Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 czerwca 2020 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu Wydział I Cywilny, w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Robert Pabin

Protokolant: sekr. sąd. Joanna Wołczyńska-Kalus

po rozpoznaniu w dniu 19 czerwca 2020 roku w Sieradzu na rozprawie

sprawy z powództwa A. S. i D. S.

przeciwko Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Szefa (...) Zarządu (...) w B.

o odszkodowanie

1.  zasądza od Skarbu Państwa - Szefa (...) Zarządu (...) w B. solidarnie na rzecz A. S. i D. S. 166.200 zł (sto sześćdziesiąt sześć tysięcy dwieście złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 19 lipca 2017 roku do dnia zapłaty;

2.  zasądza od Skarbu Państwa - Szefa (...) Zarządu (...) w B. solidarnie na rzecz A. S. i D. S. 4.139 zł (cztery tysiące sto trzydzieści dziewięć złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu w tym 3.600 zł (trzy tysiące sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego;

3.  nakazuje pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu tytułem zwrotu kosztów sądowych tymczasowo pokrytych z sum budżetowych od Skarbu Państwa - Szefa (...) Zarządu (...) w B. 2.280,26 zł (dwa tysiące dwieście osiemdziesiąt złotych dwadzieścia sześć groszy).

Sygn. akt I C 274/19

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 13 kwietnia 2018 roku wniesionym pierwotnie do Sądu Rejonowego w Łasku A. S. i D. S., reprezentowani przez adw. P. N., wnieśli o zasądzenie solidarnie na ich rzecz od pozwanego Skarbu Państwa – Szefa (...) Zarządu (...) w B. kwoty 10.100 zł z odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 19 lipca 2017 r. do dnia zapłaty. Uzasadniając swoje żądanie strona powodowa wskazała, że dochodzona kwota stanowi odszkodowanie za ograniczenie sposobu korzystania i zmniejszenie wartości należącej do powodów nieruchomości składającej się z działek o nr: 159/3, 159/4, 159/8, 159/9, 159/10, 159/11, położonych w Z., gmina Ł., powiat (...), dla której prowadzona jest przez Sąd Rejonowy w Łasku V Wydział Ksiąg Wieczystych księga wieczysta nr (...) - w związku z wprowadzeniem obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska Ł. uchwałą Sejmiku Województwa (...) z dnia 25 października 2016 r. nr XXIX/379/16. Zdaniem powodów, stanowiąca ich własność nieruchomość znajduje się w strefie A obszaru wyznaczonego uchwałą w wyniku czego jej wartość uległa obniżeniu.

W odpowiedzi na pozew pozwany reprezentowany przez r.pr. M. K. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie na jego rzecz od przeciwnika zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych. Pozwany przyznał fakt utworzenia dla lotniska wojskowego w Ł. obszaru ograniczonego użytkowania. Jego zdaniem po stronie pozwanego nie istnieje jednak obowiązek zapłaty odszkodowania, albowiem sam fakt utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania nie spowodował zmniejszenia wartości znajdującej się na nim działki (k.29-34).

Pismem z dnia 16 sierpnia 2019 r. strona powodowa rozszerzyła powództwo i zażądała od pozwanego kwoty 166 200 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 19 lipca 2017 r. do dnia zapłaty z tytułu ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości i zmniejszenia jej własności. Powodowie wnieśli o rozstrzygnięcie o kosztach sądowych, w tym opłacie sądowej od rozszerzonej części powództwa (k.48).

W związku ze zmianą wartości przedmiotu sporu, sprawa została przekazana do Sądu Okręgowego w Sieradzu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

A. i M. małż. S. w ramach majątkowej małżeńskiej wspólności ustawowej pozostają współwłaścicielami nieruchomości składającej się z działek o nr: 159/3, 159/4, 159/8, 159/9, 159/10, 159/11 położonych w Z., gmina Ł., powiat (...), dla której prowadzona jest przez Sąd Rejonowy w Łasku V Wydział Ksiąg Wieczystych księga wieczysta nr (...)/. W zakresie działek oznaczonych nr (...) została wydana decyzja o warunkach zabudowy w przedmiocie budowy budynków mieszkalnych. Według ewidencji gruntów sprowadzonej przez Starostwo Powiatowe w Ł. wszystkie powyżej wymienione działki oznaczone są jako grunty orne (symbol RV i (...)). Dla gminy Ł. opracowane jest studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, przyjęte uchwałą nr XXXIV/368/2017 Rady Miejskiej w Ł. z 30 czerwca 2017 r., z ostatnimi zmianami przyjętymi na podstawie uchwały LIII0594/2018 z 30 października 2018 r.

Dowód: odpis księgi wieczystej (k.11-17), wypis z rejestru gruntów i budynków z mapą (k.9,13-14); zaświadczenie Wójta Gminy B. (k.10);

Nieruchomość strony powodowej została Uchwałą Sejmiku Województwa (...) z dnia 9 lutego 2010 roku nr (...) włączona do obszaru ograniczonego użytkowania utworzonego dla lotniska Ł. i znalazła się w podobszarze A. Uchwałą Sejmiku Województwa (...) z 25 października 2016 roku nr XXIX/379/16 opublikowaną w Dzienniku Urzędowym Województwa (...) z dnia 22 listopada 2016r. poz. 4929 dla lotniska wojskowego w Ł. utworzono obszar ograniczonego użytkowania ( (...)). Działka powodów znalazła się w na terenie podobszaru A ( (...)) którego wewnętrzną granicę wyznacza granica terenu lotniska, natomiast zewnętrzną granicę izolinia równoważnego poziomu dźwięku wynoszącego w porze dziennej 60dB a w porze nocnej 50 dB. W obszarze ograniczonego użytkowania dla podobszaru A wprowadzone zostały ograniczenia w zakresie przeznaczenia terenu, sposobie korzystania z terenu oraz wymagania techniczne dotyczące budynków tj. m.in. zakaz przeznaczenia terenu pod zabudowę mieszkaniową jedno i wielorodzinną, zakaz tworzenia terenów rekreacyjno – wypoczynkowych, zakaz tworzenia stref ochronnych A uzdrowisk, zakaz przeznaczenia terenu pod budowę szpitali, domów opieki społecznej, obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży; zakaz budowy budynków jedno i wielorodzinnych oraz zamieszkania zbiorowego, szpitali, domów opieki społecznej, obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży; zakaz zmiany sposobu użytkowania istniejących obiektów budowlanych na budynki mieszkalne jedno i wielorodzinne, zamieszkania zbiorowego, szpitale domy opieki społecznej, obiekty związane ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży oraz obowiązek zapewnienia w w/w obiektach właściwego klimatu akustycznego poprzez zastosowanie w istniejących budynkach zabezpieczenia zapewniającego izolacyjność ścian zewnętrznych, dachów i stropodachów zgodnie z Polskimi Normami dotyczącymi izolacyjności przegród w budynkach oraz izolacyjności akustycznej elementów budowlanych.

bezsporne

W chwili wejścia w życie uchwały powodowie byli właścicielami spornej nieruchomości. W piśmie z dnia 20 czerwca 2017 r. zgłosili pozwanemu szkodę żądając zapłaty na swoją rzecz 250.000 zł z tytułu obniżenia wartości nieruchomości. W piśmie z dnia 19 lipca 2017 r. Skarb Państwa odmówił uznania zgłoszonych roszczeń.

Dowód: zgłoszenie roszczenia (k.24); pismo pozwanego (k.26).

Stanowiąca własność powodów nieruchomość obejmuje nieogrodzone i niezagospodarowane działki, posiadające dostęp do drogi publicznej poprzez działkę nr (...). W jej sąsiedztwie występują grunty leśne oraz rolne, a także zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna i siedliskowa. Dla działki nr (...), która została podzielona na działki nr (...) została wydana decyzja o warunkach zabudowy dla inwestycji polegającej na budowie dwóch budynków mieszkalnych jednorodzinnych. Dla działek (...) zostały wydane w dniu 4 czerwca 2019 r. decyzje odmawiające ustalenia warunków zabudowy dla inwestycji polegającej na budowie budynku mieszkalnego jednorodzinnego. Na działce nr (...) ustanowione zostało ograniczone prawo rzeczowe w postaci służebności gruntowej – jej część stanowi drogę dojazdową do sąsiednich działek.

Dowód: opinia biegłego K. N. (k12-13, 30), opinia uzupełniająca (k. 77-82), decyzja o warunkach zabudowy (k. 19-20).

Ustanowienie strefy ograniczonego użytkowania związanej z funkcjonowaniem lotnika wojskowego w Ł. na obszarze usytuowania stanowiącej własność powodów nieruchomości przyczyniło się do obniżenia jej wartości. Wartość rynkową działki nr (...) bez uwzględnienia ograniczeń ustalono na kwotę 69.500 zł. Wymiar utraty jej wartości przy zachowaniu funkcji mieszkaniowej wyniósł 9.100 zł. Wartość rynkową działki nr (...) bez uwzględnienia ograniczeń ustalono na kwotę 69.800 zł, natomiast wymiar utraty wartości przy zachowaniu funkcji mieszkaniowej wyniósł 9.100 zł. Odnosząc się do pozostałych działek ustalono, iż: wartość działki nr (...) bez uwzględnienia ograniczeń wynosi: 82 500 zł, natomiast wymiar utraty wartości – 29.700; wartość działki nr (...) bez uwzględnienia ograniczeń wynosi: 82 500 zł, natomiast wymiar utraty wartości – 29.700; wartość działki nr (...) bez uwzględnienia ograniczeń wynosi: 140.300 zł, natomiast wymiar utraty wartości – 50.500 zł; wartość działki nr (...) bez uwzględnienia ograniczeń wynosi: 105.900 zł, natomiast wymiar utraty wartości – 38.100. Łączny spadek wartości rynkowej nieruchomości powodów w następstwie wejścia w życie uchwały XXXIX/379/16 Sejmiku Województwa (...) ustanawiającej nowe granice obszaru ograniczonego użytkowania wyniósł łącznie 166.200 zł.

Dowód: Opinia biegłego K. N. (k. 12-37), (k. 77-82).

Powyższy stan faktyczny, został ustalony w oparciu o zgromadzony w aktach sprawy nieosobowy materiał dowodowy. Sąd w całości uznał za wiarygodne dokumenty urzędowe oraz prywatne zgromadzone w toku postępowania wobec braku jakichkolwiek dowodów przeciwnych.

Jako w pełni prawidłową sąd uznał opinię biegłego z zakresu szacowania nieruchomości. Zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem orzecznictwa, Sąd dokonując oceny opinii biegłego w świetle art. 233 k.p.c. nie ocenia jej wiarygodności (albowiem w tym zakresie nie posiada wiadomości specjalnych) lecz prawidłowość rozumowania biegłego zawartą w jej uzasadnieniu, przyjmując jako kryterium zasady logiki i doświadczenia życiowego. Mając powyższe na względzie Sąd uznał, że biegły w wydanej przez siebie opinii oraz opinii uzupełniającej w sposób logiczny i zgodny z doświadczeniem życiowym uzasadnił prezentowane stanowisko. Opinia jest kompletna, jednoznaczna i konsekwentna. Jej prawidłowość nie budzi, zdaniem sądu, żadnych wątpliwości. Zastrzeżenia przedstawione przez stronę pozwaną zostały w pełni wyjaśnione w treści sporządzonej opinii uzupełniającej.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo jest zasadne i podlega uwzględnieniu.

Zgodnie z treścią art. 129 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U.2018.799 tj.) właściciel nieruchomości może żądać odszkodowania za szkodę poniesioną w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z tej nieruchomości. Przy czym szkoda obejmuje również zmniejszenie wartości nieruchomości. W razie ograniczenia sposobu korzystania ze środowiska w wyniku ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania obowiązany do wypłaty odszkodowania lub wykupu nieruchomości jest ten, którego działalność spowodowała wprowadzenie ograniczeń w związku z ustanowieniem obszaru ograniczonego użytkowania (art. 136 ust. 1 i 2 ustawy).

Jak wynika z poczynionych w sprawie ustaleń faktycznych nieruchomość strony powodowej została uchwałą Sejmiku Województwa (...) z dnia 25 października 2016 r. nr XXIX/379/16 włączona do obszaru ograniczonego użytkowania utworzonego dla lotniska Ł. i znalazła się w podobszarze A. W następstwie tego ograniczony został dotychczasowy sposób korzystania z gruntu, a wskaźnik utraty wartości nieruchomości w podobszarze A w przypadku ograniczenia funkcji mieszkaniowej wynosi 36%. W razie natomiast zachowania funkcji mieszkaniowej wartość nieruchomości jest niższa o 13,1% od wartości jaką nieruchomość posiadałaby w sytuacji nie objęcia jej obszarem ograniczonego użytkowania. Łącznie utrata wartości stanowiącej własność powodów nieruchomości wyraża się sumą 166.200 zł.

Zgodnie z treścią art. 363 § 1 k.c. naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej - umożliwiającej przywrócenie stanu poprzedniego. Biorąc pod uwagę treść opinii biegłego Sąd uznał, że naprawienie szkody powinno nastąpić poprzez zapłatę stronie powodowej przez pozwanego – właściciela lotniska wojskowego w Ł. łącznej kwoty 166.200 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie naliczanymi od 19 lipca 2017 r. W ocenie Sądu pozwany co najmniej od daty udzielenia powodowi odpowiedzi na wezwanie do zapłaty kwoty 250.000 zł tj. od 19 lipca 2019 (k.26) pozostaje w myśl art. 481 k.c. w opóźnieniu ze spełnieniem świadczenia pieniężnego. Zgodnie bowiem z treścią art. 455 k.c. normującego kwestię terminu wykonania wszelkich zobowiązań, w tym także zobowiązań z czynów niedozwolonych, jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenia powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. Bez wątpienia, zobowiązanie strony pozwanej mające charakter odszkodowania pieniężnego, jest świadczeniem bezterminowym, płatnym na wezwanie wierzyciela. Charakteru tego zobowiązania nie zmienia okoliczność, że ostateczne potwierdzenie i konkretyzacja jego wysokości następuje w wyroku sądowym. Wyrok ten nie ma bowiem charakteru prawo-kształtującego tj. kreującego nowe, nieistniejące wcześniej zobowiązanie, lecz charakter deklaratoryjny – potwierdzający stan rzeczy wynikający z prawa materialnego. W tym stanie rzeczy opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego powstało po stronie pozwanego następnego dnia po wezwaniu go do zapłaty, a nie w dniu wydania wyroku rozstrzygającego spór między stronami.

O kosztach postępowania Sąd rozstrzygnął w oparciu o art. 98 k.p.c. uznając, że pozwany który przegrał spór w 100 % zobowiązany jest zwrócić w całości poniesione przez powodów wspólnie i solidarnie koszty procesu tj. 4.139 zł w tym opłata od pozwu – 505 zł, opłata od pełnomocnictwa – 17 zł, koszty zastępstwa prawnego obliczone od pierwotnie wskazanej wartości przedmiotu sporu – 3.600 zł na podstawie § 2 pkt 5 w zw. z § 19 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie. W ocenie sądu obowiązujące przepisy wskazanego rozporządzenia w szczególności przepis § 19 nakazują uznać, że w przypadku zmiany wartości przedmiotu sporu tak zmieniona wartość stanowi podstawę ustalenia na nowo stawki wynagrodzenia adwokata, dopiero w kolejnej instancji w której sprawa jest rozpoznawana. Jednocześnie nakład pracy i stopień skomplikowania sprawy nie uzasadniał przyznania powodom zwrotu kosztów zastępstwa prawnego powyżej stawki minimalnej określonej powołanym rozporządzeniem. O kosztach należnych Skarbowi Państwa – Sądowi Okręgowemu w Sieradzu Sąd orzekł stosując zasadę odpowiedzialności za wynik procesu, obciążając pozwanego kwotą 2.280,26 zł z tytułu kosztów opinii biegłych.

W tym stanie rzeczy Sąd orzekł jak w pkt. 2 i 3 wyroku.