Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 lutego 2014 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Ewa Milczarek

Protokolant – sekr. sądowy Sylwia Sawicka

po rozpoznaniu w dniu 13 lutego 2014 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołania: J. C.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 20 lutego 2013 r., znak: (...)

w sprawie: J. C.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o emeryturę

1)  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu J. C. prawo do emerytury od dnia(...)

2)  stwierdza, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Na oryginale właściwy podpis.

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił powodowi J. C. prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS bowiem przyjął, że powód, spełniający pozostałe warunki do uzyskania emerytury, nie przepracował żadnego okresu w szczególnych warunkach.

W odwołaniu od tej decyzji powód wniósł o jej zmianę i przyznanie emerytury podnosząc że pracował w warunkach szczególnych w Zespole (...) ( następnie (...) Sp. z o.o. w B. ) od 1.06.1982 r. do 4.09.1985, od 23.03.1987 r. do 30.09. (...). i od 1.10.1995 r. do 31.12.1998 r.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany wniósł o jego oddalenie podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

W toku postępowania przed Sądem ubezpieczony powołał się także na swoją pracę w szczególnych warunkach w Spółdzielni (...)” w B. oraz w Przedsiębiorstwie (...) w C..

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

Ubezpieczony J. C., urodzony (...), zatrudnił się 1.09.1969 r., po ukończeniu szkoły zawodowej w zawodzie blacharza, w Spółdzielni (...) w B. i pracował tam do 31.05.1982 r. Ubezpieczony od początku zatrudnienia pracował jako spawacz i zajmował się spawaniem elementów samochodowych. Inni pracownicy przygotowywali elementy, które ubezpieczony wkładał do modelu samochodu i następnie łączył przy pomocy spawania. Praca ubezpieczonego przez cały okres zatrudnienia polegała na łączeniu elementów nadwozi samochodowych przy pomocy spawania. Uprawnienia do spawania ubezpieczony zdobył w lutym 1975 r. Angaże w tej Spółdzielni wystawiono według wyuczonego zawodu. Praca spawacza była stałą pracą ubezpieczonego w pełnym wymiarze czasu pracy. W świadectwie pracy ubezpieczonego obejmującym ten okres zatrudnienia wpisano, że ubezpieczony był też blacharzem, bowiem zawód blacharza uzyskał już w szkole zawodowej. Razem z ubezpieczonym w Spółdzielni (...) pracował R. H. i H. P..

Ubezpieczony zatrudnił się następnie w Zespole Elektrociepłowni (...) ( następnie (...) Sp. z o.o. w B. )od 1.06.1982 r. jako spawacz-blacharz, ponieważ uprawnienia spawacza zdobył już wcześniej. Do jego obowiązków należało przygotowanie materiału do spawania i spawanie boków i burt samochodów, naprawa autobusów poprzez ściąganie palnikiem poszycia i elementów przerdzewiałych. Ubezpieczony ciął blachy półautomatem i łączył je przy pomocy spawania. To była stała praca ubezpieczonego, w pełnym wymiarze czasu pracy. W ramach prac blacharskich ubezpieczony przy pomocy palnika gazowego naprawiał wgniecione części. Razem z ubezpieczonym w tym zakładzie pracowali świadkowie S. M. i R. H..

Od 13.09.1985 r. do 1.03.1987 r., w ramach urlopu bezpłatnego, udzielonego w tym zakładzie, ubezpieczony pracował w Przedsiębiorstwie (...) w C., na terenie B., w charakterze spawacza. Na budowie w B.ubezpieczony zajmował się wyłącznie spawaniem przęseł mostów i była to jego stała praca, w pełnym wymiarze czasu pracy. Po powrocie z urlopu bezpłatnego ubezpieczony kontynuował pracę w Zespole (...)w B. na tym samym, co poprzednio, stanowisku i zajmował się tymi samymi czynnościami jak w we wcześniejszym okresie. Głównymi czynnościami ubezpieczonego w okresie zatrudnienia w Zespole (...) były więc czynności spawania. Przyczyną wpisania w treści świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach wydanego przez pracodawcę iż 1.10.1995 r. ubezpieczony pracował jako mechanik remontu sprzętu transportowego było to, że w zakładzie nastąpiła zmiana nazw stanowisk pracy w celu obniżenia kosztów. Oprócz tego urlopu bezpłatnego, w trakcie którego ubezpieczony pracował na kontrakcie w B.ubezpieczony nie korzystał z innych urlopów bezpłatnych.

dowód: umowa o pracę powoda, angaże zmieniające wysokość wynagrodzenia w aktach osobowych, odpis książki spawacza k.27-29, zeznania świadków R. H. i S. M.- płyta z nagraniem przebiegu rozprawy k.36, zeznania świadka H. P.- płyta z nagraniem przebiegu rozprawy k.61, zeznania ubezpieczonego - płyta z nagraniem przebiegu rozprawy k.36 i 61, dokumenty w aktach osobowych ubezpieczonego prowadzonych przez (...) Sp. z o.o. w B., Spółdzielnię (...) w B. oraz w Przedsiębiorstwie (...) w C..

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił na podstawie dokumentów w aktach osobowych powoda z okresu zatrudnienia w Zespole (...)( (...) Sp. z o.o. w B.), Spółdzielnię (...)” w B. oraz w Przedsiębiorstwie (...) w C., akt rentowych powoda, których prawdziwości strony nie kwestionowały oraz zeznań świadków R. H., S. M. i H. P. oraz zeznań powoda. Sąd dał wiarę zeznaniom świadków bowiem pracownicy ci pracowali razem z powodem, ich zeznania oparte na własnych obserwacjach były zgodne ze sobą, spójne z zeznaniami powoda i znajdowały potwierdzenie w dowodach z dokumentów. Zeznaniom powoda, które korelowały z zeznaniami świadków Sąd dał więc również wiarę.

Sąd dokonał następnie oceny ustalonego stanu faktycznego w kontekście przepisów art.184 i 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Zgodnie z treścią art. 184. ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32-34, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego oraz rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.( art. 184 ust. 2)

Zgodnie z treścią art.32 ust. 1 cytowanej wyżej ustawy -ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 ( 65 lat dla mężczyzn, 60 lat dla kobiet.) W myśl ustępu 2 art.32 cytowanej ustawy dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ustępie 1, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Przepisy rozporządzenia wykonawczego Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r, które nadal zachowały swoją moc na warunkach określonych w art. 32 ust. 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, mają zastosowanie do wszystkich pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie z § 2 tego rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku, a okresy te stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Niemniej jednak należy wskazać, iż w przypadku, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczeń potwierdzających okresy wykonywania pracy w szczególnych warunkach z przyczyn od siebie niezależnych, art. 472 i 473 k.p.c. umożliwiają ustalenie tych okoliczności w drodze postępowania odwoławczego przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z powołanymi przepisami w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych każdy fakt mający wpływ na prawo do świadczenia lub jego wysokość może być dowodzony wszelkimi środkami, które sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe. Zaliczenie nieudokumentowanych, spornych okresów pracy w szczególnych warunkach do stażu pracy uprawniającego do wcześniejszej emerytury wymaga dowodów niebudzących wątpliwości, spójnych i precyzyjnych. Nie ulega wątpliwości, że w postępowaniu o świadczenie emerytalno-rentowe dopuszczalne jest – jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w uchwale z 27 maja 1985 r. (III UZP 5/85, LEX nr14635) – przeprowadzenie przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych dowodu z zeznań świadków na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jeżeli zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy z powodu jego likwidacji lub zniszczenia dokumentów dotyczących zatrudnienia.

Okres pracy w warunkach szczególnych można również ustalić w postępowaniu sądowym na podstawie akt osobowych pracownika.

W myśl § 4 ust.1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W załączniku do tego rozporządzenia – wymieniającego prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego w wykazie A, dziale XIV pkt 12 jako prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego, wymieniono prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowowodorowym.

Materiał dowodowy zgromadzony w sprawie, zdaniem Sądu Okręgowego, pozwala na przyjęcie, że przez cały okres faktycznej pracy w (...) Sp. z o.o. w B.( poprzednio Zespół (...)), Spółdzielni (...) w B. oraz w Przedsiębiorstwie (...) w C. powód wykonywał pracę w szczególnych warunkach o której mowa w wykazie A dział XIV punkt 12 ( prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowowodorowym ) stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. Okres ten, ponad 15 letni pozwala na uzyskanie prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998 r.

Mając to na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴§2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał powodowi prawo do emerytury od(...) r., bowiem wniosek o emeryturę złożył ubezpieczony 7 lutego 2013 r.

W punkcie 2 wyroku Sąd orzekł o braku odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji na podstawie art. 118 ust.1a ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS z uwagi na brak wszystkich świadectw wykonywania pracy w szczególnych warunkach, co wymagało przeprowadzenia przed Sądem postępowania dowodowego w celu ustalenia charakteru czynności powoda w spornych okresach.

SSO Ewa Milczarek