Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Ubezpieczony W. B. (1) odwołał się od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. z dnia 02.09.2020r., którą to odmówiono mu prawa do zasiłku chorobowego za okres od 5.10.2018r. do 30.10.2018r. i od 8.04.2019r. do 23.06.2019r. oraz zobowiązano go do zwrotu nienależnie pobranego zasiłku chorobowego za te okresy w kwocie 11.046,24 zł wraz z odsetkami od dnia doręczenia decyzji do dnia zwrotu.

Wniósł o zmianę ww. decyzji w całości i przyznanie prawa do zasiłku chorobowego za ww. okresy.

Uzasadniając powyższe wskazał, że w okresie od 05.10.2018r. do 30.10.2018r. i od 08.04.2019r. do 23.06.2019r. miał podpisaną umowę z przedsiębiorstwem (...) Sp. z o.o., na podstawie której był zobowiązany do wykonywania czynności na rzecz firmy (...), jednakże w tamtym okresie czynności te dokonywała w jego imieniu – żona W. B. (2).

Zaznaczył nadto, że z uwagi na chorobę i niezdolność do świadczenia zlecenia, W. B. (2) brała w jego imieniu udział w szkoleniach kosmetycznych, warsztatach, pozyskiwaniu ambasadorów oraz składaniu zamówień za zgodą przedsiębiorstwa (...).

Argumentował, iż w związku z chorobą zaszły okoliczności uprawniające go do wskazania osoby trzeciej, która w jego imieniu wykonywała będzie zlecenie. Podał nadto, że zleceniodawca został o tym powiadomiony i wyraził na to zgodę. Zaznaczył, że umowa została wykonana, ale nie osobiście, lecz przez jego żonę. Wskazał również, że od dnia 5.10.2018 do 30.10.2018r. i od 8.04.2019r. do 23.06.2019r. nie wykonywał osobiście pracy zarobkowej, gdyż przebywał na zwolnieniu lekarskim, a zatem posiadał prawo do zasiłku chorobowego. Dodał, że umowa umożliwiała mu wskazanie osoby trzeciej, celem wykonywania zlecenia, i tak też uczynił.

Organ rentowy – Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. (ZUS), reprezentowany przez radcę prawnego, w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.

Uzasadniając prezentowane stanowisko organ rentowy wskazał, iż w okresie orzeczonej niezdolności do pracy W. B. (1) świadczył usługi na rzecz przedsiębiorstwa (...) polegające na organizacji i koordynacji przebiegu sprzedaży produktów A.. Argumentując podał, że W. B. (1) za wykonaną pracę zarobkową otrzymał wynagrodzenie, co wynika z przeprowadzonego przez organ rentowy postępowania wyjaśniającego.

Na mocy postanowienia z dnia 02.02.2021r. zawiadomiono zainteresowanego (...) Sp. z o.o. Sp.K. w B. o toczącym się postępowaniu ( k. 27 akt sprawy).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W. B. (1) pozostawał w zatrudnieniu w przedsiębiorstwie (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w okresie: od dnia 09.12.2016 do 08.12.2017r. oraz od 15.01.2018r. do 29.12.2018r. – na podstawie umowy zlecenie.

Na mocy umowy zlecenie W. B. (1) był skierowany do świadczenia usług na rzecz przedsiębiorstwa (...), polegających na organizacji i koordynacji przebiegu sprzedaży produktów A., w tym tworzeniu zespołu aktywnych konsultantek i liderów sprzedaży oraz szkoleniu wszystkich konsultantek oraz liderów sprzedaży w swoim zespole. W realizowaniu zadań związanych z wykonywaniem umowy Lidera Sprzedaży W. B. (1) był osobą niezależną, w szczególności sam określał czas i miejsce swojej działalności.

Bezsporne, a nadto: akta organu rentowego – zaświadczenie z dnia 06.05.2020r. – k. 10.

W. B. (1) został zatrudniony w przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. na podstawie umowy zlecenia od dnia 23.11.2018r. do 31.12. (...). Został skierowany do świadczenia usług polegających na organizacji i koordynacji przebiegu sprzedaży produktów A.. W realizowaniu zadań jest osobą niezależną, w szczególności sam określa czas i miejsce swojej działalności.

W dniu 19.03.2019r. wziął udział w jednym szkoleniu.

Dowód: akta organu rentowego – zaświadczenie o zatrudnieniu z dnia 06.05.2020r. – k. 14.

W. B. (1) był niezdolny do pracy z powodu choroby w okresie:

- 05.10.2018r. do 30.10.2018r.;

- 06.03.2019r. do 06.03.2019r.;

- 07.03.2019r. do 19.04.2019r.- z czego 7-8.03.2019r. – z powodu pobytu w szpitalu;

- 20.04.2019r. do 31.05.2019r.;

- 01.06.2019r. do 23.06.2019r.;

- 24.06.2019r. do 29.06.2019r.

Dowód: akta organu rentowego – wydruk z systemu (...) k. 18-21; k. 22.

Na mocy decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. z dnia 02.09.2020r. odmówiono W. B. (1) prawa do zasiłku chorobowego za okres od dnia 5.10.2018r. do 30.10.2018r., od 08.04.2019r. do 23.06.2019r. i zobowiązano go do zwrotu nienależnie pobranego zasiłku chorobowego za ten okres w kwocie 11.046,24 zł wraz z odsetkami od dnia doręczenia decyzji do dnia zwrotu kwoty nienależnie pobranego świadczenia.

Uzasadniając powyższe wskazano, że z podjętych ustaleń wynika, iż w okresach orzeczonej niezdolności do pracy od 5.10.2018 do 30.10.2018r. i od 07.03.2019r. do 23.06.2019r. - wykonywał on pracę zarobkową.

Dowód: akta organu rentowego – Decyzja (...) Oddziału w S. z dnia 02.09.2020r., nr (...) – k. 1.

W okresie od 5.10.2018r. do 30.10.2018r., oraz od 08.04.2019r. do 23.06.2019r., W. B. (1) nie świadczył pracy na rzecz przedsiębiorstwa (...).

W szkoleniach oraz warsztatach w tym okresie uczestniczyła jego żona - W. B. (2). Certyfikaty z tych szkoleń były na nią wystawiane. Wykonywała ona wszelkie czynności za W. B. (1), które powinien on wykonać na rzecz przedsiębiorstwa (...), tj. w szczególności: zajmowała się składaniem zamówień, rekrutacją konsultantek, ambasadorek, liderów sprzedaży. Przedsiębiorstwo (...) zostało o tym powiadomione przez W. B. (2) telefonicznie i wyraziło zgodę na taką sytuację.

Wynagrodzenie za wykonaną pracę otrzymywała W. B. (2) na własny, odrębny rachunek bankowy.

Kiedy W. B. (2) prowadziła warsztaty, wówczas wystawiała certyfikaty i osobiście je podpisywała swoim nazwiskiem. Sporządzała też listy obecności ze szkoleń, które następnie wysyłała do I. D., która z kolei przesyłała je do siedziby w W..

W dniu 09.10.2018r. W. B. (2), wraz z J. Z. oraz I. D., była na szkoleniu w M.. Nie był wówczas obecny W. B. (1).

Dowód: treść zeznań W. B. (1) – k. 24v. akt sprawy; treść zeznań świadka W. B. (2) – k. 25; treść zeznań świadka J. Z. – k. 25v, dokumentacja zdjęciowa – k.8.

W okresie od 5.10.2018r. do 30.10.2018r. oraz od 08.04.2019r. do 23.06.2019r., W. B. (1) nie uczestniczył w szkoleniach z ramienia przedsiębiorstwa (...). Jego wszelkie obowiązki w tym okresie przejęła W. B. (2).

Dowód: treść zeznań świadka J. Z. – k. 25v.

W ww. okresie niezdolności do pracy W. B. (1) nie otrzymał od przedsiębiorstwa (...) przelewu bankowego tytułem wynagrodzenia.

Dowód: treść zeznań W. B. (1) – k. 26v.

W dniu 17.05.2019r. W. B. (2) otrzymała od przedsiębiorstwa (...) Sp. z o.o. przelewem bankowym wynagrodzenie za czerwiec 2019r, natomiast w dniu 29.04.2019r. – wynagrodzenie za miesiąc maj 2019r. – na własny rachunek bankowy.

Dowód: potwierdzenie przelewu bankowego – k. 38-39 akt sprawy.

O niezdolności do pracy W. B. (1) zawiadomiona została I. D., tj. okręgowy manager sprzedaży w przedsiębiorstwie (...).

W ww. okresie niezdolności do pracy W. B. (1), I. D. współpracowała z jego żoną – W. B. (2), która posługuje się tym samym służbowym numerem personalnym ze swym mężem.

Praktyka stosowana w przedsiębiorstwie (...) przewiduje naturalną możliwość zastępowania małżonka w czasie ewentualnej niezdolności do pracy. Tak też było w przypadku W. B. (1) w spornym okresie (zastępowała go żona). Powyższych zastępstw dokonuje się na podstawie umowy ustnej, nie jest to nigdzie odnotowywane w rejestrach Spółki.

W okresie ww. niezdolności do pracy W. B. (1) nie świadczył pracy na rzecz przedsiębiorstwa (...), a zatem również nie składał przełożonej-I. D. okresowych raportów z wykonywanych działań oraz ich efektów.

Dowód: treść zeznań świadka I. D. – k. 26-26v.

(...) Sp. z o.o. z siedzibą w B. wypłacił ubezpieczonemu zasiłek chorobowy za okres: 5.10.2018-30.10.2018r. oraz 8.04.2019-23.06.2019r.

Bezsporne.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego W. B. (1) od powyżej wskazanej decyzji organu rentowego jest słuszne i zasadne, stąd zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. 2010, nr 77, poz. 512) - zwanej dalej Ustawą - zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego.

Zasiłek chorobowy jest świadczeniem z ubezpieczenia społecznego, zastępującym pracownikowi wynagrodzenie, które utracił wskutek czasowej, spowodowanej chorobą, niezdolności do świadczenia pracy umówionej. Sytuacją chronioną zasiłkiem jest więc czasowa (przejściowa) niemożność świadczenia pracy będąca skutkiem choroby.

Organ rentowy, na mocy decyzji z dnia 28.03.2019r. odmówił W. B. (1) prawa do zasiłku chorobowego za okres od 5.10.2018r. do 30.10.2018r., od 08.04.2019r. do 23.06.2019r. i zobowiązał ubezpieczonego do zwrotu nienależnie pobranego zasiłku chorobowego za ten okres w kwocie 11.046,24 zł wraz z odsetkami od dnia doręczenia decyzji do dnia zwrotu kwoty nienależnie pobranego świadczenia. Powyższą decyzję organ rentowy uzasadniał faktem, że z dokonanych ustaleń wynika, iż w okresach orzeczonej niezdolności do pracy - od 5.10.2018 do 30.10.2018r. i od 07.03.2019r. do 23.06.2019r. W. B. (1) wykonywał pracę zarobkową (vide : akta organu rentowego – Decyzja (...) Oddziału w S. z dnia 02.09.2020r. – k. 1).

Zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2005 r., Nr 31, poz. 267, z późn. zm.), ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie lekarskie w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres zwolnienia.

Jak stanowi przepis art. 84 ust. 1 i 2 ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych osoba, która pobrała nienależne świadczenie z ubezpieczeń społecznych , jest obowiązana do jego zwrotu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego.

Za kwoty nienależnie pobranych świadczeń uważa się:

1)świadczenia wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie prawa do świadczeń albo wstrzymanie ich wypłaty w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca świadczenie była pouczona o braku prawa do ich pobierania;

2)świadczenia przyznane lub wypłacone na podstawie nieprawdziwych zeznań lub fałszywych dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzania w błąd organu wypłacającego świadczenia przez osobę pobierającą świadczenia.

Z powyższych przepisów wynika, że jeżeli świadczenie było wypłacone bez podstawy prawnej, a pobierający świadczenie był odpowiednio pouczony, to świadczenie jest nienależne i podlega zwrotowi.

Organ rentowy przywoływał bowiem przesłankę wykonywania pracy przez ubezpieczonego w trakcie orzeczonej niezdolności do pracy w okresach: 5.10.2018 do 30.10.2018r. i 7.03.2019 do 23.06.2019r. ZUS odmówił ubezpieczonemu prawa do zasiłku chorobowego za okres wskazany w decyzji, jednocześnie zobowiązując do zwrotu tego świadczenia wraz z odsetkami jako niesłusznie pobranego – z tej przyczyny, że – jak ustalił ZUS – ubezpieczony w trakcie orzeczonej niezdolności do pracy wykonywał pracę zarobkową, a tym samym wykorzystywał zasiłek chorobowy niezgodnie z przeznaczeniem.

Niekwestionowaną w sprawie okolicznością pozostaje fakt, iż płatnik składek (...) Sp. z o.o. z siedzibą w B. wypłacił ubezpieczonemu zasiłek chorobowy za okres: 5.10.2018-30.10.2018r. (z funduszu wypadkowego) oraz 8.04.2019-23.06.2019r. (z funduszu chorobowego).

Nadto, poza sporem pozostaje również okoliczność, iż ubezpieczony W. B. (1) był niezdolny do pracy z powodu choroby w okresie: 05.10.2018r. do 30.10.2018r.; 06.03.2019r. do 06.03.2019r.; 07.03.2019r. do 19.04.2019r.- z czego 7-8.03.2019r. – z powodu pobytu w szpitalu; a następnie od 20.04.2019r. do 31.05.2019r.; oraz od 01.06.2019r. do 23.06.2019r. i od dnia 24.06.2019r. do 29.06.2019r. (vide: akta organu rentowego – wydruk z systemu (...) k. 18-21; k. 22).

W świetle artykułowanych przez organ rentowy okoliczności, wskazujących, że w ww. okresie ubezpieczony wykonywał pracę zarobkową, m.in. brał udział w szkoleniach kosmetycznych, świadczył usługi na rzecz przedsiębiorstwa (...), zamianował ambasadorów/konsultantów, Sąd zmierzając do wnikliwego rozpoznania istotnych dla sprawy kwestii, przeprowadził dowód z zeznań świadków.

I tak, świadkowie wprost potwierdzili większość okoliczności podnoszonych przez ubezpieczonego w treści odwołania, ale też w trakcie przesłuchania w charakterze strony. Otóż, jak wynika z przeprowadzonego postępowania dowodowego, o niezdolności do pracy W. B. (1) zawiadomiona została przełożona - I. D., tj. okręgowy manager sprzedaży w przedsiębiorstwie (...). W ww. okresie niezdolności do pracy W. B. (1), I. D. współpracowała z jego żoną – W. B. (2), która posługuje się tym samym służbowym numerem personalnym ze swym mężem. Co istotne, z treści zeznań świadka I. D. (k. 26-26v.) wynika, że praktyka stosowana w przedsiębiorstwie (...) przewiduje naturalną możliwość zastępowania małżonka w czasie ewentualnej niezdolności do pracy. Tak też było w przypadku W. B. (1) w spornym okresie (kiedy to właśnie zastępowała go żona). Z treści zeznań ww. świadka wynika nadto, że powyższe zastępstwa dokonywane są każdorazowo na podstawie umowy ustnej, nie jest to nigdzie odnotowywane w systemach wewnętrznych przedsiębiorstwa.

Z relacji przesłuchanych świadków wynika jednoznacznie, że w okresie ww. niezdolności ubezpieczonego do pracy, w szkoleniach oraz warsztatach zastępczo za niego uczestniczyła żona ubezpieczonego - W. B. (2). Na nią zatem wystawiane były certyfikaty z tych szkoleń. Co istotne, materiał dowodowy pozwolił na ustalenie, że w tymże okresie wykonywała ona wszelkie czynności za W. B. (1), które powinien on wykonać na rzecz przedsiębiorstwa (...) – w szczególności: zajmowała się składaniem zamówień, rekrutacją konsultantek, ambasadorek, liderów sprzedaży. Przedsiębiorstwo (...) zostało o tym powiadomione przez żonę ubezpieczonego - W. B. (2) telefonicznie i wyraziło zgodę na taką sytuację, bowiem -jak wskazano powyżej – sytuacja taka była akceptowalna. W związku z powyższymi okolicznościami, wynagrodzenie za wykonaną pracę otrzymywała W. B. (2) na własny, odrębny rachunek bankowy. Ubezpieczony i jego żona posiadają bowiem odrębne rachunki bankowe.

Nadto, W. B. (2) zeznając podkreśliła, że prowadziła zastępczo warsztaty i wówczas wystawiała certyfikaty, osobiście je podpisywała swoim nazwiskiem. Sporządzała też listy obecności ze szkoleń, które następnie wysyłała do I. D., a ta - przesyłała je do siedziby w W..

Materiał dowodowy pozwolił również na ustalenie, że wbrew twierdzeniom organu rentowego, w dniu 09.10.2018r. W. B. (2), wraz z J. Z. oraz I. D., była na szkoleniu w M.. W. B. (1) nie był tam obecny.

Powyższe okoliczności wprost odnajdują swe potwierdzenie w treści zeznań W. B. (1) (przesłuchany w charakterze strony) – k. 24v. akt sprawy; treści zeznań świadka W. B. (2) – k. 25; treści zeznań świadka J. Z. – k. 25v., a dodatkowo w dokumentacji zdjęciowej ze szkoleń.

Zauważyć należy, że świadek J. Z. stanowczo zaprzeczyła, aby w okresie od 5.10.2018r. do 30.10.2018r. oraz od 08.04.2019r. do 23.06.2019r., W. B. (1) uczestniczył w szkoleniach z ramienia przedsiębiorstwa (...). Świadek potwierdziła również, że jego obowiązki przejęła w tym czasie W. B. (2) (vide: treść zeznań świadka J. Z. – k. 25v.).

Z powyższymi zeznaniami zestawić należy również ustaloną okoliczność, iż w ww. okresie niezdolności do pracy, W. B. (1) nie otrzymał od przedsiębiorstwa (...) przelewu bankowego tytułem wynagrodzenia (vide: treść zeznań W. B. (1) – k. 26v.). Nie bez znaczenia jest przy tym fakt, że w dniu 17.05.2019r. W. B. (2) otrzymała od przedsiębiorstwa (...) Sp. z o.o. przelewem bankowym wynagrodzenie za czerwiec 2019r, natomiast w dniu 29.04.2019r. – wynagrodzenie za miesiąc maj 2019r. (vide: potwierdzenie przelewu bankowego – k. 38-39 akt sprawy). Mieć na względzie również potrzeba, że ubezpieczony w okresie wskazanego powyżej okresu niezdolności do pracy, nie składał przełożonej I. D. okresowych raportów z wykonywanych działań oraz ich efektów. Okoliczność tę potwierdziła świadek I. D. – przełożona ubezpieczonego.

Do okoliczności wynikających z ww. treści zeznań przesłuchanych w sprawie świadków w żaden sposób nie odniósł się organ rentowy.

W ocenie Sądu, pewną trudność w ustaleniach prowadzonych przez organ rentowy mogła stanowić okoliczność, iż żona ubezpieczonego wykonując pracę na rzecz przedsiębiorstwa (...) posługuje się tym samym numerem personalnym, jak ubezpieczony (mają wspólny numer). To zaś nie daje możliwości szybkiego ustalenia dokumentacyjnego faktycznych czynności dokonywanych przez konkretnego małżonka B.. Stąd, w ocenie Sądu, pojawiły się istotne wątpliwości powzięte przez organ rentowy w oparciu o dokumenty otrzymane z przedsiębiorstwa (...). Z tych zatem przyczyn, Sąd orzekający w niniejszej sprawie, uznał niezbędnym przeprowadzenie wnikliwego postępowania dowodowego – również w oparciu o treść zeznań powołanych świadków.

Zeznania wszystkich przesłuchanych świadków oraz ubezpieczonego przesłuchanego w charakterze strony, Sąd uznał jako jasne, konkretne, spójne, wzajemnie ze sobą korelujące i szczere. Z tych przyczyn przyznano im walor wiarygodności. Stały się zatem podstawą uczynionych w sprawie ustaleń faktycznych.

Nadto, Sąd dokonał ustaleń faktycznych również w oparciu o dowody z dokumentów złożonych do akt głównych sprawy (w szczególności były to akta organu rentowego). Dokumenty te zostały sporządzone w przewidzianej przepisami formie przez osoby do tego umocowane. Nie były też kwestionowane przez strony.

Konstatując, przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, że w okresie od 5.10.2018r. do 30.10.2018r., oraz od 08.04.2019r. do 23.06.2019r., W. B. (1) nie świadczył pracy zarobkowej na rzecz przedsiębiorstwa (...).

Zważywszy na przeprowadzenie w niniejszej sprawie postępowania dowodowego w całości, Sąd na podstawie art. 15 zzs ² ustawy z dnia 14 maja 2020r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku
z rozprzestrzenianiem się wirusa (...) 2 (Dz.U. 785.2020), poinformował strony, że zamknie rozprawę i wyda orzeczenie kończące na posiedzeniu niejawnym. Nadto, Sąd zakreślił stronom termin 7 dni, w którym mogły zająć ostateczne stanowiska w sprawie na piśmie.

Z uwagi na powyższe ustalenia oraz rozważania, Sąd uwzględnił odwołanie ubezpieczonego na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., tj. zmienił w całości zaskarżoną decyzję i przyznał ubezpieczonemu prawo do zasiłku chorobowego za okresy 5.10.2018r. do 30.10.2018r. i od 8.04.2019r. do 23.06.2019r., o czym orzekł w punkcie pierwszym części dyspozytywnej wyroku.

Nadto, Sąd ustalił, że ubezpieczony nie ma obowiązku zwrotu zasiłku chorobowego za ww. okresy w kwocie 11.046,24 zł wraz z odsetkami, o czym orzekł w punkcie drugim części dyspozytywnej wyroku.

Sąd orzekł o kosztach postępowania na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania. Wysokość kosztów zastępstwa procesowego, w kwocie 180 zł Sąd ustalił na podstawie § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. 2015.1804), w brzmieniu obowiązującym w dacie wniesienia odwołania. Tym samym, Sąd zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na rzecz ubezpieczonego W. B. (1) kwotę 180 zł, tytułem zwrotu kosztów procesu, o czym orzekł w punkcie trzecim części dyspozytywnej wyroku.