Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 marca 2022 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

po rozpoznaniu 28 marca 2022 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z odwołania (...) Sp. z o.o. w R.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o wymierzenie kary pieniężnej

na skutek odwołania (...) Sp. z o.o. w R. od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z 15 stycznia 2020 r. Nr (...) (...)

1.  oddala odwołanie;

2.  zasądza od (...) Sp. z o.o. w R. na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia złotych) z tytułu zwrotu kosztów procesu.

SSO Andrzej Turliński

XVII AmE 318/20

UZASADNIENIE

Decyzją z 15 stycznia 2020 r., nr (...). (...) (...) Prezes Urzędu Regulacji Energetyki na podstawie art. 168 pkt 11a, art. 169 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz.U. z 2018 r., poz. 2389, z późn. zm. - dalej: „ustawa oze”) w związku z art. 170 ust. 4 pkt 1 i 70 pkt 2 ustawy oze oraz w zw. z art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2018 r., poz. 2096, z późn. zm. – dalej: „kpa”) i art. 90 ust. 1 ustawy oze po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej przedsiębiorcy (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w O.,

1.  stwierdził, że przedsiębiorca (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w O., nie wywiązał się z obowiązku wynikającego z art. 70 pkt 2 ustawy oze, tj. obowiązku przedstawienia dokumentów lub informacji mających znaczenie dla oceny wykonania obowiązków, o których mowa w art. 52-55 ustawy oze, poprzez nieudzielenie żądanej odpowiedzi na pismo Prezesa URE z dnia 5 marca 2018 r., znak: (...) (...), które zawierało żądanie przedstawienia informacji o dokonanej w okresie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia 31 grudnia 2016 r. sprzedaży energii elektrycznej oraz realizacji obowiązków, o których mowa w art. 52 ust. 1 ustawy oze w zakresie uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectw pochodzenia lub świadectw pochodzenia biogazu rolniczego, względnie uiszczenia stosownych opłat zastępczych,

2.  za niewywiązanie się z obowiązku opisanego w pkt 1 wymierzył przedsiębiorcy (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w O., karę pieniężną w kwocie 10.000 zł. (decyzja, k. 6-8v)

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w O. wniosła odwołanie od decyzji, zaskarżając ją w całości. Powód wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania. Ewentualnie w przypadku nieuwzględnienia wniosku o uchylenie decyzji, powód wniósł o odstąpienie od wymierzenia kary pieniężnej w wysokości 10 000 zł. Zaskarżonej decyzji powód zarzucił:

1.  naruszenie prawa materialnego, tj. art. 70 pkt 2 ustawy oze poprzez jego błędną wykładnię i uznanie, że powód miał obowiązek przedstawienia informacji żądanych przez Prezesa URE w piśmie z dnia 5 marca2018 r. w sytuacji gdy nie dotyczyły one działalności prowadzonej przez firmę powoda, a co za tym idzie nie mogły mieć znaczenia dla oceny wykonania obowiązków przez powoda, o których mowa w cyt. art. ustawy;

2.  naruszenie prawa materialnego, tj. art. 168 pkt 11a poprzez jego zastosowanie w sytuacji gdy w okresie kiedy Prezes URE zwrócił się o udzielenie tych informacji do przedsiębiorcy (pismo z dnia 5 marca 2018 r.) nie obowiązywał jeszcze przepis art. 168 pkt 11a dotyczący możliwości wymierzenia ww. sankcji. Przepis ten został dodany nowelizacją z dnia 14 lipca 2018 r., a zatem brak spełnienia obowiązku przed tą datą nie mógł skutkować zastosowaniem sankcji karnej;

3.  naruszenie prawa procesowego, które miało wpływ na wynik sprawy, poprzez nie zapewnienie powodowi czynnego udziału w sprawie oraz zapoznania się i ustosunkowania do zgromadzonego w sprawie materiału.

(odwołanie, k. 9-11)

Pozywany Prezes URE w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

(odpowiedź na odwołanie, k. 38-46v)

Sąd ustalił co następuje:

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w O. jest wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem (...). Przedmiotem działalności spółki jest m. in. wytwarzanie, przesyłanie i dystrybucja energii elektrycznej, handel energią elektryczną, wykonywanie instalacji elektrycznych. między innymi w zakresie wytwarzania energii elektrycznej. Powód posiada koncesję na wytwarzanie energii elektrycznej w instalacji odnawialnego źródła energii, udzieloną przez Prezesa URE decyzją nr (...). (odpis aktualny z KRS powoda, k. 12-17, okoliczności bezsporne).

Pismem z 5 marca 2018 r. Prezes URE na podstawie art. 70 ustawy oze wezwał przedsiębiorcę do przedstawienia w ciągu 21 dni od daty otrzymania wezwania informacji dotyczącej dokonanej w okresie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia 31 grudnia 2016 r. sprzedaży energii elektrycznej oraz realizacji obowiązków w zakresie uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectw pochodzenia lub świadectw pochodzenia biogazu rolniczego, względnie uiszczenia stosownych opłat zastępczych (wezwanie z 5 marca 2018 r., k. 1-3v akt adm.)

Przedmiotowe wezwanie było dwukrotnie doręczane na adres siedziby powoda (ul. (...), (...)-(...) O.) i zostało odebrane w dniach 21 maja 2018 r. oraz 14 stycznia 2019 r. Powód nie przedstawił żądanych informacji w terminie. (zwrotne potwierdzenie odbioru, k. 9 i 10 akt adm., okoliczności bezsporne)

Pismem z 17 maja 2019 r., Prezes URE zawiadomił przedsiębiorcę o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej w związku z ujawnieniem nieprawidłowości polegającej na nieprzedstawieniu informacji, o których mowa w art. 70 pkt 2 ustawy oze poprzez nieudzielenie żądanej odpowiedzi na pismo Prezesa URE z 5 marca 2018 r., znak: (...) (...), które zawierało żądanie przedstawienia informacji o dokonanej w okresie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia 31 grudnia 2016 r. sprzedaży energii elektrycznej oraz realizacji obowiązków, o których mowa w art. 52 ust. 1 ustawy oze w zakresie uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectw pochodzenia lub świadectw pochodzenia biogazu rolniczego, względnie uiszczenia stosownych opłat zastępczych, (zawiadomienie o wszczęciu postępowania z 17 maja 2019 r., znak (...) (...), k. 11-12v akt adm.)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o powołane wyżej dowody z dokumentów, które nie były kwestionowane przez żadną ze stron, a Sąd także nie znalazł podstaw by odmówić im wiarygodności.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie powoda nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż decyzja jest prawidłowa i znajduje oparcie w przepisach prawa.

Podstawę do nałożenia na powoda kary pieniężnej stanowił przepis art. 168 pkt 11a ustawy oze, w myśl którego karze pieniężnej podlega ten, kto odmawia wglądu lub nie przedstawia Prezesowi URE dokumentów lub informacji, o których mowa w art. 70 pkt 1 lub 2.

Zgodnie z art. 70 pkt 2 ustawy oze Prezes URE ma prawo żądania przedstawienia dokumentów lub informacji mających znaczenie dla oceny wykonania obowiązków, o których mowa m. in. w art. 52-55 z zachowaniem przepisów o ochronie informacji niejawnych i innych informacji prawnie chronionych.

W myśl art. 52 ust. 1 ustawy oze przedsiębiorstwo energetyczne, odbiorca końcowy, odbiorca przemysłowy oraz towarowy dom maklerski lub dom maklerski, o których mowa w ust. 2, są obowiązane:

1) uzyskać i przedstawić do umorzenia Prezesowi URE świadectwo pochodzenia lub świadectwo pochodzenia biogazu rolniczego wydane:

a) odpowiednio dla energii elektrycznej lub biogazu rolniczego, wytworzonych w instalacjach odnawialnego źródła energii znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zlokalizowanych w wyłącznej strefie ekonomicznej lub

b) na podstawie ustawy - Prawo energetyczne lub

2) uiścić opłatę zastępczą w terminie określonym w art. 68 ust. 2 obliczoną w sposób określony w art. 56.

Stosownie do art 170 ust 4 pkt 1 ustawy oze wysokość kary za nie przedstawienie Prezesowi URE dokumentów lub informacji, o których mowa w art. 70 pkt 2 wynosi 10.000 zł.

W sprawie niniejszej powód kwestionował fakt doręczenia mu wezwania Prezesa URE z 5 marca 2018 r., co zdaniem powoda uniemożliwia zastosowanie względem niego art. 168 pkt 11a ustawy oze. Ponadto powód powoływał się na brak dokonania formalnie sprzedaży energii elektrycznej w momencie otrzymania wezwania Prezesa URE do przedstawienia przedmiotowych informacji oraz brak jasnych wskazówek w jaki sposób odpowiedzieć na wezwanie Prezesa.

Odnosząc się do zarzutów odwołania należy w pierwszej kolejności wskazać, że nałożona na przedsiębiorcę kara jest typową karą administracyjną, której zastosowanie jest możliwe w razie zaistnienia stanu niezgodnego z prawem, a odpowiedzialność administracyjna z jaką mamy tu do czynienia opiera się na zasadzie odpowiedzialności obiektywnej (wyroki TK z: 18 kwietnia 2000 r., sygn. K 23/99, OTK ZU nr 3/2000, poz. 89; 24 stycznia 2006 r., sygn. SK 52/04, OTK ZU nr 1/A/2006, poz. 6; 15 stycznia 2007 r., sygn. P 19/06, OTK ZU nr 1/A/2007, poz. 2; 31 marca 2008 r., sygn. SK 75/06, OTK ZU nr 147 2/A/2008, poz. 30; 5 maja 2009 r., sygn. P 64/07, OTK ZU nr 5/A/2009, poz. 64; 14 października 2009 r., sygn. Kp 4/09, OTK ZU nr 9/A/2009, poz. 134). Charakterystyczne dla tego typu odpowiedzialności jest jej „oderwanie od konieczności stwierdzania winy i innych okoliczności sprawy, wystarczy jedynie ustalenie samego faktu naruszenia prawa lub wymogów decyzji administracyjnej” (TK sygn. P 64/07).

Odpowiedzialność obiektywna wiąże więc powstanie odpowiedzialności wyłącznie z zaistnieniem zdarzenia, które kwalifikowane jest przez ustawę jako naruszenie obowiązujących norm prawnych. Przypisanie odpowiedzialności sprowadza się zatem do ustalenia, czy określone zdarzenie wyczerpuje znamiona ustawowe i pozostaje w związku przyczynowym z zachowaniem konkretnego podmiotu. Dlatego też nie zasługują na uwzględnienie twierdzenia powoda, że błędnie zrozumiał wezwanie organu i wywnioskował z jego treści, że nie dotyczy ono jego działalności gospodarczej, gdyż nie produkuje on energii elektrycznej z biogazu rolniczego. Wbrew twierdzeniom powoda, wskazać należy, że wezwanie z 5 marca 2018 r. zostało jasno sprecyzowane i nie wymagało dodatkowych wskazówek dla skonstruowania odpowiedzi na wezwanie przez przedsiębiorcę. Powód uzyskał koncesję na wytwarzanie energii elektrycznej i jako przedsiębiorca bezspornie jest on profesjonalistą w obrocie gospodarczym. Powoda powinien zatem charakteryzować podwyższony stopień staranności ze względu na zawodowy charakter prowadzonej przez niego działalności. Powód nie przekazując żądanych informacji nie wykazał staranności wymaganej od niego jako od profesjonalnego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, w tym podmiotu wykonującego działalność koncesjonowaną.

Zarzut powoda dotyczący braku obowiązywania przepisu art. 168 pkt 11a ustawy oze w czasie, gdy organ zwracał się do powoda o udzielenie przedmiotowych informacji jest bezpodstawny. Przepis art. 168 pkt 11a ustawy oze został wprowadzony ustawą z dnia 7 czerwca 2018 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw i wszedł w życie 14 lipca 2018 r. Przesyłka zawierająca wezwanie z 5 marca 2018 r. została doręczona dwukrotnie na adres siedziby powodowej spółki. W aktach administracyjnych sprawy załączone są zwrotne potwierdzenia odbioru, z których jasno wynika, iż wezwania z dnia 5 marca 2018 r. zostały odebranie w dniach 21 maja 2018 r. oraz 14 stycznia 2019 r. Zatem przedmiotowe wezwanie zostało powodowi doręczone po wejściu w życie art. 168 pkt 11a ustawy oze.

Jednocześnie zdaniem Sądu nie zachodziły w sprawie niniejszej podstawy do odstąpienia od wymierzania kary pieniężnej, o jakich mowa w art. 174 ust 2 ustawy oze. W szczególności nie można w sprawie niniejszej uznać, że zakres naruszeń jest znikomy. Zdaniem Sądu do oceny zakresu naruszeń w sprawie niniejszej, należy wziąć pod uwagę fakt, że żądanie przedłożenia przedmiotowych informacji, zapewnia Prezesowi URE możliwość pełnienia funkcji regulatora rynku, ze szczególnym uwzględnieniem energii pochodzącej z odnawialnych źródeł. W odniesieniu do powoda należy też uznać, że nie została spełniona przesłanka z art. 174 ust 2 ustawy oze wskazująca, na możliwość odstąpienia od wymierzenia kary, jeżeli podmiot zaprzestał naruszania prawa lub zrealizował obowiązek, zanim organ, powziął o tym wiadomość. W sprawie jest bowiem niewątpliwe, że przedsiębiorca spełnił obowiązek przedstawienia informacji już po powzięciu przez organ wiadomości o niespełnieniu ww. obowiązku i po wszczęciu postępowania w sprawie.

W świetle ustaleń stanu faktycznego nie potwierdziły się zarzuty odwołania o naruszeniu przez pozwanego przepisów postępowania administracyjnego. Ustalenia Prezesa URE pokrywają się z ustaleniami Sądu, a uzasadnienie zaskarżonej decyzji odpowiada prawu.

W tym stanie rzeczy Sąd w oparciu o przepis art. 479 ⁵³ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.

Wyrok wydano na posiedzeniu niejawnym w oparciu o przepis art. 148 ¹ k.p.c.

SSO Andrzej Turliński