprawie sygn. akt (...) Sąd Rejonowy w Głubczycach zasądził od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powoda M. D. kwotę 10.000,00 zł z ustawowymi odsetkami od kwoty 6.000,00 zł od dnia 28 sierpnia 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty a także z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 4.000,00 zł od dnia 2 grudnia 2016 r. do dnia zapłaty, oddalając powództwo w pozostałym zakresie i obciążając kosztami postępowania w całości pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W.. Wyrokiem z dnia 23 maja 2018 r. Sąd Okręgowy w Opolu w sprawie sygn. akt II Ca 222/18 zmienił ten wyrok w punkcie 1, kwotę 10.000,00 zł zastępując kwotą 1.000,00 zł oraz kwotę 4.000,00 zł. zastępując kwotą 9.000,00 zł i zasądził na rzecz powoda zwrot kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym, w którym powód był zastępowany przez adw. A. M.. Następnie postanowieniem z dnia 23 listopada 2018 r. w sprawie sygn. akt (...) referendarz sądowy Sadu Rejonowego w Głubczycach dokonał szczegółowego wyliczenia kosztów procesu obciążających strony i zasądził od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powoda M. D. kwotę 4.205,07 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 2.400,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego. Postanowienie to doręczono również adwokatowi G. P..
Dowód: postanowienie – k. 24-25 akt oraz dokumenty znajdujące się w aktach sprawy (...) Sądu Rejonowego w Głubczycach.
Pismem z dnia 26 marca 2020 r. M. B. zastępowana przez adwokata G. P. wezwała powoda do zapłaty kwoty 4.205,07 zł w terminie 7 dni od daty doręczenia wezwania, informując, że zgodnie z § 3 umowy pozwany zobowiązał się do rozliczenia kwot uzyskanego roszczenia w terminie 3 dni od daty ich wpływu.
Dowód: pismo z dnia 26 marca 2020 r. wraz z potwierdzeniem nadania – k. 27-28 i 28 akt
Pomimo wezwania pozwany nie uregulował należności.
Okoliczność bezsporna.
Sąd zważył co następuje:
Zgłoszone roszczenie nie mogło podlegać uwzględnieniu w jakiejkolwiek części.
W pierwszej kolejności podkreślić należy, że umowę zawartą przez strony należało zakwalifikować jako umowę o świadczenie usług, do której mają zastosowanie przepisy art. 734 k.c. (art. 750 k.c.). Zgodnie z tym przepisem przez umowę zlecenia, przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. W zawartej umowie, powódka zobowiązała się zaś do prowadzenie w imieniu pozwanego sprawy dotyczącej wypadku z dnia 12.06.2014 r., mającej na celu uzyskanie dla niego odszkodowania, zadośćuczynienia, renty oraz innych świadczeń od podmiotów odpowiedzialnych i zobowiązanych do naprawienia szkody. Interpretacja treści umowy odpowiada zatem zgodnej woli stron. Zlecenie oparte jest na szczególnej relacji zaufania między dającym a przyjmującym, dlatego też stosownie do treści art. 746 k.c. zarówno przyjmujący jak i dający zlecenie mogą je wypowiedzieć w każdym czasie, przy czym dający zlecenie powinien w takiej sytuacji zwrócić przyjmującemu zlecenie wydatki, które ten poczynił w celu należytego wykonania zlecenia; w razie odpłatnego zlecenia obowiązany jest uiścić przyjmującemu zlecenie część wynagrodzenia odpowiadającą jego dotychczasowym czynnościom, a jeżeli wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, powinien także naprawić szkodę.
Sąd dokonał ustaleń faktycznych na podstawie wyżej wymienionych dowodów z dokumentów przedłożonych przez strony w toku postępowania, których zarówno autentyczność, jak i prawdziwość w zakresie twierdzeń w nich zawartych nie budziła wątpliwości Sądu, a zatem brak było podstaw do odmowy dania im wiary, tym bardziej, że nie były one kwestionowane w zakresie ich mocy dowodowej przez żadną ze stron, jak i na podstawie dokumentów zawartych w aktach sprawy (...)Sądu Rejonowego w Głubczycach. Sąd oparł się także na zeznaniach M. D. oraz częściowo na zeznaniach M. B., a to w zakresie w jakim pokrywały się one ze zgromadzonym materiałem dowodowym. W ocenie Sądu zeznania powódki były wiarygodne tylko częściowo, a to w zakresie w jakim opisywała ona okoliczności zawarcia umowy i przedsądowe próby uzyskania odszkodowania dla powoda. Zwrócić należy przy tym uwagę, że świadek nie pamiętała czy otrzymała od mecenasa G. P. fakturę za sprawę, nie orientowała się jakie były wtedy stawki adwokackie, nie pamiętała kiedy były rozprawy i jakie były wykonane czynności, wskazując, że pisma przychodzą do kancelarii a nie do niej.
Poza sporem pozostawało, że strony łączyła umowa o chodzenie roszczeń z dnia 14 czerwca 2014 r., której przedmiotem było prowadzenie w imieniu pozwanego sprawy dotyczącej wypadku z dnia 12.06.2014 r., mające na celu uzyskanie dla niego odszkodowania, zadośćuczynienia, renty oraz innych świadczeń od podmiotów odpowiedzialnych i zobowiązanych do naprawienia szkody, jak i jej zapisy dotyczące możliwości skierowania sprawy do prowadzenia podmiotom świadczącym na rzecz powódki obsługi prawnej oraz wynikające z umowy kwestie wynagrodzenia. Niewątpliwie również w dniu 14 listopada 2014 r. został przesłany do Sądu Rejonowego w Głubczycach Wydziału I Cywilnego przez adwokata G. P., pozew przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W. o zapłatę na rzecz M. D. tytułem zadośćuczynienia za ból, krzywdę i cierpienie będące następstwem zdarzenia z dnia 12.06.2014 r., kwoty 6.000,00 oraz ustalenia odpowiedzialności pozwanego na przyszłość za skutki wypadku, któremu uległ powód. Sąd analizując dokumenty zawarte w aktach sprawy (...)Sądu Rejonowego w Głubczycach nie miał również wątpliwości co do realnych czynności jakie zostały podjęte przez adwokata G. P. w tej sprawie oraz kiedy poinformowano Sąd o wypowiedzeniu pełnomocnictwa w/w. Oczywistym było też, że od listopada 2016 r. powoda reprezentował w tej sprawie adwokat A. M., który podejmował szereg czynności; rozszerzył powództwo, stawiał się na kolejne terminy rozpraw czy tez złożył apelację, zaskarżając wyrok Sądu Rejonowego w Głubczycach w części oddalającej powództwo.
W tym miejscu podkreślenia wymaga, iż podstawową zasadą prawa zobowiązań jest ekwiwalentność świadczeń. Niewątpliwie powódka nie wykonała zlecenia, niemniej jednak dokonała pewnych czynności.
W tym miejscu zwrócić należy jednak uwagę, że zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na tym, kto z faktu tego wywodzi skutki prawne a art. 232 k.p.c. stanowi, iż strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. W myśl wskazanych regulacji, to na powódce spoczywał ciężar udowodnienia faktów uzasadniających jej roszczenie. Powódka wywodzi swoje roszczenie z określonego zapisu w umowie o dochodzenie roszczeń, przy czym niewątpliwie nie podjęła żadnych czynności w postępowaniu przed sądem w sprawie (...) Sądu Rejonowego w Głubczycach. Podejmował je profesjonalny pełnomocnik, który niewątpliwie złożył pozew. Zauważyć przy tym należy, że powódka wskazywała, że żąda 2.400,00 zł. tytułem zastępstwa procesowego, które należą się mecenasowi G. P., który prowadził sprawę. W postępowaniu dowodowym w żaden sposób nie udokumentowała jednak i tym samym nie udowodniła, że poniosła jakiekolwiek wydatki związane z obsługą prawną pozwanego w postępowaniu sądowym. Jak sama podawała – nie pamięta jak odbyło się rozliczenie, a nawet jakie stawki minimalne opłat za czynności adwokackie obowiązywały w tym czasie. Nie przedłożyła żadnych dokumentów, że przysługuje jej względem pozwanego jakiekolwiek roszczenie, a jedynie ostateczne przedsądowe wezwanie do zapłaty z dnia 26 marca 2020 r., w którym wzywała powoda do zapłaty 4.205,07 zł, tytułem rozliczenia kwot uzyskanego roszczenia.
W konsekwencji uznać należało, że powódka nie udowodniła roszczenia stosownie do wymogów art. 6 k.c. i 232 k.p.c.
Reasumując, w świetle powyższych rozważań, a także ustalonego stanu faktycznego, brak jest podstaw do uwzględnienia roszczenia powódki.
Orzeczenie w przedmiocie kosztów postępowania uzasadnia art. 98 § 1 k.p.c., w świetle którego strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Stroną przegrywającą okazała się powódka. Na niezbędne koszty procesu po stronie pozwanego złożyło się: 900,00 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika zgodnie z § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie i 17,00 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Żądanie w zakresie odsetek ustawowych od kosztów uzasadnia art. 98 § 1 1 k.p.c. zgodnie z którym od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu należą się odsetki, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty.
Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji wyroku.
Sygn. akt I C 16/21
Proszę:
1. odnotować;
2. doręczyć zgodnie z wnioskiem.
G., 21 czerwca 2021 roku
asesor sądowy Kamil Nowecki