Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 208/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 17 lutego 2021 r.,
sygn. akt VIII K 25/19

Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońcy oskarżonych

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu.

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzuty

1. błąd w ustaleniach faktycznych polegający na bezpodstawnym, bezkrytycznym uznaniu za wiarygodne zeznań świadków oraz wyjaśnień oskarżonego, którzy mieli informować klientów o ryzyku utraty środków, z pominięciem opinii biegłego z zakresu psychologii, czy informacja o ryzyku była zrozumiała i mogła być we właściwy sposób odczytana przez inwestora, podczas gdy wszechstronna i zgodna z zasadą swobodnej oceny dowodów, zasadami logiki, zdrowego rozumowania i doświadczenie życiowego prowadzi do wniosku, iż wykonywanie wielu połączeń telefonicznych do osoby w wieku emerytalnym, która nie dokonywała żadnych inwestycji finansowych, nie zna pojęcia ryzyka, a inwestowanie na rynku (...) utożsamia z działalnością bankową, a dodatkowo platforma inwestycyjna na której pokrzywdzona była prowadzona w języku angielskim, mogła wprowadzić w błąd, była nieczytelna i niezrozumiała, co umożliwia przypisanie oskarżonemu zarzucanego mu czynu stypizowanego art. 286 §1 k.k. w zw. z art. 294 §1 k.k.;

2. błąd w ustaleniach faktycznych polegający na bezpodstawnym przyjęciu przez Sąd, wbrew doświadczeniu życiowemu, że nie sposób było przewidzieć czy klient w przyszłości osiągnie zysk z przeprowadzanych transakcji na platformie (...) czy poniesie straty, a pominięciu w tym zakresie istotnego dowodu w postaci chociażby wyników inwestycyjnych innych klientów, czy też biegłego z zakresu inwestycji finansowych, które to dowody wskazałyby, że biorąc pod uwagę wiedzę, doświadczenie w zakresie inwestycji pokrzywdzonej, że chociażby utrzymanie przez nią zainwestowanego kapitału, było praktycznie niemożliwe i ocierało się o coś, co można nazwać „cudem”, inaczej mówiąc była ona z góry skazana na porażkę, co umożliwia przypisanie oskarżonemu zarzucanego mu czynu stypizowanego art. 286 §1 k.k. w zw. z art. 294 §1 k.k., gdyż wiedzą o osiąganych przez innych użytkowników platformy wynikach wiedział;

3. błąd w ustaleniach faktycznych polegający na bezkrytycznym uznaniu, że wypłacane pracownikom przez spółkę (...) premie pochodziły z pieniędzy spółki, bez dokonania jakiegokolwiek ustalenia skąd pochodziły te środki, a biorąc pod uwagę zasady logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego, spółka pozyskiwała środki od klientów, którzy dokonywali wpłat pieniędzy złudzeni wizją „łatwego” zarobku na rynku (...), co umożliwia przypisanie oskarżonemu zarzucanego mu czynu stypizowanego art. 286 §1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k.;

4. obraza przepisów prawa karnego procesowego, mogącą mieć wpływ na treść orzeczenia tj. art. 4, art. 2 § 2 i art. 7, art. 366 § 1 k.p.k. polegająca na dokonaniu dowolnych wewnętrznie sprzecznych ustaleń faktycznych wykraczających poza ramy swobodnej oceny dowodów, podczas gdy prawidłowa analiza prowadzi do wniosku, iż materiał dowodowy zgromadzony w przedmiotowym postępowaniu pozwala na przypisanie oskarżonemu zarzucanemu mu czynu stypizowanemu w art. czyn z art.286 §1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutów za zasadne lub niezasadne.

Postawione w apelacji zarzuty błędu w ustaleniach faktycznych są chybione, bezpodstawne i w zasadniczym zakresie formalnie wadliwie zredagowane. Należy podkreślić, że w przypadku rozpoznawania środka zaskarżenia na niekorzyść oskarżonego, Sąd odwoławczy zasadniczo rozpoznaje sprawę w granicach zaskarżenia i podniesionych zarzutów i zgodnie z treścią art. 434 § 1 k.p.k. może orzec na niekorzyść oskarżonego w razie stwierdzenia uchybień podniesionych w środku odwoławczym. Zatem zawarte w petitum apelacji prokuratora zarzuty w określony sposób limitują zakres instancyjnej kontroli zaskarżonego wyroku przez Sąd odwoławczy, oczywiście chyba, że ustawa nakazuje wydanie orzeczenia niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów, co w przedmiotowej sprawie nie zachodzi.

Analiza postawionych przez prokuratora zarzutów prowadzi zaś do jednoznacznego stanowiska, że w zasadniczej części zostały one zredagowane w sposób formalnie wadliwy oraz, że nie odnoszą się do istoty przedmiotowej sprawy.

W ramach zarzutu z pkt 1 prokurator zarzucił „ błąd w ustaleniach faktycznych polegający na bezpodstawnym, bezkrytycznym uznaniu za wiarygodne zeznań świadków oraz wyjaśnień oskarżonego, który….”, czyli skarżący poprzez zarzut określony w art. 438 pkt 3 k.p.k. kwestionuje ocenę zgromadzonych w sprawie dowodów w postaci zeznań świadków i wyjaśnień oskarżonego. Taki sposób redakcji przedmiotowego zarzutu jest całkowicie błędny ponieważ jest oczywiste, że sposób oceny dowodów powinien być kwestionowany poprzez zarzut obrazy prawa procesowego tj. art. 7 k.p.k., zaś zarzut błędu w ustaleniach faktycznych służy do kwestionowania całości lub też określonego elementu stanu faktycznego ustalonego przez Sąd meriti, który składa się z elementów strony przedmiotowej oraz podmiotowej.

W podobnie wadliwy formalnie sposób został zredagowany zarzut określony w pkt 4 petitum apelacji w ramach którego skarżący zarzuca „ obrazę przepisów prawa karnego procesowego, mogącą mieć wpływ na treść orzeczenia tj. art. 4 k.p.k., art. 2 § 2 k.p.k. i art. 7 k.p.k., art. 366 § 1 k.p.k. polegającą na dokonaniu dowolnych wewnętrznie sprzecznych ustaleń faktycznych wykraczających poza ramy swobodnej oceny dowodów”. Zatem w przedmiotowym zarzucie ustalenia faktyczne są kwestionowane poprzez zarzut obrazy przepisów postępowania karnego i z treści tego zarzutu nie wynika, czy kwestionowana jest całość tych ustaleń czy tylko określony element strony przedmiotowej lub podmiotowej. Ponadto zarzucono obrazę art. 4 k.p.k. i art. 2 § 2 k.p.k. tj. przepisów które określają ogólne reguły postępowania karnego i jak wynika z utrwalonego orzecznictwa nie mogą one stanowić samodzielnej podstawy zarówno zarzutu apelacyjnego jak też kasacyjnego zwłaszcza gdyż również w żaden sposób nie wskazano w treści omawianego zarzutu w jaki sposób Sąd meriti naruszył te przepisy.

Natomiast zawarte w pkt 2 i 3 zarzuty błędu w ustaleniach faktycznych w żaden sposób nie odnoszą się do istoty zagadnienia w przedmiotowej sprawie oraz nie dotyczą przyczyn z powodu których doszło do wydania wyroku uniewinniającego. Poprzez te dwa omawiane zarzuty skarżący kwestionuje bowiem okoliczności, które nie miały i nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy i dotyczą kwestii przewidywania czy klient w przyszłości osiągnie zysk z przeprowadzonych transakcji na platformie (...) czy poniesie straty oraz tego czy wypłacane pracownikom przez spółkę (...) premie pochodziły z pieniędzy spółki, czy też nie.

Podkreślić zaś należy, że istota przedmiotowej sprawy sprowadza się do ustalenia przez Sąd Okręgowy, że w przedmiotowej sprawie brak jest dowodów świadczących o tym, że oskarżony R. S. działał w zamiarze bezpośrednim doprowadzenia pokrzywdzonej spółki do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Zdaniem Sądu meriti po stronie oskarżonego nie istniał bezpośredni i kierunkowy zamiar wprowadzenia pokrzywdzonej w błąd celem osiągnięcia korzyści majątkowej. Zaznaczyć jednak należy, że powyższe kwestie, które w istocie zdecydowały o wydaniu przez Sąd I instancji wyroku uniewinniającego w ramach zawartych w apelacji zarzutów określonych w pkt 1 – 4 i ich uzasadnieniu, nie zostały w żaden sposób zakwestionowane.

Zatem mając na uwadze także treść art. 443 k.p.k. Sąd odwoławczy nie miał żadnych podstaw aby uchylić zaskarżony wyrok i przekazać sprawę Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Podstawa do wydania takiego rozstrzygnięcia o charakterze kasatoryjnym występuje bowiem wówczas gdy podczas ponownego rozpoznania danej sprawy przez Sąd meriti istnieje realna możliwość wydania wyroku o odmiennej treści niż ten uchylony czyli skazującego.

W przedmiotowej sprawie w ocenie Sądu odwoławczego taka możliwość nie występuje zarówno z uwagi na treść zgromadzonego materiału dowodowego jak również z uwagi na treść postawionych przez prokuratora zarzutów, które nie odnoszą się i nie kwestionują wskazanych przez Sąd meriti powodów uniewinnienia oskarżonego. Zatem także z uwagi na treść art. 443 k.p.k. nie ma prawnej możliwości dokonania w przedmiotowej sprawie innych mniej korzystnych ustaleń faktycznych dotyczących zamiaru oskarżonego oraz celu jego działania, skoro te elementy rozstrzygnięcia Sądu I instancji stanowiące zasadniczy powód uniewinnienia oskarżonego nie zostały ujęte w ramy zarzutów odwoławczych i tym samym zakwestionowane przez prokuratora w ramach wniesionej na niekorzyść oskarżonego R. S. apelacji.

Wnioski

o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

Trafność i prawidłowość rozstrzygnięcia Sądu I instancji oraz bezpodstawność rodzajowa i błędność podniesionych w apelacji zarzutów skutkowała uznaniem, że wniosek końcowy jest bezpodstawny gdyż po ewentualnym uchyleniu zaskarżonego wyroku nie ma żadnych szans na wydanie rozstrzygnięcia innego niż to zaskarżone.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Wskazać wszystkie okoliczności, które sąd uwzględnił z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia
i podniesionych zarzutów (art. 439 k.p.k., art. 440 k.p.k.).

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1

Przedmiot utrzymania w mocy

Całość rozstrzygnięcia zawarta w wyroku Sądu I instancji.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy.

Podstawą do uchylenia wyroku uniewinniającego jest uznanie przez Sąd odwoławczy, że podczas ponownego rozpoznania sprawy istnieje realna możliwość wydania wyroku skazującego oskarżonego. W realiach dowodowych, faktycznych i prawnych występujących w przedmiotowej sprawie przy uwzględnieniu także treści postawionych w apelacji zarzutów, które są bezpodstawne, błędne rodzajowo i nie dotykają istoty problemu brak jest podstaw aby uznać, że w przedmiotowej sprawie mógłby zapaść inny wyrok niż ten zaskarżony i poddany instancyjnej kontroli.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia.

4.

Konieczność warunkowego umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i warunkowego umorzenia ze wskazaniem podstawy prawnej warunkowego umorzenia postępowania.

5.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia z wyroku

Lp.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

6.  Koszty Procesu

Wskazać oskarżonego.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

R. S.

Wydatkami poniesionymi w postępowaniu odwoławczym obciążono Skarb Państwa z uwagi na treść art. 632 pkt 2 k.p.k.

7.  PODPIS

Jerzy Leder

Zbigniew Kapiński Sławomir Machnio

1.3 Granice zaskarżenia

Wpisać kolejny numer załącznika 1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Całość rozstrzygnięcia
Sądu Okręgowego

1.3.1 Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2 Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana