Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

K., dnia 6 maja 2014 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu, II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Wojciech Vogt

Sędziowie: SSO Barbara Mokras – spr.

SSO Janusz Roszewski

po rozpoznaniu w dniu 6 maja 2014 r. w Kaliszu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Fundacji (...) z siedzibą w K.

przeciwko D. K., K. K., I. R. i T. K.

w przedmiocie zażalenia D. K.

na postanowienie Sądu Rejonowego w Kaliszu
z dnia 22 stycznia 2014 r., sygn. akt I Nc 3787/13

postanawia:

oddalić zażalenie.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy w Kaliszu oddalił wniosek pozwanej D. K. o zwolnienie od kosztów sądowych.

Uzasadniając powyższe rozstrzygnięcie Sąd Rejonowy wskazał, że ze złożonego przez wnioskodawczynię oświadczenia majątkowego wynika, iż wnioskodawczyni wraz ze swoim mężem K. K. uzyskuje dochód z tytułu wynagrodzenia za pracę w łącznej kwocie 6.974,38 zł netto miesięcznie. Nadto dzieci wnioskodawczyni, pozostające z nią we wspólnym gospodarstwie domowym, również osiągają dochody – córka w wysokości 1.500,00 zł miesięcznie, a syn – 1.000,00 zł miesięcznie.

W tym stanie rzeczy Sąd Rejonowy uznał, że wysokość uzyskiwanego przez wnioskodawczynię stałego dochodu pozwala jej na poniesienie kosztów sądowych bez uszczerbku utrzymania koniecznego siebie i rodziny, przy uwzględnieniu okoliczności, że ciążące na wnioskodawczyni zobowiązania kredytowe nie uzasadniają umożliwienia jej skorzystania z instytucji zwolnienia od kosztów sądowych.

Zażalenie na powyższe postanowienie złożyła pozwana D. K., zarzucając naruszenie prawa procesowego, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 102 pkt 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 130 k.p.c. poprzez przekroczenie granicy swobodnej oceny dowodów i nieprawidłowe przyjęcie, iż sytuacja materialna, majątkowa i rodzinna pozwanej D. K. pozwalała na uiszczenie kosztów sądowych w całości bez uszczerbku utrzymania koniecznego siebie i rodziny; błąd w ustaleniach faktycznych, który miał wpływ na treść orzeczenia, poprzez pominięcie, iż pozwana ma na utrzymaniu swoje dzieci, które - pomimo osiąganych dochodów - nie są w stanie samodzielnie się utrzymać, oraz pominięcie, iż do kosztów utrzymania rodziny K. należy doliczyć koszty leczenia pozwanej D. K., która obecnie leczy się z powodu stwierdzonego nowotworu mózgu.

Mając na uwadze powyższy zarzut skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez zwolnienie jej od ponoszenia kosztów sądowych w całości, ewentualnie – uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Ze złożonego przez wnioskodawczynię oświadczenia majątkowego wynika między innymi, że uzyskuje ona stały dochód z tytułu wynagrodzenia za pracę w kwocie 6.342,38 zł netto miesięcznie, jak również to, że pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z mężem K. K., który osiąga stały dochód z tytułu umowy o pracę w kwocie 632,00 zł netto miesięcznie. W tym stanie rzeczy należy podzielić stanowisko Sądu I instancji, że dochód ten jest wystarczający do uznania, iż wnioskodawczyni posiada możliwości finansowe do poniesienia kosztów sądowych, które na obecnym etapie postępowania stanowią kwotę 1.841,00 zł tytułem opłaty od zarzutów od nakazu zapłaty.

Przeciwko takiej ocenie nie przemawia podnoszona przez wnioskodawczynię okoliczność, że ma na utrzymaniu dwoje pełnoletnich dzieci, które mieszkają w W. i - co prawda - osiągają dochody z tytułu umowy o działo – w wysokości 1.500 zł i 1.000 zł, jednak nie są one wystarczające do pokrycia kosztów ich utrzymania. Wbrew stanowisku skarżącej, powyższa okoliczność nie uzasadniała przyjęcie, że wnioskodawczyni nie jest w stanie uiścić kosztów sądowych bez uszczerbku dla koniecznego utrzymania siebie i rodziny. Jak wynika z uzasadnienia wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych oraz wniesionego przez skarżącą zażalenia, córka wnioskodawczyni ukończyła już studia wyższe i w chwili obecnej jedynie kontynuuje kształcenie w wyuczonym zawodzie, a syn ukończył studia wyższe w styczniu 2014 r. Na powódce nie ciąży zatem obowiązek alimentacyjny wobec dzieci, co sprawia, że uiszczanych przez nią kwot na ich utrzymanie nie można w żaden sposób zaliczyć w poczet koniecznych kosztów utrzymania rodziny.

Oceny tej nie zmienia także podnoszona przez wnioskodawczynię okoliczność, że choruje na nowotwór mózgu i z tego tytułu ponosi wydatki na leczenie, które w całości wyczerpują osiągany przez nią dochód. Zauważyć należy, że wnioskodawczyni w żaden sposób nie udokumentowała wydatków, które ponosi w związku z chorobą, zarówno w toku postępowania przed Sądem I instancji, jak i w toku postępowania odwoławczego.

Należy podnieść, że strona dochodząca swych praw na drodze sądowej ma prawo ubiegania się o zwolnienie od kosztów sądowych, jednakże dla skuteczności złożonego w tej materii wniosku zobowiązana jest spełnić przesłanki określone przepisami prawa, regulującymi instytucję zwolnienia od kosztów sądowych. Tymczasem na podstawie złożonego przez wnioskodawczynie oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania oraz załączonych dokumentów nie sposób ocenić, czy dochód wnioskodawczyni w całości pochłaniają koszty utrzymania rodziny, a w tym koszty jej leczenia, pomimo tego, iż oświadczenie takie jest nieodzowną przesłanką przyznania zwolnienia od kosztów sądowych, po weryfikacji przez sąd zawartych w nim danych. Stanowi ono wskazany przez ustawodawcę środek dowodowy, za pomocą którego ma zostać wykazana zasadność wniosku. Ubiegający się o zwolnienie od kosztów musi wykazać zasadność złożonego wniosku. Sąd nie ma obowiązku zastępowania go przez zarządzenie odpowiedniego dochodzenia w tym przedmiocie, w szczególności, gdy ubiegający się o zwolnienie od kosztów jest reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika. Do sądu należy uznanie oświadczenia osoby fizycznej o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania za wystarczające i dostateczne do zwolnienia od kosztów sądowych. Jeżeli sąd uznaje takie oświadczenie za niedostateczne, oddala wniosek o zwolnienie. Z taką właśnie sytuacją mamy do czynienia w rozpoznawanej sprawie.

Z uwagi na powyższe, na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. Sąd Okręgowy orzekł jak sentencji postanowienia.