Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I C 442/18

UZASADNIENIE

Pozwem skierowanym przeciwko Skarbowi Państwa – Naczelnikowi III Urzędu Skarbowego w B., powód M. T. wniósł o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kwoty 1 500 000 zł z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 22 kwietnia 2014r. do dnia zapłaty. Domagał się również zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania, a także nadania wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności.

W uzasadnieniu powód wskazał, że w dniu 22 września 2014r. zawiadomił pozwanego o braku zapłaty kwoty wynikającej z wystawionej faktury VAT przez spółkę (...) na rzecz firmy powoda. Wyjaśnił, że jego firma wykonała na rzecz tego przedsiębiorstwa dwa sklepy (...). Z budowy tych marketów powód miał otrzymać wynagrodzenie 342 000 zł netto, a dodatkowo również wynagrodzenie za prace dodatkowe oraz za prace w P. w wysokości 117 000 zł netto. Powód uważał, że po poinformowaniu III Urzędu Skarbowego w B. o tym zdarzeniu będzie możliwe wycofanie faktur. W ocenie powoda, pozwany w ciągu 14 dni nie podjął żadnych czynności zmierzających do wyjaśnienia tej sytuacji. Dopiero w 2015r. po kontroli firmy powoda za lata 2013-2015 podjęte zostały czynności kontrolne krzyżowe w spółce (...). Powód stwierdził, że nigdy nie został zapoznany z wynikami w/w kontroli. Nie mógł również zapoznać się z aktami postępowania. Powód podniósł ponadto, że poinformował organy ścigania o możliwości popełnienia przestępstwa przez spółkę (...) z art. 286 k.k.

W dalszej części uzasadnienia powód wskazał, że pomimo licznych odwołań, pozwany w dalszym ciągu ograniczał mu dostęp do dokumentów oraz nie udzielał mu wyjaśnień. Jego zdaniem, zaczęły również ginąć dokumenty przez niego składane. Wyjaśniono, że na skutek opisania okoliczności faktycznych w Izbie Skarbowej, podjęto decyzję o wszczęciu od nowa postępowania, w wyniku którego wydano trzy decyzje. W wyniku wyczerpania możliwości odwoławczych w III Urzędzie Skarbowym w B. sprawę skierowano do II Urzędu Skarbowego, w którym powód podjął czynności kontrolne. W ocenie powoda, pozwany oszukał go, ponieważ spółka (...) wcale nie istniała. Wyjaśnił, że z dokumentów przekazanych mu przez II Urząd Skarbowy wynika, że pozwany dysponował dokumentami świadczącymi o przyznaniu w/w spółce nr REGON w dniu 9 grudnia 2013r., a więc dużo później aniżeli podpisane umowy z firmą powoda, czy też wystawione faktury VAT. Powód stwierdził, że zarówno umowy, jak i wystawione w oparciu o nie faktury VAT były podpisywane 26 sierpnia i 4 września bez umocowania prawnego podmiotu. Nadmienił też, że według oficjalnego stanowiska KRS-u, które powód otrzymał w 2018r.spółka nie miała umocowania prawnego aż do 2 grudnia 2013r. Z uzyskanych z Sądu Gospodarczego informacji powód dowiedział się również, że spółka (...) nie figuruje w dotychczasowym rejestrze handlowym ani w KRS.

Podsumowując swoje stanowisko powód wyjaśnił, że pomimo posiadanej wiedzy, pozwany nie zakwestionował faktur i kosztów. Stwierdził, że gdyby dysponował on informacjami wskazanymi w pozwie, to mógłby wcześniej (bo już w 2014r.) skierować zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa z art. 587 k.s.h. Powód pozostawał w przeświadczeniu, że pozwany pozbawił go możliwości sprawiedliwej walki z oszustami. Uzasadniając wysokość dochodzonego pozwem odszkodowania, powód wyjaśnił, że gdyby odzyskał swoje pieniądze, jego życie wyglądałoby zupełnie inaczej. Wskazał ponadto, że jego teściowa zmarła na raka, a jego partnerka była trzy razy reanimowana w szpitalu (...). Podał również, że w wyniku błędów urzędników, jego rodzina ucierpiała ponieważ leczenie było uzależnione od pieniędzy, które przy udziale pozwanego powód był w stanie odzyskać.

Na rozprawie w dniu 10.03.2022 r. (k.232) powód na pytanie Sądu oświadczył, iż domaga się łącznie kwoty 1 500 000 zł, co obejmuje zarówno odszkodowanie, jak i zadośćuczynienie, ale nie myślał nad tym, ile wynosi jego roszczenie o odszkodowanie, a ile – jego roszczenie o zadośćuczynienie.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego na rzecz Skarbu Państwa - Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej według norm prawem przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany w pierwszej kolejności podniósł zarzut przedawnienia roszczenia powoda. Jego zdaniem powód nie wytoczył powództwa przeciwko spółce o zapłatę wynagrodzenia i to roszczenie uległo przedawnieniu. Pozwany stwierdził również, że powód nie wykazał niemożności odzyskania należności od kontrahenta oraz tego, że brak zaspokojenia jego roszczeń związany był z działaniem pozwanego. Pozwany stał również na stanowisku, że powództwo winno zostać oddalone jako bezzasadne i nieudowodnione zarówno co do zasady, jak i wysokości. Z treści żądania nie wynika, na jakiej podstawie powód dochodzi kwoty 1 500 000 zł tytułem odszkodowania. Pozwany wskazał również na niekonsekwentnie zaprezentowane stanowisko powoda, który z jednej strony dochodzi odszkodowania za działania pozwanego, a w innym miejscu twierdzi, że doznał krzywd moralnych i żąda ich naprawienia. W jego opinii, nie zostały również spełnione przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa, tj. bezprawnego i zawinionego charakteru działań pozwanego, istnienie adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy wskazanymi działaniami czy zaniechaniami pozwanego a ewentualną szkodą, czy krzywdą powoda.

W dalszej części uzasadnienia swojego stanowiska w sprawie, pozwany przyznał, że wobec powoda w 2015r. przeprowadzono kontrolę podatkową w zakresie sprawdzenia prawidłowości rozliczenia z budżetem z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych za lata 2013 i 2014 oraz podatku od towarów i usług od sierpnia 2013 r. do marca 2015 r. Z protokołu kontroli wynikało, że w toku prowadzonego postępowania pomimo pisemnych wezwań i zobowiązań podatnik nie przedłożył dokumentów księgowych związanych z prowadzoną na własne nazwisko działalnością gospodarczą, tj. faktur VAT potwierdzających dokonaną sprzedaż oraz poniesione wydatki, jak również ksiąg przychodów i rozchodów oraz rejestrów dostaw i nabyć VAT. Pozwany wskazał, że z uwagi na brak dokumentów kilkakrotnie zobowiązywał pisemnie zobowiązanego podatnika do przedstawienia w urzędzie dokumentów dotyczących działalności za lata 2013 i 2014. Jego zdaniem powód, pomimo dwukrotnego zawiadomienia. nie stawił się również na przesłuchanie w charakterze strony. W toku przeprowadzonej kontroli, stwierdzono nieprawidłowości, m.in. w zakresie opodatkowania wykonanych przez powoda usług na rzecz kontrahentów. Ustalenia kontroli stanowiły podstawę wydanych decyzji wymiarowych z dnia 18 lipca 2016r. Zdaniem pozwanego, powód świadomie nie uczestniczył w tych postępowaniach. W dniu 8 grudnia 2016r. powód złożył odwołania od decyzji z uchybieniem ustawowo określonego terminu wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu odwołania. Powodowi odmówiono przywrócenia terminu. Jak dalej wyjaśnił pozwany, na wniosek podatnika z dnia 6 stycznia 2018r. Dyrektor I. Administracji Skarbowej w B. postanowieniem z dnia 26 lutego 2018r. wznowił postępowania podatkowe zakończone ostatecznymi decyzjami Naczelnika Trzeciego Urzędu Skarbowego w B. z dnia 18 lipca 2016r. wyznaczając jednocześnie Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w B. jako organ właściwy do przeprowadzenia postępowań co do przesłanek wznowienia oraz rozstrzygnięcia istoty sprawy. Po rozpoznaniu przedstawionych spraw, decyzją z dnia 3 sierpnia 2018r. odmówiono uchylenia decyzji ostatecznych Naczelnika III Urzędu Skarbowego w B. z dnia 18 lipca 2016r. określających wysokość zobowiązań podatkowych powoda. Nie stwierdzono wówczas przesłanek określonych w art. 240 par. 1 pkt. 5 ustawy Ordynacja podatkowa. Pozwany wskazał, że w/w decyzja została doręczona powodowi w dniu 10 sierpnia 2018r., a do dnia 24 sierpnia 2018r. powód mógł odwołać się od tych decyzji, czego ostatecznie nie uczynił do dnia 28 sierpnia 2018r.

Pozwany zakwestionował jakoby jego działanie miało charakter bezprawny ponieważ wszystkie podejmowane czynności uzasadnione były okolicznościami faktycznymi oraz przepisami prawa. Odnosząc się do pozostałych twierdzeń powoda, pozwany podniósł, że w dniu 22 września 2014r. powód przesłał do pozwanego pismo dotyczące spółki (...) sp. z o.o. w B. oraz innych podmiotów, wskazując na istniejące w tych firmach nieprawidłowości w rozliczeniach z kontrahentami. Powód poinformował pozwanego również, że jest prowadzone postępowanie przez prokuraturę. Pozwany stwierdził, że poinformował powoda w piśmie z dnia 28 listopada 2014r. o dokonaniu analizy oraz braku możliwości powiadomienia o wynikach podjętych czynności z uwagi na obowiązek zachowania tajemnicy skarbowej.

Zdaniem pozwanego, powód zmierzał do wykazania, że na dzień podpisania umowy o wykonanie robót z (...) sp. z o.o. spółka ta nie była umocowana prawnie do działania, ponieważ nie figurowała pod tą nazwą w KRS. Pozwany podkreślił przy tym, że decyzje wymiarowe III Urzędu Skarbowego w B. z dnia 18 lipca 2016r., będące następnie przedmiotem postępowania wznowieniowego, nie dotyczyły w ogóle kwestii ważności bądź nieważności umowy łączącej powoda z kontrahentami, tylko stwierdzały fakt nieprowadzenia przez powoda jakiejkolwiek ewidencji oraz nieopodatkowania sprzedaży dokonanej m.in. na rzecz (...) sp. z o.o. Wyjaśniono przy tym, że w sytuacji wykonania przez podatnika zafakturowanych usług, podlegały one opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych i podatkiem VAT bez względu na formę prawną czy status podatkowy podmiotu nabywającego taką usługę.

Podsumowując, pozwany wskazał, że zarzuty stawiane przez powoda są nieprawdziwe, bezpodstawne i gołosłowne.

Sąd ustalił, co następuje:

W Krajowym Rejestrze Sądowym pod nr KRS (...) w dniu 18 grudnia 2006r. zarejestrowano spółkę pod firmą: (...) sp. z o.o. Postanowieniem z dnia 2 grudnia 2013r. zarejestrowano zmianę firmy spółki na (...) sp. z o.o.

W dniu 16.08.2013r. (...) sp. z o.o. z siedzibą w B. zawarła z P.W. (...) M. T. z siedzibą w B. umowę NR (...). Między tymi samymi stronami w dniu 4.09.2013r. doszło do zawarcia kolejnej umowy nr (...).

Dowód: pismo z dnia 19 marca 2018r. k. 22, zarządzenie z dnia 12.11.2013r. k. 23, notatka urzędowa k. 24, umowa z dnia 26.08.2013r. k. 26, umowa z dnia 4.09.2013r. k. 27, aneks nr (...) do umowy z dnia 4.09.2013r. k. 28, zaświadczenie o numerze indentyfikacyjnym REGON k. 34, kopia informacji z KRS k. 29-33.

Wobec powoda przeprowadzono w 2015r. kontrolę podatkową w zakresie sprawdzenia prawidłowości rozliczenia z budżetem z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych za lata 2013 i 2014 oraz podatku od towarów i usług za miesiące od sierpnia 2013r. do marca 2015r. Powód, pomimo skutecznie doręczonych wezwań, nie stawił się na przesłuchanie w charakterze strony.

Ustalenia kontroli stanowiły podstawę wydania decyzji wymiarowych z dnia 18 lipca 2016r. Odwołania nie zostały złożone w ustawowo określonym terminie.

Dowód: protokół kontroli podatkowej k. 59-78, decyzje z dnia 18 lipca 2016r. k. 79-108, postanowienia z dnia 20 stycznia 2017r. k.109-112.

Pismem z dnia 22 września 2014r. powód poinformował pozwanego o nieprawidłowościach w działalności (...) sp. z o.o. W odpowiedzi na to pismo Naczelnik Trzeciego Urzędu Skarbowego w B. poinformował powoda, że przekazane informacje mogą być wykorzystane w ewentualnym postępowaniu kontrolnym, jednak nie zostanie on powiadomiony o podjętych czynnościach. Powód w dniu 19 listopada 2016r. złożył zawiadomienie o kolejnych naruszeniach ze strony (...) sp. z o.o. Naczelnik Trzeciego Urzędu Skarbowego przekazał pismo zgodnie z właściwością Pierwszemu Urzędowi Skarbowemu w B.. W dniu 18 września 2017r. spisano protokół z przyjętych informacji. Z uwagi na toczące się w I Urzędzie Skarbowym w B. oraz w Prokuraturze Rejonowej B.-Północ w B. postepowanie w sprawie nieprawidłowości w (...) sp. z o.o. wszystkie dokumenty zostały przekazane zgodnie z właściwością do tych organów.

Dowód: pismo z dnia 22 września 2014r. k. m142-143, pismo z dnia 28 listopada 2014r. k. 144, pismo z dnia 29.11.2016r. k. 145-146, pismo z dnia 6 grudnia 2016r. k. 147, protokół z przyjętych informacji k. 148-150, informacja sygnałowa k. 151, pisma z dnia 17.10.2017r. k. 152-153.

Postanowieniami z dnia 26 lutego 2018r. Dyrektor I. Administracji Skarbowej w B. wznowił postępowanie zakończone decyzjami ostatecznymi Naczelnika Trzeciego Urzędu Skarbowego w B. z dnia 18 lipca 2016r. Nr (...)-PP-1. (...).10.2016, Nr (...)-PP-1. (...).8.2016.1, Nr (...)-PP-1. (...).7.2016 oraz wyznaczył Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w B. jako organ właściwy do przeprowadzenia postępowania co do przesłanek wznowienia oraz co do rozstrzygnięcia istoty sprawy.

Po rozpoznaniu przedstawionych spraw Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w B. wydał w dniu 3 sierpnia 2018r. decyzje odmawiające uchylenia decyzji ostatecznych Naczelnika Trzeciego Urzędu Skarbowego w B. z dnia 18 lipca 2016r., określających wysokość zobowiązań podatkowych powoda.

W stosunku do powoda Naczelnik Trzeciego Urzędu Skarbowego w B. prowadził czynności sprawdzające.

Dowód: postanowienia z dnia 26 lutego 2018r. k. 15-21, decyzje z dnia 3 sierpnia 2018r. z urzędowymi poświadczeniami doręczenia k. 117-141, pisma z dnia 10.05.2018r. z potwierdzeniem odbioru k. 154-157, pismo z dnia 26.06.2018r. z potwierdzeniem odbioru k. 158.

W dniu 31 maja 2019r. prokurator zatwierdził postanowienie, prowadzącego sprawę funkcjonariusza Policji, o umorzeniu postępowania przygotowawczego PR 2 Ds (...).2018 prowadzonego z zawiadomienia M. T. w sprawie szeregu czynów m.in. z art. 233 § 1 k.k., art. 270 § 1 k.k., art. 286 § 1 k.k. i innych.

Postanowieniem z dnia 13 lipca 2021r. prokurator umorzył śledztwo w sprawie niedopełnienia obowiązków służbowych przez funkcjonariuszy publicznych – urzędników skarbowych z Pierwszego, Drugiego i Trzeciego Urzędu Skarbowego w B. na podstawie art. 17 § 2 k.k.

Dowód: Postanowienie o umorzeniu śledztwa k. 233-240, postanowienie o umorzeniu śledztwa k. 291-295.

Powyższe okoliczności Sąd ustalił na podstawie dokumentów przedłożonych przez strony w toku postępowania, jak również na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach śledztwa o sygn. PR 4 DS. 53.2021 wraz z załącznikiem w postaci kopii akt rejestrowych spółki (...)/ (...) Prokuratury Rejonowej B.-Północ. Strony nie kwestionowały autentyczności tych dokumentów. Były one nadto sporządzone we właściwej, przepisanej dla tych dokumentów formie. Na podstawie tych dokumentów możliwe stało się pełne odtworzenie stanu faktycznego istotnego z punktu widzenia Sądu dla merytorycznego rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy.

Sąd pominął dowód z opinii biegłego z uwagi na jego nieprzydatność dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy, tj. na podstawie art. 235 2 § 1 pkt 2 k.p.c. Należy zwrócić uwagę, że powód nie określił dziedziny jakiej miałby być powołany biegły ani na jakie okoliczności miałby on się wypowiedzieć. Na podstawie art. 235 2 § 1 pkt 2 i 5 k.p.c. Sąd pominął wnioskowane przez powoda dowody z zeznań świadków : M. Z., J. G. i T. B. z uwagi na ich nieprzydatność dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy i okoliczność, iż były spóźnione i zmierzały jedynie do przedłużenia postępowania. Na podstawie art. 235 2 § 1 pkt 5 k.p.c. Sąd pominął wnioskowane przez powoda dowody zawnioskowane na rozprawie w dniu 10.03.2022 r. (jako spóźnione i zmierzające jedynie do przedłużenia postępowania).

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się bezzasadne.

W pierwszej kolejności Sąd rozpatrzył zarzut przedawnienia podniesiony przez stronę pozwaną. Zgodnie z (...) k.c. roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się albo przy zachowaniu należytej staranności mógł się dowiedzieć o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże termin ten nie może być dłuższy niż dziesięć lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę. Nie chodzi w art. 442 1 § 1 k.c. o przypuszczenie, czy nawet przeświadczenie co do prawidłowego zidentyfikowania sprawcy szkody, ale o wiedzę na ten temat, ewentualnie jej brak wynikający z niestaranności. Wiedza na jakiś temat jest kategorią obiektywną i o ile może wynikać także z wnioskowania o faktach, to jednak - by nie była jedynie spekulacją - fakty te muszą rzeczywiście zaistnieć i poddawać się jakiejś rzeczowej weryfikacji. Powód w pozwie wskazał, że w wyniku podjęcia czynności kontrolnych dowiedział się o działaniach i zaniechaniach III Urzędu Skarbowego, w wyniku których doznał szkody. Powyższe czynności kontrolne zostały podjęte 18 lipca 2016r. Termin ten jest najwcześniejszym możliwym terminem, w którym powód mógł się dowiedzieć o osobie odpowiedzialnej za szkodę, z której wywodzi swoje roszczenie i tym samym terminem od którego powinien liczyć się 3-letni bieg przedawnienia. Pozew w przedmiotowej sprawie powód złożył 30 kwietnia 2018r., a zatem termin przedawnienia nie upłynął.

Zgodnie z treścią art. 417 § 1 k.c., za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa.

Z treści art. 417 § 1 k.c. wynika, że Skarb Państwa ponosi odpowiedzialność jedynie w przypadku podjęcia działań bezprawnych, czyli niezgodnych z prawem. Zastosowanie jednego z dopuszczalnych z punktu widzenia powszechnie przyjętych zasad dokonywania wykładni prawa sposobów wykładni nie stanowi jednak działania bezprawnego. Działaniem bezprawnym byłoby na przykład zastosowanie przepisu prawa niezgodnie z obowiązującymi zasadami jego wykładni bądź niezastosowanie sposobu wykładni, którym dany organ w określonym przypadku jest związany prawnie (np. sąd odwoławczy jest związany wykładnią przepisu prawa dokonaną przez Sąd Najwyższy w konkretnej sprawie). Zasady te dotyczą zarówno wykładni przepisów prawa pochodzących od polskiego ustawodawcy, jak i od prawodawcy europejskiego (Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 grudnia 2020r. V CSK 80/20).

Niezbędne jest odróżnienie czynności podejmowanych w wykonaniu ustawowych obowiązków od zachowań będących ich naruszeniem. Ponadto, nie każde naruszenie prawa będzie stanowiło podstawę odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa na gruncie art. 417 § 1 k.c., a jedynie takie, które stanowiło warunek konieczny powstania uszczerbku poszkodowanego i którego normalnym następstwem w danych okolicznościach jest powstanie szkody (Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 października 2020r. I CSK 306/19).

Pojęcie zaniechania stanowiącego przesłankę - opartej na konstrukcji bezprawności zachowania - odpowiedzialności odszkodowawczej władzy publicznej, dotyczy tych sytuacji, w których obowiązek określonego działania jest skonkretyzowany w przepisie prawa i można ustalić, na czym konkretnie miałoby polegać zachowanie organu władzy publicznej, aby do szkody nie doszło. Za zaniechanie uznaje się każde niewykonanie, zupełne lub częściowe, obowiązku dostatecznie skonkretyzowanego w normie prawnej. Decydujące znaczenie dla tej odpowiedzialności ma zatem zgodność zachowania sprawcy z wzorcem postępowania ujętym w przepisie prawa materialnego, przy czym w prawie publicznym dominuje metoda regulacji obowiązku w taki sposób, by czynności nakazane i oczekiwane od zobowiązanego były szczegółowo określone przez przepisy. Pojęcie zaniechania stanowiącego przesłankę odpowiedzialności odszkodowawczej dotyczy więc tych sytuacji, w których obowiązek określonego działania władzy publicznej jest skonkretyzowany w przepisie prawa i można ustalić, na czym konkretnie miałoby polegać zachowanie organu władzy publicznej, aby do szkody nie doszło. Brak zatem skonkretyzowania w normie prawnej obowiązku działania może prowadzić do stwierdzenia braku bezprawności zaniechania a tym samym braku podstawy prawnej dla przypisania odpowiedzialności odszkodowawczej za zaniechanie (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 września 2019r. II CSK 374/18).

Powód nie wykazał w żadnym stopniu przesłanek odpowiedzialności Skarbu Państwa, tj. bezprawnego charakteru działań bądź zaniechań pozwanego oraz istnienia adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy wskazanymi działaniami lub zaniechaniami reprezentanta Skarbu Państwa a ewentualną szkodą powoda.

Powód nie wykazał okoliczności podnoszonych w pozwie tj. ukrywania faktu nieistnienia spółki (...) przez III Urząd Skarbowy w B.. Z dołączonej do akt sprawy dokumentacji wynika, że w/w spółka została wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego w dniu 18 grudnia 2006r. i na dzień wniesienia pozwu nie została zeń wykreślona, zatem istniała w momencie zawierania umów z powodem, tyle że pod inną firmą, a także w momencie składania zawiadomień przez powoda o naruszeniach w/w spółki (...) Urzędowi Skarbowemu w B.. W związku z powyższym zarzut pozwanego dotyczący ukrywania faktu nieistnienia w/w spółki należy uznać za bezpodstawny.

Nie doszło także do naruszenia przez pozwanego art. 304 § 2 k.p.k., zgodnie z którym instytucje państwowe i samorządowe, które w związku ze swą działalnością dowiedziały się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, są obowiązane niezwłocznie zawiadomić o tym prokuratora lub Policję oraz przedsięwziąć niezbędne czynności do czasu przybycia organu powołanego do ścigania przestępstw lub do czasu wydania przez ten organ stosownego zarządzenia, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów przestępstwa, bowiem prowadzone przez Prokuraturę Rejonową B.-Północ postępowanie przygotowawcze nie wykazało, aby doszło do realizacji jakiegokolwiek czynu zabronionego, z którego powód wywodzi swoje roszczenie, w związku z tym nie może być też mowy o naruszeniu w/w przepisu.

Sąd zwraca uwagę, że pozwany błędnie interpretuje zaświadczenie o numerze indentyfikacyjnym REGON dołączone do akt sprawy (k. 34), gdyż data 9 grudnia 2013r. jest datą wydania zaświadczenia a nie jak twierdzi powód przyznania spółce (...) numeru REGON.

Ponadto powód błędnie zinterpretował notatkę urzędową dołączoną do pozwu, wynika z niej, że podmiot (...) sp. z o.o. w dniu 12 listopada 2013r. nie figurował w dotychczasowym rejestrze handlowym ani w Krajowym Rejestrze Sądowym. Sąd zwraca uwagę, że w dacie sporządzenia notatki podmiot ten figurował pod firmą (...) sp. z o.o. a dopiero postanowieniem z dnia 2 grudnia 2013r. zarejestrowano zmianę firmy spółki na (...) sp. z o.o. Sąd zwraca uwagę, że zmiana nazwy spółki nie jest równoznaczna z powstaniem nowego podmiotu prawa, a stanowi jedynie modyfikację firmy spółki.

Sąd ustalił, na podstawie powyższego, że nie doszło do bezprawnych działań lub zaniechań pozwanego, wobec czego w przedmiotowej sprawie nie będzie miał zastosowania przepis 417 § 1 k.c. Ponadto nawet gdyby uznać podane przez powoda działania i zaniechania pozwanego za bezprawne nie ma między nimi adekwatnego związku przyczynowo - skutkowego z powstałą u powoda szkodą. Powód bowiem zmierzał do wykazania, że na dzień podpisania umowy o wykonanie robót z (...) sp. z o.o., nie była ona prawnie umocowana do działania, ponieważ nie figurowała pod tą firmą w KRS. Postępowanie III Urzędu Skarbowego w B. nie dotyczyło w ogóle kwestii ważności bądź nieważności umowy łączącej powoda z kontrahentami. Ponadto nie znalazł uzasadnienia w stanie faktycznym, zarzut pozwanego dotyczący błędnego prowadzenia czynności kontrolnych w 2015r. przez urzędników z III Urzędu Skarbowego w B..

Żądania powoda w zakresie zadośćuczynienia za krzywdę od pozwanego należy wywodzić z treści art. 448 k.c. w związku z art. 24 § 1 k.c. stanowi on, że ten czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.

Biorąc pod uwagę okoliczności sprawy, w tym dokumentację zgromadzoną w sprawie, Sąd uznał że pozwany w niniejszej sprawie działał wedle i na podstawie prawa, nie doszło także do zaniechań ze strony pozwanego, za które mógłby odpowiadać zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.

Sąd doszedł więc do przekonania, że działanie pozwanego nie było bezprawne, zatem nie została spełniona przesłanka z art. 24 § 1 kc. W wyniku tego należy uznać, że nie doszło do naruszenia dobra osobistego, nie może mieć też zastosowania art. 448 k.c. Ponadto powód nie wskazał jakie dobra osobiste zostały naruszone i na czym to naruszenie miałoby polegać.

Jednocześnie Sąd wskazuje, że nie dopuszczalne jest również żądanie zadośćuczynienia na podstawie art. 445 § 1 k.c. w związku z art. 444 § 1 k.c. z uwagi na brak szkody na osobie. Powód nie udowodnił ani nie wskazał by w wyniku podejmowanych przez pozwanego działań doznał uszczerbku w postaci uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia co jest obligatoryjną przesłanką uzyskania zadośćuczynienia na podstawie wskazanych przepisów.

Mając powyższe okoliczności na uwadze Sąd oddalił powództwo (pkt I sentencji wyroku).

Sąd odstąpił od obciążenia powoda kosztami procesu (pkt II sentencji wyroku) na podstawie art. 102 k.p.c., zgodnie z którym w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Cytowany przepis urzeczywistnia zasadę słuszności i stanowi wyłom w zasadzie odpowiedzialności za wynik procesu. Przepis ten nie konkretyzuje pojęcia „wypadków szczególnie uzasadnionych”, dlatego też ich kwalifikacja należy do sądu, który winien uwzględnić całokształt okoliczności konkretnej sprawy. Do okoliczności branych pod uwagę przez sąd przy ocenie przesłanek z art. 102 k.p.c. należą zarówno te związane z samym przebiegiem procesu, sposobem prowadzenia procesu przez stronę przegrywającą sprawę, jak też i inne, dotyczące samej strony, między innymi jej stanu majątkowego. Przepis art. 102 k.p.c. jest zatem przejawem tzw. prawa sędziowskiego i może być stosowany wówczas, kiedy okoliczności konkretnej sprawy dają ku temu podstawy. Jego celem jest zapobieżenie wydaniu orzeczenia o kosztach procesu, które byłoby niesprawiedliwe, sprzeczne z powszechnym odczuciem sprawiedliwości oraz zasadami współżycia społecznego.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należy, że powód, odczuwając krzywdę związaną z jego sytuacją finansową, wystąpił z powództwem, poszukując ochrony prawnej w zakresie swojego bezpieczeństwa finansowego i kierował się subiektywnym przekonaniem o słuszności zgłoszonych żądań. Powód nie zdawał sobie jednak sprawy, że z prawnego punktu widzenia nie doszło do błędnego działania lub zaniedbań po stronie pozwanego. Podkreślić należy, że podstawę do zastosowania art. 102 k.p.c. stanowią obiektywne lub racjonalnie zobiektywizowane okoliczności sprawy, w szczególności jeśli wskazują na usprawiedliwione przekonanie strony o przysługującym jej roszczeniu lub słuszności zarzutów. Do wypadków szczególnie uzasadnionych w rozumieniu art. 102 k.p.c. można zdaniem Sądu zaliczyć działanie powoda, który w swoim subiektywnym przekonaniu był przekonany o słuszności i racjonalności swoich działań. Zaistniała sytuacja w ocenie Sądu uzasadniała przekonanie strony o słuszności jej żądania, a odpowiedzialność pozwanego mogła zostać wykluczona dopiero po przeprowadzeniu postępowania dowodowego. Podkreślenia wymaga także okoliczność, że z uwagi na trudną sytuację materialną, w toku postępowania powód korzystał ze zwolnienia z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych oraz z pomocy pełnomocnika ustanowionego z urzędu. Obecnie powód przebywa w zakładzie karnym i nie ma możliwości uzyskania dochodu. Mając powyższe okoliczności na względzie Sąd doszedł do przekonania, że obciążenie powoda kosztami postępowania strony pozwanej w takim wypadku należałoby uznać za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

SSO Agnieszka Dutkiewicz

ZARZĄDZENIE

1.  Odnotować;

2.  Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powoda – przez Portal;

3.  Akta przedłożyć wraz z wpływem lub za 14 dni.