Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 października 2019 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 9 października 2019 r. w Gliwicach

sprawy S. R. (R.)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o podleganie ubezpieczeniom społecznym

na skutek odwołania S. R.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 1 marca 2019 r. nr (...)

zmienia częściowo zaskarżoną decyzję w ten sposób, że stwierdza, iż S. R. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emertytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia 1 do 16 marca 2014r.

(-) sędzia (del.) Magdalena Kimel

Sygn. akt VIII U 542/19

UZASADNIENIE

Decyzją z 1 marca 2019 r. organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. działając na podstawie art. 83a ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podtrzymał stanowisko zawarte w decyzji z dnia 4 lipca 2014 r. nr (...), w której stwierdził, że ubezpieczona S. R. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od 24 marca 2010 r. do 30 listopada 2011 r., w dniu 30 lipca 2012 r., od 26 września 2012 r. do 25 listopada 2012 r., w dniu 31 maja 2013 r., od 1 marca 2014 r. do 16 marca 2014 r., z uwagi na posiadanie przez ubezpieczona statusu jednoosobowego wspólnika sp. z o.o.

Z powyższą decyzją nie zgodziła się ubezpieczona. W piśmie z dnia 28 lutego 2019 r. potraktowanym jako odwołanie, wskazała, że w dniu 5 listopada 2013 r. zbyła na rzecz K. R. wszystkie posiadane przez nią udziały w Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o. i w ten sposób przestała być jednoosobowym wspólnikiem tej spółki. Dołączyła umowę zbycia udziałów oraz protokół zgromadzenia wspólników. Podniosła również, że zgubiła swój egzemplarz umowy zbycia udziałów z poświadczonymi notarialnie podpisami. Ostatecznie domagała się zmiany zaskarżonej decyzji poprzez stwierdzenie, że w okresie od 1 do 16 czerwca 2014 r. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą nie podlegała obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie i podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie. Zaznaczył, że przedłożona przez ubezpieczoną umowa zbycia udziałów jest nieważna, bowiem nie zawiera podpisów notarialnie poświadczonych. Tym samym, zdaniem organu rentowego, ubezpieczoną w dalszym ciągu należy traktować jako jednoosobowego wspólnika Przedsiębiorstwa (...) Sp. z o.o.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Do dnia 5 listopada 2013 r. ubezpieczona S. R. była jedyny wspólnikiem Przedsiębiorstwa (...) Sp. z o.o. (dalej w treści: (...)). Kapitał zakładowy tej spółki wynosi 5 000 zł i składał się ze 100 udziałów po 50 zł każdy.

W dniu 5 listopada 2013 r. ubezpieczona zbyła na rzecz swojego ojca K. R. wszystkie posiadane przez siebie udziały w (...). Nadzwyczajne zgromadzenie wspólników (...) wyraziło na to zgodę. Umowa sprzedaży udziałów została sporządzona w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi w Kancelarii Notarialnej Notariusz A. P., Repertorium A nr 7689/2013.

W dniu 30 sierpnia 2014 r. K. R. – jedyny wspólnik (...)zbył na rzecz P. J. wszystkie posiadane przez siebie udziały w tej spółce. Umowa sprzedaży udziałów została sporządzona w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi w Kancelarii Notarialnej Notariusz M. B., Repertorium A nr 3146/2014. W §1 pkt 3 tej umowy K. R. zapewnił, że przedmiotowe udziały nabył na podstawie umowy sprzedaży udziałów ze strony córki S. R. sporządzonej w formie pisemnej z notarialnie poświadczonymi podpisami z dnia 5 listopada 2013 r., Repertorium A nr 7689/2013 u notariusz w G. A. P. oraz, że zbycie to nie zostało do dnia 30 sierpnia 2014 r. zarejestrowane w Rejestrze Przedsiębiorców, obecnie w KRS.

W dniu 30 sierpnia 2014 r. ubezpieczona złożyła rezygnację z pełnienia funkcji Prezesa Zarządu w (...).

W związku ze zmianą miejsca zamieszkania, ubezpieczona zgubiła swój egzemplarz umowy sprzedaży udziałów z dnia 5 listopada 2013 r.

W dniu 13 marca 2019 r. organ rentowy wydał zaskarżoną decyzję o treści jak wyżej.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach organu rentowego; umów sprzedaży udziałów (k.15-16, 18); pisma notariusza A. P. (k 36), oświadczenia o rezygnacji z pełnienia funkcji Prezesa Zarządu (...) (k.17); zeznań ubezpieczonej złożonych na rozprawie w dniu 26 czerwca 2019 r. (k.30).

Sąd dał wiarę zeznaniom złożonym przez ubezpieczoną, albowiem są one spójne i logiczne, nadto znajdują swoje odzwierciedlenie w dokumentacji zgromadzonej w aktach sprawy, w tym umów sprzedaży udziałów w (...) oraz pism pochodzących od notariusza A. P. (k.24, 36). Z ich treści jednoznacznie wynika, że ubezpieczona, będąc jedynym wspólnikiem faktycznie zawarła z ojcem umowę sprzedaży wszystkich jej udziałów w (...) z dnia 5 listopada 2013 r. w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi.

Sąd oddalił wniosek o przesłuchanie świadków M. B., A. P. i K. R., albowiem istotne okoliczności sprawy zostały już wyjaśnione, a dopuszczenie ww. dowodów zmierzałoby wyłącznie do bezpodstawnego przedłużenia postępowania.

Sąd uznał, że zgromadzone dowody są kompletne i pozwalają na czynienie na ich podstawie ustaleń co do stanu faktycznego, a następnie na rozstrzygnięcie sprawy.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonej zasługuje na uwzględnienie. Zaskarżona decyzja jest nieprawidłowa.

Spór w niniejszej sprawie sprowadzał się do ustalenia, czy ubezpieczona, jako jedyny wspólnik (...), skutecznie zawarła umowę sprzedaży wszystkich przysługujących jej udziałów z dnia 5 listopada 2013 r., albowiem od ustalenia tej okoliczności zależało stwierdzenie, czy w okresie od 1 marca 2014 r. do 16 marca 2014 r. podlega ona obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym, regulują przepisy ustawy z 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U.2019.300 j.t.), zwanej ustawą systemową. Zgodnie z art. 1 ustawy ubezpieczenia społeczne obejmują ubezpieczenie emerytalne, ubezpieczenia rentowe i ubezpieczenie chorobowe i wypadkowe.

Stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy systemowej, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej prowadzącą pozarolniczą działalność oraz osoby z nimi współpracujące są obowiązkowo objęte ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z zastrzeżeniem art. 8 i 9. Ponadto osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu (art. 12 ust. 1).

Zgodnie z art. 8 ust. 6 pkt 4 za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej.

W myśl art. 13 pkt. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w brzmieniu obowiązującym do dnia 19 września 2008 r., osoby te podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, natomiast w brzmieniu obowiązującym od dnia 20 września 2008 r. do 29 kwietnia 2018 r. – od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej. Natomiast od 30 kwietnia 2018 r. w brzmieniu: - od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie art. 36aa oraz przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców. Tym samym w przypadku jednoosobowych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, obowiązek ubezpieczeń powstaje od dnia uzyskania statusu wspólnika tej spółki i istnieje do dnia utraty tego statusu.

Zgodnie z art. 36 ust. 1 każda osoba objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi podlega zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych. Obowiązek zgłoszenia osoby prowadzącej działalność gospodarczą spoczywa na tej osobie (ust.3).

Z kolei w myśl art. 180§1 Kodeksu Spółek Handlowych (Dz.U.2019.505 t.j., dalej w treści: ksh) zbycie udziału, jego części lub ułamkowej części udziału oraz jego zastawienie powinno być dokonane w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi.

Niedochowanie przewidzianej przez przepisy Kodeksu spółek handlowych formy związane jest z istotną doniosłością prawną. Zgodnie z art. 73 § 2 Kodeksu cywilnego w zw. z art. 2 ksh, jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej inną formę szczególną, czynność dokonana bez zachowania tej formy jest nieważna. Z tego też powodu brak zachowania w stosunku do umowy sprzedaży udziałów w spółce z o.o. formy pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi skutkuje nieważnością takiej umowy.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, należy jednoznacznie stwierdzić, że umowa sprzedaży udziałów z dnia 5 listopada 2013 r. zawarta między ubezpieczoną, a jej ojcem została zawarta w przewidzianej prawem formie, tj. w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Wprawdzie ubezpieczona przedłożyła jedynie kopię tej umowy w zwykłej formie pisemnej, bowiem jej egzemplarz sporządzony w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi zgubiła, to mając na uwadze treść pisma notariusza A. P. (k.24, 36) należy uznać, że ubezpieczona, będąc jedynym wspólnikiem faktycznie zawarła z ojcem umowę sprzedaży wszystkich jej udziałów w (...) z dnia 5 listopada 2013 r. w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Fakt ten potwierdza ponadto umowa sprzedaży udziałów z dnia 30 sierpnia 2014 r., w której to ojciec ubezpieczonej, będący jedynym wspólnikiem (...) zbył wszystkie należące do siebie udziały w spółce na rzecz M. J.. Jednocześnie w §1 pkt 3 tej umowy, ojciec ubezpieczonej zapewnił, że nabył te udziały od S. R. (ubezpieczonej) na podstawie umowy sprzedaży udziałów z dnia 5 listopada 2013 r. sporządzonej w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Umowa z dnia 30 sierpnia 2014 r. została zawarta w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi, a jej kopia znajduje się w aktach sprawy. Wszystkie te okoliczności wskazują na to, że ubezpieczona będąca jedynym wspólnikiem (...) faktycznie sprzedała wszystkie udziały w tej spółce w dniu 5 listopada 2013 r., albowiem umowa ich sprzedaży została faktycznie sporządzona w przewidzianej prawem formie.

W związku z powyższym Sąd działając na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc zmienił częściowo zaskarżoną decyzję w ten sposób, że stwierdził, iż S. R. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia 1 marca 2014 r. do dnia 16 marca 2014 r.

(-) sędzia (del.) Magdalena Kimel