Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 28 września 2021 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. stwierdził, że z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej przez L. O.-M. i posiadania statusu wspólnika spółki z ograniczoną odpowiedzialnością:

1.  (...) PRACY SPÓŁKA Z O.O.,

2.  (...) SPÓŁKA JAWNA,

3.  (...) SPÓŁKA JAWNA:

miesięczne podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne wynoszą:

04-07/2017 (...),26

08-12/2017 (...),39

01-12/2018 14.219,72

01-12/2019 15.214,24

01-12/2020 16.104,04

01-08/2021 16.969,52

/decyzja k.1-3 akt ZUS/

Odwołanie od w/w decyzji wniosła L. M. wnosząc o jej zmianę i orzeczenie, że nie ma obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne w okresie wskazanym w zaskarżonej decyzji z tytułu posiadania statusu wspólnika spółek jawnych gdyż spółki te faktycznie nie prowadzą działalności natomiast w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z uwagi na fakt, ze nie jest to spółka jednoosobowa.

Zaskarżonej decyzji zarzucono:

- naruszenie przepisów art.13 pkt.4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art.66 ust.1 pkt. 1c ustawy o świadczeniach finansowanych ze środków publicznych,

- naruszenie przepisów art.8 ust.6 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych,

- naruszenie przepisów art. 82 ust.3 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych,

- błąd w ustaleniach faktycznych ZUS poprzez uznanie, że Skarżąca jest wspólnikiem jednoosobowej spółki z o.o. (...) sp. z o.o. podczas gdy posiada 91% udziałów w spółce,

- błąd ustaleń faktycznych ZUS poprzez uznanie posiadania przez innego wspólnika udziałów w spółce z o.o. (...), jako mające na celu upozorowanie spółki wieloosobowej oraz obejście przepisów prawa i uniknięcie obowiązku ubezpieczeń społecznych, a tym samym obowiązku opłacania składek jako wspólnika jednoosobowej spółki z o.o.,

- naruszenie prawa materialnego tj. przepisu art. 82 ust.3 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych poprzez jego zastosowanie w sprawie co do posiadania statusu wspólnika w Spółkach (...) SPÓŁKA JAWNA oraz wspólnika w spółce (...) SPÓŁKA JAWNA i uznanie przez Organ, że Skarżąca powinna opłacać składki zdrowotne od tych działalności w sytuacji gdy nie uzyskiwała przychodów od tych działalności oraz

- błąd w ustaleniach faktycznych poprzez uznanie ZUS-u, że (...) SPÓŁKA JAWNA oraz spółka (...) SPÓŁKA JAWNA prowadziły działalność , uzyskując przychód z tego tytułu z w związku z tym powinno się opłacać składki na ubezpieczenie zdrowotne od każdej z nich.

(odwołanie – k. 3-14)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie oraz zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

(odpowiedź na odwołanie – k. 38-38 verte)

Na rozprawie w dniu 21 marca 2022 roku wnioskodawczyni poparła odwołanie, zaś pełnomocnik ZUS wniósł o jego oddalenie.

(końcowe stanowiska stron – rozprawa dnia 21 marca 2022 roku e-protokół (...):11:45 – 00:12:13 – płyta CD – k. 50)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni L. M. od dnia 16 listopada 2011 roku zgłosiła w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej prowadzenie działalności gospodarczej jako (...) Prawne i z tego tytułu opłaca składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

/niesporne informacja k.4 akt ZUS/

Z informacji uzyskanych z Krajowego Rejestru Sądowego wynika, że L. M. posiada status wspólnika:

- od 24 kwietnia 2017r. w spółce (...) SPÓŁKA Z O.O.,

- od 17 sierpnia 2017r. w spółce (...) SPÓŁKA JAWNA,

- od 5 stycznia 2018r. w spółce (...) SPÓŁKA JAWNA

Wnioskodawczyni nie zgłosiła się do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu posiadania statusu wspólnika w/w spółek.

(okoliczność bezsporna)

Spółka (...) SPÓŁKA Z O.O. została zarejestrowana 2 maja 2016r. jako spółka wieloosobowa zaś od kwietnia 2017r. stała się spółką jednoosobową wnioskodawczyni. Zaś od 24 kwietnia 2017r. posiada 91% udziałów w tej spółce. Wnioskodawczyni jest Prezesem tej spółki lecz ważniejsze decyzje są podejmowane razem ze wspólnikiem i wspólnik uczestniczył w zysku spółki. Początkowo wspólnikiem był F. O. , który odsprzedał swoje udziały J. O..

(zeznania wnioskodawczyni w charakterze strony – rozprawa dnia 21 marca 2022 roku e-protokół (...):2:49 – 00:11:15 – płyta CD – k. 50,uchwały o podziale zysków i dowód przelewu k. 52-54 akt sprawy )

Pozostałe spółki faktycznie mimo zarejestrowania nie podjęły faktycznie prowadzenia działalności jedna ze spółek została już rozwiązana a druga jest na etapie rozwiązywania.

/zeznania wnioskodawczyni w charakterze strony – rozprawa dnia 21 marca 2022 roku e-protokół (...):2:49 – 00:11:15 – płyta CD – k. 50/

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny w całości w oparciu o dokumenty znajdujące się w załączonych do sprawy aktach organu rentowego oraz zeznania wnioskodawczyni i złożone przez nią dokumenty. Zebrane dowody nie nasuwają wątpliwości i pozwalają tym samym na wydanie rozstrzygnięcia. Warto zauważyć, iż powyższy stan faktyczny był między stronami – w zakresie koniecznym dla rozstrzygnięcia sprawy – w całości bezsporny, natomiast kwestia sporna sprowadzała się do ustalenia czy wnioskodawczyni z tytułu pozostawania wspólnikiem wyżej wskazanych spółek ma obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne w okresach wskazanych w zaskarżonej decyzji ZUS.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie w części.

W myśl art.6 ust.1 pkt 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U.2021.0.423 t.j.) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi. Obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym (art. 12 ust. 1 ustawy) .

W myśl art. 8 ust. 6 pkt 1 i 4 cyt. ustawy, za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się m.in.: osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych oraz wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej.

Okres podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom określa przepis art. 13 pkt 4 cytowanej ustawy, zgodnie z którym osoby prowadzące pozarolniczą działalność obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu podlegają w okresie od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie art. 36aa oraz przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców.

W myśl art. 18 ust. 8 cytowanej ustawy podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy. Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 01 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku.

Na podstawie zaś art. 66 ust. 1 pkt. 1c ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych z dnia 27 sierpnia 2004 r. (Dz.U.2021.0.1285 t.j.), osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, które są osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą, z wyłączeniem osób, które zawiesiły wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców lub przepisów o ubezpieczeniach społecznych lub ubezpieczeniu społecznym rolników, podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego.

Zgodnie z art. 81 ust. 2 w/w ustawy podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt. 1 litera "c" stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego włącznie z wypłatami z zysku, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski". Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 01 stycznia do 31 grudnia danego roku i jest miesięczna i niepodzielna. Powołany przepis stosuje się do składek należnych za okres od dnia 1 marca 2009 r.

Składka na ubezpieczenie zdrowotne jest miesięczna i niepodzielna, oraz zgodnie z art.69 ust.1 ustawy obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego powstaje i wygasa w terminach określonych w przepisach o ubezpieczeniach społecznych.

Zgodnie z art.82 ust.3 i 4 w/w ustawy jeżeli ubezpieczony prowadzący działalność pozarolniczą uzyskuje przychody z więcej niż jednego z rodzajów działalności określonych w ust.5, składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana odrębnie od każdego rodzaju działalności, z zastrzeżeniem ust.4. Jeżeli ubezpieczony prowadzący działalność pozarolniczą uzyskuje przychody z więcej niż jednej spółki w ramach tego samego rodzaju działalności, o której mowa w ust. 5 pkt 1-5, składka na ubezpieczenie zdrowotne opłacana jest odrębnie od każdej prowadzonej spółki.

W przedmiotowej sprawie tutejszy sąd ustalił, że wnioskodawczyni jest (...) SPÓŁKA Z O.O.

Literalna wykładania art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie wzbudza wątpliwości i jest zgodna z definicją jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wyrażoną w art. 4 § 1 pkt 3 kodeksu spółek handlowych, zgodnie z którym spółka jednoosobowa to spółka kapitałowa, której wszystkie udziały albo akcje należą do jednego wspólnika. W świetle tej definicji po przenalizowaniu zebranego w sprawie materiału dowodowego wbrew twierdzeniom zaprezentowanym w treści zaskarżonej decyzji tutejszy sąd doszedł do przekonania, że wnioskodawcy nie sposób przypisać statusu jedynego wspólnika sp. z.o.o. z perspektywy normy prawa ubezpieczeń społecznych. Już sama proporcja posiadanych przez ubezpieczonego udziałów jako wspólnika ustalona w oparciu o znajdujące się w aktach organu rentowego wypisy z KRS przeczy takiemu zapatrywaniu. Zważyć należało, że ubezpieczona w spółce posiada– 91 % udziałów a więc nie sto procent, a ponadto wspólnik uczestniczył w podziale zysku spółki i podejmowane są decyzje w formie uchwał zgromadzenia wspólników a nie jednoosobowo.

Zdaniem organu rentowego ubezpieczony, który prowadzi pozarolniczą działalność i uzyskuje przychody z więcej niż z jednego rodzaju działalności, składkę na ubezpieczenie zdrowotne winien opłacić odrębnie od każdego z nich. Ponadto obowiązek opłacania składki na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne powstaje z datą uzyskania statusu wspólnika spółki, bez względu na to czy spółka osiąga przychód, czy go nie osiąga.

W ocenie tutejszego sądu zacytowany powyżej przepis art. 82 ustawy z świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych konsekwentnie odnosi się do kwestii uzyskiwania przychodów. Podnieść należy, że założeniem ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej jest podleganie ubezpieczeniom z każdego tytułu wymienionego w art. 66 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej z obowiązkiem opłacania składek na ubezpieczenia zdrowotne z każdego z tych tytułów odrębnie, o ile dany ubezpieczony osiąga przychody z każdego z rodzaju działalności określonej w art. 66 ustawy. Dopiero osiągnięcie przychodów wywołuje skutek w postaci ustalenia podstawy wymiaru składek i w konsekwencji zapłaty składki.

W związku z tym, że wnioskodawczyni jest wspólnikiem wieloosobowej spółki z o.o. nie ma obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne tak ja wspólnik spółki jednoosobowej i z tych względów Sąd orzekł jak w pkt.1 sentencji wyroku stosownie do treści art. 477 ¹⁴ § 2k.p.c.

W pozostałej zaś części odwołanie skarżącej nie zasługiwało na aprobatę tutejszego sądu.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego jednoznacznie wynika, że w okresie objętym sporną decyzją spółka (...) SPÓŁKA JAWNA których wnioskodawczyni jest wspólnikiem nie osiągnęła żadnych przychodów.

Rozpatrując powyższą kwestię tutejszy sąd pragnie zwrócić uwagę na art. 82 ust. 5 pkt 4 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Przepis ten wyodrębnia rodzaje działalności, a są nimi:

1) działalność gospodarcza prowadzona w formie spółki cywilnej;

2) działalność gospodarcza prowadzona w formie jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością;

3) działalność gospodarcza prowadzona w formie spółki jawnej;

4) działalność gospodarcza prowadzona w formie spółki komandytowej;

5) działalność gospodarcza prowadzona w formie spółki partnerskiej.

Wskazany przepis wymieniając wśród rodzajów działalności, skutkujących powstaniem obowiązku uiszczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne, działalność gospodarczą prowadzoną w formie spółki jawnej nie różnicuje sytuacji prawnej wspólników tej spółki w zależności od pełnionej w tej spółce roli, faktycznego wpływu na prowadzenie jej spraw, czy też innych kwestii wynikających z wewnętrznych stosunków panujących w spółce. Podstawy prawnej do odmiennego traktowania poszczególnych wspólników spółki komandytowej w omawianym tutaj zakresie nie stanowią również ogólne regulacje systemowe normujące obowiązek ubezpieczenia (zob. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 10 lipca 2013 r. sygn. akt III AUa 1796/12).

Na gruncie przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w doktrynie prezentowany jest pogląd, iż ubezpieczeniom społecznym obowiązkowo podlega każdy będący osobą fizyczną wspólnik spółki komandytowej (czy jawnej) zawiązanej w celu wykonywania pozarolniczej działalności i prowadzącej taką działalność (zob. komentarz do ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych pod red. Beaty Gudowskiej i Jolanty Strusińskiej – Żukowskiej, wyd. CH Beck, Warszawa 2011, str. 226).

Powyższe stanowisko znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie Sądu Najwyższego, to jest w wyroku z dnia 13 września 2010 roku (sygn. akt II UK 82/10, OSNP 2012/1-2/21). W uzasadnieniu tego orzeczenia stwierdzono, że dla potrzeb podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym wspólnik spółki komandytowej uważany jest za osobę prowadzącą działalność pozarolniczą. Pozostawanie wspólnikiem takiej spółki stanowi prowadzenie pozarolniczej działalności, a zatem obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym podlega każdy będący osobą fizyczną wspólnik spółki komandytowej zawiązanej w celu prowadzenia przez nią działalności gospodarczej i prowadzącej taką działalność. Innymi słowy wykonywanie pozarolniczej działalności w rozumieniu przepisów regulujących obowiązek ubezpieczenia społecznego to nic innego jak posiadanie statusu wspólnika spółki komandytowej prowadzącej działalność gospodarczą. Podleganie przez wspólnika takiej spółki obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym w okresie od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności pozarolniczej do dnia zaprzestania jej wykonywania należy więc odnosić do okresu posiadania statusu wspólnika w spółce prowadzącej działalność gospodarczą, niezależnie od rzeczywistego uczestnictwa w działalności tej spółki oraz faktycznego włączania się w prowadzenie jej spraw.

Wskazać należy, że uczestnictwo w zarejestrowanej spółce komandytowej komandytariusza może przejawiać się tylko we wniesieniu wkładu (sumy komandytowej) i udziale w zyskach spółki. Tym samym na tle powyższych twierdzeń kwestia niewypłacania przez powyższą spółkę żadnej dywidendy, od czasu jej powstania pozostaje kwestią drugorzędną.

Prowadzenie pozarolniczej działalności między innymi poprzez pozostawanie wspólnikiem spółki jawnej wywołuje skutek w postaci podlegania ubezpieczeniom społecznym, niezależnie od woli wspólników i ukształtowania przez nich stosunków wewnętrznych spółki.

W ocenie sądu nie ulega wątpliwości, że powyższe okoliczności, w tym zaprezentowany powyżej pogląd Sądu Najwyższego można odnieść do obowiązku opłacenia składek, która to powinność jest pochodną zaistnienia tytułu podlegania ubezpieczeniu.

Zdaniem Sądu rejterując spółkę wspólnik musi się liczyć z obowiązkiem opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne nie zależnie od faktycznego osiągania przychodu z tej działalności a uwolnić się od tego obowiązku może jedynie przez zawieszenia działalności albo wyrejestrowania spółki. Taką interpretacje przepisów potwierdzają zmiany wprowadzone

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy w Łodzi, w pkt. 2 sentencji wyroku zgodnie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., oddalił odwołanie wnioskodawczyni w pozostałej części, uznając je za bezzasadne.

O kosztach procesu orzeczono zgodnie z art. 98 k.p.c. uwzględniając fakt, iż organ rentowy wygrał proces w proporcjonalnym zakresie.

Zarządzenie: odpis wyroku z uzasadnieniem

doręczyć pełnomocnikowi ZUS przez P.I.

oraz w-czyni Pocztą.