Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Ludmiła Tułaczko

protokolant: protokolant sądowy Adrianna Sadowska

po rozpoznaniu dnia 22 kwietnia 2022 r.

sprawy R. O., syna A. i A., ur. (...) w W.

obwinionego o wykroczenie z art. 144 § 2 kw

na skutek apelacji wniesionej przez obwinionego

od wyroku Sądu Rejonowego w Otwocku

z dnia 21 października 2021 r. sygn. akt II W 557/19

1. utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

2. zasądza od obwinionego na rzecz Skarbu Państwa 50 złotych tytułem opłaty za drugą instancję oraz 50 złotych tytułem zryczałtowanych wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu odwoławczym.

Sygn. VI Ka 18/22

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Otwocku wyrokiem z dnia 21 października 2021 r. sygn. akt II W 557/19 po rozpoznaniu sprawy R. O. obwinionego o to, że: w dniach 1-2 września 2019 roku w J., w pow. (...), woj. (...) na posesji oznaczonej numerem (...) przy ul. (...) dopuścił się zniszczenia i uszkodzenia drzew i krzewów poprzez ich obcięcie czym spowodował szkodę na rzecz M. G. tj. o wykroczenia z art. 144 § 2 k.w. w ramach zarzuconego obwinionemu czynu R. O. uznał za winnego tego, że: w dniach 1 i 2 września 2019 roku w J. w powiecie (...), przy ul. (...) dokonał umyślnego uszkodzenia drzew i krzewów - 6 tuj, 1 grabu pospolitego i 1 robinii akacjowej przez ich przycięcie niezgodnie z wolą ich właścicieli U. i K. małżonków G. powodując uszkodzenie tych drzew i krzewów o wartości nie przekraczającej kwoty 500 zł. na szkodę U. i K. małżonków G. i czyn ten zakwalifikował z art. 124 § 1 k.w. i na tej podstawie wymierzył jemu karę grzywny w wysokości 500 (pięćset) złotych. Na podstawie art. 118 § 1 pkt 1 k.p.w. zasądził od obwinionego kwotę 3245,88 zł (trzy tysiące dwieście czterdzieści pięć złotych osiemdziesiąt osiem groszy) tytułem kosztów sporządzonych w sprawie opinii nie objętych zryczałtowanymi wydatkami postępowania. Na podstawie art. 119 §1 k.p.w. zasądził od obwinionego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem zryczałtowanych wydatków postępowania i kwotę 50 (pięćdziesiąt) złotych tytułem opłaty sądowej.

Od powyższego wyroku obwiniony złożył apelację.

Wyrokowi zarzucił:

1. wszczęcie przez sąd I instancji postępowania i wydanie zaskarżonego wyroku pomimo, że czyn popełniony przez obwinionego nie zawiera znamion wykroczenia;

2.błędną ocenę stanu faktycznego skutkującą błędnym przypisaniem obwinionemu czynu z art. 124 § 1 k.w. w sytuacji, w której zachowanie obwinionego nie wyczerpuje znamion przypisanego czynu, a stanowi działanie z zakresu prawa sąsiedzkiego normowanego przepisami Kodeksu cywilnego;

3.błędną wykładnię art. 124 § 1 k.w. poprzez uznanie, że zawarte w tym przepisie pojęcie „kto cudzą rzecz umyślnie uszkadza” obejmuje zabieg pielęgnacyjny normowany przepisami Kodeksu cywilnego;

4.niewłaściwe zastosowanie art. 124§ 1 k.w. poprzez uznanie, że działania obwinionego dokonane w ramach uprawnień wynikających z prawa sąsiedzkiego, a polegające na przycięciu pielęgnacyjnym krzewów i drzew na nieruchomości sąsiedniej, stanowią o ich uszkodzeniu, pomimo, że w myśl opinii biegłych nie doszło ani do zniszczenia , ani też do uszkodzenia krzewów i drzew wskazanych w pkt 1 sentencji zaskarżonego wyroku;

5. pominięcie istotnego w sprawie dowodu w postaci opinii biegłego dr inż. A. K. z dnia 8 kwietnia 2021r. rzeczoznawcy Stowarzyszenia (...) potwierdzające, że w stanie faktycznym sprawy nie doszło do uszkodzenia krzewów i drzew wskazanych w pkt 1 sentencji zaskarżonego wyroku;

6.błędne wymierzenie obwinionemu kary grzywny w sytuacji braku podstaw do przypisana mu czynu stanowiącego wykroczenie;

7.bezpodstawne zasądzenie od obwinionego kwoty wskazanej w pkt 2 sentencji zaskarżonego wyroku w sytuacji, w której sąd I instancji nie przyjął wszystkich opinii w całości, jako dowód w sprawie do dokonania oceny zaistniałego stanu faktycznego i przypisanego obwinionemu czynu.

W konkluzji obwiniony wniósł o uchylenie zaskarżonego orzeczenia w całości i umorzenie postępowania w sprawie ze względu na niedopuszczalność jego prowadzenia z powodu tego, że czyn popełniony przez obwinionego nie zawiera znamion wykroczenia.

Alternatywnie wniósł o:

-dopuszczenie znajdujących się w aktach sprawy wszystkich trzech opinii i uznanie ich mocy dowodowej za wiarygodną, jako wzajemnie spójnych w przedstawionych w nich ocenach i wnioskach;

- zmianę zaskarżonego orzeczenia w całości poprzez orzeczenie o uniewinnieniu obwinionego i nieobciążaniu go kosztami postępowania albo uchylenie zaskarżonego orzeczenia w całości i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd odwoławczy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

Żaden z zarzutów i wniosków skarżącego nie zasługuje na uwzględnienie. Sąd I instancji prawidłowo ustalił stan faktyczny. Dokonał prawidłowej subsumcji ustaleń faktycznych pod prawidłowy przepis Kodeksu wykroczeń zaś wymierzona obwinionemu kara nie nosi cech rażącej surowości. Stan faktyczny w niniejszej sprawie nie budził wątpliwości bowiem obwiniony przyznał się do tego, że w okresie wskazanym w zarzucie obciął drzewa i krzewy rosnące na posesji swojego sąsiada. (k- 62v) Niezasadnie obwiniony w apelacji powołuje się na uprawnienia wynikające z art. 150 k.c. Skorzystanie z uprawnienia do wycięcia gałęzi wychodzących z terenu posesji sąsiada jest możliwe dopiero gdy właściciel sąsiedniej nieruchomości zostanie wezwany do ich usunięcia i w wyznaczonym terminie tego nie wykona. Natomiast poza sporem w niniejszej sprawie pozostaje to, że obwiniony nie wezwał właścicieli sąsiedniej nieruchomości do usunięcia gałęzi ale obciął drzewa i krzewy sam, wykorzystując fakt ich nieobecności w domu, co wynika z jego wyjaśnień złożonych w niniejszej sprawie. Jak wyjaśnił obwiniony powodem takiego działania był to, że drzewa i krzewy z posesji sąsiadów zasłaniały dostęp światła do pomieszczeń znajdujących w jego domu. Obwiniony obciął czubki drzew i krzewów skracając ich wysokość przy pomocy drabiny przystawionej do muru z terenu swojej posesji. ( k- 2-3, 78 zeznania świadka M. G.) . Wbrew zarzutom skarżącego doszło do uszkodzenia roślin gdyż były one wysokie a po obcięciu były niższe, co pomniejsza ich wartość rynkową np. cena tui uzależniona jest między innymi od ich wysokości. ( k- 179v) Cena tui szpalerowej o wzroście 2,5 do 3 m, czyli takich jakie rosły na posesji pokrzywdzonych zanim obwiniony obciął ich czubki kształtuje się od 180 do 400 zł. ( k- 134) Sąd I instancji wartość dokonanych przez obwinionego uszkodzeń drzew i krzewów wyliczył orientacyjnie na kwotę nie wyższą niż 500 zł uznając, iż wyliczenie szkody przez biegłego A. S. (2) na podstawie wartości odtworzeniowej polegające na odkupieniu sadzonek i posadzeniu nowych drzew i krzewów byłaby zbyt daleko idąca. Wniosek ten znajduje potwierdzenie w opinii biegłego D. W., który był obecny na miejscu zdarzenia i widział aktualny stan drzew i krzewów. ( k- 93) Biegły D. W. stwierdził, że drzewa i krzewy nie obumarły ale odbudowują swoją zieloną masę. Tym samym dokładne ustalenie wysokości szkody nie jest możliwe. Wbrew stanowisku obwinionego wysokość szkody ocenia się według dnia jej powstania. Natomiast obowiązek naprawienia szkody, o którym mowa w art. 124 § 4 k.p.w. ustala się według dnia orzekania. Tak też orzekł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 lutego 2020r. IV KK 736/19 stwierdzając, że :„Warunkiem orzeczenia środka na podstawie art. 124 § 4 k.w. jest powstanie szkody w wyniku popełnienia wykroczenia, a materialną podstawą jego orzeczenia jest zawsze istnienie szkody w czasie orzekania.” Wskazać należy, że w zaskarżonym wyroku sąd I instancji nie nałożył na obwinionego obowiązku naprawienia szkody z art. 124 § 4 k.p.w. Sąd odwoławczy powołuje się na komentarz M. Kulik [w:] Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, red. M. Mozgawa, LEX/el. 2022, art. 288. „Uszkodzenie stanowi naruszenie substancji rzeczy bez jej unicestwienia”. Takie stanowisko koresponduje z pragmatycznym poglądem na istotę zniszczenia rzeczy, która nie musi całkowicie utracić wartości. Tak więc drzewa i krzewy nie zostały całkowicie zniszczone przez obwinionego ale ich obcięcie zmniejszyło ich wartość rynkową . Opinia biegłego A. S. (2) wskazuje także na walory estetyczne takiego działania gdyż właściciel ogrodu ma prawa do takiego kształtowania jego wyglądu, jaki wynika z jego zamysłu i estetyki. Kwestie estetyczne, chociaż nie mają wpływu na samą kwalifikację prawną czynu obwinionego, jako uszkodzenia rzeczy, to mają wpływ na wysokość kary. Wbrew zarzutom obwinionego nie znajduje zastosowania w niniejszej sprawie art. 154 k.c. na który powołuje się w swojej apelacji, gdyż przepis ten dotyczy w pierwszej kolejności kosztów utrzymania urządzeń na granicy działek gruntu czyli kosztów utrzymania murów, płotów, miedz, rowów, innych urządzeń. Przepis ten dotyczy drzew i krzewów, tylko wówczas gdy położone są na samej linii granicznej i stanowią część składową obu graniczących ze sobą nieruchomości. Natomiast obcięte przez obwinionego drzewa i krzewy rosły na posesji pokrzywdzonych, poza murem, który wyznaczał granicę działki obwinionego.

Tak więc, zasadnie sąd I instancji przypisał obwinionemu popełnienie wykroczenia z art. 124 § 1 k.w. Obwiniony mógł skorzystać z drogi procesu cywilnego, jeżeli jego sąsiedzi nie uwzględniliby dobrowolnie roszczeń o zmniejszenie wysokości drzew i krzewów powodujących zaciemnienie pomieszczeń w jego domu a zamiast tego samowolnie uszkodził rośliny na ich posesji.

Sąd I instancji zasadnie obciążył obwinionego kosztami opinii biegłych. Wydanie tych opinii służyło do wszechstronnego wyjaśnienia sprawy i spowodowane było stanowiskiem obwinionego, który kwestionował uszkodzenie drzew i krzewów a sam przedstawił do akt sprawy opinię prywatną wydaną przez dr inż. A. K. (k- 116). Zasądzenie kosztów opinii przez sąd I instancji znajduje prawne oparcie w treści art. 118 §1 pkt 1 k.p.w.

O kosztach postępowania odwoławczego sąd orzekł na podstawie art. 121 § 1 k.p.w. w zw. z art. 636 § 1 k.p.k. oraz na podstawie § 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 grudnia 2017r. w sprawie wysokości zryczałtowanych wydatków postępowania oraz wysokości opłaty sądowej od wniosku o wznowienie postępowania w sprawach o wykroczenia oraz art. 3 i art. 21 pkt 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych.