Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 19 października 2020 r. doręczoną w trybie awizo Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że wnioskodawczyni P. G. z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej:

1.  podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu w okresach: od 19.08.2013 r. do 23.04.2014 r., od 23.04.2015 r. do 2.10.2018 r. i od 2.10.2019 r.;

2.  podlegała dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w okresach: od 19.08.2013 r. do 31.10.2013 r., od 01.01.2014 r. do 23.04.2014 r., od 23.04.2015 r. do 2.10.2018 r., od 2.10.2019 r. do 31.05.2020 r. i od 1.08.2020 r. do 30.09.2020 r.;

3.  nie podlegała dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w okresach: od 01.06.2020 r. do 31.07.2020 r.

Organ rentowy w uzasadnieniu wskazał, że na podstawie dokumentów zebranych w sprawie z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej ubezpieczona zgłosiła się do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych oraz do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego od 19 sierpnia 2013 r.

W dniu 9 grudnia 2013 r. ubezpieczona przekazała dokumenty ubezpieczeniowe (...) i (...) dokonując zmiany schematu podlegania tj. zgłosiła się do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych: emerytalnego, rentowych, wypadkowego od
01 listopada 2013 r. i w zgłoszeniu tym nie wnioskowała o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym.

W dniu 30 grudnia 2013 r. ubezpieczona zgłosiła się do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych: emerytalnego, rentowych, wypadkowego od 1 stycznia 2014 r. W zgłoszeniu tym wniosła o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym od 1 stycznia 2014 r.

Z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej składki za miesiące od marca 2013 r. do grudnia 2013 r. wnioskodawczyni rozliczyła od deklarowanej podstawy wymiaru składek w wysokości nie niższej niż 30 % minimalnego wynagrodzenia.

Od 24 kwietnia 2014 r. do 22 kwietnia 2015 r. ZUS wypłacił wnioskodawczyni zasiłek macierzyński i w tym okresie z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej zgłosiła się ona do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego.

Po zakończeniu zasiłku macierzyńskiego tj. od 23 kwietnia 2015 r., jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą ubezpieczona zgłosiła się do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych emerytalnego, rentowych, wypadkowego. W zgłoszeniu tym wnioskowała ona również o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym od 23 kwietnia 2015 r. Składki na ubezpieczenia społeczne, w tym dobrowolne ubezpieczenie chorobowe ubezpieczona rozliczyła od deklarowanej podstawy wymiaru składek w wysokości 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

Ponadto z akt sprawy wynika, że od 3 października 2018 r. do 1 października 2019 r. wnioskodawczyni miała wypłacony zasiłek macierzyński i w tym okresie z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej zgłosiła się do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego.

Po zakończeniu zasiłku macierzyńskiego tj. od 2 października 2019 r., jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą zgłosiła się do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych: emerytalnego, rentowych, wypadkowego. W zgłoszeniu tym wnioskowała również o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym od 2 października 2019 r.

Z analizy konta wnioskodawczyni w ZUS wynika, że dokument rozliczeniowy ZUS DRA za miesiąc czerwiec 2020 r. złożyła ona w dniu 16 lipca 2020 r. i wykazała w nim podstawę na ubezpieczenia społeczne, w tym na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe w wysokości 3136,20 zł. Następnie złożyła 2 września 2020 r. korektę dokumentu rozliczeniowego ZUS DRA za miesiąc czerwiec 2020 r. i rozliczyła w nim składki na ubezpieczenia społeczne, w tym na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe za 10 dni tj. od podstawy 1045,40 zł. W dniu 1 października 2020 r. ubezpieczona złożyła korektę dokumentu rozliczeniowego ZUS DRA za miesiąc czerwiec 2020 r. i rozliczyła w nim składki na ubezpieczenia społeczne, w tym na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe za 11 dni, tj. od podstawy 1149,94 zł. Po złożonych przez ubezpieczoną korektach dokumentów składki na ubezpieczenia społeczne i dobrowolne ubezpieczenie chorobowe za miesiąc czerwiec 2020 r. rozliczyły się jako opłacone po obowiązującym terminie płatności. Wnioskodawczyni wystąpiła o wyrażenie zgody na opłacenie po terminie składki za czerwiec 2020 r. uzasadniając wniosek pomyłką księgowego. Z uwagi na fakt, że w ocenie organu rentowego powód niedotrzymania terminu nie miał charakteru wyjątkowego zgoda nie została wyrażona. Dlatego też od 01 czerwca 2020 r. do 30 czerwca 2020r. wnioskodawczyni nie podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu.

(decyzja k. 30 verte – 33, koperta k. 35, postanowienie o sprostowaniu k. 49 – 49 verte akt ZUS)

W dniu 23 grudnia 2020 r. wnioskodawczyni odwołała się od decyzji z dnia
19 października 2020 r. i wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez ustalenie, iż skarżąca podlega ubezpieczeniom społecznym, także dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu od 2.10.2019 r. nieprzerwanie, również w miesiącu czerwcu i lipcu 2020 r. oraz dodatkowo wniosła o przywrócenie terminu do złożenia odwołania wobec przesłania decyzji nieumocowanemu pełnomocnikowi i braku możliwości ustalenia terminu do jej zaskarżenia. Zdaniem wnioskodawczyni stanowisko organu rentowego uznać należy za sprzeczne z wykładnią przepisu art. 14 ust. 2 pkt 2 ustawy systemowej oraz z zasadami współżycia społecznego. Według skarżącej bowiem istniały usprawiedliwione i uzasadnione okoliczności przemawiające za uwzględnieniem wniosku o wyrażenie zgody na opłacenie składki po terminie za miesiąc czerwiec i lipiec 2020 r. Przyczyną opłacenia składki w zaniżonej wysokości był błąd w skierowanej korekcie deklaracji i nadmierne pomniejszenie składki należnej za sierpień 2020 r., wobec korygowania nadpłat do potrącenia, których prawo miał płatnik. Zachowanie ubezpieczonej nie miało charakteru działania zamierzonego i celowego. Wyłącznie intencjonalne zaniechanie zapłaty składki w terminie wyraża wolę zaprzestania podleganiu ubezpieczeniu, opłacenie zaś składki, nawet w późniejszym terminie, wiąże się zawsze z wolą jego kontunuowania, dlatego organ rentowy winien uwzględnić złożony wniosek. Zachowanie ubezpieczonej nie wynikało również z niedbalstwa, czy z nieprzykładania należytej staranności do własnych, życiowo ważnych spraw. Co więcej, opóźnienie było wyjątkowym zdarzeniem w historii ubezpieczenia skarżącej. Nadto wnioskodawczyni motywując swój wniosek o przywrócenie terminu do złożenia odwołania wskazała, że kserokopia decyzji została jej doręczona listem poleconym w dniu 18.12.2020 r., mimo, że data jej wystawienia to 19.10.2020 r. Decyzja ta była nadto wysłana do pracownika biura (...) sp. z o.o., na nazwisko K. R. w październiku 2020 r., jednakże osoba taka już nie pracowała w tej spółce i korespondencji tej nie odebrała, inne osoby tam pracujące także jej nie odebrały. Zaraz zaś po uzyskaniu informacji, że korespondencja została nieprawidłowo przesłana ubezpieczona skierowała w dniu
10.11.2020 r. pismo do ZUS o przesłanie prawidłowo pisma z decyzją, co stało się dopiero w dniu 18.12.2020 r. Z uwagi na powyższe w ocenie ubezpieczonej w braku pewności, czy ktokolwiek odebrał korespondencję w spółce (...) i w jakim terminie, nie został otwarty termin do złożenia odwołania.

(odwołanie k. 3 – 9, wniosek o przywrócenie terminu k. 33 - 34)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o odrzucenie odwołania zgodnie z art. 477 ⁹ § 1 k.p.c., złożonego po upływnie terminu, a w razie nieuwzględnienia tego wniosku o jego oddalenie, podnosząc argumentację jak w zaskarżonej decyzji, a dodatkowo wskazał, że zaskarżona decyzja została doręczona w trybie awizo pełnomocnikowi płatnika, tj. K. R. w dniu 6.11.2020 r. (awizo w dniu 23.10.2020 r). Natomiast odwołanie pełnomocnictwa dla K. R. z datą wsteczną, tj. od 1.08.2020 r. jest datowane na dzień 10.11.2020 r. i wpłynęło do ZUS wraz z pismem zawierającym prośbę o przesłanie decyzji na adres ubezpieczonej. Natomiast odwołanie zostało nadane listem poleconym dopiero w dniu 23.12.2020 r.

(odpowiedź na odwołanie k. 36 – 36 verte)

W piśmie procesowym z dnia 4 marca 2021 r. profesjonalny pełnomocnik ubezpieczonej poparł odwołanie oraz wniosek o przywrócenie terminu do jego wniesienia a nadto wniósł o zasądzenie kosztów postępowania wraz z kosztami zastępstwa adwokackiego według norm przypisanych .

(pismo procesowe z dnia 4 marca 2021 r. k. 46 – 48)

Na terminie rozprawy poprzedzającej bezpośrednio wydanie wyroku z dnia 23.02.2022 r. strony podtrzymały swoje stanowisko w sprawie, a dodatkowo profesjonalny pełnomocnik ZUS wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przypisanych.

(e – protokół rozprawy z dnia 23.02.2022 r. oświadczenie pełnomocnika wnioskodawczyni 00:55:32, oświadczenie pełnomocnika ZUS 00:55:32)

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił co następuje:

Wnioskodawczyni P. G. legitymuje się wyższym wykształceniem, z zawodu jest prawnikiem, prowadzi własną pozarolniczą działalność gospodarczą w zakresie usług prawniczych pod firmą Kancelaria Adwokacka w Ł. od 19.08.2013 r.

(wydruk z (...) k. 7 akt ZUS)

Przez pierwsze kilka miesięcy prowadzenia działalności ubezpieczona nie korzystała z pomocy biura rachunkowego. Od 2015 r. firma ubezpieczonej była obsługiwana przez Biuro (...) w tym początkowo E. W., a od 24 lipca 2019 r. (...) spółkę z o. o. przy ul. (...) w Ł., z którą współpracowała K. R.. K. R. prowadziła własną działalność gospodarczą, a na zasadzie współpracy wykonywała czynności księgowe na rzecz spółki z o. o. (...), była też Prezesem Zarządu tej spółki. Ubezpieczona kontaktowała się jeszcze z innymi osobami z tego Biura.

(zeznania wnioskodawczyni 00:01:53, płyta CD k. 78 w zw. z 00:24:33, płyta CD k. 152, umowa o świadczenie usług k. 81 – 88, zeznania świadka K. R. 00:02:50 i dalej, płyta CD k. 122)

Na nieruchomości firmy (...) spółki z o. o. przy ul. (...) w Ł. była skrzynka na korespondencję, klucze do tej skrzynki miał właściciel nieruchomości i właściciel spółki - (...).

(zeznania świadka K. R. 00:02:50 i dalej, płyta CD k. 122)

W dniu 24 lipca 2019 r. P. G. jako ubezpieczona, świadczeniobiorca i płatnik udzieliła bezterminowo pełnomocnictwa do załatwiania spraw w ZUS oraz do załatwiania spraw za pośrednictwem Platformy Usług (...) od 1.08.2019 r. osobie fizycznej - K. R., adres do doręczeń ul. (...), (...)-(...) Ł..

(pełnomocnictwo k. 36 - 37 akt ZUS, k. 58 – 59, zeznania świadka M. P. 00:04:59, płyta CD k. 152)

W maju i czerwcu 2020 r. ubezpieczona przebywała na zwolnieniu lekarskim w związku z opieką nad dziećmi. W lipcu 2020 r. do ubezpieczonej zadzwonił pracownik ZUS z informacją, że opłaciła ona w miesiącu lipcu 2020 r. za niską składkę za miesiąc czerwiec 2020 r. i brakowało deklaracji korygującej. Z uwagi na powyższe nie został jej wypłacony zasiłek z ZUS. Ubezpieczona skontaktowała się wówczas z I. D. (z firmy (...)) w sprawie tej deklaracji i osoba ta złożyła deklarację.

( zeznania wnioskodawczyni 00:01:53 i dalej, płyta CD k. 78 w zw. z 00:24:33, płyta CD k. 152)

W czerwcu 2020 r. wnioskodawczyni otrzymała wiadomość od P. A., że nastąpiły zmiany w składzie osobowym tej spółki i że nową księgową oraz Prezesem Zarządu od 4.06.2020 r. została I. D.. Pracownica ta miała przejąć obowiązki K. R., w tym - w zakresie wysyłek do ZUS, miała przejąć pełnomocnictwa na siebie. Do końca czerwca 2020 r. K. R. współpracowała z tą spółką, bo kończyła usługi księgowe za miesiąc maj 2020 r. i miała wówczas dostęp do bazy klientów. K. R. nie informowała klientów, że kończy współpracę z tym Biurem (...). Po zmianie w zarządzie spółki My A. ubezpieczona miała utrudniony kontakt z tym Biurem oraz powzięła wątpliwości co do jego rzetelności, w szczególności jeśli chodzi o rozliczenia z Urzędem Skarbowym i dlatego wypowiedziała umowę o współpracy z tym Biurem (...) z dniem 31.07.2020 r. Od 5.08.2020 r. rozpoczęła współpracę z (...) biurem – PW (...).

(odpis z KRS k. 50 – 52, zeznania wnioskodawczyni 00:01:53 i dalej, płyta CD k. 78, 00:01:52 i dalej, płyta CD k. 131 w zw. z 00:24:33, płyta CD k. 152, wypowiedzenie umowy k. 89 – 90, wydruk korespondencji elektronicznej k. 97 -108, pismo k. 94 – 95, zeznania świadka K. R. 00:02:50 i dalej, płyta CD k. 122, zeznania świadka A. S. 00:35:43 i dalej, płyta CD k. 131)

W lipcu 2020 r. ubezpieczona nie udzielała żadnego pełnomocnictwa I. D.. Ubezpieczona udzieliła pełnomocnictwa adwokat J. G. jedynie do prowadzenia konkretnej sprawy o zasiłki z ZUS natomiast nie odwołała pełnomocnictwa udzielonego w ZUS K. R.. W aktach ZUS brak jest ogólnego pełnomocnictwa dla adwokat J. G..

(zeznania wnioskodawczyni 00:01:53 i dalej, płyta CD k. 78, 00:01:52 i dalej, płyta CD k. 131 w zw. z 00:24:33 i dalej , płyta CD k. 152, pełnomocnictwo k. 49, akta ZUS P. G.)

Księgowa kolejnego Biura (...) złożyła deklarację korygującą za miesiąc czerwiec 2020 r. po wypłacie świadczeń zasiłkowych wnioskodawczyni za miesiące czerwiec i lipiec w dniu 20.08.2020 r. i okazało się, że biuro obliczyło wysokość składek myląc się o jeden dzień. Informację o tym fakcie, ubezpieczona otrzymała od pracownika ZUS telefonicznie w dniu 1.10.2020 r. Skontaktowała się ona wtedy z biurem i od razu, tj. w dniu 1.10.2020 r. dopłaciła składkę w wysokości około 35 zł.

(zeznania wnioskodawczyni 00:01:53 i dalej, płyta CD k. 78 w zw. z 00:24:33, płyta CD k. 152, zeznania świadka A. S. 00:35:43 i dalej, płyta CD k. 131)

W dniu 6 października 2020 r. ubezpieczona złożyła wniosek o przywrócenie terminu do opłacenia składki, na co ZUS nie wyraził zgody .

(pismo ZUS k. 114)

W dniu 19 października 2020 r. P. G. złożyła samodzielnie w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych wniosek o ustalenie okresów podlegania ubezpieczeniom społecznym, w tym dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu.

(wniosek k. 39 akt ZUS)

Decyzją z dnia 19 października 2020 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że wnioskodawczyni P. G. z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej:

4.  podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu w okresach: od 19.08.2013 r. do 23.04.2014 r., od 23.04.2015 r. do 2.10.2018 r. i od 2.10.2019 r.;

5.  podlegała dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w okresach: od 19.08.2013 r. do 31.10.2013 r., od 01.01.2014 r. do 23.04.2014 r., od 23.04.2015 r. do 2.10.2018 r., od 2.10.2019 r. do 31.05.2020 r. i od 1.08.2020 r. do 30.09.2020 r.;

6.  nie podlegała dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w okresach: od 01.06.2020 r. do 31.07.2020 r. (decyzja k. 30 verte – 33)

Przedmiotowa decyzja została wysłana listem poleconym na adres do doręczeń ówczesnego pełnomocnika ubezpieczonej wskazany w pisemnym pełnomocnictwie z dnia 24.07.2019 r., tj.: do K. R., ul. (...), (...)-(...) Ł.. Przesyłka ta była dwukrotnie awizowana – pierwszy raz w dniu 23 października 2020 r., drugi raz w dniu 2 listopada 2020 r. i wobec jej niepodjęcia przez adresata w terminie 7 dni od drugiego awiza, w dniu 18 listopada 2020 r. została zwrócona do organu rentowego.

(decyzja z 19.10. 2020 r. wraz z kopertą zawierającej przesyłkę –k. 35 akt ZUS)

We wcześniejszym okresie zdarzało się, że wnioskodawczyni otrzymywała korespondencję z ZUS adresowaną na swój adres domowy, tj. ul. (...), potem ul. (...).

( zeznania wnioskodawczyni 00:01:53, płyta CD k. 78 w zw. z 00:24:33, płyta CD k. 152)

Pismem z dnia 2 listopada 2020 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformował ubezpieczoną, że w związku z jej wnioskiem o ustalenie okresów podlegania ubezpieczeniom, wydano decyzją nr (...), w której ustalono okresy podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności. Wskazano, że decyzja ta została wysłana pełnomocnikowi – K. R..

(pismo ZUS k. 40 akt ZUS)

Ubezpieczona następnie zadzwoniła do K. R., czy ta otrzymała jakąś korespondencję z ZUS dotyczącą podlegania ubezpieczeniom. K. R. powiedziała, że od czerwca 2020 r. już nie pracuje w Biurze (...) i że żadna korespondencja nie była jej doręczona, a dostęp do korespondencji ma P. A..

(zeznania wnioskodawczyni 00:01:52 i dalej, płyta CD k. 131 w zw. z 00:24:33, płyta CD k. 152, zeznania świadka K. R. 00:02:50 i dalej, płyta CD k. 122)

Ubezpieczona skontaktowała się drogą elektroniczną także z P. A. odnośnie ustalenia, czy była kierowana korespondencja. Wyżej wymieniony udzielił odpowiedzi, że nie odbierał żadnej korespondencji.

(zeznania wnioskodawczyni 00:01:52 i dalej, płyta CD k. 131 w zw. z 00:24:33, płyta CD k. 152, wydruk korespondencji elektronicznej k. 72)

W dniu 10 listopada 2020 r. ubezpieczona prowadziła rozmowę telefoniczną z pracownicą ZUS M. P., która poinformowała ją, że nie przedstawi treści tej decyzji, tylko w systemie sprawdziła, że decyzja ta została drugi raz awizowana do K. R. i nie wskazała w jaki sposób liczyć termin do zaskarżenia tej decyzji. M. P. powiedziała, że nie ma w systemie wypowiedzenia pełnomocnictwa dla K. R..

(zeznania wnioskodawczyni 00:01:52 i dalej, płyta CD k. 131 w zw. z 00:24:33, płyta CD k. 152, zeznania świadka M. P. 00:04:59, płyta CD k. 152, wydruk korespondencji elektronicznej k. 43 - 46 )

W dniu 10 listopada 2020 r. P. G. odwołała pełnomocnictwo udzielone osobie fizycznej - K. R. (adres do doręczeń ul. (...), (...)-(...) Ł.). Wnioskodawczyni nie odwołała tego pełnomocnictwa w dacie wcześniejszej z uwagi na przekonanie, że samo Biuro (...) odwoła pełnomocnictwa w ZUS.

(odwołanie pełnomocnictwa k. 41 – 41 verte akt ZUS, zeznania świadka M. P. 00:04:59, płyta CD k. 152, zeznania wnioskodawczyni 00:24:33 i dalej , płyta CD k. 152)

Kopię decyzji ZUS z dnia 19 października 2020 r. ubezpieczona otrzymała w dniu 18.12.2020 r. i wówczas zapoznała się z jej treścią.

(zeznania wnioskodawczyni 00:01:53, płyta CD k. 78 w zw. z 00:24:33, płyta CD k. 152, pismo ZUS k. 11)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o całokształt materiału dowodowego zebranego w sprawie, w tym w oparciu o załączone do akt sprawy dokumenty zawarte w aktach rentowych P. G. oraz o zeznania wnioskodawczyni i świadków.

Zebrany w sprawie materiał dowodowy nie nasuwa wątpliwości i pozwala tym samym na wydanie rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego odwołanie P. G. podległo odrzuceniu.

Zgodnie z treścią art. 477 ⁹ § 1 k.p.c. odwołanie do sądu od decyzji organów rentowych wnosi się na piśmie do organu, który wydał decyzję lub do protokołu sporządzonego przez ten organ, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.

W myśl art. 477 ⁹ § 3 k.p.c. sąd odrzuci odwołanie wniesione po upływie terminu, chyba że przekroczenie terminu nie jest nadmierne i nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się. Ciężar udowodnienia powyższych okoliczności oraz faktu złożenia odwołania we właściwym terminie spoczywa na wnioskodawcy ( art. 232 k.p.c.)

Dla stwierdzenia, czy termin do złożenia odwołania został zachowany podstawowe znaczenie ma ustalenie daty doręczenia decyzji stronie odwołującej się od niej. W tym zakresie kierować się należy regułami ustanowionymi w postępowaniu administracyjnym, albowiem faza poprzedzająca postępowanie sądowe w sprawie z zakresu ubezpieczeń społecznych ma charakter postępowania administracyjnego (art. 40 do 45 k.p.a.).

Zgodnie z tymi przepisami pisma doręcza się stronie, a gdy strona działa przez przedstawiciela lub pełnomocnika - temu przedstawicielowi lub pełnomocnikowi. Jednostkom organizacyjnym i organizacjom społecznym doręcza się pisma w lokalu ich siedziby do rąk osób uprawnionych do odbioru pism lub na adres do doręczeń wskazany przez stronę. Przepis art. 44 k.p.a. stosuje się odpowiednio.

Faza poprzedzająca postępowanie sądowe w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych ma charakter postępowania administracyjnego. Decyzje, co do indywidualnych spraw z tego zakresu wydaje Zakład Ubezpieczeń Społecznych, który stosuje przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego (art. 83 ust. 1 i art. 123 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn.). Fakt doręczenia pisma określonej osobie w oznaczonym czasie i miejscu może być stwierdzony wtedy, kiedy jest pewne, iż otrzymała je właściwa osoba (art. 42 § 1 i art. 43 k.p.a.) lub że spełnione zostały warunki określone w art. 44 k.p.a. (tzw. doręczenie zastępcze). Nieskuteczne doręczenie zastępcze w ogóle zatem nie powoduje rozpoczęcia biegu terminu do wniesienia odwołania od decyzji. W takiej sytuacji za datę doręczenia uznać należy dzień, w którym adresat faktycznie otrzymał decyzję lub się z nią zapoznał (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 2015 r., I UK 271/14, LEX nr 1682200 czy postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 października 2009 r., II UK 81/09, OSNP 2011 nr 11-12, poz. 166).

Sąd z urzędu dokonuje sprawdzenia zachowania przez ubezpieczonego terminu do wniesienia odwołania, ale także w przypadku stwierdzenia opóźnienia, ocenia jego rozmiar oraz jego przyczyny. Sąd ma możliwość potraktowania spóźnionego odwołania tak, jakby zostało wniesione w terminie. Może tego jednak dokonać pod warunkiem uznania, że przekroczenie terminu nie jest nadmierne oraz, że nastąpiło z przyczyn niezależnych od skarżącego i stosownie do oceny tych okoliczności Sąd odwołanie odrzuca albo nadaje mu bieg. Wymienione w art. 477 ⁹ § 3 k.p.c. przesłanki przyjęcia i rozpoznania odwołania mimo jego złożenia po upływie terminu muszą wystąpić łącznie, tj. przekroczenia terminu nie może być nadmierne, a przyczyna tego musi być niezależna od odwołującego się przy czym ocena, czy przekroczenie terminu nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się jest pozostawiona ocenie Sądu. Brak którejkolwiek z wymienionych przesłanek skutkuje zastosowaniem sankcji w postaci odrzucenia odwołania. Ocena nadmierności opóźnienia powinna być odniesiona do końcowej daty miesięcznego terminu do wniesienia odwołania, a zatem opóźnienie powinno być liczone nie od daty otrzymania decyzji organu rentowego lecz od końca terminu do wniesienia odwołania. (por wyrok SN z 24.06.2015r sygn. IUK 347/14 opubl. w LEX nr 1771401, wyrok SN z dnia 18.03.2015r – sygn. I UK 271/14 opubl. w LEX nr 168220, wyrok SA we Wrocławiu z 23.09.2014r – sygn. II AUa 531/14opubl. w LEX nr 1953216, postanowienie SA w Szczecinie z 11.04.2014 – sygn. II AUz 31/14 opubl. w LEX nr 1451801, wyrok SN – sygn II UK 340/13 z dnia 14.03.2014r opubl. w LEX pod nr (...), postanowienie SA w Gdańsku z 22.07.2013r. – sygn. II AUz 233/13 opubl. w LEX nr 1353692, postanowienie SA we Wrocławiu z 7.08.2012r w sprawie III AUz 174/12 opubl. w LEX nr 1216432 oraz SA we W. z 27.03.12r – sygn. III AUz 77/12 opubl w LEX nr 1164697, postanowienie SA w Rzeszowie z 27.09.2012r – sygn. III AUz 73/12 opubl. w LEX nr 1217762,por. Wyrok SN z 8.06.2004r sygn. III UK 45/04 opubl. w LEX nr 585844)

Zgodnie z art. 477 ⁹ § 1 k.p.c., termin miesięczny do wniesienia odwołania od decyzji organu rentowego rozpoczyna bieg od dnia doręczenia tej decyzji jej adresatowi. Sąd odrzuci odwołanie wniesione po upływie terminu, chyba że przekroczenie terminu nie jest nadmierne i nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się ( § 3 art. 477 9 § 1 k.p.c.). Ocena nadmierności opóźnienia powinna być odniesiona do końcowej daty miesięcznego terminu na wniesienie odwołania, a zatem opóźnienie powinno być liczone nie od daty otrzymania decyzji organu rentowego, lecz od końca terminu na wniesienie odwołania ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 marca 2014 r., II UK 340/13, LEX nr 1446448) .

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać trzeba, że doręczenie pełnomocnikowi odwołującej zaskarżonej decyzji nastąpiło skutecznie w dniu
6 listopada 2020 r.

Skarżąca zarzuciła przede wszystkim wadliwość doręczenia przesyłki zawierającej decyzję ZUS z dnia 19 października 2020 r., co spowodowało, że termin do jej zaskarżenia nie rozpoczął biegu. Stanowisko to jest jednak całkowicie nieuzasadnione.

Na skutek wniosku ubezpieczonej decyzją z dnia 19 października 2020 r. ZUS stwierdził, że wnioskodawczyni z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej:

1. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu w okresach: od 19.08.2013 r. do 23.04.2014 r., od 23.04.2015 r. do 2.10.2018 r. i od 2.10.2019 r.;

2. podlegała dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w okresach: od 19.08.2013 r. do 31.10.2013 r., od 01.01.2014 r. do 23.04.2014 r., od 23.04.2015 r. do 2.10.2018 r., od 2.10.2019 r. do 31.05.2020 r. i od 1.08.2020 r. do 30.09.2020 r.;

3. nie podlegała dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w okresach: od 01.06.2020 r. do 31.07.2020 r.

Decyzja ta została skutecznie doręczona w dniu 6 listopada 2020 r. w trybie awizo ówczesnemu pełnomocnikowi ubezpieczonej.

W myśl art. 32 k.p.a. strona może działać przez pełnomocnika, chyba że charakter czynności wymaga jej osobistego działania.

Według art. 33 § 1 k.p.a. pełnomocnikiem strony może być osoba fizyczna posiadająca zdolność do czynności prawnych.

§ 2 Pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie lub zgłoszone do protokołu.

§ 3. Pełnomocnik dołącza do akt oryginał lub urzędowo poświadczony odpis pełnomocnictwa. Adwokat, radca prawny, rzecznik patentowy, a także doradca podatkowy mogą sami uwierzytelnić odpis udzielonego im pełnomocnictwa oraz odpisy innych dokumentów wykazujących ich umocowanie. Organ administracji publicznej może w razie wątpliwości zażądać urzędowego poświadczenia podpisu strony.

§ 4. W sprawach mniejszej wagi organ administracji publicznej może nie żądać pełnomocnictwa, jeśli pełnomocnikiem jest członek najbliższej rodziny lub domownik strony, a nie ma wątpliwości co do istnienia i zakresu upoważnienia do występowania w imieniu strony.

Zgodnie zaś art. 40 § 2 zd. 1 k.p.a. jeżeli strona ustanowiła pełnomocnika, pisma doręcza się pełnomocnikowi.

W świetle art. 44 § 1 k.p.a. w razie niemożności doręczenia pisma w sposób wskazany w art. 42 i 43:

1) operator pocztowy w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe przechowuje pismo przez okres 14 dni w swojej placówce pocztowej - w przypadku doręczania pisma przez operatora pocztowego;

2) pismo składa się na okres czternastu dni w urzędzie właściwej gminy (miasta) - w przypadku doręczania pisma przez pracownika urzędu gminy (miasta) lub upoważnioną osobę lub organ.

§ 2. Zawiadomienie o pozostawieniu pisma wraz z informacją o możliwości jego odbioru w terminie siedmiu dni, licząc od dnia pozostawienia zawiadomienia w miejscu określonym w § 1, umieszcza się w oddawczej skrzynce pocztowej lub, gdy nie jest to możliwe, na drzwiach mieszkania adresata, jego biura lub innego pomieszczenia, w którym adresat wykonuje swoje czynności zawodowe, bądź w widocznym miejscu przy wejściu na posesję adresata.

§ 3. W przypadku niepodjęcia przesyłki w terminie, o którym mowa w § 2, pozostawia się powtórne zawiadomienie o możliwości odbioru przesyłki w terminie nie dłuższym niż czternaście dni od daty pierwszego zawiadomienia.

§ 4. Doręczenie uważa się za dokonane z upływem ostatniego dnia okresu, o którym mowa w § 1, a pismo pozostawia się w aktach sprawy.

Szczegółowa analiza całokształtu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wskazuje jednoznacznie, że w dniu 24 lipca 2019 r. P. G. jako ubezpieczona, świadczeniobiorca i płatnik udzieliła bezterminowo pełnomocnictwa do załatwiania wszelkich spraw w ZUS oraz do załatwiania spraw za pośrednictwem Platformy Usług (...) od 1.08.2019 r. osobie fizycznej - K. R., adres do doręczeń ul. (...), (...)-(...) Ł.. W treści tego dokumentu nie wskazano zaś, że K. R. ma działać jako reprezentant osoby prawnej, tj. Biura (...) – spółki z o.o. (...) w Ł. (ul. (...)). Mimo tożsamości adresu K. R. w treści pisemnego pełnomocnictwa została wymieniona jako osoba fizyczna.

W tym stanie rzeczy zatem jakiekolwiek przekształcenia osobowe w spółce z o.o. (...) w Ł. nie miały żadnego znaczenia dla treści tego pełnomocnictwa. Nawet, gdyby zgodnie z twierdzeniami ubezpieczonej uznać przeciwnie, to zważywszy na okoliczność, że w dniu 31.07.2020 r. P. G. sama wypowiedziała umowę zawartą z Biurem (...) spółką z o.o., to zachodziły wówczas także podstawy by jako mocodawca, odwołała ona pełnomocnictwo w ZUS udzielone osobie fizycznej K. R., gdyż była ona współpracownicą tego Biura. Chyba, że intencją wnioskodawczyni była dalsza współpraca z tą osobą, bo prowadziła ona również własną działalność gospodarczą w zakresie księgowości.

Jak ustalono bezsprzecznie w lipcu 2020 r. ubezpieczona nie udzielała żadnego pełnomocnictwa nowemu Prezesowi Zarządu (...) spółki z o.o. - I. D.. Ubezpieczona udzieliła jedynie pełnomocnictwa adwokat J. G. do prowadzenia konkretnej sprawy o zasiłki z ZUS, natomiast nie odwołała pełnomocnictwa udzielonego w ZUS K. R.. W aktach ZUS brak jest ogólnego pełnomocnictwa dla adwokat J. G.. Przy czym jak sama wnioskodawczyni przyznała w czerwcu 2020 r. miała już wiedzę o przekształceniach osobowych w spółce (...).

Jednakże pełnomocnictwo udzielone K. R. w dniu 24 lipca 2019 r. zostało odwołane przez mocodawczynię - P. G. dopiero po dacie wydania oraz doręczenia zaskarżonej decyzji ZUS, tj. w dniu 10 listopada 2020 r.

Mając na uwadze powołaną treść art. 40 § 2 zd. 1 k.p.a. uznać należy, że pismo zawierające decyzję ZUS wydaną w stosunku do ubezpieczonej powinno być zatem zaadresowane na jej pełnomocnika – K. R. (a nie do strony reprezentowanej przez pełnomocnika), na adres do doręczeń wskazany w treści pełnomocnictwa, tj. ul. (...). Tak też oznaczono adresata na kopercie zawierającej zaskarżoną decyzję (k. 35 akt ZUS).

Nie ulega więc wątpliwości Sądu, że takie skierowanie przesyłki jest zgodne z wyżej przedstawionymi wymogami k.p.a., gdyż wskazywało jako adresata K. R. ówczesnego pełnomocnika ubezpieczonej, któremu należało doręczać korespondencję. Tylko K. R. zgodnie z treścią pełnomocnictwa w ZUS, jako pełnomocnik ubezpieczonej była upoważniona do podjęcia tak zaadresowanej, przechowywanej u operatora pocztowego przesyłki.

Poprawne zaadresowanie przesyłki z decyzją przez organ rentowy uznać należy zatem za kluczowe dla zastosowania fikcji doręczenia stanowionej przez art. 44 k.p.a.

Należy podkreślić, iż doręczenie przez awizo opiera się na domniemaniu prawnym, że doręczane pismo dotarło do rąk adresata. Istnieje możliwość obalenia takiego domniemania, gdyż jest ono wzruszalne. Skuteczne obalenie takiego domniemania nie oznacza co prawda, że zakwestionowane doręczenie nie zostało dokonane, ale powoduje uchylenie skutków biegu terminów, jakie wiążą się z jego doręczeniem (v. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2004 roku, (...), OSNC 2005/4/61).

Wobec jednak poprawnego zaadresowania przez organ rentowy przesyłki zawierającej decyzję z dnia 19 października 2020 r., zgodnego z art. 40 § 2 k.p.a., zachodzi domniemanie, że zawiadomienie o złożeniu przesyłki w placówce pocztowej operatora pocztowego zostało wystawione na pełnomocnika ubezpieczonej jako adresata i dotarło do jego rąk.

W powyższej sytuacji uznać należy, że wnioskodawczyni nie zdołała obalić wskazanego wyżej domniemania argumentując, że nie otrzymała zaadresowanej na jej pełnomocnika przesyłki zawierającej decyzję z dnia 19 października 2020 r. dwukrotnie awizowanej w placówce pocztowej operatora publicznego.

Zdaniem Sądu nie ulega wątpliwości, że w okolicznościach sprawy niniejszej przesyłka zawierająca zaskarżoną decyzję została skutecznie doręczona pełnomocnikowi odwołującej się – K. R. w trybie awizo (pozostawanie w aktach ze skutkiem doręczenia). Dwukrotne awizowanie tej przesyłki prawidłowo zaadresowanej na adres do doręczeń pełnomocnika ubezpieczonej wskazany w pisemnym pełnomocnictwie wywołało skutek doręczenia zastępczego, o którym mowa w art. 44 k.p.a. z dniem 6 listopada 2020 r. Fikcja prawna doręczenia ma bowiem miejsce wtedy, gdy doręczenie było prawidłowe, a adresat nie podjął przesyłki z poczty w ustawowym terminie. Zatem, skoro przesyłka była prawidłowo zaadresowana i została doręczona adresatowi, to z uwagi na skuteczne doręczenie zastępcze (tryb awizo) termin do jej zaskarżenia rozpoczął się od dnia 7 listopada 2020 r. (ostatni dzień okresu, o którym mowa w art. 44 § 1 k.p.a.) i upłynął w dniu 7 grudnia 2020 r. (6 grudnia 2020 roku – niedziela).

Natomiast ubezpieczona odwołała się od decyzji ZUS z dnia 19 października 2020 r. dopiero 23 grudnia 2020 r., mimo, że już w dniu 10 listopada 2020 r. miała wiedzę, że przedmiotowa decyzja zapadła oraz, że została ona drugi raz awizowana na adres pełnomocnika K. R.. Przy czym uznać trzeba, że ubezpieczona jako profesjonalista w dziedzinie prawa (adwokat) winna mieć wiedzę w zakresie uregulowań dotyczących doręczenia zastępczego zawartych w art. 44 k.p.a.

Wskazać w tym miejscu należy, że brak jest podstaw do podzielenia twierdzeń wnioskodawczyni w przedmiocie niezawinionego uchybienia w złożeniu odwołania od decyzji z dnia 19 października 2020 r.

W orzecznictwie sądowym przyjęto, że o braku winy strony można mówić tylko wtedy, gdy istniała jakaś przyczyna, która spowodowała uchybienie terminowi. Przyczyna taka zachodzi wówczas, gdy dokonanie czynności w ogóle (w sensie obiektywnym) było wykluczone, jak również w takich przypadkach, w których w danych okolicznościach nie można było oczekiwać od strony, by zachowała dany termin procesowy. W orzecznictwie sądowym do niezawinionych przez stronę przyczyn uchybienia terminu zalicza się np. nagła choroba strony, która rzeczywiście uniemożliwia podjęcie czynności procesowych, przerwa w komunikacji, powódź, udzielenie stronie wadliwej informacji co do terminów zaskarżenia, a także nieprawidłowość w doręczeniu pisma sądowego. Przy ocenie istnienia lub braku winy w uchybieniu terminu procesowego jako kryterium przyjmuje się obiektywny miernik staranności, jakiej można wymagać od osoby przejawiającej dbałość o własne, życiowo ważne sprawy /por. postanowienie Sądu Najwyższego z 14 stycznia 1972 r. II CRN 448/71, opubl. w OSP 1972, Nr 7-8, poz. 144; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 kwietnia 1999-04-14, II UKN 555/98 opubl: OSNAPiUS rok 2000, Nr. 14, poz. 561, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 kwietnia 2008-04-25, sygn. I UZ 1/08, niepubl/.

Mimo przekroczenia ustawowego terminu w przedmiotowym postępowaniu nie wskazano żadnych okoliczności usprawiedliwiających niedopełnienie czynności w terminie takich jak np. zdarzenie nagłe, uniemożliwiające dokonanie czynności, którego strona nie mogła przewidzieć i zabezpieczyć się przed jego skutkami.

Ubezpieczona w okresie od października do grudnia 2020 r. była osobą sprawną. W powyższym okresie kontaktowała się z pracownicą ZUS i pracownikami spółki (...) w Ł., co sama przyznała na rozprawie. Jak już wyżej wskazano wnioskodawczyni już w dniu 10.11.2020 r. posiadała wiedzę, że przedmiotowa decyzja ZUS została wydana oraz, że jest w trybie doręczenia. Udzielając pełnomocnictwa do załatwiania spraw w ZUS-ie osobie fizycznej - K. R. winna liczyć się z tym, że to pełnomocnikowi będą doręczane wszelkie pisma i decyzje. Przede wszystkim odwołująca zrezygnowała z usług biura (...) z końcem lipca 2020 roku, a zatem wtedy winna odwołać pełnomocnictwo udzielone K. R. i formalnie udzielić go pracownikowi biura rachunkowego, z którego usług korzysta od sierpnia 2020 roku. Wnioskodawczyni tego nie uczyniła, a twierdzenia jej, że była przekonana, że załatwi te kwestie samo biuro nie mogą znaleźć usprawiedliwienia.

W tym stanie rzeczy wnioskodawczyni, która legitymuje się nie tylko wyższym wykształceniem prawniczym, ale i prowadzi działalność gospodarczą w formie Kancelarii Adwokackiej, mogła złożyć odwołanie w ustawowym terminie, a niedopełnienie czynność w tym terminie było jedynie wynikiem braku należytej dbałości o własne interesy. Wnioskodawczyni wprawdzie na początku listopada 2020 roku nie znała treści decyzji, ale wiedząc, że została ona wydana, mogła powołując się na udzielone i ważne pełnomocnictwo, zobligować K. R. do pilnego odebrania w ZUS-ie decyzji (ewentualnie kopii), by zapoznać się z jej treścią. Miała już wtedy wiedzę, że ta decyzja została wydana, że była doręczana przez awizo, a w związku z tym jako profesjonalista wiedziała, że biegnie termin do złożenia odwołania.

W świetle orzecznictwa sądowego okoliczność w postaci nieznajomości prawa nie może być uznana za okoliczność usprawiedliwiającą uchybienie terminowi do wniesienia odwołania a już w szczególności w sytuacji profesjonalisty w tym zakresie. (niepublikowany wyrok NSA z dnia 29 sierpnia 1997 r., (...) SA 101/96).

Podkreślić należy, że od P. G. jako przedsiębiorcy z uwagi na zawodowy charakter prowadzonej przez nią działalności wymagany był zwiększony stopień staranności. Wnioskodawczyni jako prowadząca działalność gospodarczą w zakresie usług prawniczych, powinna działać w pełni profesjonalnie.

W świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego należyta staranność wymagana przy uwzględnieniu zawodowego charakteru prowadzonej działalności, uzasadnia zwiększone oczekiwania co do umiejętności, wiedzy, skrupulatności i rzetelności, zapobiegliwości i zdolności przewidywania. Obejmuje także znajomość obowiązującego prawa oraz następstw z niego wynikających w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej ( vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17.08.1993 r. sygn. akt III CRN 77/93, opubl. OSNC 1994/3/69)

W tym stanie rzeczy wobec przekroczenia terminu i braku dowodów potwierdzających złożenie przez wnioskodawczynię odwołania w przepisanym do tego terminie bądź potwierdzających, że przekroczenie terminu nie jest nadmierne i nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującej się, Sąd uznał, że jest ono spóźnione i jako takie podlega odrzuceniu na podstawie art. 477 ⁹ § 3 k.p.c. .

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i § 3 kpc w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2018 r. poz. 265 t.j. z późn. zm).

K.B.

ZARZĄDZENIE

odpis postanowienia wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawczyni przez PI