Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II AKa 263/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 marca 2022 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku w II Wydziale Karnym w składzie

Przewodniczący

SSA Janusz Sulima (spr.)

Sędziowie

SSA Andrzej Czapka

SSA Jerzy Szczurewski

Protokolant

Barbara Mosiej

przy udziale prokuratora – W. L.

po rozpoznaniu w dniu 21 marca 2022 r.

sprawy J. P. s. M.

oskarżonego z art. 160§1 kk w zb. art. 157§1 kk w zw. z art. 11§2 kk w zw. z art. 64§2 kk

z powodu apelacji prokuratora i obrońcy

od wyroku Sądu Okręgowego w Olsztynie

z dnia 4 listopada 2021 r., sygn. akt II K 114/21

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że podwyższa wymierzoną wobec oskarżonego J. P. (P.) karę pozbawienia wolności do lat 7 (siedmiu);

II.  w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. W. 738 złotych, w tym 138 złotych podatku VAT, tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

IV.  zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 263/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1. CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 4 listopada 2021 r., sygn. akt II K 114/21

1.2. Podmiot wnoszący apelację

oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

oskarżyciel posiłkowy

oskarżyciel prywatny

obrońca

oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

na korzyść

na niekorzyść

w całości

w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego

zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2. USTALENIE FAKTÓW W ZWIĄZKU Z DOWODAMI
PRZEPROWADZONYMI PRZEZ SĄD ODWOŁAWCZY

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

     

     

     

     

     

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

     

     

     

     

     

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu

z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

     

     

     

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów (dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające

znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu

z pkt 2.1.1

albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

     

     

     

3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH

ZARZUTÓW I WNIOSKÓW

Lp.

Zarzut

I

II.

apelacja obrońcy oskarżonego:

1. naruszenie przepisów postępowania, a mianowicie:

a. art. 350a k.p.k. w zw. z art. 391 §1 k.p.k. poprzez zaniechanie wezwania na rozprawę świadków zawnioskowanych przez oskarżyciela publicznego na 4 stronie aktu oskarżenia w osobach P. R., M. P., N. Z., M. Z., K. S. (1) i T. O. i poprzestaniu jedynie na ujawnieniu protokołów zlożonych przez ww. osoby zeznań w postępowaniu przygotowawczym, podczas gdy w iocenie obrońcy w przedmiotowej sprawie nie zachodziły przesłanki z art. 350a k.p.k. uprawniające Sąd I instancji do odstąpienia od przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości, co w ocenie obrońcy naruszyło zasadę bezpośredniości wyrażaną w treści normy zbudowanej z przepisów art. 92 k.p.k. i art. 410 k.p.k. nakazującej sądowi opieranie swoich rozstrzygnięć na całokształcie okoliczności ustalonych w toku postępowania.

b. art. 4 k.p.k. oraz art. 7 k.p.k. poprzez dokonanie wybiórczej i pobieżnej oceny dowodów z naruszeniem zasady bezpośredniosci zawartej w art. 92 k.p.k. i art. 410 k.p.k. wyrażającej się m.in. nie daniu wiary wyjaśnieniom oskarżonego J. P., zaś uznaniu za wiarygodne zeznania M. P., P. R., N. Z. i K. S. (2) wyłącznie na podstawie protokołów ich przesłuchania sporządzonych w postępowaniu przygotowawczym, które to stoją w rozbieżności z wyjaśnieniami oskarżonego oraz z zebranym w psrawie materiałem dowodowym.

2. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenie, który miał wpływ na treść orzeczenia polegający na uznaniu, iż oskarżony J. P. dopuścił się zarzuconego mu aktem oskarżenia czynu, gdy w rzeczywistości, co wynika z wyjaśnienień J. P. owego czynu nie popełnił.

3. rażącą niewspółmierność kary orzeczonej wobec oskarżonego J. P. poprzez wymierzenie mu kary 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności.

apelacja prokuratora:

1. obraza przepisów prawa materialnego a to art. 160 §1 k.k. i art. 157 §1 k.k. poprzez błędne zakwalifikowanie przypisanego zachowania i przyjęcie, iż wypełnia ono znamiona tych czynów zabronionych, w sytuacji gdy w toku postępowania przyjęta w akcie oskarżenia kwalifikacja została zakwestionowana w ramach kontroli właściwości Sądu Rejonowego w Giżycku i poddana kontroli instancyjnej w wyniku czego wskazano, że pierwotnie przyjęta subsumpcja była wadliwa, a zachowanie oskarżonego winno zostać ocenione przez pryzmat przestępstwa stypizowanego w treści art. 148 §1 k.k. popełnionego w postaci stadialnej usiłowania,

2. obrazę przepisów postępowania a to art. 424 §1 k.p.k., mogących mieć wpływ na treść rozstrzygnięcia poprzez sporządzenie uzasadnienia wyroku w sposób niepełny i nierzetelny, w szczególności w zakresie kwalifikacji prawnej czynu, z całkowitym pominięciem okoliczności, w związku z którymi uprzednio kwalifikacja prawna została zakwestionowana, a czyn stanowiący występek rozpoznawany był przez Sąd Okręgowy w Olsztynie.

3. rażącą niewspółmierność orzeczonej wobec oskarżonego kary poprzez wymierzenie mu za przypisany mu czyn kary 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, w sytuacji gdy ujawnione okoliczności, w tym w szczególności przebieg zdarzenia, posłużenie się niebezpiecznym narzędziem w sposób stwarzający realne, bezpośrednie niebezpieczeństwo dla życia pokrzywdzonego, jak również działanie pod wpływem alkoholu z błahych powodów, w warunkach multirecydywy, przy jednoczesnym braku jakichkolwiek okolicznosci o charakterze łagodzącym, jednoznacznie przemawiało za wymierzeniem kary w górnych granicach ustawowego zagrożenia karą, w tym także zastosowania regulacji przewidzianej w treści art. 64 §2 k.k. pozwalającej na wymierzenie kary w graniach górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę.

zasadny

częściowo zasadny

niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Odnośnie apelacji obrońcy oskarżonego:

Ad. 1

Żadną miarą nie można zgodzić się z obrońcą, że Sąd pierwszej instancji procedował z naruszeniem przepisu art. 350a k.p.k.

Zgodnie z tym przepisem przewodniczący składu orzekającego może zaniechać wezwania na rozprawę świadków, którzy zostali przesłuchani, mających stwierdzić okoliczności, które nie są tak doniosłe, aby konieczne było bezpośrednie przesłuchanie świadków na rozprawie, w szczególności takie, którym oskarżony w wyjaśnieniach swych nie zaprzeczył.

Żadne z zeznań odczytanych w trybie tego przepisu nie dotyczyły okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia. Mało tego świadkowie ci zeznawali na okoliczności, którym oskarżony w swoich wyjaśnieniach nie zaprzeczał. Przede wszystkim żadna z tych osób nie była bezpośrednim świadkiem zdarzenia.

I tak P. R. zeznał, że gdy wszedł do domu J. P. zobaczył leżących obok siebie oskarżonego i pokrzywdzonego. Świadek stwierdził też, że na kołdrze było dużo krwi.

Świadek N. Z. przyszła na miejsce zdarzenia po tym, jak do domu J. P. zaszedł P. R.. Opisała w swoich zeznaniach, jak wyglądał wówczas pokrzywdzony. Na miejscu zdarzenia była do momentu przyjazdu karetki pogotowia.

Z kolei świadek M. Z. podobnie jak P. R. zeznała, że po wejściu do domu J. P. zobaczyła leżących obok siebie oskarżonego i pokrzywdzonego. Twierdziła również, że w miejscu zdarzenia było dużo krwi.

Świadek K. S. zeznała, że w dniu zdarzenia słyszała, jak z mieszkania oskarżonego dobiegały jego krzyki. O tym, że J. P. zaatakował nożem swego bratanka dowiedziała się następnego dnia rano od M. Z..

Z zeznań T. O. wynika, że następnego dnia po zdarzeniu dowiedziała się o tym, że J. P. został zatrzymany przez Policję, a M. P. zabrała karetka pogotowia. Na temat przebiegu zdarzenia nic nie wiedziała.

Żadne zatem z zeznań tych świadków nic istotnego do sprawy nie wnosiły. Wszyscy ci świadkowie zeznawali gównie na okoliczności, które były bezsporne, którym oskarżony w swoich wyjaśnieniach nie zaprzeczał.

Doniosłe znaczenie miały natomiast zeznania pokrzywdzonego M. P.. Jego zeznania nie zostały jednakże ujawnione w trybie art. 350a k.p.k., lecz na podstawie art. 391 §1 k.p.k. Skorzystanie przez Sąd pierwszej instancji z przewidzianej w tym przepisie możliwości odczytania zeznań tego świadka nie było bynajmniej wadliwe. Przepis ten zezwala na odczytanie zeznań świadka, bez względu na ich doniosłość, w sytuacji gdy świadkowi nie można było doręczyć wezwania. Z akt sprawy wynika, że M. P. dwukrotnie nie podjął kierowanej do niego korespondencji. Wezwanie na rozprawę w charakterze świadka zostało mu wysłane na wskazany przez niego w śledztwie adres. Zostało też zarządzone doręczenie mu wezwania przez Policję. Policjanci ustalili, że pokrzywdzony był widziany pod wskazanym adresem ostatnio w maju 2021 roku. Jednocześnie nie byli w stanie ustalić miejsca aktualnego pobytu M. P.. W tych okolicznościach Sąd Okręgowy nie mógł nie skorzystać z możliwości, jaką daje dyspozycja art. 391 §1 k.p.k. Ujawnienie zeznań M. P. znajdowało zatem pełne usprawiedliwienie we wskazanych przez Sąd pierwszej instancji przepisach art. 391 §1 k.p.k. i art. 394 §2 k.p.k. Dowód z tych zeznań został w sposób prawidłowy przeprowadzony i sąd miał pełne prawo uznać go za wiarygodny i poczynić na jego podstawie ustalenia faktyczne.

Nieprawdą jest to, co podnosi obrońca, że zeznania M. P., P. R., N. Z., M. Z. i K. S. (2) są sprzeczne z zebranym w sprawie materiałem dowodowym. Jest całkowicie przeciwnie. Dowody te znajdują pełne potwierdzenie w innych zupełnie obiektywnych dowodach, a w szczególności w opinii sądowo – lekarskiej. Wszystkie te dowody są zbieżne ze sobą, zazębiając się we wszystkich istotnych punktach tworząc spójną całość. Wbrew też temu, co zarzucił obrońca, dowody te w gruncie rzeczy nie są też sprzeczne z wyjaśnieniami oskarżonego. Wprawdzie nie przyznał się on do popełnienia zarzucanego mu czynu, ale nie był w stanie sobie przypomnieć, co robił w dniu zdarzenia.

Przede wszystkim Sąd pierwszej instancji, zgodnie z zawartą w art. 7 k.p.k. dyrektywą, ocenił zeznania pokrzywdzonego M. P.. Depozycje tego świadka korelują ze wszystkimi innymi zebranymi w sprawie dowodami. Wbrew twierdzeniom obrońcy nie miał on żadnego powodu, żeby tendencyjnie obciążać swego wujka.

Wersji przyjętej przez Sąd pierwszej instancji bynajmniej nie podważa opinia z badań DNA. To, że co do obecności DNA J. P. w próbce materiału biologicznego pobranego na zabezpieczonym w trakcie oględzin nożu nie można się jednoznacznie wypowiedzieć, nie oznacza wcale, że oskarżony nie mógł mieć w ręku tego noża w czasie zdarzenia. Ponadto biegły jednoznacznie stwierdził, co zostało przemilczane w apelacji, że przeprowadzona analiza porównawcza wykazała, że w pobranej próbce znajdują się cechy genetyczne występujące w profilu DNA M. P., co oznacza, że nie można wykluczyć obecności DNA oskarżonego w mieszaninie materiału biologicznego pobranej z brzeszczota zabezpieczonego w miejscu zdarzenia noża.

Przedstawiona w apelacji wersja zdarzenia, że jakaś nieustalona osoba niepostrzeżenie weszła do mieszkania oskarżonego i zaatakowała nożem pokrzywdzonego, jest wręcz absurdalna. Należałoby bowiem przyjąć, że kiedy oskarżony z pokrzywdzonym spożywali razem alkoholu, nagle wtargnęła do mieszkania niezidentyfikowana osoba i zaatakowała nożem M. P., po czym opuściła mieszkanie, a oskarżony z pokrzywdzonym pili dalej alkohol lub położyli się spać i żaden z nich nie zareagował na zachowanie tej obcej osoby, po czym pokrzywdzony z uwagi na jakieś bliżej nieokreślone spory rodzinne z J. P., który przygarnął go do swojego mieszkania, obciążył za powstanie obrażeń na jego ciele oskarżonego, który był zupełnie niewinny. Nie wymaga szerszego uzasadnienia, że w takiej wersji zdarzenia nie można doszukać się jakiejkolwiek logiki.

Ad. 2

Uznając za wiarygodne zeznania pokrzywdzonego M. P., które znajdują potwierdzenie w innych osobowych i nieosobowych dowodach, Sąd pierwszej instancji bezbłędnie ustalił, że J. P. ugodził pokrzywdzonego kilkakrotnie nożem powodując u niego szereg obrażeń ciała skutkujących rozstrojem zdrowia na czas powyżej siedmiu dni i z uwagi na umiejscowienie tych uszkodzeń ciała oskarżony jednocześnie naraził M. P. na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia. Tym ustaleniom, wbrew temu co podniesiono w apelacji, nie przeczą wyjaśnienia oskarżonego, który z uwagi na stan opilstwa alkoholowego w ogóle nie pamiętał, co robił w dniu zdarzenia.

Ad. 3

Całkowicie bezzasadny jest zarzut rażącej surowości wymierzonej oskarżonemu kary. W niniejszej sprawie brak jest w ogóle jakichkolwiek okoliczności łagodzących dla oskarżonego. Taką okolicznością nie jest to, co podnosi obrońca, że oskarżony odstąpił dobrowolnie od dokonania czynu. Można bowiem jedynie mówić o odstąpieniu oskarżonego od dokonania, o ile miał taki zamiar, zbrodni zabójstwa. Jest to zaś okoliczność powodująca, że oskarżonemu nie można, stosownie do treści art. 15 §1 k.k., przypisać usiłowania popełnienia przestępstwa z art. 148 §1 k.k., co wiązałoby się z wymierzeniem mu kary co najmniej 8 lat pozbawienia wolności. Nie może to być zaś potraktowane jako okoliczność łagodząca w związku z dokonaniem przestępstwa rozstroju zdrowia i bezpośredniego narażenia na niebezpieczeństwo utraty życia. Brak jest natomiast jakichkolwiek okoliczności, które mogłyby przemawiać za złagodzeniem wymierzonej mu kary pozbawienia wolności. Obrońca w żaden sposób nie wykazał, że wymierzona oskarżonemu kara jest rażąco surowa. Tymczasem kara ta nie tylko nie jest rażąco surowa, ale odznacza się rażącą łagodnością. Stopień winy oskarżonego i stopień szkodliwości społecznej popełnionego przez niego przestępstwa przemawiają wyraźnie za wymierzeniem wobec niego znacznie surowszej kary.

Odnośnie apelacji prokuratora:

Ad. 1

Na wstępie wskazać należy na rażącą niekonsekwencję prokuratora. W akcie oskarżenia zarzucił on oskarżonemu popełnienie występku z art. 157 §1 k.k. w zb. z art. 160 §1 k.k. Uzasadniając przyjętą kwalifikację oskarżyciel wskazał, że zebrany w sprawie materiał dowodowy nie daje podstaw do poczynienia ustaleń w zakresie pierwotnego zamiaru sprawcy, natomiast jednoznacznie wskazuje, że oskarżony ten pierwotny zamiar porzucił, rezygnując z ataku na bratanka. Po ataku prowadził z nim rozmowę, po czym obaj położyli się spać. Dalej prokurator podniósł, że w świetle regulacji art. 5 §2 k.p.k. niezależnie od pierwotnego zamiaru, nawet przy przyjęciu, że było nim pozbawienie życia, bezspornym jest, że sprawca dobrowolnie odstąpił od dokonania zabójstwa, realizując warunki klauzuli niekaralności sprecyzowane w treści art. 15 §1 k.k. Mało tego, kiedy Sąd Rejonowy w Giżycku uznał się niewłaściwym do rozpoznania sprawy J. P. i przekazał do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Olsztynie, prokurator nie pogodził się z tą decyzję i złożył zażalenie ponawiając argumentację zmierzającą do wykazania, że brak jest podstaw faktyczno – prawnych do uznania oskarżonego za winnego usiłowania zbrodni zabójstwa. Wprawia więc w zdumienie, że prokurator w apelacji zakwestionował tym razem stanowisko Sądu Okręgowego odnośnie zaaprobowania przyjętej w akcie oskarżenia kwalifikacji prawnej zachowania oskarżonego.

Wyrażone zaś przez prokuratora stanowisko zarówno w uzasadnieniu aktu oskarżenia, jak i w zażaleniu na postanowienie w przedmiocie właściwości rzeczowej sądu jest w świetle zebranych dowodów w pełni zasadne. Oskarżyciel w apelacji nie zdołał skutecznie zakwestionować swojego wcześniejszego stanowiska. Umiejscowienie na ciele pokrzywdzonego obrażeń bynajmniej jednoznacznie nie przemawia za przyjęciem, że oskarżony działał z zamiarem zabójstwa swego bratanka. Faktem jest, że niewiele brakowało, aby doszło do przebicia nożem mięśnia sercowego. Na tej podstawie jednakże nie można dokonać kategorycznego ustalenia, że oskarżony działał z zamiarem ewentualnym zabójstwa. Gdyby J. P. chciał zabić pokrzywdzonego, to by to uczynił. Nic mu w tym nie przeszkadzało. Jego bratanek w czasie zadawania mu ciosów znajdował się w pozycji leżącej i nie miał żadnych szans obronienia się przed atakiem, zwłaszcza że był w stanie opilstwa alkoholowego. Dlatego też słusznie prokurator na wcześniejszym etapie postępowania wskazał, że reguła z art. 5 §2 k.p.k. nakazywała przyjęcie, że oskarżony nie działał z zamiarem zabójstwa.

Ponadto gdyby nawet przyjąć, że J. P. zadając swemu bratankowi ciosy nożem miał zamiar zabójstwa, to nadzwyczaj ewidentne jest, że dobrowolnie odstąpił od tego zamiaru, co zgodnie z art. 15 §1 k.k. nie pozwala na przypisanie mu usiłowania zbrodni z art. 148 §1 k.k.

Wysunięta przez prokuratora we wniosku apelacyjnym teza, że do zabójstwa nie doszło z uwagi na stopień intoksykacji oskarżonego, jest wręcz absurdalna. Po pierwsze teza ta nie znajduje zakotwiczenia w zebranym materiale dowodowym. Owszem, oskarżony w chwili zadawania ciosów nożem był w stanie nietrzeźwości, jednakże ten stan wcale nie stał mu na przeszkodzie kontynuowania ataku. Mogłoby być tak tylko wówczas, gdyby J. P. w trakcie zadawania ciosów nożem nagle stracił przytomność albo, co wydaje się wręcz niemożliwe, zasnął.

Żadną miarą nie można też zgodzić się z tezą, że oskarżony nie zrealizował zamiaru zabójstwa z uwagi na postawę obronną pokrzywdzonego. Nie wynika to przede wszystkim z zeznań M. P.. Zeznał on bowiem, że po zadaniu mu ciosów nożem wstał i zaczął rozmawiać z oskarżonym, co spowodowało, że „się uspokoił”. Z tych depozycji pokrzywdzonego wynika jednoznacznie, że oskarżony pomimo że mógł kontynuować zamach na swego bratanka całkowicie dobrowolnie od tego odstąpił.

Nie ma zatem żadnych podstaw faktyczno – prawnych do zakwalifikowania zachowania oskarżonego z art. 13 §1 k.k. w zw. z art. 148 §1 k.k. Tym samym Sąd pierwszej instancji całkowicie słusznie zakwalifikował działanie oskarżonego z art. 160 §1 k.k. w zb. z art. 157 §1 k.k.

Ad. 2

Zgodzić się należy z prokuratorem, iż Sąd pierwszej instancji w sposób lakoniczny uzasadnił przyjętą w zaskarżonym wyroku kwalifikację prawną zachowania oskarżonego. W zasadzie w ogóle nie odniósł się do możliwości zakwalifikowania zachowania oskarżonego jako usiłowanie zbrodni zabójstwa. Nie mogło to jednakże mieć wpływu na treść zaskarżonego wyroku. Uzasadnienie jest przecież sporządzane po wydaniu wyroku. Stosownie zaś do treści art. 455a k.p.k. nie można uchylić wyroku z tego powodu, że jego uzasadnienie nie spełnia wymogów określonych w art. 424 k.p.k. Przede wszystkim zaś, jak wcześniej wykazano, przyjęta przez Sąd pierwszej instancji kwalifikacja prawna zachowania oskarżonego jest ze wszech miar prawidłowa.

Ad. 3

Rację ma prokurator, że wymierzona oskarżonemu kara pozbawienia wolności jest rażąco łagodna. Nagromadzenie okoliczności obciążających, jak rzadko, w której sprawie, jest tak duże, że uzasadnia wymierzenie J. P. kary powyżej ustawowego zagrożenia. Brak jest jednocześnie jakichkolwiek okoliczności łagodzących.

Stopień winy oskarżonego jest bardzo znaczny. Popełniony zaś przez niego czyn zawiera w sobie bardzo znaczący ładunek szkodliwości społecznej. Powtórzyć należy za oskarżycielem, że oskarżony bez żadnego powodu zaatakował nożem swego bratanka, kiedy ten spał. Użył on do ataku noża z ostrzem o długości 15 cm. Użycie takiego narzędzia, nawet w sposób chaotyczny, stwarzało realne i poważne niebezpieczeństwo dla życia i zdrowia. Oskarżony zadał co najmniej kilka ciosów nożem. Zadawane były one z dużą intensywnością w okolice twarzy, ramion oraz w klatkę piersiową. Niewiele brakowało, aby doszło do przecięcia nożem mięśnia sercowego. Pokrzywdzony leżąc nie miał właściwie żadnych szans obronienia się przed atakiem. Okolicznością obciążającą oskarżonego jest również to, że w chwili czynu znajdował się w stanie nietrzeźwości.

Dla wymiaru kary istotne znaczenie ma uprzednia karalność oskarżonego. Przypisanego mu czynu dopuścił się w warunkach art. 64 §2 k.k. J. P. był już trzykrotnie karany za przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu. Już poprzednio odpowiadał za przestępstwo popełnione w warunkach recydywy szczególnej wielokrotnej. Stosowane wobec niego kary nie przyniosły żadnych efektów poprawczych. Po odbyciu ostatnio prawomocnie orzeczonej wobec niego kary w maju 2020 roku J. P. w ogóle nie zmienił swego zachowania. Ponownie zaczął nadużywać alkoholu, pod wpływem którego stawał się agresywny. Wcześniejszego przestępstwa przeciwko zdrowiu również popełnił używając noża, powodując u pokrzywdzonej rany na klatce piersiowej.

Słuszna jest zatem konstatacja prokuratora, że J. P. jest osobą niebezpieczną, wobec której dotychczas odbywane kary nie odniosły żadnego pozytywnego skutku. Z zeznań świadków wynika, że J. P. nadużywa alkoholu, pod wpływem którego staje się nieobliczalny, wybuchowy i agresywny. Wszystkie te okoliczności przemawiają za wymierzeniem mu kary z nadzwyczajnym jej obostrzeniem przewidzianym w art. 64 §2 k.k. Tylko długoterminowa kara pozbawienia wolności może wpłynąć na oskarżonego poprawczo. Oskarżony powinien zostać uświadomiony, że jego agresywne zachowanie zawsze spotka się ze zdecydowaną reakcją wymiaru sprawiedliwości. Kara siedmiu lat pozbawienia wolności jest karą w pełni adekwatną do stopnia jego zawinienia oraz do stopnia szkodliwości społecznej popełnionego przez niego przestępstwa.

Wniosek

Apelacja obrońcy oskarżonego:

uchylenie zaskarżonego orzeczenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Olsztynie w przypadku uznania zarzutu z pkt 1a petitum apelacji za zasadny,

uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu aktem oskarżenia czynu w przypadku uznania zarzutu z pkt 1 b petitum apelacji za zasadny,

orzeczenie wobec oskarżonego J. P. łagodniejszej kary pozbawienia wolności.

Apelacja prokuratora:

przyjęcie, że oskarżony w dniu 5 kwietnia 2012 r. w miejscowości R., gm. W., znajdując się w stanie nietrzeźwości działając z zamiarem bezpośrednim pozbawienia życia, bezpośrednio zmierzał do realizacji zamiaru w ten sposób, że zadając ciosy śpiącemu M. P. ciosy nożem kuchennym o długości ostrza 15 cm, w okolice ramion, klatki piersiowej i twarzy, powodując u niego obrażenia w postaci rany ciętej policzka lewego o długości około 2 cm, licznych drobnych otarć naskórka po stronie lewej, otarcia naskórka po stronie lewej w kształcie litery "S" o łącznej długości 4 cm, powierzchownych ran ciętych klatki piersiowej o długosci 10 - 15 cm, rany kłutej kaltki piersiowej strony lewej długości około 3 cm w okolicach brodawki z odmą podskórną, głębokiej rany ciętej brzuśca mieśnia prostownika nadgarstka długiego i krótkiego przy przyczepie bliższym, wymagającego szycia, częściowego przecięcia mięśnia ramienno promieniowego w odcinku bliższym wymagającym szycia, co spowodowało rozstrój zdrowia oraz naruszenie czynności narządu ciała na okres powyżej 7 dni, przy czym zamierzonego celu nie osiągnął na stopień intoksykacji aolkoholowej oraz wobec postawy obronnej podjerzanego, przy czym zarzucanego mu czynu dopuścił się będąc uprzednio skazanym wyrokiem Sądu Rejonowego w Giżycku z dnia 12 września 2018 r. (II K 331/18) za podobne przestępstwo umyślne przeciwko życiu i zdrowiu popełnione w warunkach określonych w art. 64 §2 k.k. i w okresie 5 lat po odbyciu za nie kary pozbawienia wolności w wymiarze przekraczającym łącznie jeden rok, to jest wypełniającego znamiona art. 13 §1 k.k. w zw. z art. 148 §1 k.k. w zw. z art. 157 §1 k.k. w zw. z art. 11 §2 k.k. w zw. z art. 64 §2 k.k i wymierzenie mu za to kary 25 lat pozbawienia wolności, którą to oskarżony może odbywać w systemie terapeutycznym, ewentualnie o zmianę zaskarżonego orzeczenie poprzez wymierzenie oskarżonemu za zarzucany czyn kary w wymiarze 7 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności.

zasadny

częściowo zasadny

niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Niezasadność zarzutów z apelacji obrońcy oskarżonego determinowała niezasadność zawartych w tej apelacji wniosków.

Brak podstaw do przypisania oskarżonemu usiłowania dokonania zbrodni zabójstwa powodował niemożność zakwalifikowania zachowania oskarżonego z art. 13 §1 k.k. w zw. z art. 148 §1 k.k.

Ponieważ wymierzona przez Sąd I instancji oskarżonemu kara jest rażąco łagodna, należało uwzględnić wniosek obrońy o zaostrzenie kary.

4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

     

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

     

5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Utrzymano wyrok w zakresie winy oskarżonego i przyjętej przez Sąd Okręgowy kwalifikacji prawnej przypisanego oskarżonemu czynu.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Sąd pierwszej instancji nie popełnił żadnego błędu w ustaleniach faktycznych. Przede wszystkim słusznie uznał za wiarygodne zeznania pokrzywdzonego, z których jednoznacznie wynika, że J. P. zadał mu co najmniej kilka ciosów nożem. Oskarżony swoim zachowaniem nie tylko spowodował rozstrój zdrowia pokrzywdzonego, ale jednocześnie naraził na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia. Tym samym zrealizował znamiona występku z art. 157 §1 k.k. w zb. z art. 160 §1 k.k.

Jak wcześniej wykazano brak było podstaw do zakwalifikowania zachowania oskarżonego jako usiłowanie popełnienia zbrodni zabójstwa.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

zmieniono orzeczenie w części co do wymierzonej kary pozbawienia wolności podwyższając ją do siedmiu lat.

Zwięźle o powodach zmiany

Ponieważ wymierzona przez Sąd pierwszej instancji kara jest rażąco łagodna, należało ją podwyższyć zgodnie z wnioskiem prokuratora. Zaostrzając karę miano na względzie w szczególności znaczny stopień winy oskarżonego oraz znaczną szkodliwość społeczną popełnionego przez niego przestępstwa. Za znacznym podwyższeniem kary przemawiały też cele prewnencyjne, jakie kara ma osiągnąć wobec oskarżonego.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

     

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

     

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

     

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

     

4.1.

     

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

     

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

     

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Przytoczyć okoliczności

     

     

6. KOSZTY PROCESU

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III i IV

O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu w postępowaniu odwoławczym orzeczono na podstawie §4 ust. 1, 2 i 3 oraz §17 ust 1 pkt 5 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy udzielonej przez adwokata z urzędu (t. j. Dz. U z 2019 r. poz.18).

Ponieważ oskarżony jest pozbawiony wolności i tym samym pozbawiony możliwości zarobkowania, został on zwolniony od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze stosownie do treści art. 624 §1 k.p.k.

7. PODPIS