Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 13 listopada 2020 r. Sąd Rejonowy w Pabianicach w sprawie z powództwa B. W. przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. o zapłatę:

1.  zasądził od Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz B. W. kwotę 12.000 złotych tytułem zadośćuczynienia, z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 21 października 2016 roku do dnia zapłaty;

2.  zasądził od Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz B. W. kwotę 2.315,60 złotych tytułem odszkodowania, z odsetkami ustawowymi za opóźnienie:

a)  od kwoty 1.119.60 złotych od dnia 21 października 2016 roku do dnia zapłaty;

b)  od kwoty 980 złotych od dnia 20 września 2018 roku do dnia zapłaty;

c)  od kwoty 216 złotych od dnia 6 października 2020 roku do dnia zapłaty;

3.  umorzył postępowanie w zakresie żądania zasądzenia kwoty 400 złotych;

4.  oddalił powództwo w pozostałym zakresie;

5.  zasądził od Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz B. W. kwotę 2.881,10 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 1.786,28 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;

6.  nakazał pokryć nieuiszczone koszty sądowe w kwocie 381,60 złotych na rzecz Skarbu Państwa-Sądu Rejonowego w Pabianicach w następujący sposób:

a)  kwotę 118,30 złotych ściągnąć z roszczenia zasądzonego na rzecz B. W. w punkcie 1. (pierwszym) wyroku;

b)  kwotę 263,30 złote pobrać od Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W..

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód, zaskarżając wydane orzeczenie w części, tj. co do pkt 1 i 4 oddalającego powództwo w pozostałym zakresie – co do wysokości przyznanego zadośćuczynienia oraz w zakresie pkt 5, tj. co do rozliczenia kosztów.

Skarżonemu orzeczeniu zarzucił:

1. naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 445 § 1 w zw. z art. 444 § 1 k.c. poprzez błędną wykładnię i w konsekwencji, niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu, że ogół cierpień fizycznych i psychicznych w stanie faktycznym sprawy powinien zostać skompensowany zadośćuczynieniem w kwocie 15 000,00 zł, w sytuacji gdy mając na władze takie okoliczności jak: wiek powoda, wykonywany zawód - glazurnik, w którym sprawność ręki jest warunkiem koniecznym, stwierdzony przez biegłego sądowego dr n. med. R. K. specjalisty chirurgii urazowo - ortopedycznej dyplomowanego fizjoterapeuty z dnia 05 10.2019 r., str. 10) trwały uszczerbek na zdrowiu 7% oraz rokowania na przyszłość, wskazana wysokość zadośćuczynienia w ocenie powoda została zaniżona w stopniu skutkującym w/w naruszeniem przepisów prawa i nie spełnia funkcji kompensacyjnej, w szczególności w świetle powołanej opinii biegłego sądowego, który wskazał w konkluzji do pytania odnośnie rozmiaru oraz natężenia cierpień fizycznych i psychicznych powoda w związku z doznanymi obrażeniami, iż „pytania dotyczące stopnia natężenia cierpień (bólu) tak często formułowane przez strony procesowe są pytaniami retorycznymi, a odpowiedzi na nie, nie powinny być brane pod uwagę przez Sąd w procesie orzekania, ponieważ są a priori nieobiektywne” (str. 11/13 opinii) i tym samym w ocenie powoda orzekanie w tym zakresie powinno w szczególności być oparte na zeznaniach powoda z dnia 16.10.2018 r. (protokół rozprawy: 00:11:45 - 00:28:29) a pomocnicza na opinii biegłego w przedmiocie wysokości trwałego uszczerbku (str. 9 uzasadnienia) oraz z odniesieniem do kryterium warunków rynkowych,

2.naruszenie przepisów postępowania tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny materiału dowodowego i przyjęcie sprzecznie z materiałem dowodowym, że „rozmiar cierpień fizycznych i psychicznych powoda w związku z obrażeniami doznanymi w wypadku z dnia 17 stycznia 2016 r. był niewielki” (str. 5 uzasadnienia) w sytuacji, gdy zgodnie z treścią zeznań powoda przez okres trzech miesięcy nie mógł od zupełnie pracować, przez okres 8-9 miesięcy budził się w nocy i musiał przekładać rękę w związku z dolegliwościami bólowym. Powód przez okres 2- 3 miesięcy był w całości skazany w codziennym funkcjonowaniu na pomoc żony, gdyż prawa ręka (powód jest praworęczny) była zupełnie bezwładna. Powód był wyłączony nie tylko zmuszony do rezygnacji z dotychczasowego aktywnego sposobu życia, ale również wyłączony na okres 3 miesięcy z pracy zawodowej i pozbawiony wszelkich dochodów (protokół rozprawy z dnia 16.10.2018 t., zeznania powoda 00:15:14-00:18:04) a jego funkcjonowanie w pracy zawodowej jest ograniczone (protokół rozprawy z dnia 16.10.2018 r. 00:17:02 -00:18:04). Ponadto powyższy zarzut uzasadnia okoliczność, iż Sąd I Instancji, przy ustalaniu należnego powodowi zadośćuczynienia nie wziął pod rozwagę okoliczności, iż doznany uraz zmniejszył widoki powodzenia powoda na przyszłość, a w szczególności zmniejszył jego zdolności zarobkowe.

W konkluzji apelacji powód wniósł o:

1.  zmianę pkt 1 zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa co do uzupełniającego zadośćuczynienia w całości, tj. zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty: 16 000,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 21 października 2016 r. do dnia zapłaty,

2.  zmianę pkt. 5 zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego za I instancję według norm przepisanych oraz kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego za II instancję według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o jej oddalenie oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja powoda okazała się zasadna i skutkowała zmianą zaskarżonego orzeczenia.

Sąd Okręgowy podziela ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd I instancji i przyjmuje je jako własne. Natomiast Sąd Odwoławczy nie podziela oceny prawnej dokonanej przez Sąd Rejonowy, w szczególności co do wzięcia pod uwagę wszystkich okoliczności mających wpływ na określenie wysokości zadośćuczynienia należnego powodowi.

Za zasadny należy uznać zarzut naruszenia art. 445 § 1 w zw. z art. 444 § 1 k.c., natomiast, jeśli chodzi o zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c., to zasadniczo sprowadza się on do zakwestionowania prawidłowości oceny prawnej ustalonych faktów w zakresie rozmiaru cierpień powoda.

Dla skuteczności zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. konieczne jest wskazanie przyczyn dyskwalifikujących postępowanie sądu w tym zakresie. W szczególności skarżący powinien wskazać, jakie kryteria oceny naruszył sąd przy ocenie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłusznie im je przyznając (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 19 czerwca 2008r., I ACa 180/08, LEX nr 468598). Apelujący w zakresie zgłoszonych zarzutów skutecznie wskazywał na poprawnie ustalone fakty oraz brak trafnej ich oceny prawnej.

Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy ustalił stan faktyczny na podstawie zaprezentowanego materiału dowodowego, jednak w zakresie oceny sytuacji powoda mającej znaczenie dla wyceny wysokości zadośćuczynienia nie uwzględnił w sposób wystarczający kwestii długotrwałości braku normalnego funkcjonowania w życiu codziennym przez powoda. Bezspornie powód przez okres 8-9 miesięcy budził się w nocy i musiał przekładać rękę w związku z dolegliwościami bólowym, przez okres 2- 3 miesięcy był w całości skazany w codziennym funkcjonowaniu na pomoc żony, gdyż prawa ręka (powód jest praworęczny) była zupełnie bezwładna. Ponadto nie tylko był zmuszony do rezygnacji z dotychczasowego aktywnego sposobu życia, ale również wyłączony na okres 3 miesięcy z pracy zawodowej i pozbawiony wszelkich dochodów wobec braku możliwości wykonywania pracy zawodowej. Wykonywany przez niego zawód glazurnika wymaga sprawności fizycznej, w szczególności sprawności manualnej rąk i dłoni. W związku ze zdarzeniem powód został wyłączony z pracy zawodowej na okres 3 miesięcy. Utracił tym samym dochody, a w związku z tym, że nie był zarejestrowany jako bezrobotny i nie miał prawa do zasiłku dla bezrobotnych. Wobec zaistniałej sytuacji życiowej powód zmuszony został do powrotu do pracy i przez okres 8-9 miesięcy odczuwał ból ręki w trakcie snu, co powodowało konieczność zmiany jej pozycji. Ból odczuwany jest także w trakcie wykonywania pracy zawodowej, co ogranicza możliwość jej wykonywania. Właśnie dlatego nie bez znaczenia ma również kwestia niepewności co do zdolności zarobkowej w przyszłości, biorąc pod uwagę, że powód ze względu na swój wiek ma przez sobą perspektywę stosunkowo długiego okresu aktywności zawodowej.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego - Izby Cywilnej z dnia 17 grudnia 2020 r., sygn. III CSK 149/18, zasadniczą przesłanką określającą jego wysokości stanowi stopień natężenia doznanej krzywdy, tj. rodzaj, charakter, długotrwałość cierpień fizycznych i ujemnych doznań psychicznych ich intensywność, nieodwracalność ujemnych skutków zdrowotnych, a w tym zakresie stopień i trwałość doznanego kalectwa i związana z nim utrata perspektyw na przyszłość oraz towarzyszące jej poczucie bezradności powodowanej koniecznością korzystania z opieki innych osób oraz nieprzydatności społecznej.

W ramach materiału dowodowego w toku postępowania sądowego została wydana opinia biegłego sądowego o specjalności chirurgii urazowo – ortopedycznej i rehabilitacji medycznej dr n. med. R. K.. W jej treści wskazano, że odniesiony przez powoda ma charakter trwały i wynosi 7% pkt 114 tabeli uszczerbków rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz o wypłatę jednorazowego odszkodowania (Dz. U. 2013 poz. 954 ze zm.). Natomiast zgodnie z treścią opinii biegłego sądowego z zakresu neurologii lek. med. B. S. nie doszło do trwałego uszczerbku na zdrowiu w aspekcie neurologicznym. Rokowania co do odzyskania pełnej sprawności kończyny górnej prawej powoda zostały ocenione jako niepewne, aczkolwiek nie niemożliwe, przy czym patologia strukturalna do jakiej doszło w wyniku wypadku, a także procesu leczenia ma charakter trwały. Specjalista stwierdził zmniejszenie obwodu prawego barku względem lewego. W związku z koniecznością unieruchomienia prawej kończyny górnej w opatrunku D. powód wymagał pomocy osób trzecich. Opieka wykonywana była przez małżonkę powoda, która przejęła także obowiązki w zakresie sprawowania opieki nad dzieckiem i przygotowywania posiłków. Powód w toku postępowania sądowego również zeznał, że w ciągu kilku lat po odniesieniu urazu nadal odczuwa odnawiający się ból ręki.

Powyżej przedstawione uwagi uzasadniały, ze względu na wykazany rozmiar cierpień fizycznych i psychicznych powoda wywołanych zdarzeniem szkodzącym, zważywszy na funkcję kompensacyjną zadośćuczynienia, określenie tego roszczenia przez powoda w kwocie 16000 zł. Kwota zasądzone przez Sąd I instancji jako rażącą zaniżona wymagała podwyższenia.

Dlatego Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. dokonał zmiany zaskarżonego wyroku w punkcie 1. w ten sposób, że podwyższył zasądzoną kwotę 12.000 zł do kwoty 16.000 (szesnastu tysięcy) zł.

Konsekwencją merytorycznej zmiany orzeczenia była zmiana rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów procesu. Roszczenie powoda zostało uwzględnione w przeważającej części. Zastosowanie miał tym samym art. 100 k.p.c. zdanie 2.. W związku z tym w punkcie 5. Podwyższono zasądzoną kwotę 2.881,10 zł do kwoty 4.680,52 zł, w tym podwyższył zasądzoną tytułem zwrotu zastępstwa procesowego kwotę 1.786,28 zł do kwoty 3.168, zł, zasądzając tym samym całość kosztów procesu na rzecz powoda.

Sąd Okręgowy rozstrzygnął o kosztach postępowania apelacyjnego w oparciu o art. 98 § 1 i 3 k.p.c., zasądzając od pozwanego na rzecz powoda kwotę 650 zł kosztów niezbędnych do celowego dochodzenia praw i celowej obrony, na którą składała się kwota 200 zł opłaty od apelacji oraz kwota 450 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w apelacji w oparciu o § 2 pkt 3 oraz § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. (tj. Dz.U. 2015 r. poz. 1804 ze zm.).