Sygn. akt II Ko 62/21
0.1. Dnia 4 listopada 2021 r.
Sąd Okręgowy w Olsztynie, w II Wydziale Karnym w składzie:
Przewodniczący: Sędzia Agnieszka Śmiecińska
Protokolant: sekr. sąd. Izabela Ważyńska
w obecności Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Olsztynie Piotra Miszczaka
po rozpoznaniu w dniach 8 lipca, 24 września i 26 października 2021 r. sprawy:
T. B. (1) , syna A. i D. z domu K.
urodzonego (...) w I.
z jego wniosku
w przedmiocie odszkodowania za niesłuszne zatrzymanie
ORZEKA:
I. na podstawie art. 552 § 4 k.p.k. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy T. B. (1) kwotę 105.959,50 zł (sto pięć tysięcy dziewięćset pięćdziesiąt dziewięć złotych pięćdziesiąt groszy) tytułem odszkodowania za niewątpliwie niesłuszne zatrzymanie w sprawie Prokuratury Rejonowej Olsztyn-Północ w Olsztynie sygn. akt 1 Ds. 1725.2017 w okresie od dnia 12 kwietnia 2018 r. godz. 09.15 do dnia 13 kwietnia 2018 r., godz. 10.38;
II. w pozostałym zakresie wniosek o odszkodowanie oddala;
III. na podstawie art. 554 § 2 k.p.k. kosztami postępowania w sprawie obciąża Skarb Państwa.
UZASADNIENIE |
|||||
Formularz UWO |
Sygnatura akt |
II Ko 62/21 |
|||
1. WNIOSKODAWCA |
|||||
T. B. (1) |
|||||
2. ZWIĘZŁE PRZEDSTAWIENIE ZGŁOSZONEGO ŻĄDANIA |
|||||
1. |
Odszkodowanie (kwota główna) |
Odsetki |
|||
1. |
T. B. (1) złożył pierwotnie w dniu 28 marca 2019 r. wniosek o odszkodowanie lub zadośćuczynienie od Skarbu Państwa na jego rzecz kwoty 50.000 zł w związku z niewątpliwie niesłusznym zatrzymaniem go w dniu 12 kwietnia 2018 r., g. 09.15 w sprawie Prokuratury Rejonowej Olsztyn - Północ w Olsztynie sygn. akt PR 1 Ds. 1725/2017. Żądania wnioskodawcy w zakresie m. in. odszkodowania ewoluowały w toku procesu. Ostatecznie pismem z dnia 7 lipca 2021 r. wnioskodawca stwierdził, że domaga się odszkodowania w kwocie co najmniej 207.488,62 zł brutto. |
nie żądano |
|||
2. |
Zadośćuczynienie (kwota główna) |
Odsetki |
|||
1. |
|||||
3. |
Inne |
||||
1. |
3. Ustalenie faktów |
||||
3.1. Fakty uznane za udowodnione |
||||
Lp. |
Fakt |
Dowód |
Numer karty |
|
3.1.1. |
Przeciwko T. B. (1) toczyło się w Prokuraturze Rejonowej Olsztyn-Północ w Olsztynie postępowanie przygotowawcze w sprawie PR 1 Ds. 1725.2017. W toku przedmiotowego postępowania w dniu 11 kwietnia 2018 r. prokurator Prokuratury Rejonowej Olsztyn- Północ w Olsztynie wydał postanowienie o zatrzymaniu i przymusowym doprowadzeniu T. B. (1). T. B. (1) został zatrzymany przez umundurowanych funkcjonariuszy Policji w dniu 12 kwietnia 2018 r. o godz. 09.15 w siedzibie swojej k. a. przy ul. (...) w O.. K. ta mieściła się na III piętrze budynku biurowca, w którym swoje siedziby ma wiele innych firm i instytucji. Wnioskodawca został następnie przewieziony do siedziby Prokuratury Rejonowej Olsztyn - Północ w Olsztynie, gdzie przedstawiono mu postanowienie o zmianie zarzutów, a następnie przewieziony do WZLP w O. (...)i Szpitala (...) w O. w celu sprawdzenia stanu jego zdrowia. W dalszej kolejności wnioskodawca został doprowadzony do siedziby Sądu Rejonowego w Olsztynie na posiedzenie w przedmiocie rozpoznania wniosku prokuratora o zastosowanie tymczasowego aresztowania wnioskodawcy. Posiedzenie sądu zostało odroczone do dnia następnego. Wnioskodawca został osadzony w policyjnej izbie zatrzymań. Postanowieniem Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 13 kwietnia 2018 r., sygn. VII Kp 284/18 nie uwzględniono wniosku prokuratora o zastosowanie tymczasowego aresztowania i zastosowano wobec wnioskodawcy wolnościowe środki zapobiegawcze. Wnioskodawcę zwolniono w tym dniu o godz. 10.38. Postanowieniem z dnia 29 maja 2018 r. wydanym w sprawie VII Kp 345/18 Sąd Rejonowy w Olsztynie rozpoznając zażalenie T. B. (1) stwierdził legalność i jednocześnie bezzasadność zatrzymania wnioskodawcy w dniu 12 kwietnia 2018 r. |
postanowienie o wszczęciu śledztwa, postanowienie o zatrzymani u, protokół zatrzymania osoby, zaświadczenie lekarskie |
76, 77, 81, 112 |
|
protokół przesłuchania podejrzanego z dnia 12.04.2018 r. |
78-80 |
|||
protokół posiedzenia w przedmiocie zastosowania tymczasowego aresztowania |
555 |
|||
postanowienie Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 13 kwietnia 2018 r., VII Kp 284/18 |
82-85 |
|||
postanowienie Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 29 maja 2018 r., VII Kp 345/18 |
90-91 |
|||
informacja KMP w Olsztynie |
110 |
|||
3.1.2. |
Wnioskodawca T. B. (1) wykonywał i nadal wykonuje zawód a.. Z tego tytułu wnioskodawca osiągał następujące dochody: w 2016 r. - 205.271,55 zł w 2017 r. - 231.603,22 zł w 2018 r. - 245.474,60 zł w 2019 r. - 196.319,60 zł w 2020 r. - 232.137,25 zł. W czasie zatrzymania wnioskodawcy miał on zawarte umowy o obsługę prawną z Firmą (...) z siedzibą w J., (...) Sp. z o.o. z siedzibą w O. i (...) Sp. jawna z siedzibą w M.. |
zeznania roczne PIT za lata 2016-2018 |
99-106 |
|
zeznanie PIT-36L za 2019 r. |
221-227 |
|||
zeznanie roczne PIT za 2020 r. |
879 |
|||
3.1.3. |
Umowę obsługi prawnej z T. P. (1) właścicielem Firmy (...) zawarł w dniu 25 lipca 2014 r. Umowa przewidywała wynagrodzenie w kwocie 1000 zł miesięcznie + podatek VAT, a ponadto dodatkowe umowne wynagrodzenie w sprawach sądowych i w przypadku reprezentowania zleceniodawcy przed innymi podmiotami. Z tytułu wykonywania usług na rzecz Firmy (...) w okresie współpracy trwającej od 1 lipca 2014 r. do 31 grudnia 2018 r. (54 m-ce) wnioskodawca uzyskał kwotę 147.030 zł netto, 180.564 zł brutto. Z dniem 31 grudnia 2018 r. ww. umowa uległa rozwiązaniu na mocy porozumienia stron. Przyczyną rozwiązania umowy było powzięcie przez T. P. (1) informacji o zatrzymaniu T. B. i chęci aresztowania go. T. P. przez kilka miesięcy zastanawiał się nad możliwością dalszej współpracy, ale ostatecznie z końcem 2018 r. uznał, że z powodu zatrzymania T. B. nie chce z nim dalej współpracować. Następnie jednak widząc, że k. a. T. B. działa i ma klientów oraz po rozmowach z wnioskodawcą, który wyjaśnił mu przyczynę swojego zatrzymania, T. P. postanowił na nowo podjąć współpracę i w dniu 1 lipca 2020 r. zawarł z wnioskodawcą kolejną umowę obsługi prawnej z takim samym , jak poprzednio, wynagrodzeniem. |
umowa obsługi prawnej z 25.07.2014 r. |
802-804 |
|
umowa obsługi prawnej z 01.07.2020 r. |
806-808 |
|||
rozwiązanie umowy obsługi prawnej |
805 |
|||
zestawienie sprzedaży K. A. (...) T. B. dla Firmy (...) |
809-810 |
|||
zeznania wnioskodawcy |
830v-834 |
|||
zezn. T. P. |
564v-565v. |
|||
3.1.4. |
W dniu 1 marca 2017 r. T. B. zawarł umowę obsługi prawnej z (...) Sp. z o.o. w O. reprezentowaną przez Prezesa Zarządu A. M. (1). Umowa przewidywała wynagrodzenie w kwocie 1000 zł miesięcznie + podatek VAT oraz dodatkowe umowne wynagrodzenie w sprawach sądowych oraz za reprezentowanie Spółki przed innymi organami i podmiotami. Aneksem do ww. umowy z dnia 1 listopada 2017 r. ustalono miesięczne wynagrodzenie w wysokości 500 zł + VAT. Z tytułu wykonywania usług na rzecz Spółki (...) w okresie współpracy trwającej od 1 marca 2017 r. do 28 lutego 2019 r. (24 m-ce) wnioskodawca uzyskał kwotę 16.500 zł netto, 20.295 zł brutto. W dniu 31 stycznia 2019 r. A. M. wypowiedział ww. umowę obsługi prawnej z zachowaniem miesięcznego okresu wypowiedzenia, na koniec miesiąca kalendarzowego. Przyczyną zerwania współpracy z (...) T. B. przez A. M. były krążące w lokalnym środowisku informacje o "aresztowaniu" T. B. i jego problemach z prawem. Następnie A. M. poszukiwał innego prawnika, niemniej jednak po pewnym czasie doszedł do wniosku, że możliwe jest ponowne podjęcie współpracy z (...) T B., który też o taką współpracę aktywnie zabiegał. W efekcie w dniu 1 października 2019 r. strony zawarły kolejną umowę obsługi prawnej przewidującą stałe wynagrodzenie w kwocie 550 zł + VAT oraz dodatkowe umowne wynagrodzenie za poszczególne zlecane wnioskodawcy sprawy. |
umowa obsługi prawnej z 01.03.2017 r., aneks do umowy |
791-793, 794 |
|
umowa obsługi prawnej z 01.10.2019 r. |
797-799 |
|||
zestawienie sprzedaży K. A. (...) T. B. dla (...) Sp. z o.o. |
800 |
|||
wypowiedzenie z 31.01.2019 r. |
795-796 |
|||
zeznania wnioskodawcy |
830v-834 |
|||
zezn. A. M. |
565v.-566v., 869v.-871 |
|||
3.1.5. |
W dniu 1 stycznia 2012 r. została zawarta umowa obsługi prawnej pomiędzy (...) T. B. a Przedsiębiorstwem (...) Spółka Jawna w M. reprezentowaną przez wspólników J. P. (1) i I. P. (1). Umowa przewidywała wynagrodzenie w kwocie 500 zł miesięcznie + podatek VAT, a także dodatkowe umowne wynagrodzenie w sprawach sądowych oraz za reprezentowanie Spółki przed innymi organami i podmiotami. Umowa ta była zawarta na czas nieokreślony. Przewidywała możliwość jej wypowiedzenia przez każdą ze stron z zachowaniem jednomiesięcznego okresu wypowiedzenia, na koniec miesiąca kalendarzowego. Z tytułu wykonywania usług na rzecz Spółki (...) w okresie obowiązywania ww. umowy od 01.01.2012 r. do 30.09.2018 r. wnioskodawca uzyskał łączne wynagrodzenie w wysokości 281.539,85 zł netto, 346.294,02 zł brutto. W dniu 20 sierpnia 2018 r. I. P. (2) w imieniu Spółki (...) dokonała wypowiedzenia ww. umowy ze skutkiem na 30.09.2018 r. Przyczyną wypowiedzenia umowy były docierające do wspólników Spółki pogłoski o zatrzymaniu wnioskodawcy, a także zmiana jego zachowania polegająca na podenerwowaniu, rozkojarzeniu, co podważało zaufanie do niego i utrudniało współpracę. Po rozwiązaniu umowy Spółka (...) nawiązała współpracę z nowymi prawnikami jednakże nie podpisała z nimi umów o stałą obsługę prawną i zawiera z nimi umowy dotyczące prowadzenia poszczególnych spraw. |
umowa obsługi prawnej z 01.01.2012 r. |
819-821 |
|
zestawienie sprzedaży K. A. (...) T. B. dla (...) Spółka Jawna |
823-825 |
|||
wypowiedzenie z 20.08.2018 r. |
822 |
|||
zeznania wnioskodawcy |
830v-834 |
|||
zezn. I. P. |
834v.-837 |
|||
zezn. J. P. |
871-872 |
|||
3.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
||||
Lp. |
Fakt |
Dowód |
Numer karty |
|
3.2.1. |
Fakt poniesienia przez wnioskodawcę szkody w wysokości nie mniejszej niż 207.488,62 zł. |
zeznania wnioskodawcy |
830v.-831v. |
4. ocena DOWODów |
||||||
4.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||||||
Lp. faktu z pkt 3.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
||||
postanowienie o wszczęciu śledztwa, postanowienie o zatrzymaniu, protokół zatrzymania osoby, zaświadczenie lekarskie |
niekwestionowane dokumenty urzędowe oraz zaświadczenie lekarskie, którego autentyczność nie była kwestionowana i nie budzi wątpliwości |
|||||
postanowienie Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 13 kwietnia 2018 r., VII Kp 284/18 |
niekwestionowany dokument urzędowy |
|||||
postanowienie Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 29 maja 2018 r., VII Kp 345/18 |
niekwestionowany dokument urzędowy |
|||||
protokół posiedzenia w przedmiocie zastosowania tymczasowego aresztowania |
niekwestionowany dokument urzędowy |
|||||
protokół przesłuchania podejrzanego z dnia 12.04.2018 r. |
niekwestionowany dokument urzędowy |
|||||
informacja KMP w Olsztynie |
prawdziwość pochodzenia i treści pisma nie budzi wątpliwości |
|||||
zeznania roczne PIT za lata 2016-2018 |
prawdziwość zeznania nie budzi wątpliwości i nie była kwestionowana |
|||||
zeznanie PIT-36L za 2019 r. |
prawdziwość zeznania nie budzi wątpliwości i nie była kwestionowana |
|||||
zeznanie roczne PIT za 2020 r. |
prawdziwość zeznania nie budzi wątpliwości i nie była kwestionowana |
|||||
umowa obsługi prawnej z 25.07.2014 r. |
autentyczność i treść dokumentu nie budzi wątpliwości |
|||||
rozwiązanie umowy obsługi prawnej |
autentyczność i treść dokumentu nie budzi wątpliwości |
|||||
zestawienie sprzedaży K. A. (...) T. B. dla Firmy (...) |
prawdziwość zestawienia przedłożonego przez wnioskodawcę nie była kwestionowana, dane zawarte w zestawieniu odpowiadają treści łączącej strony umowy o obsługę prawną, zestawienie jest miarodajne dla określenia wysokości dochodów wnioskodawcy wynikających z umowy z Firmą (...) w określonym w zestawieniu okresie |
|||||
zeznania wnioskodawcy |
Sąd nie dopatrzył się żadnych powodów do kwestionowania zeznań wnioskodawcy tak w zakresie odnoszącym się do okoliczności jego zatrzymania jak i do okoliczności związanych z utratą kontrahentów. Zeznania wnioskodawcy znajdują potwierdzenie i są komplementarne z zeznaniami świadków i dowodami z dokumentów. Sąd nie podzielił jedynie twierdzeń wnioskodawcy co do wysokości poniesionej szkody. |
|||||
zezn. T. P. |
zeznania świadka zasługiwały na wiarę, są one logiczne i zbieżne z treścią przedłożonych do akt sprawy dokumentów; żadne okoliczności sprawy nie wskazują, aby świadek miał powody do składania zeznań niepolegajacych na prawdzie |
|||||
umowa obsługi prawnej z 01.07.2020 r. |
autentyczność i treść dokumentu nie budzi wątpliwości |
|||||
umowa obsługi prawnej z 01.03.2017 r., aneks do umowy |
autentyczność i treść dokumentu nie budzi wątpliwości |
|||||
umowa obsługi prawnej z 25.07.2014 r. |
autentyczność i treść dokumentu nie budzi wątpliwości |
|||||
wypowiedzenie z 31.01.2019 r. |
autentyczność i treść dokumentu nie budzi wątpliwości |
|||||
zestawienie sprzedaży K. A. (...) T. B. dla (...) Sp. z o.o. |
prawdziwość zestawienia przedłożonego przez wnioskodawcę nie była kwestionowana, dane zawarte w zestawieniu odpowiadają treści łączącej strony umowy o obsługę prawną, zestawienie jest miarodajne dla określenia wysokości dochodów wnioskodawcy wynikających z umowy z (...) Sp. z o.o. w określonym w zestawieniu okresie |
|||||
zeznania wnioskodawcy |
jak wyżej |
|||||
zezn. A. M. |
zeznania świadka zasługiwały na wiarę, są one logiczne i zbieżne z treścią przedłożonych do akt sprawy dokumentów; żadne okoliczności sprawy nie wskazują, aby świadek miał powody do składania zeznań niepolegajacych na prawdzie |
|||||
umowa obsługi prawnej z 01.01.2012 r. |
autentyczność i treść dokumentu nie budzi wątpliwości |
|||||
wypowiedzenie z 20.08.2018 r. |
autentyczność i treść dokumentu nie budzi wątpliwości |
|||||
zestawienie sprzedaży K. A. (...) T. B. dla (...) Spółka Jawna |
prawdziwość zestawienia przedłożonego przez wnioskodawcę nie była kwestionowana, dane zawarte w zestawieniu odpowiadają treści łączącej strony umowy o obsługę prawną, zestawienie jest miarodajne dla określenia wysokości dochodów wnioskodawcy wynikających z umowy z (...) Spółka Jawna w określonym w zestawieniu okresie |
|||||
zeznania wnioskodawcy |
jak wyżej |
|||||
zezn. I. P. |
zeznania świadka zasługiwały na wiarę, są one logiczne i zbieżne z treścią przedłożonych do akt sprawy dokumentów; żadne okoliczności sprawy nie wskazują, aby świadek miał powody do składania zeznań niepolegajacych na prawdzie |
|||||
zezn. J. P. |
zeznania świadka zasługiwały na wiarę, są one logiczne i zbieżne z treścią przedłożonych do akt sprawy dokumentów; żadne okoliczności sprawy nie wskazują, aby świadek miał powody do składania zeznań niepolegajacych na prawdzie |
|||||
4.2.
Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||||||
Lp. faktu z pkt 3.1 albo 3.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
||||
inne, nie wymienione powyżej dokumenty |
nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy |
|||||
5. PODSTAWA PRAWNA |
||||||
Odszkodowanie |
||||||
1. |
Kwota główna |
Odsetki |
||||
1. |
105.959,50 zł |
nie żądano |
||||
Zwięźle o powodach podstawy prawnej |
||||||
Zgodnie z art. 552 § 4 k.p.k. odszkodowanie przysługuje w wypadku niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania lub zatrzymania. W niniejszej sprawie mamy do czynienia z niewątpliwie niesłusznym zatrzymaniem wnioskodawcy T. B. (1) w okresie od 12 kwietnia 2018 r., g. 09.15 do 13 kwietnia 2018 r., g. 10.38. |
||||||
Zadośćuczynienie |
||||||
2. |
Kwota główna |
Odsetki |
||||
1. |
||||||
Zwięźle o powodach podstawy prawnej |
||||||
Inne |
||||||
3. |
1. |
|||||
Zwięźle o powodach podstawy prawnej |
||||||
6. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU W PRZEDMIOCIE ŻĄDANIA |
||||||
Zwięźle o powodach rozstrzygnięcia |
||||||
Odszkodowanie |
||||||
1. |
Kwota główna |
Odsetki |
||||
Na gruncie rozdziału 58 Kodeksu postępowania karnego przyjmuje się, że pojęcie szkody jest tożsame z pojęciem, które wypracowano w prawie cywilnym. Powszechnie przyjmuje się tzw. metodę dyferencyjną ustalania wysokości szkody materialnej, czyli ustalenie różnicy między stanem majątkowym obecnym, a stanem majątkowym, jaki by istniał, gdyby nie wystąpiło zdarzenie wywołujące szkodę. Zgodnie z art. 361 § 2 k.c. szkoda polega na stracie, którą poszkodowany poniósł oraz na utracie korzyści, które mógłby uzyskać, gdyby zdarzenia wywołującego szkodę nie było. W realiach przedmiotowej sprawy szkodę stanowią utracone korzyści wnioskodawcy wynikające z wykonywania umów o obsługę prawną na rzecz Firmy (...), (...) Sp. z o.o. w O. oraz (...) Spółka Jawna w M., które to umowy zostały rozwiązane wskutek zatrzymania wnioskodawcy. Wnioskodawca żądanie w zakresie odszkodowania określił ostatecznie na co najmniej 207.488,62 zł brutto. Wyliczenia ww. kwoty dokonał ustalając dla każdego z powyższych podmiotów gospodarczych kwotę średniego miesięcznego wynagrodzenia brutto za okres dotychczasowej współpracy, a następnie tak ustaloną kwotę mnożąc przez ilość miesięcy kiedy nie obowiązywały umowy o obsługę prawną zawarte z tymi podmiotami (k. 785-786). I tak w przypadku (...) Sp. z o.o. wnioskodawca wyliczył, że średnie miesięczne wynagrodzenie brutto w okresie obowiązywania umowy o obsługę prawną tego podmiotu zawartej przed jego zatrzymaniem (od 1 marca 2017 r. do 28 lutego 2019 r.) wynosiło 882 zł brutto, natomiast brak umowy obsługi prawnej i współpracy w okresie od marca do września 2019 r., czyli przez 7 miesięcy spowodował szkodę co najmniej w wysokości 6173,37 zł brutto. W przypadku Firmy (...) wnioskodawca wyliczył, że średnie miesięczne wynagrodzenie brutto w okresie obowiązywania umowy o obsługę prawną tego podmiotu zawartej przed jego zatrzymaniem (od 25 lipca 2014 r. do 31 grudnia 2018 r.) wynosiło 3349 zł brutto, natomiast brak umowy obsługi prawnej i współpracy w okresie od stycznia 2019 r. do czerwca 2020 r., czyli przez 18 miesięcy spowodował szkodę w wysokości co najmniej 60.265 zł brutto. W przypadku (...) Spółka Jawna wnioskodawca wyliczył, że średnie miesięczne wynagrodzenie brutto w okresie obowiązywania umowy o obsługę prawną tego podmiotu zawartej przed jego zatrzymaniem (od 1 stycznia 2012 r. do 30 września 2018 r.) wynosiło 4275 zł brutto, natomiast brak umowy obsługi prawnej i współpracy w okresie od października 2018 r. do lipca 2021 r., czyli przez okres 33 miesięcy spowodował szkodę w wysokości co najmniej 141.050 zł brutto. Zsumowanie tak określonych kwot daje, wg. wnioskodawcy, łączną kwotę szkody, jaką poniósł w związku z zatrzymaniem w wysokości co najmniej 207.488,62 zł brutto. Jednocześnie wnioskodawca wskazał na rozprawie, że tak ustalona kwota będzie rozszerzona o kwoty wynikające z kolejnych miesięcy trwania postępowania, w związku z brakiem umowy z firmą (...) Spółka Jawna. W ocenie Sądu, metoda ustalenia wysokości szkody zaproponowana przez wnioskodawcę może znaleźć w niniejszej sprawie zastosowanie, jednakże nie w odniesieniu do kwot brutto utraconego wynagrodzenia, a jeżeli chodzi o wynagrodzenie ze spółki (...) także nie w stosunku do całego okresu braku umowy z tym podmiotem, której wnioskodawca nie zawarł ponownie po jej rozwiązaniu. Wysokość należnego wnioskodawcy odszkodowania za utracone korzyści z wynagrodzeń z tytułu świadczenia usług prawnych na podstawie umów o obsługę prawną zawartych z ww. podmiotami gospodarczymi winna wyrażać się kwotą netto, gdyż taka właśnie kwota stanowi uszczerbek majątkowy wnioskodawcy wynikający z jego niesłusznego zatrzymania. Wnioskodawca nie ubiega się bowiem o zasądzenie mu niewypłaconego wynagrodzenia, lecz jego wniosek zmierza do uzyskania odszkodowania za niewątpliwie niesłuszne zatrzymanie. W takim przypadku pokrzywdzony niesłusznym zatrzymaniem żąda od Skarbu Państwa wyrównania rzeczywistej straty, jaką poniósł w związku ze zdarzeniem, za które odpowiedzialność ponosi Skarb Państwa na zasadzie ryzyka. Obowiązkiem Sądu było więc ustalenie, w jakiej wysokości należności przysługiwałyby wnioskodawcy, gdyby nie został niesłusznie zatrzymany, przy czym chodzi o to w jakiej wysokości należności te rzeczywiście (konkretnie) trafiłyby do wnioskodawcy zwiększając jego stan posiadania. Sąd w tym zakresie podzielił stanowisko zawarte w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 15 października 2020 r., II KK 16/20 (opubl. w LEX nr 3097169), iż "nie można uznać za utraconą korzyść całości przyszłego wynagrodzenia wnioskodawcy, skoro rzeczywista korzyść jest konsekwencją pomniejszenia wynagrodzenia brutto o obowiązkowe obciążenia wynikające z różnych tytułów." W przypadku wnioskodawcy otrzymywane przez niego wynagrodzenie było powiększone o kwotę podatku VAT należnego, który wnioskodawca obowiązany był odprowadzać do właściwego urzędu skarbowego. Tym samym rzeczywista poniesiona przez niego strata wyraża się kwotą wynagrodzenia netto, bez podatku VAT. W odniesieniu do (...) Sp. z o.o. Sąd ustalił, iż łączne wynagrodzenie wnioskodawcy netto za okres od 1 marca 2017 r. do 28 lutego 2019 r. wyniosło 16.500 zł (k. 800), co podzielone przez 24 miesiące współpracy daje średnie miesięczne wynagrodzenie w wysokości 687,50 zł netto. Kwota 687,50 zł pomnożona przez 7 miesięcy braku umowy wnioskodawcy z ww. spółką (od marca do września 2019 r.) daje kwotę 4812,50 zł. W odniesieniu do Firmy (...) Sąd ustalił, iż łączne wynagrodzenie wnioskodawcy netto za okres od 1 lipca 2014 r. do 31 grudnia 2018 r. wyniosło 147.030 zł (k. 810), co podzielone przez 54 miesiące współpracy daje średnie miesięczne wynagrodzenie w wysokości 2722,7(7) zł netto. Kwota 2722,7(7) zł pomnożona przez 18 miesięcy braku umowy wnioskodawcy z ww. podmiotem (od stycznia 2019 r. do końca czerwca 2020 r.) daje kwotę 40.010 zł (w zaokrągleniu). W odniesieniu natomiast do ustalenia wysokości należnego wnioskodawcy odszkodowania wynikłego z rozwiązania umowy zawartej z (...) Spółka Jawna w M. Sąd zauważa, że obowiązek odszkodowawczy wynikający z art. 552 § 4 k.p.k. nie rozciąga się w nieskończoność, na cały okres następujący po zakończeniu niesłusznego zatrzymania wnioskodawcy. Akceptując bowiem pogląd, że bezpośredniość szkody jako następstwa zatrzymania nie musi oznaczać ograniczenia szkody do skutków powstałych wprost w wyniku fizycznego pozbawienia wolności tylko w czasie jego trwania, nie sposób uznać, że majątkowe rozliczenia wnioskodawcy ze spółką (...) rozciągnięte w czasie aż do bliżej nieokreślonego punktu w przyszłości mogą być elementem pojęcia szkody jako skutku niesłusznego zatrzymania w rozumieniu art. 552 § 4 k.p.k., bowiem związek pomiędzy tymi zdarzeniami jest zbyt odległy, uzależniony od wielu hipotetycznych czynników, wręcz warunkowy i nie wykazuje powiązań kauzalnych. Należy mieć na uwadze, że umowa o obsługę prawną zawarta pomiędzy T. B. (1), a spółką (...) przewidywała możliwość jej wypowiedzenia przez każdą ze stron z zachowaniem jednomiesięcznego okresu wypowiedzenia. Ponadto z zeznań świadka I. P. (2) wynika, że przyczyną rozwiązania umowy z T. B. (1) był nie tylko fakt zatrzymania wnioskodawcy, ale także jego zmiany osobowościowe, wahania nastrojów, rozkojarzenie, nerwowość, które pojawiły się u wnioskodawcy jeszcze przed jego zatrzymaniem, a które już wcześniej utrudniały współpracę z nim. Wprawdzie świadek jednocześnie wskazała, iż gdyby nie zatrzymanie wnioskodawcy współpraca z nim trwałaby nadal, a nawet rozciągała by się na następne pokolenia, gdyby syn wnioskodawcy został w przyszłości adwokatem, jednak do tych twierdzeń świadka należy podejść z daleko posuniętą ostrożnością, zwłaszcza w sytuacji, gdy po zakończeniu współpracy z (...) T. B. w spółce przyjęto inny model obsługi prawnej polegający na zlecaniu różnym prawnikom poszczególnych spraw. Podkreślenia również wymaga, że prowadząc K. A., jak w każdej usługowej działalności gospodarczej, wnioskodawca musi liczyć się z możliwością odejścia dotychczasowych klientów i koniecznością pozyskiwania nowych. Utrata klienta powoduje z kolei, że wnioskodawca uzyskuje czas i możliwości zajęcia się sprawami innego klienta w miejsce utraconego. W przedmiotowej sprawie analiza wysokości rocznych dochodów wnioskodawcy uprawnia do przyjęcia, że o ile w roku 2019 dochody wnioskodawcy zauważalnie spadły, co zapewne pozostawało w związku z utratą wynagrodzeń otrzymywanych od podmiotów A., P. i (...), to jednak już w 2020 r. (mimo pandemii) dochody te wzrosły do poziomu z 2017 i 2018 r. W ocenie Sądu, oznacza to, że wnioskodawca tracąc definitywnie kontrahenta (...) zyskał tym samym "wolne moce" pozwalające mu pozyskać i obsługiwać nowych klientów, od których wynagrodzenie zrekompensowało mu straty wynikłe z braku umowy z firmą (...). Tym samy w odniesieniu do spółki (...) należało przyjąć jako okres wystąpienia szkody pozostającej w adekwatnym związku przyczynowym z zatrzymaniem wnioskodawcy okres 15 miesięcy, od rozwiązania umowy z dniem 30 września 2018 r. przez cały 2019 r., w którym - z powodu utraty tego m. in. kontrahenta - dochody wnioskodawcy spadły. Jak ustalono, łączne wynagrodzenie wnioskodawcy netto (bez podatku VAT) za wykonywanie usług dla (...) Spółka Jawna od 1 stycznia 2012 r. do 30 września 2018 r. wyniosło 281.539,85 zł (k. 823-825), co podzielone przez 81 miesięcy współpracy daje średnie miesięczne wynagrodzenie w wysokości 3475,80 zł netto. Kwota 3475,80 zł pomnożona przez określony, z przyczyn wskazanych powyżej, okres 15 miesięcy daje kwotę 52.137 zł. Zsumowanie kwot 4812,50 zł, 49.010 zł i 52.137 zł daje kwotę 105.959,50 zł należnego wnioskodawcy odszkodowania. |
nie żądano |
|||||
Zadośćuczynienie |
||||||
2. |
Kwota główna |
Odsetki |
||||
1. |
||||||
Inne |
||||||
3. |
1. |
|||||
7. Inne ROZSTRZYGNIĘCIA Zawarte w WYROKU |
||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|||||
II. |
Powyższe ustalenia co do odszkodowania obligowały Sąd do oddalenia wniosku w pozostałej części. Powody przyznania kwoty odszkodowania jak w pkt I wyroku są jednocześnie powodami . dla których wniosek w pozostałej części należało oddalić. |
8. KOszty procesu |
|
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
III. |
Zgodnie z art. 554 § 4 k.p.k. postępowanie wolne jest od kosztów sądowych. Obciążają one zatem Skarb Państwa. |
9. PODPIS |