Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 53/20

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1. USTALENIE FAKTÓW

1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.

E. J.

I.  W dniu 13 sierpnia 2019 r. w bliżej nieustalonym miejscu ze skutkiem w G., działając z góry powziętym zamiarem wspólnie i w porozumieniu z inną nieustaloną osobą w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, poprzez umieszczenie ogłoszenia w internetowym portalu (...) o wynajęciu mieszkania w okresie od 15-18 sierpnia 2019 r. na terenie miasta G., wprowadzili w błąd J. S., co do faktu dysponowania takim obiektem wskazanym w ogłoszeniu oraz zamiarem wywiązania się z warunków udostępnionej oferty, czym doprowadzili wymienioną do niekorzystnego rozporządzenia własnym mieniem w kwocie 600 zł, które to środki pieniężne zostały wpłacone tytułem rezerwacji, na rachunek bankowym o nr (...) założony w (...) Bank S.A.

II.  W dniu 31 lipca 2019 r. w bliżej nieustalonym miejscu ze skutkiem w G., działając z góry powziętym zamiarem wspólnie i w porozumieniu z inną nieustaloną osobą w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, poprzez umieszczenie ogłoszenia w internetowym portalu (...) o wynajęciu mieszkania w sierpniu 2019r. na terenie miasta G., wprowadzili w błąd K. S. (1) co do faktu dysponowania takim obiektem wskazanym w ogłoszeniu oraz zamiarem wywiązania się z warunków udostępnionej oferty, czym doprowadzili wymienioną do niekorzystnego rozporządzenia własnym mieniem w kwocie 660 zł, które to środki pieniężne zostały wpłacone tytułem rezerwacji, na rachunek bankowym o nr (...) założony w (...) Bank S.A.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

- w dniu 13 sierpnia 2019r roku w G. doprowadzenie J. S. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci kwoty 600 zł poprzez umieszczenie ogłoszenia internetowego o wynajęciu mieszkania

- w dniu 31 lipca 2019r doprowadzenie K. S. (2) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 660 zł poprzez umieszczenie ogłoszenia internetowego o wynajęciu mieszkania w G.

-

- świadek J. S.

-świadek K. S. (1)

- dokumenty;

2-3

8-9

23-24,36-38,62,82,10-17,28-34,51-5864-67,84-140.

1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

E. J.

Jak w zarzutach

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

-W dniu 13 sierpnia 2019 r. w bliżej nieustalonym miejscu ze skutkiem w G., działając z góry powziętym zamiarem wspólnie i w porozumieniu z inną nieustaloną osobą w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, poprzez umieszczenie ogłoszenia w internetowym portalu (...) o wynajęciu mieszkania w okresie od 15-18 sierpnia 2019 r. na terenie miasta G., wprowadzili w błąd J. S., co do faktu dysponowania takim obiektem wskazanym w ogłoszeniu oraz zamiarem wywiązania się z warunków udostępnionej oferty, czym doprowadzili wymienioną do niekorzystnego rozporządzenia własnym mieniem w kwocie 600 zł, które to środki pieniężne zostały wpłacone tytułem rezerwacji, na rachunek bankowym o nr (...) założony w (...) Bank S.A.

- W dniu 31 lipca 2019 r. w bliżej nieustalonym miejscu ze skutkiem w G., działając z góry powziętym zamiarem wspólnie i w porozumieniu z inną nieustaloną osobą w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, poprzez umieszczenie ogłoszenia w internetowym portalu (...) o wynajęciu mieszkania w sierpniu 2019r. na terenie miasta G., wprowadzili w błąd K. S. (1) co do faktu dysponowania takim obiektem wskazanym w ogłoszeniu oraz zamiarem wywiązania się z warunków udostępnionej oferty, czym doprowadzili wymienioną do niekorzystnego rozporządzenia własnym mieniem w kwocie 660 zł, które to środki pieniężne zostały wpłacone tytułem rezerwacji, na rachunek bankowym o nr (...) założony w (...) Bank S.A.

- wyjaśnienia oskarżonej

- zeznania M. M. (1)

Zeznania D. S.,

T. J.

k. 177-173,243v

234

314-315

243

2. OCENA DOWODÓW

2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1. 2

Stan faktyczny w niniejszej sprawie ustalony został na podstawie zebranego materiału dowodowego- dokumentów oraz uzyskanych zeznań pokrzywdzonych i świadków .Z dowodów powyższych bezspornie wynika ,że oba ogłoszenia wynajmu mieszkań w G. na portalu (...) umieścił M. M. (2) , bez wiedzy oskarżonej. Wskazują na to jego zeznania i wyjaśnienia oskarżonej .Dowodów przeciwnych nie ma. M. M. (1) zeznał również , że poprosił wówczas ówczesną swoją dziewczynę u której często przebywał o użyczenie karty bankomatowej ,bo spodziewał się przelewu pieniędzy od kolegi, a nie miał swojego rachunku bankowego ani dowodu osobistego. Nie wtajemniczał jej ,że na ten rachunek będą przychodzić wpłaty z jego przestępczego procederu .Bez jej wiedzy wygenerował, z innego telefonu za pomocą sms, na nazwisko oskarżonej nową kartę SIM i tego telefonu używał do oszukańczych rozmów z pokrzywdzonymi .O tym również oskarżona E. J. nie wiedziała. Potwierdziła to również oskarżona w swoich wyjaśnieniach .Dodatkowo podała ,że ten okres czasu był dla niej wyjątkowo trudny życiowo ponieważ miała wówczas dwoje małych dzieci –ostatnie dopiero co urodzone .Potwierdziła to również jej matka T. J. .Wersję zarówno M. M. (1) jak i oskarżonej poparł świadek D. S. ,który w innej sprawie razem z nimi został skazany za czyny z art.286§1kk( k.248).Zapewnił ,że oskarżona nie miała wiedzy o przestępczym procederze M. M. (1) w sprawie przed sądem w Suwałkach . Dowody przedstawione przez prokuratora w postaci wydruków z portalu (...), dokumenty o operatorów telefonicznych i inne- choć podzielone przez sąd - nie podważają tych ustaleń i nie czynią ich niewiarygodnymi. Nie podważają tych ustaleń także dokumenty w postaci protokołów i wyroków z innych postepowań przeciwko oskarżonej które sąd przeprowadził z urzędu.

2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów

(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia

dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt

1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3. PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia

z wyroku

Oskarżony

3.1. Podstawa prawna

skazania albo warunkowego

umorzenia postępowania

zgodna z zarzutem

1

E. J.

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

3.2. Podstawa prawna

skazania albo warunkowego

umorzenia postępowania

niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

3.3. Warunkowe umorzenie
postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

3.4. Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

x

3.5. Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

Oskarżonej zarzucono popełnienie wspólnie i w porozumieniu występku określonego w art. 286§1kk. Przestępstwo oszustwa określone w art. 286§1kk polega na doprowadzeniu innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia mieniem własnym lub cudzym, jeżeli sprawca działał w określony sposób, mianowicie wprowadzając w błąd, wyzyskując błąd lub wyzyskując niezdolność pokrzywdzonego do należytego pojmowania przedsiębranego działania. Wprowadzenie w błąd polega na podjęciu przez sprawcę podstępnych zabiegów prowadzących do wywołania u pokrzywdzonego mylnego wyobrażenia o rzeczywistości. Pozostałe sposoby a mianowicie wyzyskanie błędu innej osoby i wyzyskanie niezdolności tej osoby do należytego pojmowania przedsiębranego działania zdaniem sądu w sprawie powyższej nie mają miejsca, a w związku z tym ich szczegółowe omówienie nie jest konieczne. Przestępstwo określone w art. 286§1kk jest przestępstwem materialnym, którego skutkiem jest niekorzystne rozporządzenie mieniem. Przez rozporządzenie mieniem rozumieć należy wszelkie czynności prowadzące do zmiany stanu majątkowego w szczególności zmiany we władaniu mieniem. Znamię „niekorzystnego rozporządzenia mieniem” zostaje natomiast spełnione wówczas, gdy sprawca działając w sposób opisany w art. 286§1kk doprowadza inną osobę do takiego rozporządzenia mieniem, które jest niekorzystne z punktu widzenia jej interesu. Oszustwo jest przestępstwem umyślnym zaliczanym do tzw. celowościowej odmiany przestępstw kierunkowych, gdyż ustawa wymaga, aby zachowanie sprawcy było ukierunkowane na określony cel, którym jest osiągnięcie korzyści majątkowej. W doktrynie oraz orzecznictwie podkreśla się, że o zamiarze sprawcy przesądza całokształt tak podmiotowych jak i przedmiotowych okoliczności sprawy (patrz m.in. Kodeks karny, pod red. A. Zoll, Część szczególna, Komentarz, tom II, Zakamycze 2006; Kodeks karny, Praktyczny komentarz pod red. M. Mozgowa, wyd. 2, Volter Kluwer Polska Sp. z o.o. 2007 r.).

Współsprawstwo, jako forma zjawiskowa popełnienia przestępstwa zostało natomiast okresowe w art. 18§1kk. Podstawowymi elementami współsprawstwa są wspólne wykonanie znamion czynu zabronionego oraz zachodzące między współsprawcami porozumienie. Z istoty współsprawstwa wynika, że każdy ze współsprawców ponosi odpowiedzialność za całość uzgodnionego przestępstwa, a więc także w tej części, w której znamiona czynu zabronionego zostały zrealizowane zachowaniem innego lub innych współsprawców. Współsprawcą jest zatem, nie tylko ten, kto wykonuje całość lub część znamion wykonawczych, lecz także ten, którego zachowanie „dopełnia” zachowanie innych uczestników porozumienia w stopniu, który zgodnie z porozumieniem i podziałem ról współdecydował o popełnieniu przestępstwa. W judykaturze zwraca się uwagę na to, że przepis art. 18§1kk nie wprowadza żadnych dodatkowych warunków dotyczących formy porozumienia. Może do niego dojść nawet w sposób dorozumiany, przy czym ważny jest przede wszystkim zamiar współdziałania z drugą osobą w wykonaniu czynu zabronionego. Do przyjęcia współsprawstwa wystarcza, zatem obiektywne współdziałanie w ramach wykonania podziału ról uprzednio uzgodnionego (lub przeprowadzonego dopiero w toku wykonania czynu), jeżeli każdy ze współsprawców obejmował swym zamiarem- strona podmiotowa zachowaniem - cały zespół przedmiotowych znamion przestępnego przedsięwzięcia (patrz m.in. Kodeks karny, praktyczny komentarz pod red. Marka Mozgawa wydanie 3, Wydawnictwo Oficyna Warszawa 2010 rok, Kodeks karny. Komentarz, wydanie V komentarz LEX 2010; również m.in. wyrok SN z dnia 12.07.1979 r. IIKR 189/79, wyrok SN z dnia 12.12.2002 r. IIIKKN 371/00).

Z treści zeznań M. M. (1) ale i D. S. ( zeznającego na okoliczność modus operandi innych zachowań realizowanych w innym czasie i miejscu ) wynika ,że oskarżona E. J. nie była wtajemniczana w przestępczy proceder i nie była informowana ,że jej rachunek bankowy będzie wykorzystany do popełnienia przestępstw przez M. M. (1) .Nie można więc mówić o wspólnej realizacji znamion czynu. Podobnie nie można przypisać znamion pomocnictwa jej zachowaniu ponieważ pomocnik powinien obejmować świadomością wszystkie znamiona strony przedmiotowej przestępstwa ,które przy jego pomocy ma być realizowane przez inną osobę.

Dodatkowo podnieść należy, że ciężar dowodu inaczej zwany ciężarem dowodzenia lub niekiedy ciężarem udowodnienia w znaczeniu ogólnym w doktrynie rozumiany jest jako konieczność udowodnienia określonej tezy z procesie pod rygorem nie uznania lub, co najmniej ryzyka nie uznania jej przez procesowy organ rozstrzygający. Zasadą postępowania karnego jest, iż ciężar udowodnienia winy oskarżonego spoczywa zawsze na oskarżycielu. Musi on udowodnić zaistnienie czynu wypełniającego znamiona określonego przestępstwa, sprawstwo oskarżonego oraz zdolność ponoszenia przez niego odpowiedzialności karnej. Wymóg udowodnienia odnieść należy jednak tylko do ustaleń niekorzystnych dla oskarżonego, ponieważ on sam korzysta z domniemania niewinności (art. 5§1kpk), a niedające się usunąć wątpliwości tłumaczy się na jego korzyść (art. 5§2kpk). Konsekwencją zasady domniemania niewinności jest przepis art. 74§1kpk zgodnie, z którym oskarżony nie ma obowiązku dowodzenia swojej niewinności, a tym bardziej obowiązku dostarczania dowodów na swoją niekorzyść. Z zasady ciężaru dowodu wynika, że twierdzenia oskarżonego sprzeczne z tezą oskarżyciela, jako strony obarczonej ciężarem udowodnienia jego winy, nie muszą być udowodnione, aby były uznane za zdatną podstawę decyzji. Oskarżonego należy uniewinnić zarówno wtedy, gdy wykazana zostanie jego niewinność, jak i wtedy, kiedy wprawdzie nie zostanie udowodniona jego niewinność, ale nie zostanie udowodniona również jego wina. Tak uprzywilejowana pozycja oskarżonego w procesie karnym nie oznacza, że absolutnie każde jego gołosłowne twierdzenie (nawet najbardziej absurdalne) może być przyjęte za podstawę rozstrzygnięcia. Jak każdy dowód również wyjaśnienia oskarżonego podlegają ocenie sądu, a jako niezgodnie z innymi okolicznościami ustalonymi w sprawie lub wręcz nieprawdopodobne mogą być odrzucone (patrz m.in. T. Grzegorczyk, Kodeks postępowania karnego, Komentarz, Zakamycze, Wydanie III rozszerzone i uzupełnione 2003 r.; Kodeks postępowania karnego, Komentarz pod red. J. Bafi, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1976 r.; Polska procedura karna – podstawowe założenia teoretyczne, M. Cieślak, PWN Warszawa 1984 r. s. 346-353).

Przechodząc w tym miejscu do omówienia zgromadzonego w powyższej sprawie materiału dowodowego, który stanowił podstawę dokonanych przez sąd ustaleń faktycznych, przede wszystkim podnieść należy, że w świetle zeznań obu pokrzywdzonych oraz zawnioskowanych przez prokuratora dokumentów , w tym bankowych i od operatorów telefonicznych okoliczności popełnienia obu opisanych w zarzutach stawianych aktem oskarżenia czynów wyczerpujących znamiona występków z art. 286§1kk w podanym wyżej rozumieniu nie budzą najmniejszej wątpliwości. Wszystko wskazuje na to ,że popełnił je – podobnie jak wiele innych za które został już skazany -M. M. (1) dobry znajomy oskarżonej.

Sąd dał wiarę zeznaniom obu pokrzywdzonym- J. S. i K. S. (1) , M. M. (1) -które potwierdziły ,wykazały zaistnienie czynów opisanych w stawianych aktem oskarżenia zarzutach wypełniających znamiona przestępstw oszustw z art. 286§1kk i w tej części prokurator, jako oskarżyciel publiczny wywiązał się z ciążącego na nim ciężaru udowodnienia. Z dowodów tych nie wynika natomiast w żaden sposób to, że współsprawcą tych czynów w podanym wyżej rozumieniu zawartym w art. 18§1kk była oskarżona.

Prokurator nie przedstawił również żadnych innych dowodów, które wskazywałyby na jej współsprawstwo .

Podzielone też zostały zeznania T. J. i D. S..

Reasumując stwierdzić należy, że oskarżyciel, jako strona obarczona ciężarem udowodnienia winy oskarżonych nie przedstawił dowodów, które wykazałyby w sposób niebudzący wątpliwości, że wspólnie i w porozumieniu z inną nieustaloną osoba dopuściła się ona zarzucanych jej przestępstw, co mając na uwadze sąd uniewinnił ja, zaś kosztami postępowania na podstawie art. 632 pkt 2 kpk obciążył Skarb Państwa.

KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

5. INNE ROZSTRZYGNIĘCIA ZAWARTE W WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku
odnoszący się
do przypisanego
czynu

Przytoczyć okoliczności

6. INNE ZAGADNIENIA

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia, a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

7. KOSZTY PROCESU

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

Koszty orzeczono na podstawie art. 632pkt 2 kpk.

8. PODPIS