Sygn. akt. VIII Ga 141/13 |
WYROKW IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ |
Dnia 19 listopada 2013r. |
|||
Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VIII Wydział Gospodarczy w składzie: |
|||
Przewodniczący |
SSO Elżbieta Kala |
||
Protokolant |
stażysta Joanna Dudzińska |
||
po rozpoznaniu w dniu 19 listopada 2013r. w Bydgoszczy |
|||
na posiedzeniu niejawnym |
|||
sprawy z powództwa: (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w B. |
|||
przeciwko: (...) A. J., Ż. J. spółce jawnej w W. |
|||
o zapłatę |
|||
na skutek apelacji wniesionej przez powoda od wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 29 maja 2013r. sygn. akt VIII GC 385/13 upr |
|||
I. Zmienia zaskarżony wyrok w całości w ten sposób, że:
1. Zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.674,03 zł ( jeden tysiąc
sześćset siedemdziesiąt cztery złote 03/100 ) z ustawowymi odsetkami od dnia
08.05.2012 r. do dnia zapłaty.
2. Zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 647 zł ( sześćset czterdzieści
siedem złotych ) tytułem zwrotu kosztów procesu.
II. Zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 330 zł ( trzysta trzydzieści
złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.
Sygn. Akt VIII Ga 141/13
Powód (...) sp. z o.o. w B. domagał się zasądzenia od pozwanej (...) A. J., Ż. J. sp. j. w W. kwoty 1.674,03 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 8 maja 2012 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu według norm przepisanych.
W uzasadnieniu pozwu powód podał, że w dniu 24 maja 2010 r. strony zawarły umowę o świadczenie usług pozycjonowania słów kluczowych w wyszukiwarkach internetowych. Powód wskazał, że z tytułu świadczonych usług wystawił fakturę VAT nr (...) na kwotę 1.474,03 zł. Pozwany nie zapłacił powodowi należnego wynagrodzenia za świadczone usługi. Powód wezwał pozwanego do zapłaty, a pozwany nie spełnił żądania powoda.
Nakazem zapłaty z dnia 7 lutego 2013 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy w postępowaniu upominawczym w sprawie o sygn. VIII GNc 715/13 orzekł zgodnie z żądaniem powoda wyrażonym w pozwie oraz rozstrzygnął o kosztach postępowania.
W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana wnosiła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu.
W uzasadnieniu sprzeciwu pozwana przyznała, że zawarła z powodem umowę, której przedmiotem było świadczenie przez powoda usługi pozycjonowania. Pozwana podała, iż w dniu 6 lutego 2012 r. pozwana rozwiązała umowę. Pozwany oświadczenie o rozwiązaniu umowy przekazał powodowi za pośrednictwem poczty elektronicznej. Pomimo tego powód obciążył pozwaną fakturą z tytułu usług świadczonych na rzecz powoda w marcu 2012 r. Pozwana podała, iż jej zamiarem było rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia, pomimo że w umowie strony zastrzegły formę pisemną pod rygorem nieważności. W związku z tym oświadczenie o rozwiązaniu umowy było bezskuteczne, a powód nie mógł wystawić faktury z tytułu rozwiązania umowy. Pozwana była zdecydowana na rozwiązanie umowy z powodem ze skutkiem natychmiastowym, a powód także wyrażał chęć zakończenia współpracy. W konsekwencji, pozwana uznała, iż umowa została rozwiązana na drodze czynności konkludentnych stron. Powód obciążył pozwaną fakturą za wykonywanie usług pozycjonowania w kwietniu 2012 r., gdy tymczasem nie świadczył już na rzecz pozwanej żadnych usług w kwietniu 2012 r. W konsekwencji powód nie mógł w ocenie pozwanej domagać się zapłaty wynagrodzenia za nieświadczone usługi.
W piśmie procesowym z dnia 4 kwietnia 2013 r. powód podtrzymał swoje stanowisko w sprawie. Powód ponownie podniósł, że wypowiedzenie umowy dokonane przez pozwaną było bezskuteczne. Powód wskazał, że umowa zawarta między stronami była umową o dzieło a nie umową o świadczenie usług, a wobec czego nie można do niej zastosować art. 746 § 3 k.c. Ponadto
1
powód powołał się na treść umowy i wskazał, że nie przewidywała ona możliwości jej wypowiedzenia przez pozwanego w okresie pierwszych 18 miesięcy obowiązywania.
Zaskarżonym wyrokiem z dn. 29 maja 2013 r. Sąd rejonowy w Bydgoszczy oddalił powództwo i zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 617 zł. tytułem kosztów procesu.
Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 24 maja 2010 r. strony zawarły umowę nr (...) o świadczenie usług pozycjonowania słów kluczowych w wyszukiwarkach internetowych. W § 1 ust. lumowy powód zobowiązał się do pozycjonowania serwisu internetowego pozwanej w wyszukiwarce internetowej na warunkach określonych w umowie. W ustępie 1 § ust. 2 umowy wskazano, że przez pozycjonowanie serwisu w wyszukiwarce rozumie się prace polegające na zapewnieniu mu wysokich pozycji w wynikach wyszukiwania pod wybranymi przez usługobiorcę słowami kluczowymi. Strony ustaliły także, iż pozwana zlecała powodowi pozycjonowanie słów (fraz) kluczowych w wyszukiwarce (...) . W § 3 umowy strony ustaliły, że z tytułu świadczenia usługi pozycjonowania powódce będzie przysługiwało okresowe wynagrodzenie zależne od osiągniętych efektów. Strony ustaliły wysokość wynagrodzenia stosownie do miejsca, które dane słowo kluczowe będzie zajmowało w wyszukiwarce. W § 3 ust 3 umowy strony zawarły zapis, że podstawą do stwierdzenia wyniku na dane słowo kluczowe będzie pozycja zajmowana przez wybraną frazę określana na podstawie raportów wykonywanych do 5 dnia każdego miesiąca, którego dotyczy opłata okresowa. Zgodnie z § 3 ust 4 umowy raport miał być przygotowywany na podstawie czterech kontroli pozycji z miesiąca poprzedniego. W § 3 ust. 4 wskazano, że podstawą do obliczenia wynagrodzenia za okres rozliczeniowy będzie pozycja w wyszukiwarce danego serwisu dla wskazanego słowa kluczowego w dniu wysłania raportu. Raporty miały być wysyłane na adres e-mailowy pozwanej. Strony ustaliły, że w przypadku braku odpowiedzi przez dwa dni robocze, zakłada się, że pozwani nie zgłaszają zastrzeżeń i akceptują przygotowany raport (§ 3 ust. 5 umowy). Strony uzgodniły, że wynagrodzenie będzie płatne na podstawie faktury wystawionej przez powoda w terminie 7 dni od daty ich wystawienia. Umowa została zawarta na okres 18 miesięcy z możliwością wcześniejszego wypowiedzenia wyłącznie w przypadkach określonych w § 7 umowy, tj. po upływie okresu 18 miesięcy, na który umowa została zawarta, umowa automatycznie staje się umową na czas nieokreślony z możliwością jej wypowiedzenia z zachowaniem jednomiesięcznego okresu wypowiedzenia ze skutkiem na ostatni dzień miesiąca. Powód zastrzegł sobie także prawo wypowiedzenia umowy bez zachowania okresu wypowiedzenia, jeżeli opóźnienie z zapłatą faktury wynosi więcej niż 30 dni. Strony uzgodniły ponadto, że wypowiedzenie umowy wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności
W dniu 6 lutego 2012 r. pozwana poinformowała powoda o zamiarze rozwiązania umowy. Powód przesłał pozwanej raport statystyczny dotyczący wizerunku oraz promocji pozwanego w wyszukiwarce google. pl. Powód poinformował także pozwaną, iż jej wiadomość o zamiarze
2
wypowiedzenia umowy została przekazana do Działu Pozycjonowania w jego przedsiębiorstwie. Powód zapewnił pozwaną, iż jego pracownik skontaktuje się z pozwaną w sprawie rozwiązania umowy.
W dniu 6 marca 2012 r. w odpowiedzi na informację powoda o braku ze strony pozwanej płatności za fakturę nr (...) na kwotę 1-442,79 zł pozwana poinformowała powoda, iż wysłała miesiąc wcześniej wypowiedzenie umowy. Powód wbrew swoim zapewnieniom nie skontaktował się z pozwaną w tej sprawie. Pozwana oświadczyła, iż nie zapłaci tej faktury. W odpowiedzi, powód oświadczył, iż jego konsultant skontaktuje się z pozwaną w najbliższym czasie.
W dniu 13 marca 2012 r. powód przedstawił pozwanej nową ofertę dotyczącą współpracy w zakresie pozycjonowania stron internetowych. Powód zapewnił także pozwaną, iż podczas trwania umowy pracownicy powoda przez cały czas zajmowali się pozycjonowaniem przedsiębiorstwa pozwanego w wyszukiwarce.
W dniu 21 marca 2012 r. powód wezwał ponownie pozwaną do zapłaty za fakturę nr (...) na kwotę 1.442,79 zł. W odpowiedzi pozwana poinformowała powoda, iż umowa wygasła, a powód nie odpowiada na pisma pozwanej.
W dniu 22 marca 2012 r. powód poinformował pozwaną, iż wypowiedzenie umowy przesłane w marcu przez pozwaną w formie dokumentu zostało przyjęte, a pozwaną obowiązuje miesięczny okres wypowiedzenia, więc ostatnia faktura zostanie wystawiona w kwietniu za osiągnięte wyniki pozycjonowania. W odpowiedzi, pozwana oświadczyła, iż zapłaci tylko za miesiąc marzec, a nie za maj 2012 r.
W dniu 27 kwietnia 2012 r. powód obciążył pozwaną fakturą nr (...) na kwotę 1.674,03 zł tytułem wynagrodzenia za pozycjonowanie strony (...) w miesiącu kwietniu 2012 r. Powód nie doręczył pozwanej raportu dotyczącego pozycjonowania w wyszukiwarce internetowej, który był podstawą wystawienia faktury.
Powód wezwał pozwaną do zapłaty, a pozwana nie spełniła żądania powoda. Sąd Rejonowy zważył, że w niniejszej sprawie strony zawarły umowę o świadczenie usług pozycjonowania słów kluczowych w wyszukiwarkach internetowych, a w § 7 ust 5 umowy strony zastrzegły formę pisemną dla wypowiedzenia tej umowy. Niniejsza umowa została zawarta w dniu 24 maja 2010 r., na okres 18 miesięcy z możliwością wcześniejszego wypowiedzenia wyłącznie w przypadkach określonych w § 7 umowy, tj. po upływie okresu 18 miesięcy, na który umowa została zawarta, umowa automatycznie staje się umową na czas nieokreślony z możliwością jej wypowiedzenia z zachowaniem jednomiesięcznego okresu wypowiedzenia ze skutkiem na ostatni dzień miesiąca. Wobec powyższego, pozwana mogła po dniu 5 listopada 2011 r. rozwiązać tę umowę z zachowaniem okresu miesiąca wypowiedzenia, składając stosowne oświadczenie w formie pisemnej.
3
Sąd Rejonowy zważył, iż w myśl art. 78 k.c. do zachowania pisemnej formy czynności prawnej wystarcza złożenie własnoręcznego podpisu na dokumencie obejmującym treść oświadczenia woli. Oświadczenie woli złożone w postaci elektronicznej opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu jest równoważne z oświadczeniem woli złożonym w formie pisemnej.
W ocenie Sądu Rejonowego oświadczenie złożone przez pozwaną w dniu 6 lutego 2012 r. za pośrednictwem poczty elektronicznej o rozwiązaniu umowy nie było opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym pozwanej weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu, więc nie spełniało wymogu formy pisemnej - zastrzeżonej przez strony - pod rygorem nieważności, a w konsekwencji nie mogło być skuteczne.
Pozwana zatem, co jest bezsporne, dopiero w marcu złożyła oświadczenie o wypowiedzeniu umowy przesyłając stosowny dokument do powoda. Ponadto powód w dniu 22 marca 2012 r. oświadczył, iż wypowiedzenie umowy przez pozwaną zostało przez niego przyjęte, a pozwaną obowiązuje miesięczny okres wypowiedzenia, więc należało przyjąć, zdaniem Sądu Rejonowego, iż strony rozwiązały umowę z zachowaniem miesięcznego okresu wypowiedzenia- ze skutkiem na koniec kwietnia 2010 r. ( §7 ust 3 umowy). Wobec powyższego, powód był zobowiązany także przez następny miesiąc (tj. w kwietniu) świadczyć na rzecz pozwanej usługi dotyczące pozycjonowania.
W ocenie Sądu Rejonowego, na gruncie tej sprawy nie może budzić wątpliwości okoliczność, że strony łączyła umowa o świadczenie usług do której stosuje się odpowiednio przepisy o umowie zlecenia (art. 734 k.c. w zw. z art. 750 k.c).
Sąd Rejonowy zważył także, iż w procesie cywilnym ciężar dowodu spoczywa na stronach postępowania i to one są zobowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne (art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c). Innymi słowy ten, kto powołując się na przysługujące mu prawo (żąda czegoś od innej osoby) obowiązany jest udowodnić fakty (okoliczności faktyczne) uzasadniające to żądanie, ten zaś, kto odmawia uczynienia zadość żądaniu (czyli neguje uprawnienie żądającego) obowiązany jest udowodnić fakty wskazujące na to, że uprawnienie żądającemu nie przysługuje.
Zdaniem Sądu Rejonowego, przedłożony przez powoda „raport pozycji (...) — (...) - kwiecień 2012" - nie został podpisany przez wystawcę tego raportu, więc powyższy raport nie może stanowić dokumentu prywatnego w rozumieniu art 245 k.p.c. Ponadto, z powyższego raportu nie wynika, jakie w istocie miejsca w wyszukiwarce zajmowało przedsiębiorstwo pozwanej w kwietniu 2012 .
Przede wszystkim jednak zgodnie z § 3 ust. 4 umowy podstawą do obliczenia wynagrodzenia za okres rozliczeniowy była pozycja w wyszukiwarce danego serwisu dla wskazanego słowa kluczowego w dniu wysłania raportu. Powód ani nie udowodnił ani nawet nie twierdził, iż taki raport
4
pozwanemu wysłał. Nie sposób w tym stanie określić czy i jakie wynagrodzenie było należne powodowi za pozycjonowanie. Z przedstawionego przez powoda raportu nie wynika, kiedy ten raport został sporządzony oraz jaka była w tym dniu pozycja w wyszukiwarce danego serwisu dla wskazanego słowa kluczowego. Jeszcze raz należy podkreślić, iż powód nie udowodnił , że raport — będący podstawą wystawienia faktury — został zgodnie § 3 ust 4 umowy wysłany pozwanej, która w terminie dwóch dni po otrzymaniu raportu miała prawo wnieść stosowne zastrzeżenia. Brak było zatem jakichkolwiek podstaw do ustalenia wysokości należnego powodowi wynagrodzenia w tym okresie.
Mając powyższe na uwadze Sąd Rejonowy na podstawie art. 6 k.c. w zw. z art.750 kc a contrario powództwo oddalił.
O kosztach postępowania Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art 98 § 1 i 99 k.p.c. stosując zasadę odpowiedzialności za wynik procesu.
Apelacje od wyroku Sądu Rejonowego złożył powód zaskarżając całości. Powyższemu wyrokowi powód zarzucił:
-naruszenie prawa materialnego, tj. art. 65 § 2 k.c. poprzez niezastosowanie
-naruszenie prawa procesowego, które miało wpływ na wynik sprawy, tj.:
1. art 233 § 1 i 2 poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów przeprowadzonych w sprawie, dokonanej wbrew zasadom logiki i doświadczenia życiowego, polegającej na zupełnym pominięciu dla oceny zasadności i wysokości dochodzonego roszczenia dowodu z raportu wygenerowanego z narzędzi gogle.pl, a w konsekwencji błędnym przyjęciu, zarówno na etapie subsumcji, jak i wyrokowania, że umowa nie została wykonana i brak jest podstaw do zapłaty należnego powodowi wynagrodzenia,
2. art 233 § 1 w zw. z art. 227 k.p.c poprzez brak wszechstronnego rozważenia zebranego materiału w celu ustalenia faktów mających znaczenie dla sprawy, tj. odmówienia mocy dowodowej przedstawionemu raportowi z pozycjonowania strony internetowej pozwanych mimo, że raport jest wiarygodny i spójny z kwotą wynagrodzenia, na które opiewa faktura VAT, co potwierdza zarówno zasadność jak i wysokość dochodzonego roszczenia,
3. at.245 k.p.c. poprzez błędne przyjęcie , iż przedłożony przez stronę raport pozycji należy do kategorii dokumentów prywatnych, o którym mowa w tym przepisie, co doprowadziło do nieuprawnionych wniosków, iż „dokument" ten w braku podpisu nie spełnia warunków formalnych.
4. przepisu art. 309 k.p.c. poprzez niezastosowanie, polegające na nie zaliczeniu przedłożonego przez
powoda raportu do kategorii „innych środków dowodowych", o których mowa w tym przepisie, co w
konsekwencji doprowadziło do odebrania powyższemu mocy dowodowej, ,
Mając na uwadze powyższe powód wniósł o:
5
zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie żądania powództwa tj. zasądzenie od pozwanych na rzecz powoda kwoty 1674,03 zł tytułem zapłaty za wykonanie umowy pozycjonowanie słów kluczowych w wyszukiwarkach internetowych za okres miesiąca kwietnia 2012 r.
ponadto powód wniósł o zasądzenie od pozwanych na rzecz powoda kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Sąd Okręgowy zważył co następuje.
Apelacja powoda zasługuje na uwzględnienie.
Jej wniesienie wywołało bowiem instancyjną kontrolę zaskarżonego wyroku i w konsekwencji doprowadziło do jego zmiany w sposób wskazany w sentencji wyroku Sądu Okręgowego.
W pierwszej kolejności stwierdzić należy, że Sąd Rejonowy słusznie przyjął, iż pozwana dopiero w marcu 2012 r. złożyła oświadczenie o wypowiedzeniu umowy, przesyłając stosowny dokument do powoda oraz że strony rozwiązały umowę z zachowaniem miesięcznego okresu wypowiedzenia — ze skutkiem na koniec kwietnia 2012 r.
W dalszej kolejności rozważenia wymagało zatem to, czy powód wykazał przed Sądem pierwszej instancji, że wykonywał umowę również w kwietniu 2012 r. Przy czym stwierdzić należy, że wbrew zarzutowi postawionemu w apelacji, Sąd Rejonowy w uzasadnieniu wyroku nie przyjął, że powód umowy nie wykonał ale że z uwagi na nie wykazanie przez powoda, iż wysłał pozwanej raport — brak było podstaw do ustalenia wysokości należnego powodowi wynagrodzenia. Odpowiadając zaś na pytanie czy powód wykonywał umowę w kwietniu 2012 r., w ocenie Sądu Okręgowego — tak.
Sąd Rejonowy dopuszczając dowód z dokumentu w postaci raportu z pozycji na rozprawie w dn. 22.05.2013 r. (k-76) nie przyznał mu jednocześnie mocy dowodowej i uznał, że nie stanowi on dowodu na potwierdzenie okoliczności zawartych w tym raporcie. Trzeba jednak zauważyć, że pozwany na rozprawie w dn. 22.05.2013 r., nie podniósł zarzutu, iż raportu tego nie otrzymał, co zasadnie podniósł powód w apelacji. Pozwany też w żaden sposób nie zakwestionował wskazanych w tym raporcie pozycji w poszczególnych dniach. Pozwany nie wykazał też, aby powód w kwietniu 2012 r. nie wykonywał umowy. Reprezentant pozwanego w złożonych zeznaniach stwierdził bowiem jedynie, że w jego ocenie usługa w tym miesiącu nie była wykonana przez powoda bo wskaźniki pozycjonowania zaczęły spadać, ale z drugiej strony dodał, że sprawdzał pozycjonowanie w kwietniu i nie był w stanie stwierdzić czy zostało to prawidłowo zrobione. Pozwany nie przesądził zatem o tym, że powód umowy nie wykonał w kwietniu 2012 r., a jedynie że nie wie czy została ona wykonana prawidłowo.
6
Należy też zauważyć, że w mailu z dn. 21.03.2012 r. (k-46) pozwany wskazał, że nie zapłaci wynagrodzenia powodowi do czasu otrzymania ostatecznego stanowiska powoda i że po tym ureguluje ewentualną należność, a zatem liczył się z tym że będzie musiał zapłacić na rzecz powoda jeszcze jakieś wynagrodzenie. Dodatkowo, z korespondencji mailowej stron wynika, że między nimi był spór co do tego kiedy umowa ulegnie rozwiązaniu, a w szczególności w mailu z dn. 22.03.2012 r. (k-48) powód informował pozwanego, że w związku z faktem, iż jego zdaniem umowa zostanie rozwiązana na koniec kwietnia, powód wystawi fakturę za czynności wykonane w kwietniu 2012 r. Pozwany miał zatem świadomość, że powód będzie jeszcze świadczył usługę na jego rzecz w kwietniu 2012 r.
Skoro więc powód w mailu z dn. 22.03.2012 r. powiadomił pozwanego, że ostatnia faktura będzie wystawiona w maju za wyniki w kwietniu i skoro Sąd Rejonowy uznał, że umowa w kwietniu jeszcze sttony wiązała, to jeśli powód wykonał w tym miesiącu usługę, należy mu się za nią wynagrodzenie.
Jak bowiem wynika z § 3 ust 3 umowy, okresem rozliczeniowym był okres jednego miesiąca, natomiast w przywołanym przez Sąd Rejonowy § 3 ust. 4 umowy strony określiły jedynie sposób obliczania wynagrodzenia za okres rozliczeniowy. Miało być ono obliczane według pozycji na wyszukiwarce danego serwisu dla wskazanego słowa kluczowego w dniu wysłania raportu. Jednak nawet fakt nie wysłania raportu, w sytuacji gdy pozwany nie zakwestionował pozycji poszczególnych słów w kwietniu 2012 r., a pozwany przyjął dla poszczególnych pozycji w kwietniu 2012 r. opłaty zgodne z tabelą w § 3 umowy, stwierdzić należy, że w związku z wykonaniem przez powoda usługi w kwietniu 2012 r., należy mu się wynagrodzenie za ten miesiąc.
Mając zatem na uwadze wszystkie powyższe okoliczności, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok w sposób wskazany w pkt-cie I i orzekł o kosztach postępowania odwoławczego w pkt-cie II.
7