Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym w dniu 7 lutego 2018 r., skierowanym przeciwko (...) S.A. z siedzibą w Ł. powódka B. G. wniosła o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz:

a.  kwoty 50.000 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty,

b.  9.676, 71 zł tytułem skapitalizowanych odsetek ustawowych oraz odsetek ustawowych za opóźnienie od żądanej kwoty tytułem zadośćuczynienia, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty,

c.  145,59 tytułem odszkodowania w związku z poniesionymi kosztami leczenia wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty,

d.  1.980 zł tytułem skapitalizowanych renty w zakresie zwiększonych potrzeb dotyczących opieki sprawowanej nad powódką przez osoby najbliższe w okresie od dnia wypadku do dnia 5 kwietnia 2015 r. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

Nadto, powódka wniosła o ustalenie odpowiedzialności pozwanego na przyszłość oraz o zasądzenie na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wskazała, że roszczenia te związane są z wypadkiem jakiego powódka doznała w dniu 7 lutego 2015 r. w Ł., przy ul. (...), za stan której odpowiadała Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w Ł., ubezpieczona od odpowiedzialności cywilnej w pozwanym Towarzystwie (...).

Pozwane Towarzystwo (...) nie uznało powództwa i wniosło o jego oddalenie. Pozwany przyznał, iż w dacie zdarzenia udzielał ochrony ubezpieczeniowej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w Ł. na podstawie polisy nr (...). Pozwany wskazywał, iż w dacie zdarzenia ubezpieczony dołożył staranności w utrzymaniu chodnika poprzez należyte zabezpieczenie przed skutkami panujących wówczas warunków atmosferycznych. Ponadto pozwany podniósł, że żądana przez powódkę kwota zadośćuczynienia jest zawyżona w stosunku do doznanej przez nią krzywdy.

Postanowieniem z dnia 15 października 2018 roku na wniosek powódki zgłoszony w piśmie z dnia 28 września 2018 roku, Sąd wezwał do udziału w sprawie w charakterze pozwanego Miasto Ł.. Odpis postanowienia został doręczony dopozwanemu w dniu 19 października 2018 roku.

D. Miasto Ł. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania wraz z kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwany złożył wniosek o wezwanie na podstawie art. 84 k.p.c. do udziału w sprawie w charakterze interwenienta ubocznego po stronie pozwanej (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W.. D. podniósł zarzut przedawnienia roszczenia. Podniósł nadto, iż powódka nie zdołała wykazać dokładnego miejsca, gdzie doszło do wypadku oraz kwestionował zgłoszone roszczenia co do wysokości.

Wyrokiem z dnia 1 lipca 2020r. Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi zasądził od Miasta Ł. na rzecz B. G. kwotę 20000 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 20 października 2018r. do dnia zapłaty oraz kwotę 2125,59 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 20 października 2018r, do dnia zapłaty.

Sąd I instancji ustalił zasadę odpowiedzialności Miasta Ł. za ewentualne przyszłe szkody powódki wynikłe ze zdarzenia z dnia 7 lutego 2015r. i oddalił powództwo w stosunku do Miasta Ł. w pozostałym zakresie.

Sąd I instancji oddalił powództwo wywiedzione przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w Ł. i zasądził od powódki na rzecz (...) Spółce Akcyjnej w Ł. kwotę 5417 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Nadto, Sąd I instancji zasądził od B. G. na rzecz Miasta Ł. kwotę 1614, 05 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Apelację od tego wyroku wniosła powódka w zakresie punktu 3.oddalającego powództwo skierowane przeciwko pozwanemu Miastu Ł. co do kwoty 30.000 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę doznaną przez powódkę oraz w części dotyczącej rozstrzygnięcia o kosztach procesu zawartych w punktach 5-7 wyroku.

Skarżąca zarzuciła rozstrzygnięciu:

1.naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, tj.:

a. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego zebranego w sprawie z pominięciem istotnej jego części ( m.in. w zakresie przesłuchania powódki w charakterze strony, zeznań świadków W. G. (1), Z. P. oraz J. Czech) oraz niedostateczne uwzględnienie okoliczności ustalonych w oparciu o zebrany w sprawie materiał dowodowy, tj. okoliczności, że powódka w dalszym ciągu odczuwa dolegliwości bólowe, co niezaprzeczalnie wpływa na poziom jej teraźniejszego życia, dyskomfort jest w szczególności odczuwalny podczas zmiany pogody, ponadto nie może już korzystać w dotychczasowy wymiarze z uroków życia oraz ze sprawności fizycznej, którą miała przed wypadkiem. Powódka pomimo upływu 5 lat od wypadku znacząco ograniczyła aktywność, z dużą ostrożnością porusza lewa nogą, nadto po przebyciu operacji powódce pozostaje gigantyczna poprzeczna blizna na kolanie, która każdorazowo przypomina jej o traumatycznym wypadku i powoduje u niej dyskomfort, co skutkowało oddaleniem powództwa w zakresie zadośćuczynienia w wysokości 30.000 zł;

2.naruszenie przepisów prawa materialnego, tj

a. art. 445 § 1 k.c. poprzez jego wadliwe zastosowanie w ustalonym stanie faktycznym skutkujące uznaniem, że przyznana powódce w wyroku kwota 20.000 zł stanowi odpowiednie zadośćuczynienie za doznaną przez powódkę krzywdę, podczas gdy na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego w niniejszej sprawie należy przyjąć, iż Sąd I instancji przyznał zadośćuczynienie w wysokości rażąco zaniżonej w stosunku do całokształtu okoliczności sprawy, biorąc pod uwagę rozmiar doznanych przez powódkę cierpień fizycznych i psychicznych, zarówno istniejących do chwili orzekania przez Sąd I instancji jak i takich, które powódka będzie odczuwała nadal w przyszłości, już do końca swoich dni;

b. art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444 § 1 k.c. polegający na przypisaniu przez Sąd I instancji waloru najistotniejszej przesłanki w zakresie ustalenia wysokości zadośćuczynienia czasowi trwania krzywdy powódki, a błędne pominięciu przy jej miarkowaniu innych, nie mniej istotnych elementów, mających wpływ na określenie przez sad wysokości zadośćuczynienia, w szczególności: trwałych następstw zdrowotnych, rozmiaru cierpień odczuwalnych zarówno bezpośrednio po wypadku, jak też w życiu codziennym, braku samodzielności powódki, spowodowanej wypadkiem, częstych dolegliwości bólowych i innych konsekwencji w życiu powódki po wypadku, zgodnie z zeznaniami świadków Z. P., J. Czech oraz W. G. (2);

c. art. 102 k.p.c. poprzez uznanie, że w niniejszej sprawie brak jest podstaw do jego zastosowania czego skutkiem było obciążenie powódki kosztami procesu poniesionymi przez pozwaną ad 1, w tym kosztami zastępstwa procesowego w łącznej wysokości 5417 zł, pomimo, że w niniejszej sprawie zaistniał szczególnie uzasadniony wypadek, który uzasadniał odstąpienie od obciążania powódki tymi kosztami.

W konkluzji skarżąca wniosła o:

1.zmianę zaskarżonego wyroku w części oddalającej powództwo względem pozwanej ad 2 na rzecz powódki dalszej kwoty 30.000 zł tytułem zadośćuczynienia ( do łącznej kwoty 50.000 zł ) za krzywdę doznana przez powódkę w wyniku wypadku wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia 20 października 2018r. do dnia zapłaty;

2.zmianę zaskarżonego wyroku w zakresie rozstrzygającym o kosztach procesu poprzez zasądzenie od pozwanej ad.2 na rzecz powódki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych za I instancję;

3.zasądzenie od pozwanej ad. 2 na rzecz powódki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych za II instancję;

4.nieobciążanie powódki kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego na rzecz pozwanej ad.1.

W odpowiedzi na apelację (...) S.A. w Ł. wniosło o jej oddalenie i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego za II instancję według norm przepisanych.

Powódka zmarła w dniu 9 listopada 2020r. w efekcie czego Sąd Okręgowy w Łodzi postanowieniem z dnia 20 maja 2021r. zawiesił postępowanie apelacyjne na podstawie art. 174 § 1 pkt 1 k.p.c.

W dniu 26 listopada 2021r. wpłynął do akt wniosek o podjęcie zawieszonego postępowania złożony przez następcę prawnego powódki – W. G. (2).

Do wniosku dołączony został akt poświadczenia dziedziczenia stwierdzający, że spadek po B. G. na podstawie ustawy nabył w całości W. G. (2).

Postanowieniem z dnia 3 grudnia 2021r. Sąd Okręgowy podjął zawieszone postępowanie apelacyjne z udziałem następcy prawnego powódki – W. G. (2).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Apelacja jest w części uzasadniona – a mianowicie w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach zawartego w punktach 5 i 6 zaskarżonego wyroku.

Zgodzić należy się w pełni ze skarżącym w tym zakresie, że w sprawie zachodziły szczególne okoliczności, opisane dyspozycją art. 102 k.p.c., uzasadniające nie obciążanie strony powodowej kosztami postępowania na rzecz pozwanych w zakresie w jakim powództwo zostało oddalone.

W ocenie Sądu Okręgowego, nie sposób przypisać stronie powodowej braku staranności w zakresie pozwania (...) S.A. w Ł..

Jak wynika z materiału dowodowego, powódka pismem z dnia 22 kwietnia 2015 r., doręczonym w dniu 28 kwietnia 2015 r. zgłosiła szkodę do Spółdzielni Mieszkaniowej (...), wzywając do zapłaty kwoty 50.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Pół roku po wypadku powódka była w administracji Spółdzielni i powiedziano jej, że odcinek, na którym upadła należy do Spółdzielni. Powódka wskazała, na której alejce upadła.

Zgłoszenie szkody Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) przekazała pozwanemu Towarzystwu (...), o czym pismem z dnia 30 kwietnia 2015 roku poinformowała pełnomocnika powódki.

W dniu 1 czerwca 2015 roku pozwane (...) S.A. z siedzibą w Ł. wydał decyzję o odmowie wypłaty odszkodowania, wskazując jako podstawę brak udowodnienia okoliczności wypadku. W piśmie z dnia 23 czerwca 2015 roku powódka złożyła odwołanie od decyzji ubezpieczyciela.

W odpowiedzi z dnia 17 lipca 2015 roku (...) S.A. podtrzymał decyzję odmowną, wskazując, że chodnik w przedmiotowym miejscu został zabezpieczony przed skutkami zimy.

W wiadomości mailowej z dnia 20 sierpnia 2015 r. pozwany (...) zażądał od powódki przedstawienia wszelkich dokumentów i pism oraz wyjaśnień składanych przez Spółdzielnię Mieszkaniową (...).

W dniu 11 września 2015 roku pełnomocnik powódki złożył ostateczne przedsądowe wezwanie do zapłaty. W odpowiedzi, pismem z dnia 30 września 2015 roku pozwana podtrzymała stanowisko odmowne.

W dniu 19 października 2015 roku pełnomocnik powódki wniósł skargę do Komisji Nadzoru Finansowego oraz do Rzecznika (...). Pismem z dnia 29 października 2015 roku (...) wezwała Pozwaną do złożenia wyjaśnień, co Pozwana uczyniła w dniu 12 listopada 2015 roku.

Pismem z dnia 27 listopada 2015 roku Rzecznik (...) wezwał pozwane Towarzystwo (...) do złożenia wyjaśnień i ustosunkowania się do zastrzeżeń podnoszonych w skardze. Pismem z dnia 22 grudnia 2015 roku pozwana udzieliła wyjaśnień, które jednak Rzecznik (...) uznał za niewystarczające, w związku z czym pismem z dnia 14 kwietnia 2016 roku wezwał pozwanego do uzupełnienia stanowiska.

Pozwany, pismem z dnia 9 maja 2016 roku, podtrzymała swoje stanowisko, co Rzecznik (...) ponownie uznał za niewystarczające, wzywając pozwanego do odniesienia się merytorycznie do stanowiska pełnomocnika powódki zawartym w piśmie z dnia 13 czerwca 2016 roku. Pozwany w piśmie z dnia 7 lipca 2016 roku ostatecznie podtrzymał swoje stanowisko, wykluczając możliwość spełnienia jakichkolwiek roszczeń powódki. Pismem z dnia 16 sierpnia 2016 roku Rzecznik (...) zakończył postępowanie skargowe, wskazując iż nie ma kompetencji do władczego wpływania na decyzje zakładów ubezpieczeń.

Pełnomocnik powódki skierował do Rzecznika (...) wniosek z dnia 5 października 2016 roku o przeprowadzenie pozasądowego postępowania w sprawie rozwiązywania sporów między klientem a podmiotem rynku finansowego.

Pismem z dnia 2 grudnia 2016 roku Rzecznik (...) poinformował pełnomocnika powódki, iż z uwagi na złożenie kompletnego wniosku, postępowanie zostało wszczęte z dniem 26 października 2016 roku.

W dniu 17 października 2017 roku Rzecznik (...) zakończył pozasądowe postępowanie w sprawie sporu powódki z pozwanym, z uwagi na brak możliwości polubownego rozwiązania tegoż sporu.

W odpowiedzi na pozew złożonej w dniu 29 marca 2018 r. przez profesjonalnego pełnomocnika pozwanego ubezpieczyciela w osobie radcy prawnego ( -k.186-187 ), pozwane Towarzystwo (...) także nie podniosło zarzutu braku legitymacji procesowej biernej, a jedynie wskazywało, że chodnik w dacie wypadku był w należytym stanie, niezagrażającym osobom po nim się poruszającym.

Dopiero w toku postępowania w piśmie z dnia 9 września 2018r. ( -k.237) pozwany ubezpieczyciel podniósł zarzut, że podmiotem sprawującym zarząd terenu w okolicach miejsca wypadku nie była Spółdzielnia Mieszkaniowa (...), z którą pozwanego ubezpieczyciela łączyła umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, a inny podmiot.

Zdaniem Sadu Okręgowego, stanowisko reprezentowane przez pozwane Towarzystwo (...) zarówno w toku postępowania w zakresie likwidacji szkody jak też w odpowiedzi na pozew, w którym nie kwestionowało, że do wypadku doszło na terenie zarządzanym przez podmiot, za który w ramach umowy ubezpieczenia o.c. odpowiedzialność ponosi ubezpieczyciel, do którego skierowano zgłoszenie szkody, skutkowało wytoczeniem powództwa przeciwko temu podmiotowi. W tym stanie rzeczy brak było podstaw do twierdzenia, że wystąpienie z powództwem przeciwko ubezpieczycielowi było wynikiem zaniedbania powódki, czy też jej profesjonalnego pełnomocnika.

Tym samym, zadaniem Sądu Okręgowego, zaistniały przesłanki do zmiany punktu 5 zaskarżonego wyroku i nie obciążenie strony powodowej kosztami postępowania na rzecz pozwanego ubezpieczyciela w oparciu o przepis art. 102 k.p.c..

Zdaniem Sądu Okręgowego, w rozpoznawanej sprawie zachodziły także podstawy do nie obciążenia strony powodowej kosztami postępowania na rzecz Miasta Ł. również oparciu o przepis art. 102 k.p.c.. Za takim rozstrzygnięciem, w ocenie Sądu Okręgowego, przemawia charakter dochodzonego roszczenia.

W toku postępowania w niniejszej sprawie powódka dochodziła zadośćuczynienie w kwocie 50.000 zł, Sąd I instancji uznał zasadność tego roszczenia do kwoty 20.000 zł.

W ocenie Sądu Okręgowego, roszczenie o zadośćuczynienie ma charakter roszczenia, o którego ostatecznej wysokości decyduje sąd .W tym stanie rzeczy, zdaniem Sądu Okręgowego, charakter roszczenia przemawiał za nie obciążaniem strony powodowej kosztami postępowania od oddalonej części powództwa.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy w tym zakresie zmienił zaskarżony wyrok na podstawie art. 386 § 1 k.p.c.

W pozostałym zakresie apelacja nie jest zasadna.

Wbrew zarzutom skarżącego podniesionym w apelacji, Sąd I instancji dokonał prawidłowych ustaleń stanu faktycznego, znajdujących pełne oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym i trafnie określił konsekwencje prawne z nich wynikające. Sąd Okręgowy przyjmuje ustalenia stanu faktycznego poczynione przez Sąd I instancji za własne bez konieczności ponownego ich przytaczania.

W szczególności, Sąd I instancji nie naruszył art. 233 § 1 k.p.c.. Dokonując ustaleń stanu faktycznego Sąd I instancji ustalił, że na skutek urazu w dniu 7 lutego 2015 r. powódka doznała złamania poprzecznego rzepki kolana lewego wymagającego leczenia operacyjnego. Leczenie powódki trwało do 2 miesięcy od urazu i zostało zakończone z wynikiem dobrym. Rokowania na przyszłość w związku z przebytym złamaniem rzepki kolana lewego leczonego operacyjnie są pomyślne. Nie można wykluczyć na przyszłość postępujących zmian zwyrodnieniowo przeciążeniowych związanych z nadwagą powódki. Wypadek z dnia 7 lutego 2015 r spowodował u powódki trwały uszczerbek na zdrowiu w wysokości 5%. Bezpośrednio po urazie i przez następne 3 tygodnie powódka doznała dużych cierpień fizycznych, które przez następne 3 miesiące się stopniowo zmniejszały.

W okolicy przedrzepkowej lewej powódka ma widoczną bliznę pooperacyjną.

W dniu 9 lutego 2015 r. powódka została skierowana na zabiegi fizjoterapii w zakresie nauki chodzenia o kulach, usprawniających i chodzenia z częściowym obciążaniem operowanej kończyny.

Po wypadku i przez okres dwóch tygodni od wypisu ze szpitala powódka wymagała pomocy osób trzecich w wymiarze 6 godzin w ciągu dnia. Następnie do dnia 5 kwietnia 2015 r. powódka wymagała pomocy osób trzecich w wymiarze 2 godzin w ciągu dnia.

Powódce pomocy udzielali jej syn W. G. (2), Z. P. oraz J. Czech. Powódka wymagała pomocy w takich czynnościach, jak poruszanie się po mieszkaniu, przygotowanie posiłków, robienie zakupów, higiena osobista, sprzątanie.

Przed wypadkiem powódka była samowystarczalną osobą, wychodziła na spacery, była na rencie, ale dorabiała jako manikiurzystka, zajmowała się domem. W chwili obecnej powódka obecnie nadal zgłasza ból lewego stawu kolanowego, zwłaszcza podczas chodzenia po schodach, nie może klękać ani kucać oraz utyka. U powódki występują zespoły bólowe przy zmianach warunków atmosferycznych. Zaczęła ja boleć druga noga, która nadmiernie obciąża. Przy czynnościach domowych nadal wymaga wyręki, bo sama nie może niczego sięgnąć. Może ustać na chore nodze, ale krótko. Do sklepu nie chodziła bardzo długo po wypadku. Przez 2,5 miesiąca poruszała się o kuli i w tym czasie nie mogła sama pójść do sklepu.

Ustalenia te zostały poczynione zarówno w oparciu o dokumentację medyczną, opinię biegłego jak też zeznania świadków W. G. (2), Z. P. oraz J. Czech.

Bezzasadne są także zarzuty naruszenia prawa materialnego tj. art. 445 § 1 k.c. jak również art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444 § 1 k.c.

Ustalając wysokość należnego powódce zadośćuczynienia Sąd I instancji wziął pod uwagę wszystkie okoliczności rozpoznawanej sprawy, w szczególności to, że w wyniku wypadku powódka doznała złamania poprzecznego rzepki kolana lewego wymagającego leczenia operacyjnego. Leczenie powódki trwało do 2 miesięcy od urazu i zostało zakończone z wynikiem dobrym. Rokowania na przyszłość w związku z przebytym złamaniem rzepki kolana lewego leczonego operacyjnie były pomyślne. Wypadek z dnia 7 lutego 2015 r spowodował u powódki trwały uszczerbek na zdrowiu w wysokości 5% zgodnie z punktem 156 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 roku. Zaraz po urazie i przez następne 3 tygodnie powódka doznała dużych cierpień fizycznych, które przez następne 3 miesiące się stopniowo zmniejszały. W chwili wyrokowania przez Sąd I instancji powódka nadal zgłaszała pobolewanie lewego stawu kolanowego, zwłaszcza podczas chodzenia po schodach. W okolicy przedrzepkowej lewej pozostała widoczna bliznę pooperacyjna. Powódka nie może klękać ani ukucnąć oraz kuleje. Ograniczeniu uległa jej aktywność. U powódki występują zespoły bólowe przy zmianach warunków atmosferycznych.

W tym stanie rzeczy nie sposób przyjąć, że zadośćuczynienie określone na poziomie 20.000 zł było rażąco zaniżone, przeciwnie, zdaniem Sądu Okręgowego jest ono odpowiednie w rozumieniu art.445 § 1 k.c..

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy w pozostałym zakresie oddalił apelację jako bezzasadną na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 102 k.p.c.