Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 265/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie z dnia 2 kwietnia 2019 r. o sygn. akt V K 212/18.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie ( alternatywny)

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

Nie prowadzono postępowania dowodowego przed Sądem Apelacyjnym.

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

Nie prowadzono postępowania dowodowego przed Sądem Apelacyjnym.

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Zarzut apelacji prokuratora:

rażąca niewspółmierność orzeczonej wobec K. G. kary 9 (dziewięciu) lat pozbawienia wolności do stopnia winy oskarżonego, stopnia społecznej szkodliwości przypisanego mu czynu oraz w relacji do celów, jakie kara ta winna spełnić w zakresie prewencji szczególnej i społecznego oddziaływania;

Zarzuty zawarte w apelacji obrońcy:

1.błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku mający wpływ na jego treść przez ustalenie, iż oskarżony popełnił

przestępstwo z art. 148§1 kk w zw. z art. 25§2a kk działając z zamiarem bezpośrednim zabójstwa, podczas gdy z materiału dowodowego zebranego w sprawie nie wynika, aby oskarżony miał bezpośredni zamiar zabicia K. K. (1)- jak ustalił Sąd Okręgowy oskarżony nie sprowokował pokrzywdzonego, nie dokonał żadnych czynności mających na celu zaplanowanie zabójstwa pokrzywdzonego, nie czynił żadnych przygotowań do zabójstwa pokrzywdzonego, oskarżony tuż przed atakiem ze strony pokrzywdzonego bał się go na tyle. że nawet włączył nagrywanie w telefonie i w celu obrony przed pokrzywdzonym schował nóż pod poduszkę (który wcześniej leżał na stoliku przy łóżku, bowiem oskarżony tam przechowywał narzędzia kuchenne i sztućce), to nie oskarżony przyszedł do pokrzywdzonego, pokrzywdzony wdarł się do zamkniętego pomieszczenia zajmowanego przez oskarżonego; jednocześnie Sąd ustalił, że zdarzenie miało charakter dynamiczny- pokrzywdzony krzycząc na oskarżonego, po „wywarzeniu drzwi" i odsunięciu zasuwy w pokoju oskarżonego podbiegł do leżącego na łóżku oskarżonego, pokrzywdzony atakował go, zadawał cios oskarżonemu, jednakże jednocześnie uwagi Sąd I-instancji uszło to, że oskarżony nie celował w konkretne miejsce na ciele pokrzywdzonego zadając mu cios nożem. Oskarżony, będąc pod wpływem strachu i w toku dynamicznie rozwijającego się zdarzenia nie kalkulował, że trafi go w konkretne miejsce, tj. w klatkę piersiową w okolice serca co spowoduje zgon pokrzywdzonego; oskarżony półleżąc na swoim łóżku bronił się tylko przed pokrzywdzonym, oskarżony trafił po prostu w najbliższą, większą, część ciała pochylającego się nad nim pokrzywdzonego. Oskarżony wyjaśnił w tym zakresie będąc przesłuchiwany na rozprawie przed Sądem I-instancji, że „machnął nożem w momencie jak K. K. (1) uderzył go w ramię. Nożem machnął wcale nie celując w okolice klatki piersiowej. Po prostu był na takiej wysokości jak jest łóżko. Pod takim kątem miał nóż i ten nóż akurat dźgnął K. w okolice klatki piersiowej". Wbrew ustaleniom Sądu I-instancji klatka piersiowa nie jest sama w sobie „istotnym dla funkcji życiowych organem" (strona 24 uzasadnienia skarżonego wyroku), w którego uderzenie nożem zawsze najprawdopodobniej spowoduje śmierć osoby atakowanej. Dodatkowo nie można tracić z pola widzenia tego, że nie wiadomo, czy w pokoju oskarżonego w momencie zdarzenia było zapalone światło. W tym zakresie Sąd Okręgowy ustalił, że było na tyle jasno, że było widać kontury postaci i przedmiotów. Przy czym niezwykle istotne jest zdaniem obrony również to, że oskarżony nie widzi na jedno oko (ma stwierdzony stopień niepełnosprawności z tego powodu) i w porównaniu do osoby wiszącej prawidłowo, ma znaczenie ograniczone pole widzenia! Jednocześnie podkreślić należy, iż oskarżony po zadaniu ciosu nożem natychmiast wezwał pogotowie, w samej bieliźnie wybiegł z domu, żeby otworzyć bramę ułatwiając i przyspieszając tym samym przyjazd karetki pogotowia. Wszystkie te w/w argumenty i okoliczności winny doprowadzić Sąd I-instancji do wniosku, że oskarżony nie miał bezpośredniego zamiaru pozbawienia życia pokrzywdzonego.

2) obrazy przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie art. 4 w zw. z art. 5 §2 oraz art. 7 kpk, poprzez naruszenie przez Sąd I instancji zasady swobodnej oceny dowodów i popadnięcie w dowolność ocen poprzez całkowicie dowolne i nie znajdujące poparcia w materiale dowodowym sprawy przyjęcie że oskarżony przekroczył i to w dodatku w sposób

rażący granice obrony koniecznej (zdaniem Sądu Okręgowego pokrzywdzony nie stanowi zagrożenia dla życia i zdrowia oskarżonego, a co najwyżej dla jego nietykalności cielesnej), podczas gdy oskarżony wyjaśnił, że bał się, że ze strony pokrzywdzonego spotka go taki los jak chłopaka z autobusu, którego zaatakował pokrzywdzony na oczach oskarżonego tj. który został kopnięty w twarz przez pokrzywdzonego. Kopnięcie w twarz stanowi oczywiście naruszenie nietykalności cielesnej, ale także z całą pewnością stanowi zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia osoby atakowanej. Oskarżony nie bał się Ii tylko naruszenia nietykalności cielesnej, że zostanie uderzony przez pokrzywdzonego, oskarżony bał się, że zostanie pobity w sposób zagrażający co najmniej jego zdrowiu, jeżeli nawet nie życiu. Oskarżony uważał pokrzywdzonego za osobę gwałtowną, agresywną i mogącą wyrządzić mu znaczną szkodę na zdrowiu. Oskarżony nie bał się tylko tego, że pokrzywdzony mocniej go dotknie, nabije mu siniaka, czy podbije oko. Sąd I-instancji całkowicie pominął kwestię tego, że ta obawa oskarżonego ze strony pokrzywdzonego była zasadna. Przecież nawet Sąd Okręgowy ustalił, że pokrzywdzony tuż przed zdarzeniem na fakt, że nie naładował mu się telefon zareagował rzuceniem nim o ścianę. Pokrzywdzony również tuż przed zdarzeniem kopał w drzwi pokoju oskarżonego, krzyczał na niego. Czy tak zachowuje się niewinna ofiara, która chce tylko naruszyć nietykalność cielesną oskarżonego? Dodatkowo wskazać należy, iż Sąd I-instancji całkowicie pominął również to, że z materiału dowodowego sprawy wynika, iż pokrzywdzony był osobą poszukiwaną przez policję, że był podejrzany o popełnienie przestępstw przeciwko mieniu (zniszczył mienie osobie, która nie chciała mu pożyczyć pieniędzy).

ewentualnie,

na wypadek nie uwzględnienia w/w zarzutów:

3) rażącej niewspółmierności kary poprzez wymierzenie oskarżonemu kary pozbawienia wolności i obowiązku zapłaty na rzecz D. K. zadośćuczynienia w wymiarze i wysokości nieadekwatnej do stopnia zawinienia, jak również nie wzięcie przez Sąd I-instancji pod uwagę przy wymierzaniu kary oskarżonemu (oraz określaniu wysokości zadośćuczynienia) tego, że oskarżony próbował ratować pokrzywdzonego- wezwał natychmiast pomoc, złożył obszerne wyjaśnienia w przedmiotowej sprawie, przyznał się do tego, że zabił pokrzywdzonego, jak również Sąd Okręgowy nie wziął pod uwagę tego, że oskarżony na rozprawie wyraził ogromny żal za popełniony przez siebie czyn, a także przeprosił obecną na Sali matkę K. K. (1) za krzywdę, którą wyrządził.

niezasadny

częściowo zasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd Apelacyjny uznał zarzuty przedstawione w apelacji obrońcy za częściowo zasadne.

Przed rozpoczęciem analizy zarzutów apelacyjnych należy zaznaczyć, iż będą one rozważane także w kontekście przeprowadzonego postępowania w trybie kasacji i wskazań wyrażonych w uzasadnieniu Sądu Najwyższego do wyroku o sygn. II KK 205/20 z dnia 28 maja 2021 r. Przy czym ze względu na treść art. 443 kpk odnotować należy, iż kasacja została wywiedziona tylko przez obrońcę (na korzyść oskarżonego), ergo nie mogły zostać poczynione ustalenia - lub de plano - wydane orzeczenie mniej korzystne dla oskarżonego, aniżeli wynikające z dotychczas prowadzonego postępowania karnego. W tym miejscu szczególnie również należy wskazać na zalecenie Sądu Najwyższego (str. 8 uzasadnienia do wyroku kasatoryjnego) aby: „ mieć a uwadze zachowanie [oskarżonego] w chwili odpierania zamachu, a nie oceniać tego poprzez zachowanie wcześniejsze, nawet wyjątkowo naganne”.

Ad. 1. Przedstawiając zarzut błędu w ustaleniach faktycznych obrońca dążył do wykazania, iż oskarżony nie miał bezpośredniego zamiaru pozbawienia życia pokrzywdzonego (wniosek in finem zarzutu z pkt. 1). Sąd Okręgowy rozpoznający sprawę przyjął, iż oskarżony działał z zamiarem bezpośrednim natomiast Sąd Apelacyjny rozpoznający sprawę po raz pierwszy – a w konsekwencji Sąd Apelacyjny również Sąd w niniejszym składzie, przyjął ustalenia i argumentację wyrażoną w wyroku wraz z uzasadnieniem z dnia 20 listopada 2019 r. o sygn.. II AKa 234/19 – iż oskarżony działał w zamiarze ewentualnym zabójstwa.

W tym kontekście należy powtórzyć i przyjąć jak własną dotychczas wyrażoną ocenę, że o działaniu oskarżonego w zamiarze ewentualnym świadczą następujące okoliczności:

- nieplanowanie zabójstwa (odseparowanie się od pokrzywdzonego, pozostawanie w zajmowanym przez siebie pokoju);

- strach przed pokrzywdzonym;

- uprzednie, po kopnięciu w drzwi przez pokrzywdzonego, włączenie nagrywania w telefonie komórkowym przez oskarżonego;

- zamknięcie drzwi do swojego pokoju na zasuwkę;

- zaskoczenie wdarciem się K. K. (1) do zajmowanego lokalu oraz dynamiczny rozwój sytuacji;

- działanie w obronie koniecznej;

- natychmiastowe wezwanie pogotowia;

- wybiegnięcie z domu celem umożliwienia wjazdu karetki.

- przygotowanie noża w celu obrony ( bowiem gdyby oskarżonemu towarzyszył zamiar bezpośredni, wówczas nie zdecydowałby się na nagrywanie telefonem zdarzenia). Podobnie nie sposób potwierdzić ustalenia Sądu Okręgowego, że oskarżony dążył do skutku czy w postaci śmierci pokrzywdzonego z zamiarem bezpośrednim. Nie można bowiem tracić z pola widzenia, iż to pokrzywdzony jednak wdarł się do pokoju K. G. i szybko przemieszczał się w jego stronę.

Nie zostały zakwestionowanie okoliczności w postaci tego, iż pokrzywdzony aby wedrzeć się do pokoju zajmowanego przez oskarżonego kopnął w drzwi tego pokoju a potem otworzył je wkładając rękę do środka. Podbiegł do leżącego w łóżku K. G. i uderzył oskarżonego w ramię. Zamach zatem nie godził w bardziej newralgiczną cześć ciała jak np. głowa czy tułów i tkanki miękkie znajdujące się w jamie brzusznej, lub narządy jak żołądek, wątroba itp.

Natomiast oskarżony (które) miał uprzednio przygotowany nóż oraz telefon) odpierając taki zamach uniósł się i wbił nóż w klatkę piersiową nachylonego nad nim pokrzywdzonego. Nie stwierdzono obrażeń obronnych np. na kończynach pokrzywdzonego.

Jakkolwiek stwierdzić należy, na co wskazał i ustalił Sąd Apelacyjny już wcześniej rozpoznający sprawę, iż oskarżony mógł się obawiać o własne zdrowie a nie li tylko o naruszenie nietykalności cielesnej, albowiem oskarżony w nocy został wybudzony ze snu przez działanie pokrzywdzonego, który kopnął w drzwi i wdarł się do niego do pokoju, podbiegł i uderzył oskarżonego w ramię. (Z uwagi na obowiązujący zakaz reformationis in peius również nie można poczynić innych ustaleń). Zwrócić przy tym należy uwagę, iż oskarżony uważał pokrzywdzonego za osobę gwałtowną , agresywną.( vide: k. 89).

W świetle zebranego materiału dowodowego oraz analizy przeprowadzonej dotychczas przez Sądy obu instancji, w tym Sąd orzekający w niniejszym składzie, nie potwierdziły się zarzuty obrońcy odnośnie ustalenia, że w pokoju było na tyle jasno, że było widać kontury postaci i przedmiotów oraz tego, że oskarżony wiedział w jaką część ciała zadaje cios ( nawet przy ograniczonym polu widzenia z uwagi na wadę wzroku). Oczywiście nie ulega wątpliwości, iż sytuacja rozwijała się dynamicznie, jednak przypomnieć należy zmieniane wyjaśnienia samego oskarżonego K. G. składane w trakcie postepowania (a które to zostały przez Sąd prawidłowo ocenione i na ich podstawie w sposób logiczny wywiedziono ustalenia faktyczne – str. 18 uzasadnienia Sądu Okręgowego) – na temat tego czy zostawił zapalone światło, czy ewentualnie kiedy je zgasił i stopień oświetlenia pokoju, tak by stwierdzić „przy słabym oświetleniu widziałem kontur człowieka” ( k. 83 v, k. 790) . Z treści tych depozycji wynika ponadto, że było na tyle jasno, że oskarżony zaobserwował manipulacje przy zasuwce, a pokrzywdzony nie miał problemu z ustaleniem, gdzie konkretnie znajdował się oskarżony. Dalej, skoro oskarżony nie wstając z łóżka zdołał ugodzić nożem pokrzywdzonego, to oznacza, że K. K. (1) znajdował się blisko oskarżonego, rzec by można - „na wyciągnięcie ręki”. Taka odległość dawała zarówno możliwość manewru jak i wyboru, w które miejsce ciała pokrzywdzonego wprowadzić cios nożem aby ( proporcjonalnie do zagrożenia) odeprzeć zamach. Prawidłowa zatem w takich okolicznościach jest konstatacja, że oskarżony broniąc się uderzył w najbliższą większą cześć ciała (tułów) pokrzywdzonego pochylającego się nad nim i wbił nóż jego w klatkę piersiową . Zwykłą, powszechną wiedzą (niewymagającą medycznego wykształcenia) jest to, że w klatce piersiowej znajdują się organy istotne dla życia ludzkiego np. serce, płuca. O ile nie można stwierdzić, aby oskarżony działał z zamiarem bezpośrednim zabójstwa - to jednak wobec powszechnej wiedzy, gdzie znajdują się kluczowe dla życia ludzkiego organy, godząc nożem w klatkę piersiową K. K. (1) – oskarżony mógł przewidzieć, że spowoduje to śmierć pokrzywdzonego.

Ad.2.) Zarzuty obrońcy dotyczące obrazy prawa procesowego w postaci art. 4 w zw. z art.5 §2 kpk oraz art. 7 kpk nie były zasadne. Przeprowadzone dowody zostały ocenione zgodnie z zasada obiektywizmu a ich analiza w sposób logiczny uzasadniona. Treść art. 5 §2 kpk została zaadresowana do sądu orzekającego w sprawie. Z lektury uzasadnienia Sądu Okręgowego nie wynikało aby zaistniały niedające się usunąć wątpliwości.

Zwrócić bowiem uwagę należy na następujące ustalenia oraz kwestię rozwoju i następstw wypadków. Skoro oskarżony przygotował noż w celach obrony (jeszcze zanim pokrzywdzony wdarł się do jego pokoju) a także telefon aby nagrywać dźwięk, zatem przebieg zdarzeń mógł przewidzieć. Dalej skoro oskarżony zdecydował się nagrywać zdarzenie, zatem z jakiej przyczyny bez żadnego ostrzeżenia werbalnego wbił nóż w klatkę piersiową pokrzywdzonego? Z jakiej przyczyny pokrzywdzony nie doznał obrażeń obronnych np. na kończynach? Odpowiadając a te pytania, stwierdzić należy, że :

jak wynika z ustaleń faktycznych w pokoju było wystarczająco jasno, aby zaobserwować manipulacje pokrzywdzonego przy zasuwce, aby pokrzywdzony z rozeznaniem poruszał się po pokoju oskarżonego a nadto aby oskarżony mógł zaobserwować kontur sylwetki pokrzywdzonego.

Również, jak wynika z ustaleń, pokrzywdzony znajdował się na tyle blisko oskarżonego, że ten zdawał sobie sprawę w jaką część ciała zadaje cios nożem.

Analiza zmienianych wyjaśnień przez oskarżonego (w zestawieniu z zabezpieczanym materiałem dowodowym) została przeprowadzona prawidłowo

oraz prawidłowo uargumentowana. (vide : str. 17-21 uzasadnienia Sądu Okręgowego) a żadne z argumentów wskazanych w apelacji obrońcy logiki ustaleń faktycznych i oceny dowodów nie zdołały obalić. Fakt, iż organy procesowe post factum – w toku postępowania stwierdziły, że pokrzywdzony był osobą poszukiwaną za przestępstwa przeciwko mieniu (co podniósł obrońca w apelacji) jest wiedzą odrębną. To nie stan wiedzy organów ścigania był badany w niniejszej sprawie ale stan świadomości i procesy decyzyjne oskarżonego.

W ocenie Sądu Apelacyjnego – nie kwestionując ustaleń, że oskarżony działał w obronie koniecznej, w zamiarze ewentualnym – to jednak w rażący sposób przekroczył jej ramy. To, że ustalono w ramach analizy zamiaru , (z jakim działał oskarżony) „strach przed pokrzywdzonym” nie jest jednak jednoznaczne z tym , że w danym momencie podjęcia obrony był to impuls powodowany nagłym przestrachem. A to z następujących powodów:

Warunkiem uznania zachowania za działanie w warunkach obrony koniecznej: jest zamach (bezpośredni, bezprawny, rzeczywisty) oraz obrona (która musi być konieczna i współmierna do niebezpieczeństwa zamachu).

W tym konkretnym przypadku oskarżony powodowany strachem przed pokrzywdzonym przygotował nóż (który wziął ze sobą do łóżka) w celu jak ustalono obrony, z a nadto włączył nagrywanie dźwięku w telefonie jeszcze zanim pokrzywdzony wdarł się do pokoju oskarżonego.

Można zatem pojęcie strachu rozróżnić w zależności od sytuacji: Z jednej strony strach jako (1)rodzaj nagłej reakcji na niebezpieczeństwo bezpośrednie, a do drugiej (2) kategorii wpisać strach jako stan ( dłużej się utrzymujący) z uwagi na niebezpieczeństwa uprzytamniane w wyobraźni (oskarżony uważał pokrzywdzonego za osobę agresywną, gwałtowną).

W rozpatrywanym stanie faktycznym nie ulega wątpliwości, że pokrzywdzony wdarł się przemocą wobec rzeczy (kopnął w drzwi) do pokoju zajmowanego przez oskarżonego. Jednakże uznać należy, że oskarżony zastosował sposób obrony niewspółmierny do niebezpieczeństwa zamachu, w sposób rażący. Po pierwsze oskarżony dysponował przygotowanym telefonem – istniała zatem możliwość aby zawezwać pomoc drogą telefoniczną. Po drugie skoro nie wstając z łóżka oskarżony mógł sięgnąć po przygotowany wcześniej nóź i skierować go w stronę pokrzywdzonego (widział zarys sylwetki, pokój był dostatecznie oświetlony), również mógł zwerbalizować ostrzeżenie, że posłuży się nożem. (Zwraca uwagę, iż oskarżony nie sięgnął wiedziony impulsem po pierwsze przypadkowo nadarzające się narzędzie w zasięgu ręki, tylko po nóż przygotowany uprzednio (do obrony). Po trzecie – oskarżony został uderzony ręką w ramię, natomiast sam od razu zadał cios nożem w klatkę piersiową pokrzywdzonego. Pokrzywdzony był blisko niego, oskarżony widział kontur jego sylwetki, zatem wiedział, że wyprowadza cios w miejsce, gdzie umiejscowione są jedne z ważniejszych organów dla życia człowieka. Nadto opinia biegłych wykluczyła „przypadkowe nadzianie się na nóż” ( k. 318).

Powyższe wykluczyło zastosowanie kontratypów opisanych w art. 25 §1 §2 a kk. Z uwagi na rażące (czyli niewątpliwe, rzucające się w oczy, ponad zwykłą miarę) przekroczenie granic obrony koniecznej Sąd Apelacyjny nie zdecydował się aby skorzystać z możliwości nadzwyczajnego złagodzenia kary czy odstąpienia od jej wymierzenia, o czym mowa w art. 25 §2 kk.

Także w kontekście opisanych zdarzeń i dokonanych ustaleń faktycznych Sąd Apelacyjny wykluczył aby zdarzenie – przekroczenie granic obrony koniecznej miało miejsce pod wpływem strachu. Takiego strachu, który stanowi warunek wskazany w art. 25 §3 kk – bowiem jak już wcześniej wyjaśniono w tej sprawie stan oskarżonego „strachu przed pokrzywdzonym” był stanem (2) występującym w związku z opinią jaką oskarżony miał o pokrzywdzonym ( osoby gwałtownej, agresywnej). Ten rodzaj strachu istniał jeszcze przed wtargnięciem pokrzywdzonego do pokoju zajmowanego przez oskarżonego spowodował, że oskarżony przygotował telefon, wziął nóż (w celu obrony), zostawił zapalone światło.

Natomiast aby zaistniał kontratyp opisany w paragrafie 3 artykułu 25 kk strach musi zaistnieć w momencie bezpośredniego, bezprawnego zamachu, stając się impulsem działania. Jako przeżycie psychiczne w danej konkretnej chwili zamachu. W takim samym rozumieniu jak nie można mówić o obronie koniecznej planowanej, przygotowanej, skoro chwilą obrony koniecznej jest chwila zamachu, a reakcją na zamach jest strach w tym wąskim rozumieniu (reakcji nagłej (1)).

Sąd podzielił w części zarzut apelacji obrońcy dotyczący rażącej surowości kary. Ustalając bowiem działanie oskarżonego nie z zamiarem bezpośrednim, lecz z zamiarem ewentualnym – Sąd odwoławczy (miał na uwadze, że oskarżony wyraził skruchę za swój czyn) doszedł do przekonania, że kara 8 lat pozbawienia wolności w wystarczającym stopniu spełni zadania kary opisane w art. 53 kk. w tym spełni role w zakresie prewencji ogólnej i szczególnej - zatem w tym zakresie zmienił orzeczenia Sądu I instancji.

Kwota zasądzonego zadośćuczynienia w wysokości 50 000 zł jest kwotą markowaną w odniesieniu do stanu majątkowego i możliwości zarobkowania oskarżonego. Trzeba bowiem pamiętać, iż kwota ta ma równocześnie stanowić zadośćuczynienie dla matki za śmierć syna. Z tego punktu widzenia jest to suma symboliczna. W zakresie orzeczenia zadośćuczynienia Sąd podzielił argumentację zawartą w uzasadnieniu wyroku Sądu Okręgowego ( str. 31 i v).

Odnośnie zarzutów i wniosków zawartych w apelacji prokuratora:

Nie mogły zostać one uwzględnione. Z jednej strony z tej przyczyny, którą wskazano powyżej – bowiem Sąd odwoławczy uznał, iż oskarżony działał z zamiarem ewentualnym. Okoliczności, które wymieniono jako przemawiające za przyjęciem zamiaru ewentualnego, równocześnie stanowią o tym , iż wymierzona oskarżonemu kara 8 lat pozbawienia wolności będzie wystarczająco dolegliwa i spełni swoje przeznaczenie zgodnie z dyspozycją art. 53 kk. Po drugie zważyć należy, że podczas tego postępowania karnego, już raz orzekał w tej sprawie Sąd odwoławczy i wymierzył oskarżonemu karę 8 lat pozbawienia wolności. Kasację, którą wywiedziono od wyroku skierował obrońca na korzyść oskarżonego. Zatem zgodnie z treścią art.443 kpk nie można wydać surowszego orzeczenia aniżeli to uchylone w trybie kasacji.

Wniosek

Wniosek apelacji prokuratora:

zmianę orzeczonej względem oskarżonego kary, poprzez wymierzenie K. G. kary 15 lat pozbawienia wolności

Wniosek apelacji obrońcy:

1) zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego

mu aktem oskarżenia czynu,

ewentualnie

2) uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego

rozpoznania Sądowi I instancji,

W przypadku uwzględnienia zarzutu z pkt 3) apelacji

3) zmianę zaskarżonego wyroku poprzez znaczne złagodzenie orzeczonej względem oskarżonego kary pozbawienia wolności oraz znaczne zmniejszenie obowiązku zapłaty na rzecz D. K. zadośćuczynienia.

niezasadny

częściowo zasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Powody nie uwzględnienia wniosków prokuratora i częściowego uwzględnienia wniosków obrońcy zostały omówione w części dotyczącej zarzutów zawartych w apelacjach.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok skazujący oskarżonego

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Powody utrzymania w mocy wyroku zostały przedstawione w części omawiającej zarzuty apelacji.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zmieniono postać zamiaru z jakim działał oskarżony na zamiar ewentualny i obniżono wymiar kary pozbawienia wolności do lat 8.

Zwięźle o powodach zmiany

Powody zmiany wyroku zostały przedstawione w części omawiającej zarzuty apelacji.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3

Zaliczono oskarżonemu na poczet kary pozbawienia wolności na podstawie art. 63 §1 kk okres rzeczywistego pozbawienia wolności.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

4 i 5

Kosztami postępowania odwoławczego Sąd obciążył Skarb Państwa, mając na uwadze stan majątkowy oskarżonego i jego możliwości zarobkowe oraz sumę orzeczonych środków kompensacyjnych.

Z tych również powodów Sąd obciążył Skarb Państwa zwrotem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu oskarżycielce posiłkowej w postępowaniu odwoławczym.

7.  PODPIS

Sławomir Machnio Katarzyna Capałowska Ewa Jethon

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wyrok skazujący

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

Zmiana ( alternatwny)

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

orzeczenie o karze

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana