Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 maja 2021 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Dorota Załęska

Protokolant: st. sekr. sąd. Beata Krysiak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 maja 2021 roku w Sieradzu

odwołania T. F.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł.

z dnia 28.01.2021 r. Nr (...)

w sprawie T. F.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł.

o emeryturę

oddala odwołanie.

Sygn. akt IV U 167/21

UZASADNIENIE

Decyzją z 28.01.2021r. ( (...)), Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. na podstawie art. 114 ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS odmówił T. F. ponownego ustalenia prawa do emerytury.

Nie podzielając powyższej decyzji w/w złożył odwołanie wnosząc o zmianę decyzji i przyznanie prawa do emerytury z uwzględnieniem stażu w szczególnych warunkach. Podnosił, że od września 1973r., był uczniem Zasadniczej Szkoły (...) w Ł. i w ramach przyuczenia do zawodu wykonywał prace jako murarz – tynkarz na budowach obiektów przemysłowych realizowanych przez (...) w Ł.. Z tych względów okres nauki zawodu winien zostać zaliczony jako okres zatrudnienia na podstawie ustawy z 2.07.1958r. o nauce zawodu.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o odrzucenie odwołania.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

T. F., ur. (...)

W dniu 15.02.2019r., złożył w ZUS wniosek o przyznanie emerytury (wniosek/akta ZUS).

W informacji o okresach składkowych i nieskładkowych wnioskodawca podał, że w okresie od:

17.12.1974 - 7.09.1977 pracował w gospodarstwie rolnym rodziców,

8.09.1977 - 31.12.1991 pracował w (...) w Z.,

4.01.1992 - 15.04.1992, 10.08.1992 - 12.10.1993 pracował w (...),

13.10.1993 -15.02.2017 pracował w Szkole Podstawowej Nr (...) w Ł. (k. 4/akta ZUS).

Po rozpoznaniu wniosku ZUS uznał za udowodnione do 31.12.1998r. następujące okresy składkowe : 8.09.1977 - 2.08.1979, 1.09.1979 - 31.12.1991, 4.01.1992 - 15.04.1992, 17.04.1992 - 9.08.1992, 10.08.1992 - 12.10.1993, 13.10.1993 - 31.12.1998, łącznie 21 lat, 2 miesiące i 22 dni; Jako okres uzupełniający został uznany okres pracy w gospodarstwie rolnym rodziców po ukończeniu 16 roku życia od 17.12.1974 - 30.06.1977 w wymiarze 2 lat, 6 miesięcy i 15 dni; łączny staż ubezpieczeniowy na dzień 31.12.1998r. wyniósł 23 lata, 9 miesięcy i 7 dni.

Decyzją z 22.02.2019r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. odmówił T. F. prawa do emerytury z uwagi na niespełnienie przesłanki 25 – letniego stażu ubezpieczeniowego oraz 15 – letniego stażu w szczególnych warunkach (decyzja k. 14/akta ZUS).

Od powyższej decyzji pełnomocnik T. F. złożył odwołanie, wnosząc o jej zmianę i przyznanie prawa do emerytury. W odwołaniu zgłoszono wnioski o przesłuchanie świadków na okoliczność potwierdzenia pracy T. F. w warunkach szczególnych w przedsiębiorstwie (...). Wyrokiem z 15.05.2019r. w sprawie IV U 488/19, Sąd Okręgowy w Sieradzu oddalił odwołanie, bowiem na dzień 1 stycznia 1999r., ubezpieczony nie spełnił przesłanki 25 – letniego okresu składkowo – nieskładkowego i w konsekwencji zbędnym stało się badanie istnienia pozostałych przesłanek warunkujących przyznanie prawa do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach. Sąd Apelacyjny w Łodzi prawomocnym wyrokiem z 11.03.2020r. w sprawie III AUa 614/19 oddalił apelację wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego (akta IV U 488/19).

W dniu 21.01.2021r., w/w złożył ponowny wniosek o emeryturę (wniosek/akta ZUS).

Decyzją z 28.01.2021r. ( (...)), Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. na podstawie art. 114 ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS odmówił T. F. ponownego ustalenia prawa do emerytury (decyzja k. 6/akta ZUS).

W okresie od 1.09.1973 – 30.06.1975, T. F. był uczniem Zasadniczej Szkoły (...) dla pracujących (...) w Ł.. Nauka odbywała się codziennie oprócz niedziel, także w soboty. W pierwszym roku były 3 dni nauki i 3 dni praktyk. W drugim roku były 2 dni nauki i 4 dni praktyk. Praktyki odbywały się na budowach prowadzonych przez (...). Za praktyki było wynagrodzenie około 30zł., wypłacane przez szkołę. Wnioskodawca łączył naukę w w.w Szkole z pracą w gospodarstwie rolnym rodziców. Wnioskodawca podjął decyzję o nauce w ZSZ, ponieważ byli potrzebni wykwalifikowani pracownicy na budowach, a warunkiem zatrudnienia w (...) na stanowisku zgodnie z wykształceniem, było ukończenie szkoły. (...) nie kierował odwołującego do (...). Po ukończeniu szkoły, wnioskodawca zatrudnił się w (...), po czym zrezygnował z tej pracy, gdyż ojciec nie zgodził się na wyjazdy syna do różnych miejsc w kraju. Wnioskodawca dokładnie nie pamięta jak długo pracował w (...), chyba około 4 miesiące, ale nie ma na to żadnych dokumentów. Następnie odwołujący podjął się prac dorywczych u osób prywatnych, ale nie ma także dowodów potwierdzających fakt tego zatrudnienia (zeznania wnioskodawcy na nagraniu CD 00:22:04-00:26:53 k. 48, uwierzytelniona kserokopia arkusza ocen k. 29/akta sprawy; świadectwo ukończenia ZSZ/akta osobowe z okresu zatrudnienia w-cy w (...)).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie i w postępowaniu przed organem rentowym. Okoliczności dotyczące uczęszczania do ZSZ dla Pracujących (...), Sąd ustalił na podstawie arkusza ocen i świadectwa ukończenia w.w szkoły oraz zeznań wnioskodawcy, którym dał wiarę. W ocenie Sądu brak podstaw do uzupełnienia stażu ogólnego wnioskodawcy o okres nauki w Zasadniczej Szkole (...) dla pracujących (...) w Ł. od 1.09.1973 – 30.06.1975. Odwołujący podjął decyzję o nauce w w.w szkole dla pracujących, gdyż jej ukończenie gwarantowało zatrudnianie w przyszłym zakładzie pracy. Warunkiem zaliczenia okresu nauki w szkole przyzakładowej, jest zawarcie umowy miedzy pracodawcą i uczniem tej szkoły. W przypadku wnioskodawcy taka sytuacja nie zachodziła, bowiem rozpoczęcie nauki było podyktowane decyzją wnioskodawcy i rodziców, z uwagi na możliwość późniejszego podjęcia zatrudnienia w (...). W ocenie Sądu brak także podstaw do ewentualnego zaliczenia czterech miesięcy w (...), po ukończeniu szkoły, bowiem nie ma na żadnych dowodów, a ponadto odwołujący dokładnie nie pamiętał ile czasu pracował i na jakiej podstawie był zatrudniony.

S ąd Okręgowy zważył, co następuje:

Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do odrzucenia odwołania, o co wnosił organ rentowy, bowiem przedmiotem poprzedniego postepowania, które toczyło się w sprawie IV U 488/19, było co prawda prawo do emerytury, ale odwołujący dochodził w nim ustalenia stażu w szczególnych warunkach. Wyrokiem z 15.05.2019r. odwołanie T. F. zostało oddalone, bowiem odwołujący nie spełnił przesłanki ogólnego stażu w wymiarze 25 lat i zbędnym było badanie wówczas istnienia pozostałych przesłanek warunkujących przyznanie prawa do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach. W tymże postępowaniu wnioskodawca nie dowodził przesłanki stażu ogólnego i jego uzupełnienia o okres nauki w ZSZ.

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 6 ust. 2 pkt 3 ustawy, za okresy składkowe uważa się również przypadające przed dniem 15.11.1991r. okresy zatrudnienia młodocianych na obszarze Państwa Polskiego na warunkach określonych w przepisach obowiązujących przed dniem 1.01.1975r. Jako okresy zatrudnienia młodocianych podlegają uwzględnieniu okresy szkolenia zawodowego młodzieży odbywane w formie praktycznej nauki zawodu, przyuczania do wykonywania określonej pracy lub odbywania wstępnego stażu – wykonywanych na podstawie indywidualnych umów zawartych miedzy uczniem a pracodawcą. Elementem decydującym o uwzględnieniu nauki zawodu jest posiadanie statusu pracownika w czasie tej nauki, czyli nawiązanie indywidualnego stosunku pracy. Zasady zatrudniania młodocianych w celu nauki zawodu podlegały odrębnym regulacjom prawnym – dekretu z 2.08.1951r. o pracy i szkoleniu zawodowym młodocianych w zakładach pracy (Dz. U. Nr 41, poz. 311 ze zm.), następnie ustawy z 2.07.1958r. o nauce zawodu, przyuczeniu do określonej pracy i warunkach zatrudniania młodocianych w zakładach pracy oraz wstępnym stażu pracy (Dz. U. Nr 45, poz. 276 ze zm.) – które przewidywały zawieranie indywidualnych umów o naukę zawodu, o przyuczeniu do określonej pracy, wstępnego stażu pracy pomiędzy zakładem pracy, a młodocianym. W niniejszej sprawie taka sytuacja nie zachodzi.

Stosownie do art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1270 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. w dniu 1 stycznia 1999 r.) osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. Z treści §4 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 ze zm.) wynika, iż pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

- osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

- ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Ten „wymagany okres zatrudnienia” to okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia (§3 rozporządzenia), natomiast pracą w warunkach szczególnych jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach, wskazanych w załączniku do tegoż aktu (§1 i §2 rozporządzenia).

Nielegitymowanie się 25-letnim okresem składkowym i nieskładkowym, o którym mowa w art. 27 u.e.r.f.u.s., oznacza niespełnienie wszystkich warunków koniecznych do przyznania prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym (por. wyrok SA w Lublinie z 7.03.2018r. III AUa 739/17).

Postępowanie dowodowe wykazało brak podstaw do zaliczenia wnioskodawcy okresu nauki w latach 1973 – 1975 w ZSZ i uzupełnienia o ten okres wymaganego 25 letniego stażu ogólnego, będącego podstawową przesłanką do nabycia prawa do emerytury w szczególnych warunkach. Wobec niewykazania przez ubezpieczonego okresów składkowych i nieskładkowych w wymiarze 25 lat, kwestia spełnienia pozostałych warunków stała się bezprzedmiotowa, bowiem przesłanki nabycia prawa do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach muszą być spełnione łącznie.

Sąd Okręgowy w całości podziela zapatrywanie Sądu Najwyższego, zgodnie z którym istota decyzji organu rentowego polega na rozstrzygnięciu o prawie do konkretnego świadczenia (lub o jego wysokości) jako całości, a nie o poszczególnych elementach składających się na to prawo. Sąd stwierdzający spełnienie przez ubezpieczonego jednego lub więcej warunków powstania prawa do świadczenia, nie może ustalić tego w sentencji wyroku, przy jednoczesnym oddaleniu odwołania ubezpieczonego od niekorzystnej dla niego decyzji organu rentowego (por. wyrok SN z 15.12.2000r. II UKN 147/2000).

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 477 ¹⁴§1 k.p.c. orzeczono jak w sentencji.