Pełny tekst orzeczenia

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

Sygnatura akt

Sygn. akt III K 266/21

(PR 4 Ds.16.2021 Prokuratura Rejonowa dla Wrocławia - Psie Pole)

1.  USTALENIE FAKTÓW

Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.

M. P.

w okresie od stycznia 2017r. do 18 maja 2020r. we W., działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiary, uporczywie nękał obywatelkę U. O. V. z powodu jej przynależności narodowej w ten sposób, że spotykając ją w miejscu publicznym na ulicy wykonywał wobec niej obraźliwe gesty, poniżał i ubliżał jej słowami wulgarnymi powszechnie uznanymi za obelżywe, czym wzbudził u niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia oraz istotnie naruszył jej prywatność, natomiast w dniu 18 maja 2020 r. we W. działając publicznie, w autobusie komunikacji miejskiej linii 105 oraz w radiowozie podczas przewożenia do Komisariatu Policji groził jej pozbawieniem życia, zniszczenie mienia, wypowiadając między innymi słowa „jeszcze cię siekierką załatwię” oraz znieważył z powodu przynależności narodowej wypowiadanymi słowami "ty kurwo ukraińska, ty suko ukraińska" przy czym czynu tego dopuścił się w miejscu publicznym i z oczywiście błahego powodu okazując tym rażące lekceważenie porządku prawnego

tj. czyn z art. 190a§1 k.k. i art.119§1 k.k. i art.257 k.k. w zw. z art.11§2 k.k. i art.12§1 k.k. w zw. z art.57a§1 k.k.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

---

---

-

Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

--

--

--

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

--

--

--

2.  Ocena Dowodów

2.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

--

--

--

2.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

--

--

--

3.  PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☐x

3.1.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

Punkt I

M. P.

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Zgromadzone dowody, w tym przede wszystkim wiarygodne zeznania świadka O. V., jej męża A. P., ale również zeznania świadków P. O., P. Z., L. M., A. R., jak również w ograniczonym zakresie wyjaśnienia samego oskarżonego, który częściowo przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu pozwalały przyjąć zasadność stawianego zarzutu. Sąd przypisał oskarżonemu popełnienie czynu polegającego na tym, że w okresie od stycznia 2017r. do 18 maja 2020r. we W., działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiary, uporczywie nękał obywatelkę U. O. V. z powodu jej przynależności narodowej w ten sposób, że spotykając ją w miejscu publicznym na ulicy wykonywał wobec niej obraźliwe gesty, poniżał i ubliżał jej słowami wulgarnymi powszechnie uznanymi za obelżywe, czym wzbudził u niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia oraz istotnie naruszył jej prywatność, natomiast w dniu 18 maja 2020 r. we W. działając publicznie, w autobusie komunikacji miejskiej linii 105 oraz w radiowozie podczas przewożenia do Komisariatu Policji groził jej pozbawieniem życia, zniszczenie mienia, wypowiadając między innymi słowa „jeszcze cię siekierką załatwię” oraz znieważył z powodu przynależności narodowej wypowiadanymi słowami "ty kurwo ukraińska, ty suko ukraińska" przy czym czynu tego dopuścił się w miejscu publicznym i z oczywiście błahego powodu okazując tym rażące lekceważenie porządku prawnego, co w ocenie Sądu wyczerpywało znamiona czynów z art. 190a§1 k.k. i art.119§1 k.k. i art.257 k.k. w zw. z art.11§2 k.k. i art.12§1 k.k. w zw. z art.57a§1 k.k. W oparciu bowiem o treść relacji pokrzywdzonej należało doprecyzować błędnie przytoczoną w treści aktu oskarżenia wypowiedź oskarżonego, stanowiąca groźbę pod jej adresem.

Opisane zarzutem zachowania oskarżonego wobec pokrzywdzonej O. V. datowały się od stycznia 2017r. kiedy to w czasie przypadkowego spotkania na pętli autobusowej MPK Ś. oskarżony opluł pokrzywdzoną, gdy ta wsiadała do autobusu, do 18 maja 2020r. kiedy to doszło do zajścia w autobusie linii 105, w czasie którego oskarżony spożywający uprzednio alkohol na przystanku wsiadł do pojazdu i zaczął ubliżać pokrzywdzonej słowami powszechnie uznawanymi za obelżywe, a gdy opuszczała wraz z mężem A. P. autobus wypowiedział pod jej adresem groźbę „jeszcze cię siekierka załatwię, Ty chodzisz po mojej drodze ukraińska kurwo” oraz w radiowozie podczas przewożenia na komisariat w obecności funkcjonariuszy policji powiedział „Zajebię tą babę, jeszcze mnie popamięta”. Pomiędzy tymi zdarzeniami wielokrotnie miały miejsce sytuacje w czasie których oskarżony podczas przypadkowych spotkań z pokrzywdzoną znieważał ją słowami wulgarnymi oraz nacechowanymi wrogością na tle narodowościowym, m.in. „Ty ukraińska kurwo” oraz pokazywał w jej kierunku obraźliwe gesty.

Nie ulegało wątpliwości Sądu w oparciu o przeprowadzone dowody, że zachowanie oskarżonego M. P. polegające na tym, że wielokrotnie w okresie objętym zarzutem, podczas przypadkowych spotkań w miejscu publicznym m.in. na ulicy czy w autobusie wykonywał wobec niej obraźliwe gesty, poniżał i ubliżał jej słowami wulgarnymi powszechnie uznanymi za obelżywe, co wzbudziło u niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia oraz istotnie naruszyło jej prywatność.

Sąd podziela pogląd, iż w pojęciu penalizowanego art.190a§1 k.k. uporczywego nękania mieści się powtarzalność zachowań sprawcy. Do wypełnienia tego znamienia co do zasady nie wystarczy bowiem jednorazowe zachowanie sprawcy. O ile jednak w odniesieniu do znęcania się Sąd Najwyższy przyjął, że wyjątkowo jednorazowe zachowanie sprawcy o szczególnym nasileniu może wypełniać znamiona znęcania się, o tyle w przypadku przestępstwa nękania taka możliwość została wyłączona przez ustawodawcę przez wprowadzenie wymagania, żeby owo nękanie było „uporczywe". (por. Magdalena Budyń-Kulik, Komentarz do art.190a k.k.).

Niewątpliwie opisywane przez pokrzywdzoną, a potwierdzone pozostałymi dowodami zachowanie oskarżonego M. P. nosiło cechy działań powtarzalnych i uporczywych.

Należało przypomnieć, że przedmiotami ochrony w art. 119 k.k. są spokój i bezpieczeństwo społeczne, których przejawem jest pokojowa koegzystencja, w ramach pluralistycznego społeczeństwa, ludzi różnych ras, narodowości, przekonań politycznych, religijnych i światopoglądowych. Unormowanie to zabezpiecza dobro prawne w postaci wolności od dyskryminacji. Ubocznymi dobrami prawnie chronionymi tym przepisem są życie i zdrowie człowieka, nietykalność cielesna oraz godność osobista (por. Konarska-Wrzosek Violetta (red.), Kodeks karny. Komentarz, wyd. III).

Zachowanie sprawcy od strony przedmiotowej polega na stosowaniu przemocy lub groźby bezprawnej. Tego typu groźbą jest groźba karalna, określona w art. 190 k.k., a także groźba bezprawna, polegająca na zapowiedzi spowodowania postępowania karnego lub rozgłoszenia wiadomości uwłaczającej czci zagrożonego lub jego osoby najbliższej

Przemoc lub groźba bezprawna powinna być oparta na motywach dyskryminacyjnych (sprawca powinien działać z powodu przynależności narodowej, etnicznej, rasowej, politycznej, wyznaniowej lub z powodu bezwyznaniowości) oraz skierowana do określonej i chronionej tym przepisem zbiorowości lub należących do niej zindywidualizowanych osób (wyrok SA w Lublinie z 14.05.2014 r., II AKa 79/14, LEX nr 1488654).

Taka też sytuacja miała miejsce w omawianej sprawie, bowiem przytoczona w zmodyfikowanym opisie czynu groźba „jeszcze cię siekierką załatwię” była skierowana do pokrzywdzonej narodowości ukraińskiej i wypowiedziana z powodów jej przynależności narodowej, o czym świadczy dalsza część wypowiedzi kierowanej przez oskarżonego pod adresem pokrzywdzonej „Ty chodzisz po mojej drodze ukraińska kurwo”.

Odnośnie wypełnienia przez oskarżonego znamion czynu z art.257 k.k. przypomnieć trzeba, że przedmiotem ochrony przepisu art. 257 k.k. jest godność i nietykalność osobista człowieka, a także porządek publiczny, który stanowi tu główny przedmiot ochrony. Zachowanie się sprawcy przestępstwa opisanego w art. 257 k.k. polega na publicznym znieważeniu grupy ludności albo poszczególnej osoby z powodu jej przynależności narodowej, etnicznej, rasowej, wyznaniowej albo z powodu jej bezwyznaniowości. Przestępstwem jest również zachowanie polegające na naruszeniu nietykalności cielesnej innej osoby z wyżej wskazanych powodów. Istota tego przestępstwa sprowadza się do zachowania polegającego na znieważeniu lub naruszeniu nietykalności cielesnej. Znieważanie może być wyrażone różnymi zachowaniami sprawcy. W teorii podkreśla się, iż takimi zachowaniami mogą być wypowiedzi ustne, na piśmie, przez określony okrzyk, gest, znak, wizerunek itp. W odróżnieniu od pomówienia znieważenie nie musi wyrażać konkretnej treści werbalnej, nie musi zawierać zarzutu wobec innej osoby. Zdaniem J. W. dla oceny, czy określone zachowanie się stanowi zniewagę, istotne znaczenie ma obiektywna ocena tego zachowania, rozważenie jego społecznego odbioru. Jego zdaniem należy uznać, że zniewagę mogą stanowić jedynie takie zachowania, które są powszechnie uznane za obelżywe. Jeżeli zachowanie sprawcy nie zawiera społecznie uznanych cech zniewagi, to nie stanowi przestępstwa, nawet jeżeli osoba, do której skierowane było zachowanie sprawcy, subiektywnie poczuła się tym zachowaniem obrażona.

W omawianej sprawie należało ważyć jaki charakter miały wypowiedzi oskarżonego, w szczególności czy spełniały kryteria znieważenia z powodu przynależności narodowej, etnicznej, rasowej, wyznaniowej albo z powodu bezwyznaniowości.

W ocenie Sądu słowa przytaczane przez pokrzywdzoną tj. "ty kurwo ukraińska, ty suko ukraińska" niewątpliwie stanowiły tego rodzaju znieważenie.

Oskarżonemu przypisano popełnienie występku o charakterze chuligańskim, którym według definicji z art.115§21 jest występek polegający na umyślnym zamachu na zdrowie, na wolność, na cześć lub nietykalność cielesną, na bezpieczeństwo powszechne, na działalność instytucji państwowych lub samorządu terytorialnego, na porządek publiczny, albo na umyślnym niszczeniu, uszkodzeniu lub czynieniu niezdatną do użytku cudzej rzeczy, jeżeli sprawca działa publicznie i bez powodu albo z oczywiście błahego powodu, okazując przez to rażące lekceważenie porządku prawnego. Nie ulegało wątpliwości Sadu, że zachowanie oskarżonego miało miejsce publicznie bowiem zarówno w autobusie linii 105, w obecności innych pasażerów, jak również na co wskazywała pokrzywdzona na przystanku autobusowym, pod sklepem, a także jak wskazywały zeznana świadków również w radiowozie w czasie przewożenia oskarżonego.

Oskarżony dopuścił się przypisanego czynu w sposób zawiniony a stan nietrzeźwości (por. protokół badania stanu trzeźwości z wynikiem 1,41 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu k.1) w ocenie sądu jedynie ułatwił jego popełnienie. Należało przy tym podkreślić, że oskarżony był uprzednio kilkukrotnie karany, w tym wyrokiem Sądu Rejonowego dla W. z dnia 31.08.2019r. w sprawie XII K 176/19 za czyn z art.257 k.k. na karę 4 miesięcy pozbawienia wolności (k.62) zatem zdający sobie sprawę z konsekwencji swojego zachowania.

☐

3.2.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☐

3.3.  Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

☐

3.4.  Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☐

3.5.  Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

4.  KARY, Środki Karne, Przepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

M. P.

Punkt I

Wymierzając oskarżonemu karę za przypisany czyn, Sąd kierował się wskazaniami art.53 k.k., a zatem w pierwszej kolejności granicami zagrożenia ustawowego czynów.

Sąd wymierzył karę bacząc, by jej dolegliwość nie przekraczała stopnia winy, uwzględniając znaczny stopień społecznej szkodliwości oraz biorąc pod uwagę cele zapobiegawcze i wychowawcze kary, które ma osiągnąć w stosunku do oskarżonego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Podstawowym kryterium orzekania kary w ramach prewencji indywidualnej jest przede wszystkim osobowość sprawcy, a w szczególności stopień jego zawinienia, rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa, właściwości i warunki osobiste sprawcy, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa i zachowanie po jego popełnieniu, a także relacja między charakterem popełnionego przez niego czynu, a potrzebami w zakresie świadomości prawnej społeczeństwa.

W sytuacji wskazanej w art.11§2 k.k. Sąd wymierza karę na podstawie przepisu przewidującego karę najsurowszą, co nie stoi na przeszkodzie orzeczeniu innych środków przewidzianych w ustawie na podstawie wszystkich zbiegających się przepisów.

Zagrożenie ustawowe karą przewidziane dla czynu z art.119§1 k.k. to kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat, czynu z art.190a§1 k.k. (od 30.03.2019r.) to kara od 6 miesięcy do 8 lat pozbawienia wolności, zaś czynu z art.257 k.k. to kara do 3 lat pozbawienia wolności.

Tym samym w przypadku czynu przypisanego oskarżonemu podstawą wymiaru kary winien być przepis art.190a§1 k.k.

Należało również zauważyć, że według przepisu art.57a§1 k.k. skazując za występek o charakterze chuligańskim, sąd wymierza karę przewidzianą za przypisane sprawcy przestępstwo w wysokości nie niższej od dolnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę.

Tym samym dolną granicą zagrożenia ustawowego czynów pozostających z realnym zbiegu była kara przewidziana za czyn z art190ak.k. tj. 6 miesięcy pozbawienia wolności, a w konsekwencji stosując art.57a§1 k.k. Sąd nie mógł wymierzyć kary niższej niż 1 rok pozbawienia wolności.

Zgodnie z treścią art.57 §1 k.k. jeżeli zachodzi kilka niezależnych od siebie podstaw do nadzwyczajnego złagodzenia albo obostrzenia kary, sąd może tylko jeden raz karę nadzwyczajnie złagodzić albo obostrzyć, biorąc pod uwagę łącznie zbiegające się podstawy łagodzenia albo obostrzenia.

Należy jednak zwrócić uwagę, że art.57 b k.k. zgodnie z którym skazując za przestępstwo określone w art.12§1 k.k. sąd wymierza karę przewidzianą za przypisane sprawcy przestępstwo w wysokości powyżej dolnej granicy zagrożenia ustawowego do podwójnej wysokości górnej granicy ustawowego zagrożenia obowiązuje od 24 czerwca 2020r. , natomiast ostatnie zachowanie składające się na czyn zart.12§1 k.k. miało miejsce w dniu 18 maja 2020r. a tym samym przepis ten nie mógł mieć zastosowania.

Ze wskazanych powodów Sąd wymierzył karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, przy czym jak wyżej wskazano jej podstawę winien stanowić art.190a§1 k.k. przewidujący najsurowszą karę, nie jak omyłkowo wskazano w punkcie I części dyspozytywnej art.119§1 k.k.

W ocenie Sądu orzeczona kara uwzględnia wszystkie okoliczności popełnionego czynu, motywację oskarżonego, długotrwałość i powtarzalność zachowań, znaczny stopień społecznej szkodliwości mając na uwadze charakter naruszonych dóbr, jak również uprzednią karalność oskarżonego za czyn o podobnym charakterze na karę 4 miesięcy pobawienia wolności (por. k.62), jest karą sprawiedliwą, stanowiąc równocześnie stosowne zadośćuczynienie społecznemu poczuciu sprawiedliwości.

Należy zauważyć, że znowelizowane z dniem 01 lipca 2015r. przepisy Kodeksu karnego ograniczają możliwość warunkowego zawieszenia wykonania kary, które może zostać zastosowane jedynie w przypadku sprawcy niekaranego w czasie czynu na karę pozbawienia wolności. Dlatego też w świetle wszystkich powyższych okoliczności należało przyjąć, że w przypadku oskarżonego nie było możliwości zastosowania warunkowego zawieszenia wykonania kary.

5.  INNE ROZSTRZYGNIĘCIA ZAWARTE W WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

M. P.

Punkt II

Zgodnie z treścią art.57a§2 k.k. w wypadku określonym w § 1 sąd orzeka nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego, chyba że orzeka obowiązek naprawienia szkody, obowiązek zadośćuczynienia za doznaną krzywdę lub nawiązkę na podstawie art. 46. Jeżeli pokrzywdzony nie został ustalony, sąd może orzec nawiązkę na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.

Orzeczenie nawiązki służy kompensacie szkód i krzywd mających swe źródło w przestępstwie. Jej wysokość winna być miarkowana z uwzględnieniem rozmiaru szkód, ale szczególnie rozmiar krzywdy winien być oceniany przez pryzmat subiektywnych doznań ofiary przestępstwa, sposobu działania sprawcy, jak również tego, jaki wpływ na stan psychiczny osoby pokrzywdzonej wywołało znalezienie się w sytuacji ofiary przestępstwa (por. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 31 stycznia 2018 r.II AKa 208/17). Kierując się zatem powyższymi kryteriami, które co istotne nie obejmują możliwości zarobkowych i majątkowych oskarżonego, Sąd orzekł od oskarżonego na rzecz pokrzywdzonej O. V. nawiązkę w kwocie 1000 zł (jednego tysiąca złotych).

6. INNE ZAGADNIENIA

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

Oskarżony jak wskazuje protokół zawarty na k.15 został zatrzymany w dniu 18 maja 2020r. o godz. 14:20. Brak danych odnośnie zwolnienia oskarżonego nie pozwalał jednak na wydanie rozstrzygnięcia o zaliczeniu w trybie art.63§1k.k., co po prawomocności wyroku może zostać uzupełnione w trybie art.420§1 k.p.k.

7.  KOSZTY PROCESU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Punkt III

Nie znajdując podstaw do zwolnienia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych (oskarżony wskazał, że utrzymuje się z prac dorywczych i pomocy rodzinie, aktualnie nie przebywa w jednostkach penitencjarnych por. k.239) Sąd na podstawie art. 626 § 1 k.p.k. i art. 627 k.p.k. zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty procesu w kwocie 100 zł, zaś na podstawie art. 1 i art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy z 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych wymierzył mu opłatę w kwocie 300 złotych, uznając, że ich uiszczenie leży w zakresie możliwości zarobkowych oskarżonego.

6.  PODPIS

Sędzia Agnieszka Marchwicka