Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 13 lipca 2020 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi w sprawie z powództwa Miasta Ł. przeciwko S. S. i P. S. o nakazanie opróżnienia lokalu mieszkalnego:

1.  nakazał pozwanym S. S. i P. S. opróżnienie lokalu

mieszkalnego numer (...) a położonego przy ulicy (...) w Ł. wraz z rzeczami do nich należącymi;

2.  orzekł, że pozwanym S. S. i P. S. przysługuje uprawnienie do

otrzymania lokalu socjalnego;

3.  nakazał wstrzymanie eksmisji pozwanych S. S. i P. S. z lokalu

wymienionego w punkcie 1 (pierwszym) do czasu złożenia pozwanym przez Miasto Ł. oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego;

4.  zasądził od pozwanych S. S. i P. S. solidarnie na rzecz powoda

Miasta Ł.- Zarząd Lokali Miejskich w Ł. kwotę 440 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Apelację od opisanego rozstrzygnięcia wywiedli pozwani, zaskarżając orzeczenie w

całości. Skarżący zarzucili:

1.  naruszenie prawa procesowego- art. 233 § 1 kpc w zw. z art. 328 § 2 kpc w zakresie

dowolności ustalenia legitymacji procesowej powoda;

2.  naruszenie prawa materialnego – art. 209 kc w zw. z art. 18 – 23 oraz art. 1 ustawy o

własności lokali poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie polegające na uznaniu, że w przypadku funkcjonowania wspólnoty mieszkaniowej do kwestii uprawnienia do podejmowania czynności zachowawczych ma zastosowanie przepis art. 209 kc w sytuacji, gdy reprezentacja w takim przypadku uregulowana jest odrębnie na innych zasadach i brak jest możliwości odwołania do przepisu art. 209 kc na uzasadnienie uprawnienia do wystąpienia z powództwem.

W konkluzji apelujący wnieśli o zmianę zaskarżonego wyroku w całości poprzez oddalenie powództwa oraz skorygowanie rozstrzygnięcia o kosztach postępowania przed Sądem I instancji oraz zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył:

Apelacja jest zasadna.

Wstępnie należy odnotować, że poczynione przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne, Sąd Okręgowy przyjmuje za własne. Jednakże rozważania prawne Sądu Rejonowego nie przystają do poczynionych ustaleń faktycznych, co przekłada się na wadliwie skonstruowaną podstawę prawną rozstrzygnięcia.

Sąd Rejonowy stwierdził, że przedmiotowy lokal wynajęty uprzednio poprzedniczce prawnej pozwanych, powstał w wyniku adaptacji suszarni i pralni (części wspólnych nieruchomości) na podstawie decyzji z 1995 roku, zaś powód posiada w tej nieruchomości własność lokali, a tym samym w udziale w częściach wspólnych, czego strona pozwana nie kwestionowała. Wobec tego posiada uprawnienie do żądania eksmisji na podstawie art. 222 § 1 kc. Z akt sprawy nie wynika, aby powyższe ustalenie można wyprowadzić z przedstawionego materiału dowodowego w sytuacji braku tytułu własności. Wykazanie prawa własności do rzeczy, w ramach powództwa windykacyjnego, skonstruowanego na podstawie art. 222 § 1 kc jest wymogiem nieodzownym dla tego żądania. Zgodnie ze wskazanym przepisem bowiem, właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.

Innymi słowy, podmiotem wyłącznie uprawnionym do dochodzenia roszczenia windykacyjnego jest każdoczesny właściciel rzeczy. Na równi z właścicielem legitymacja czynna przysługuje także każdoczesnemu współwłaścicielowi rzeczy (powództwo windykacyjne, jako czynność zmierzająca do zachowania wspólnego prawa, może być samodzielnie realizowane przez każdego ze współwłaścicieli – zob. art. 209 kc).

Jednakże w niniejszej sprawie stanowisku sformułowanemu na podstawie art. 209 kc sprzeciwiają się dwie okoliczności.

Po pierwsze, w kontekście przywołanej przez Sąd Rejonowy podstawy prawnej orzeczenia, należy odnotować, że wykazanie przesłanek uzasadniających roszczenie windykacyjne obciąża właściciela rzeczy (art. 6 kc). Udowodnieniu przez powoda podlegają takie okoliczności, jak to, że przysługuje mu status właściciela, oraz to, że został pozbawiony faktycznego władztwa nad rzeczą przez osobę trzecią.

Tymczasem z materiału dowodowego nie wynika, aby tytuł własności przysługujący powodowi do nieruchomości został wykazany. Kwestia własności nieruchomości w powództwie windykacyjnym nie może być zaś uznana za bezsporną w sytuacji, gdy tytuł własności, wbrew wywodom Sądu Rejonowego, stanowi podstawową przesłankę, wskazaną w art. 222 § 1 kc.

Stanowisko powoda, zaprezentowane w piśmie z dnia 28 stycznia 2020 roku, jakoby pozwani zajmując bez tytułu prawnego przedmiotowy lokal naruszyli posiadanie powoda jest o tyle osobliwe, że po pierwsze, lokalu tego powód nie posiada w rozumieniu art. 336 kc, a po drugie podstawę do żądania eksmisji stanowi okoliczność posiadania rzeczy, ale przez osobę trzecią, która w ten sposób zakłóca prawo własności. Roszczenie windykacyjne ( rei vindicatio), uregulowane w art. 222 § 1 kc należy bowiem do petytoryjnych środków ochrony własności. Jest to roszczenie o wydanie rzeczy skierowane przez nieposiadającego właściciela przeciwko posiadającemu nie właścicielowi.

W konsekwencji zarzut naruszenia prawa procesowego w postaci art. 233 § 1 kpc w zw. z art. 328 § 2 kpc trzeba uznać za zasadny. Wobec błędnych ocen poczynionych przez Sąd Rejonowy, nie sposób bowiem przyjąć, że w badanej sprawie została wykazana legitymacja procesowa powoda jako właściciela rzeczy.

Po drugie, w kontekście zarzutu apelacji dotyczącego naruszenia art. 209 kc w zw. z

art. 18 – 23 oraz art. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 roku o własności lokali (tj. Dz. U. z 2021 r. poz. 1048) , należy przyznać rację skarżącemu, że w przypadku funkcjonowania wspólnoty mieszkaniowej danej nieruchomości, reprezentacja uregulowana jest odrębnie, na innych zasadach i brak jest możliwości odwołania do przepisu art. 209 kc na uzasadnienie uprawnienia do wystąpienia z powództwem.

Przede wszystkim jednak wskazać trzeba, że w badanej sprawie nie zostało ustalone, czy wspólnota mieszkaniowa w nieruchomości funkcjonuje i jaki tytuł przysługuje powodowi, co wyklucza uwzględnienie powództwa, czyniąc zasadnymi zarzuty apelacji.

W tym stanie rzeczy uzasadniona apelacja skutkowała zmianą zaskarżonego wyroku na podstawie art. 386 § 1 kpc poprzez oddalenie powództwa. O kosztach postępowania przed Sądem I instancji orzeczono w odwołaniu do zasady wyrażonej w art. 98 kpc. Na koszty zasądzone na rzecz pozwanych złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w kwocie 240 złotych, ustalone na podstawie § 7 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. poz. 1800 ze zm.) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 złotych.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono także na podstawie art. 98 kpc. Na koszty zasądzone na rzecz pozwanych złożyły się: koszty zastępstwa procesowego ustalone w kwocie 120 złotych na podstawie § 7 pkt 1 w zw. z 10 ust. 1 pkt 1 powołanego rozporządzenia oraz 200 złotych opłaty sądowej od apelacji.