Sygn. akt II AKa 367/21
Dnia 2 marca 2022 r.
Sąd Apelacyjny w Warszawie, II Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący: Sędzia SA Jerzy Leder
Sędziowie: SA Izabela Szumniak (spr.)
SA Zbigniew Kapiński
SA Adam Wrzosek
SO (del.) Sławomir Machnio
Protokolant: starszy sekretarz sądowy Katarzyna Rucińska
przy udziale Prokuratora Gabrieli Marczyńskiej-Tomali i oskarżycieli posiłkowych
po rozpoznaniu w dniu 22 lutego 2022 roku
sprawy:
B. K., syna B. i K. z domu K., urodzonego (...) w G.
oskarżonego o dwa czyny z art. 148 § 2 pkt 2 k.k. w zb. z art. 148 § 2 pkt 3 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. oraz o czyn z art. 278 § 1 k.k.
na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego
od wyroku Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie
z dnia 31 maja 2021 r., sygn. akt V K 107/20
I. zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że w punkcie 1. wyroku jako podstawę skazania za czyny opisane w pkt. I i II aktu oskarżenia przyjmuje art. 148 § 2 pkt 1 k.k. w zb. z art. 148 § 2 pkt 3 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.;
II. w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;
III. na podstawie art. 63 § 1 k.k. zalicza oskarżonemu na poczet orzeczonej kary łącznej dożywotniego pozbawienia wolności okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 17 czerwca 2021 r. do dnia 2 marca 2022 r.;
IV. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokata M. K. (1) – Kancelaria Adwokacka w W., kwotę 738 zł (siedemset trzydzieści osiem złotych), w tym 23 % VAT, za obronę z urzędu oskarżonego wykonywaną w postępowaniu odwoławczym przed Sądem Apelacyjnym w Warszawie oraz kwotę 199,88 zł (sto dziewięćdziesiąt dziewięć złotych i osiemdziesiąt osiem groszy) tytułem poniesionych niezbędnych i udokumentowanych wydatków;
V. zwalnia oskarżonego w całości od zapłaty kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, wydatkami obciążając Skarb Państwa.
UZASADNIENIE |
|||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
II AKa 367/21 |
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie z dnia 31 maja 2021 r., sygn. akt V K 107/20 |
Podmiot wnoszący apelację |
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ oskarżyciel posiłkowy |
☐ oskarżyciel prywatny |
☒ obrońca |
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ inny |
1.3. Granice zaskarżenia |
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||
☐ |
co do kary |
|||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji. |
||||
☒ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
☒ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
☐ |
||||
☐ |
brak zarzutów |
1.4. Wnioski |
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
Sąd odwoławczy nie przeprowadzał postępowania dowodowego |
2.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
||||
Lp. |
Wskazać oskarżonego. |
Wskazać fakt. |
Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód. |
|
-------------------------------------------------------------- |
-------------------------------- |
|||
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
||||
Lp. |
Wskazać oskarżonego. |
Wskazać fakt. |
Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód. |
|
------------------------------------------------------------ |
-------------------------------- |
2.2. Ocena dowodów |
2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
Wskazać fakt |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu. |
------------------------------------ |
------------------------------------------------------------------------- |
2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
Wskazać fakt |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu. |
----------------------------------- |
-------------------------------------------------------------------------- |
3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||
Lp. |
Zarzut |
|
1. Obraza przepisów prawa procesowego, tj. art. 7 kpk, poprzez błędne przyjęcie, że zeznania świadków G. Ś., K. W. (1), D. S. i I. M. oraz pieniądze zatrzymane przy oskarżonym w kwocie 2.106,99 zł. potwierdzają dokonanie zaboru pieniędzy należących do pokrzywdzonych M. K. (2) i K. K. (2), co stanowi naruszenie zasad prawidłowego rozumowania, ponieważ wnioski wyciągnięte przez sąd nie wynikają ze wskazanych dowodów; 2. Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, poprzez błędne przyjęcie, że oskarżony dokonał zaboru w celu przywłaszczenia pieniędzy w kwocie nie mniejszej niż 4700 zł. na szkodę pokrzywdzonych M. K. (2) i K. K. (2); 3. Obrazę przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynów przypisanych oskarżonemu w pkt. I i II aktu oskarżenia, tj. art. 148 §2 pkt 3 kk, poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że działanie oskarżonego spowodowane było motywacją zasługującą na szczególne potępienie, tj. osiągnięcia korzyści majątkowej w kwocie 4.700 zł.; 4. Obrazę przepisów prawa materialnego, tj. art. 46 § 1 kk, poprzez jego zastosowanie i zasądzenie od oskarżonego solidarnie na rzecz K. B., S. B., M. K. (3), K. K. (3), E. W. i K. W. (2) kwoty 4700 zł. tytułem naprawienia szkody |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ wszystkie zarzuty niezasadne |
|
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny. |
||
Apelacja obrońcy oskarżonego jest bezzasadna, a zarzuty w niej zawarte nie mogły podważyć prawidłowości rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego w zakresie sprawstwa oskarżonego co do wszystkich przypisanych mu czynów zabronionych. Sąd odwoławczy, w ramach kontroli instancyjnej zgodnie z treścią art. 455 kpk, nie zmieniając ustaleń faktycznych poprawił natomiast błędną kwalifikację prawną przyjmując jako podstawę skazania i wymiaru kary za czyny z pkt I i II aktu oskarżenia art. 148 § 2 pkt 1 kk. w zb. z art. 148 § 2 pkt 3 kk. Wbrew zarzutom apelacji obrońcy sformułowanym w jej punktach 1 - 3 Sąd orzekający w niniejszej sprawie nie naruszył wskazanego przepisu postępowania karnego, ustalił prawidłowy stan faktyczny w zakresie czynu opisanego w punkcie III aktu oskarżenia i nie naruszył przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynów opisanych w punktach I i II aktu oskarżenia. Na wstępie, choć nie podniesiono zasadniczo zarzutów w apelacji kwestionujących sprawstwo oskarżonego w zakresie przypisanych mu zbrodni zabójstwa M. K. (2) i K. K. (2), to nie sposób, wobec stanowiska wyrażonego przez oskarżonego nie odnieść się pokrótce do tej kwestii. Sąd Apelacyjny w pełni podziela prawidłowo uzasadnione stanowisko Sądu meriti, że tylko oskarżony mógł pozbawić życia M. K. (2) i K. K. (2). Pozwala na podjęcie takiej konstatacji zgromadzony materiał dowodowy, szczegółowo opisany i prawidłowo oceniony, w tym w szczególności opinia z zakresu badań genetycznych, z której bezsprzecznie wynika, że na przedmiotach z miejsca zdarzenia, w tym na nożu oraz powierzchni ostrza i trzonka siekiery ujawniono ślady DNA (w tym ślady krwi) zarówno oskarżonego jak i K. K. (2). Również zabezpieczone od oskarżonego ubranie i obuwie zabrudzone było krwią pokrzywdzonej zarówno o charakterze nasiąknięcia, jak i nakapania co potwierdza, że oskarżony był w pobliżu pokrzywdzonej w momencie zabójstwa i rozpryskiwania się krwi w związku z zadawanymi ranami. Przechodząc do kwestionowanej przez obronę winy w zakresie dokonania przez oskarżonego przestępstwa kradzieży, a co za tym idzie działania z motywacją zasługującą na szczególne potępienie stwierdzić należy, wbrew zarzutom apelacji, że sąd prawidłowo ocenił zeznania świadków G. Ś., K. W. (1), D. S. i I. M. a apelacja nie wykazała takich wad w ocenie tych dowodów aby prowadziły do wniosku, że ocena ta przekroczyła granicę swobodnej oceny. W zakresie zeznań świadka M. sąd zwraca uwagę, że obrona, cytując wyjęte z kontekstu części zeznań tego świadka złożone na rozprawie dopasowuje je do przyjętej i często zmienianej wersji zaprezentowanej przez oskarżonego. W pierwszym rzędzie podkreślić należy za Sądem I instancji, że świadek I. M. kategorycznie zaprzeczył wersji wskazanej w wyjaśnieniach oskarżonego, iż trzy dni przed zdarzeniem miał mu wypłacić kwotę 4200 zł. Ponadto z zeznań złożonych przez tego świadka w postępowaniu przygotowawczym, a zatem najbliżej zdarzeń, o których zeznawał wynika, że umówiony był na zapłatę za miesiąc pracy 3 do 4 tysięcy złotych. Oskarżony przed podjęciem pracy dostał zaliczkę, ale w miesiącu lipcu przepracował tylko dwa dni, gdyż trzeciego dnia pracy wypadł pijany z koparki. W lipcu oskarżony miał zarobić dodatkowo, przy użyciu koparki pożyczonej od świadka 2700- 2800 zł. Kolejne pieniądze oskarżony otrzymał od świadka na trzy dni przed zabójstwem, czyli około 25 sierpnia i była to łącznie kwota 1100 zł. (zeznania świadka M. k. 67 – 68 i 215 – 217, potwierdzone na rozprawie w dniu 23 kwietnia 2021 r. k. 1270 - 1271) Świadek E. W. zeznała natomiast, a jej zeznania prawidłowo sąd uznał za wiarygodne, że gdy podwiozła oskarżonego pod dom matki mógł mieć przy sobie 100 zł, o czym miał jej sam powiedzieć. Tym samym zatrzymane przy oskarżonym pod koniec sierpnia 2019 r. pieniądze w kwocie 2.106,99 zł. nie mogły pochodzić z innych źródeł niż zabór kwoty uzyskanej ze sprzedaży źrebaka przez M. K. (2) i K. K. (2). Próba wykazania przez obrońcę, że zatrzymane przy oskarżonym pieniądze miałyby pochodzić z wypłat dokonanych w miesiącach poprzedzających zabójstwo z uwagi na jej nielogiczność, sprzeczność z doświadczeniem życiowym oraz w świetle zeznań E. W. nie mogła się powieść. Prawidłowo dokonana ocena dowodów przez sąd I instancji nie pozwala przy tym na wywiedzenie innego wniosku niż ten, że motywem dokonanych przez oskarżonego brutalnych zabójstw była właśnie chęć zaboru w celu przywłaszczenia pieniędzy uzyskanych przez nich z tytułu przeprowadzonej transakcji, której oskarżony był świadkiem. Sąd nie ma również wątpliwości w świetle zgromadzonego materiału dowodowego, w tym zeznań świadków E. W., D. S., G. Ś. i K. W. (1) że do dnia zatrzymania tj. do 30 sierpnia miał oskarżony nie kwestionowaną możliwość spożytkowania znacznej części zrabowanych pieniędzy, skoro za same kursy taksówką zapłacił około 700 zł, a w tym czasie wielokrotnie kupował i spożywał alkohol, nabywał i przekazywał alkohol przygodnym ludziom, podróżował w towarzystwie innych mężczyzn. Tym samym, wbrew zarzutom obrońcy słusznie, biorąc pod uwagę motyw związany z zuchwałą kradzieżą pieniędzy ludzi, którzy go znali, lubili i ugościli, sąd I instancji uznał, że zasługuje on na szczególne potępienie, co znalazło odzwierciedlenie w przyjętej kwalifikacji prawnej. Nie obraził również sąd, wbrew zarzutowi z pkt 4 apelacji przepisu prawa materialnego art. 46 § 1 kk. Sąd prawidłowo, tytułem odszkodowania (a nie zadośćuczynienia) zasądził na rzecz bezpośrednich pokrzywdzonych, czyli zstępnych zamordowanych K. K. (2) i M. K. (2) kwotę pieniędzy ukradzionych przez oskarżonego. Za szkodę słusznie uznał sąd skradzioną kwotę, która jest zupełnie odrębną od innych kosztów związanych ze śmiercią pokrzywdzonych. |
||
Wniosek |
||
1. O zmianę zaskarżonego wyroku poprzez: - uniewinnienie oskarżonego od czynu zarzuconego mu w pkt. III aktu oskarżenia, tj. czynu z art. 278 § 1 kk - wyeliminowanie z opisu czynów zarzuconych oskarżonemu w pkt. I i II aktu oskarżenia art. 148 § 2 pkt 3 kk; - wymierzenie kary łącznej w łagodniejszym wymiarze niż kara dożywotniego pozbawienia wolności; - oddalenie w całości wniosku o zasądzenie kwoty 4.700 zł. tytułem naprawienia szkody. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ wszystkie wnioski niezasadne |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny. |
||
Wobec braku potwierdzenia zarzutów apelacji wnioski są niezasadne. |
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
Wskazać wszystkie okoliczności, które sąd uwzględnił z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia |
|
Błędna kwalifikacja czynów opisanych w punkcie I i II aktu oskarżenia a przypisanych w punkcie 1. zaskarżonego orzeczenia. |
|
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności. |
|
Potrzeba poprawienia błędnej kwalifikacji prawnej na podstawie art. 455 kpk. |
|
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1 |
Przedmiot utrzymania w mocy |
Całość rozstrzygnięcia Sądu I instancji, za wyjątkiem korekty błędnej kwalifikacji. |
|
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy. |
|
Podniesione w apelacji zarzuty nie zostały potwierdzone w postępowaniu apelacyjnym, a nadto sąd odwoławczy, poza korektą w trybie art. 455 kpk nie stwierdził także okoliczności prowadzących do zmiany bądź uchylenia zaskarżonego orzeczenia poza granicami środków odwoławczych. |
|
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
W punkcie 1. wyroku jako podstawę skazania za czyny opisane w punkcie I i II aktu oskarżenia przyjęto art. 148 § 2 pkt 1 kk w zb. z art. 148 § 2 pkt 3 kk w zw. z art. 11 § 2 kk zamiast błędnie przyjętej kwalifikacji z art. 148 § 2 pkt 2 kk w zb. z art. 148 § 2 pkt 3 kk w zw. z art. 11 § 2 kk. |
|
Zwięźle o powodach zmiany. |
|
Sąd odwoławczy, w ramach kontroli instancyjnej zgodnie z treścią art. 455 kpk nie zmieniając ustaleń faktycznych poprawił błędną kwalifikację prawną, przyjmując jako podstawę skazania i wymiaru kary za czyny z pkt I i II aktu oskarżenia art. 148 § 2 pkt 1 kk. w zb. z art. 148 § 2 pkt 3 kk. Niezrozumiałe jest bowiem zakwalifikowanie przez sąd I Instancji zachowania oskarżonego w zbiegu z art. 148 § 2 pkt 2 kk w sytuacji gdy zabójstwo nie zostało dokonane ani w związku z wzięciem zakładnika, ani zgwałceniem czy rozbojem. Wydaje się, że przyczyną była powtórzona za aktem oskarżenia omyłka, gdzie zamiast prawidłowej kwalifikacji z art. 148 § 2 pkt 1 kk wskazano pkt 2 tego przepisu. |
5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
||||
------------------------------------------------------------------------------------ |
||||
Zwięźle o powodach uchylenia. |
||||
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
||||
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||||
Zwięźle o powodach uchylenia. |
||||
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
||||
Konieczność umorzenia postępowania |
||||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia. |
||||
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
||||
4. |
Konieczność warunkowego umorzenia postępowania |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia i warunkowego umorzenia ze wskazaniem podstawy prawnej warunkowego umorzenia postępowania. |
||||
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
||||
5. |
------------------------------------------------------------------------------------- |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia. |
||||
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
||||
5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
||||
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
||||
5.4. Inne rozstrzygnięcia z wyroku |
||||
Lp. |
Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku. |
Przytoczyć okoliczności. |
||
III |
Na podstawie art. 63 § 2 kk zaliczono oskarżonemu na poczet orzeczonej kary łącznej dożywotniego pozbawienia wolności okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 17 czerwca 2021 r. do dnia 2 marca 2022 r. |
|||
6. Koszty Procesu |
Wskazać oskarżonego. |
Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku. |
Przytoczyć okoliczności. |
IV V |
Zasądzono na rzecz adwokata M. K. (1) kwotę 738 zł. za obronę z urzędu, wykonywaną w postępowaniu odwoławczym oraz kwotę 199,88 zł. tytułem poniesionych, niezbędnych i udokumentowanych wydatków (k. 1505 – 1506, tom VIII). Na uwzględnienie natomiast nie zasługiwał wniosek o przyznanie odrębnego wynagrodzenia dla obrońcy za udział w posiedzeniu w przedmiocie tymczasowego aresztowania. Przepis § 18 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu dotyczy wynagrodzenia obrońcy ustanowionego z urzędu w postępowaniach incydentalnych, gdy obrońca ustanowiony jest do określonej czynności procesowej. Nie ma natomiast zastosowania, gdy – tak, jak w przedmiotowej sprawie – obrońca ustanowiony został na cały czas trwania procesu (tu procesu odwoławczego) i przysługujące mu z tego tytułu wynagrodzenie „ryczałtowo” obejmuje wszelkie czynności procesowe odbywające się w trakcie postępowania, w tym również w posiedzeniach dotyczących tymczasowego aresztowania. Zwolniono oskarżonego w całości od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, wydatkami obciążając Skarb Państwa, z uwagi na jego sytuację majątkową oraz wymierzoną karę łączną dożywotniego pozbawienia wolności. |
7. PODPIS |
||||||||
Izabela Szumniak Jerzy Leder Zbigniew Kapiński Adam Wrzosek Sławomir Machnio |
||||||||
1.3 Granice zaskarżenia |
||||||||
Wpisać kolejny numer załącznika 1 |
||||||||
Podmiot wnoszący apelację |
Obrońca oskarżonego |
|||||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Całość rozstrzygnięcia Sądu I instancji |
|||||||
1.3.1 Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||||||
☐ |
co do kary |
|||||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||||
1.3.2 Podniesione zarzuty |
||||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji. |
||||||||
☒ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||||
☒ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||||
☐ |
||||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||||
1.4. Wnioski |
||||||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |