Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 1206/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego Poznań - Stare Miasto w Poznaniu z dnia 27 lipca 2021 roku, sygnatura akt III K 277/21

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

Zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

XX

XXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

XXXXXXX

XX

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

XXXX

XXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

XXXXXXX

XX

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

XXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

XXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

13.STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1

Zarzuty naruszenia przepisów postępowania, to jest art. 4, 5 § 2, 6, 7, 9, 167, 170 § 1 pkt 4, 366 § 1, 391 § 1, 410, 424 § 1, 442 § 2 k.p.k. poprzez błędną ocenę materiału dowodowego

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja obrońcy oskarżonego okazała się niezasadna.

W tym miejscu zaznaczyć należy, że wydanie przez sąd rozstrzygający wyroku skazującego w jakiejkolwiek sprawie musi być logiczną konsekwencją wynikającego ze swobodnej oceny dowodów przeświadczenia tegoż sądu, że wina została udowodniona w sposób przewidziany przepisami kodeksu postępowania karnego. Materiał dowodowy, na którym zostaje oparte skazanie, musi więc w sposób nie budzący najmniejszych wątpliwości potwierdzać prawdziwość przedstawionych zarzutów. Aby jednak sąd rozstrzygający mógł dojść do tego typu konkluzji, to jest do przekonania o prawdziwości przedstawionego danemu oskarżonemu zarzutu, musi uprzednio po pierwsze prawidłowo przeprowadzić postępowanie dowodowe, a po wtóre dokonać kompleksowej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Ocena ta natomiast musi przez tenże sąd zostać przeprowadzona z uwzględnieniem obowiązujących w tym przedmiocie reguł postępowania i przy wzięciu pod uwagę całokształtu ujawnionego w sprawie materiału dowodowego.

W myśl dyrektywy określonej w art. 7 k.p.k., organy postępowania kształtują swe przekonanie na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów, ocenianych swobodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. Zgodnie z tą zasadą, przekonanie sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną tego przepisu, gdy:

1) jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 k.p.k.) i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy (art. 2 § 2 k.p.k.),

2) stanowi wyraz rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego (art. 4 k.p.k.),

3) jest zgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, a nadto zostało wyczerpująco i logicznie uargumentowane w uzasadnieniu wyroku (art. 424 § 1 pkt. 1 i 2 k.p.k.).

(por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 września 1998 roku, V KKN 104/98).

W kontekście powyższych zasad zauważyć należy, że Sąd Rejonowy przeprowadził w niniejszej sprawie wyczerpujące postępowanie dowodowe na co wskazuje nie tylko zawartość akt niniejszej sprawy, ale przede wszystkim lista dowodów w oparciu, o które Sąd I instancji ustalił stan faktyczny sprawy (karta 250-251). Sąd Okręgowy z kolei, przeprowadzając kontrolę instancyjną zaskarżonego orzeczenia, nie dostrzegł, aby istniała konieczność i możliwość przeprowadzenia jeszcze jakiegoś innego dowodu, który pomógłby w ustaleniu przebiegu przedmiotowych zdarzeń.

Następnie Sąd Rejonowy dokonał oceny zebranego w sprawie i w całości ujawnionego materiału dowodowego (karty 252-253 oraz 253 akt) i to w sposób czyniący zadość wyżej wskazanym zasadom. Sąd I instancji w jasny i przekonujący sposób przedstawił tok swojego rozumowania. Każdy z ujawnionych w toku przewodu sądowego dowodów poddany został ocenie, która uwzględnia wskazania doświadczenia życiowego i reguły logicznego rozumowania. Potwierdza to analiza akt sprawy i uzasadnienie wyroku, w którym prawidłowo wskazano, jakie fakty zostały uznane za udowodnione i jakie dowody były podstawą ich przyjęcia. Ocena materiału dowodowego nie budzi zastrzeżeń, albowiem nie wykracza poza ramy swobodnej ich oceny, jest dokładna i nie wykazuje błędów logicznych.

Sąd II instancji podnosi w tym miejscu, iż nie jest jego rolą dokonywanie powtórnej drobiazgowej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Takowa została bowiem poczyniona przez Sąd rozstrzygający, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie regułami, a Sąd Okręgowy ocenę tę w pełni akceptuje.

Podkreślić jednak należy, że Sąd I instancji dokładnie przeanalizował wyjaśnienia oskarżonego M. J. i zeznania wszystkich świadków, nie tylko tych będących podstawą ustaleń faktycznych, wskazując które z tych dowodów, w jakim zakresie i dlaczego uznał za wiarygodne, co znajduje pełną aprobatę Sądu II instancji. Sąd I instancji przeanalizował również dokładnie nagranie z monitoringu i dokumenty, będące podstawą ustaleń faktycznych, precyzyjnie przedstawiając powody dania im wiary, które to stanowisko Sąd II instancji również w pełni podziela.

W treści wywiedzionego środka zaskarżenia, obrońca oskarżonego de facto dokonał własnej oceny dowodów osobowych w postaci wyjaśnień oskarżonego i zeznań pokrzywdzonej, jak również dowodu z opinii sądowo-psychiatrycznej dotyczącej oskarżonego, a przede wszystkim dowodu z nagrania z monitoringu.

Przechodząc zatem do omówienia zarzutu błędnej oceny dowodów, należy podkreślić, że Sąd Okręgowy nie dopatrzył się żadnych nieprawidłowości w dokonanej przez Sąd I instancji ocenie materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie.

Zasada swobodnej oceny dowodów oznacza, że sąd powinien każdy dowód ocenić w taki sposób, aby nie popełnić błędu natury faktycznej, logicznej i aby ta ocena była zgodna z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego. Redagując zarzut obrazy art. 7 k.p.k. należy zatem wskazać w treści tego zarzutu, jaki konkretnie dowód (czy dowody) został oceniony przez sąd dowolnie oraz (co istotne) na czym ta dowolność się przejawia i wreszcie wykazywać, że gdyby sąd nie dopuścił się wykazanego uchybienia i respektował zasady wynikające z art. 7 k.p.k., to kwestionowane rozstrzygnięcie byłoby w istotny sposób odmienne od tego, które w sprawie zapadło.

Kategorycznie stwierdzić należy, że do naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów nie dochodzi wtedy, gdy strona nie zgadza się z wnioskami wynikającymi z przeprowadzonego postępowania dowodowego, czy kwestionuje ocenę konkretnego dowodu, lecz wtedy, gdy ocena ta przeprowadzona jest przez sąd poza granicami zasady swobodnej oceny dowodów. Przypomnieć należy zatem, że granice te wyznacza obowiązek odniesienia się do wszystkich przeprowadzonych dowodów, oparcie na nich rozstrzygnięcia oraz dokonania oceny dowodów z uwzględnieniem reguł logiki, doświadczenia życiowego i posiadanej wiedzy. O przekroczeniu zasady swobodnej oceny dowodów można bowiem mówić tylko wtedy, gdy ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego zawiera oczywiste błędy natury faktycznej.

Fakt zaś, że przyjęte przez sąd założenia dowodowe nie odpowiadają oczekiwaniom skarżącego, nie jest wystarczający do skutecznego podnoszenia zarzutu złamania zasady swobodnej oceny dowodów. Odrzucenie bowiem pewnych dowodów, przy jednoczesnym uwzględnieniu innych, stanowi uprawnienie sądu dokonującego ustaleń faktycznych, a ich akceptacja przez sąd odwoławczy, sama w sobie, nie stanowi naruszenia art. 433 § 2 k.p.k. czy art. 457 § 3 k.p.k.

Odnosząc się do konkretnych zarzutów apelacji, w pierwszej kolejności Sąd Odwoławczy wskazuje, iż w pełni popiera ocenę zeznań pokrzywdzonej M. S. (1), dokonaną przez Sąd I instancji w kontekście zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w tym wyjaśnień samego oskarżonego oraz nagrania z monitoringu. Świadek ten konsekwentnie w trakcie kolejnych przesłuchań opisała przebieg zdarzenia, przedstawiając zachowanie oskarżonego i nie mając wątpliwości co do tego, że to właśnie M. J. ją zaatakował, co potwierdzają zresztą wyjaśnienia samego oskarżonego, jak i nagranie z monitoringu.

Wreszcie, Sąd Okręgowy w pełni zaaprobował również ocenę wyjaśnień oskarżonego dokonaną przez Sąd I instancji w kontekście pozostałego, zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Wprawdzie oskarżony wprost nie przyznał się, jednak we wszystkich swoich wyjaśnieniach (karty 87 – 88, 101 – 102, 223 akt) potwierdza, że popchnął, poszarpał, chwycił za szyję i opluł M. S. (1), a na rozprawie przeprosił za to pokrzywdzoną. Natomiast część wyjaśnień oskarżonego dotycząca tego, że nie podpalał śmieci i że to nie on jest na nagraniu z monitoringu zasadnie została uznana za niewiarygodną. Pokrzywdzona zeznała bowiem, że zwróciła uwagę na palące się śmieci, próbowała je ugasić piaskiem, a w tym czasie widziała oskarżonego przy kolejnym koszu na śmieci. Gdy ruszyła w dalszą drogę, to oskarżony ją dogonił, dopytywał się kim jest, a następnie ją zaatakował. Pokrzywdzona zeznała nadto, że na nagraniu jest właśnie ona i oskarżony oraz że rozpoznaje oskarżonego. Podkreślić przy tym należy, że osoby te wcześniej się nie znały i pokrzywdzona nie miała żadnych podstaw do nieprawdziwego pomawiania oskarżonego o zaatakowanie jej.

Sąd Rejonowy prawidłowo także ocenił wartość dowodową nagrania z monitoringu. Widać na nim wyraźnie idącą pokrzywdzoną, biegnącego i zbliżającego się do niej od tyłu oskarżonego, a następnie widać, że oskarżony zagradza jej drogę i dochodzi do kontaktu. Wbrew twierdzeniom obrony z nagrania tego nie wynika, że do żadnego incydentu pomiędzy stronami nie doszło.

Apelujący nie zdołał również skutecznie podważyć dokonanej przez Sąd meriti oceny dowodu w postaci opinii sądowo psychiatrycznej dotyczącej oskarżonego. Sąd Okręgowy nie dopatrzył się żadnych nieprawidłowości w ocenie przez Sąd I instancji przedmiotowej opinii, sporządzonej na podstawie przeprowadzonych specjalistycznych badań psychologiczno-psychiatrycznych oskarżonego M. J.. Biegli jednoznacznie stwierdzili, że rozpoznali u oskarżonego sprawność intelektualną na pograniczu upośledzenia umysłowego i normy, zaburzenia osobowości uwarunkowane wieloczynnikowo, uzależnienie mieszane i schizofrenię w wywiadzie. Jednak stwierdzone u oskarżonego zaburzenia tempore criminis nie znosiły i nie ograniczały jego zdolności do rozumienia znaczenia czynu i pokierowania swoim postępowaniem. Nadto oskarżony w aktualnym stanie zdrowia może uczestniczyć w postępowaniu sądowym i jest zdolny do samodzielnej i racjonalnej obrony.

W myśl art. 201 k.p.k. nową opinię wydaje się jedynie wówczas, gdy dotychczasowa opinia jest niepełna lub niejasna, albo gdy zachodzi sprzeczność w samej opinii. Jak słusznie zauważył Sąd I instancji w postanowieniu wydanym na rozprawie w dniu 27 lipca 2021 roku (karta 227 akt), obrona nie wykazała, że opinia z dnia 21 czerwca 2021 roku jest niejasna, niepełna, albo że zachodzi sprzeczność w samej tej opinii. To że oskarżonemu i jego obrońcy nie odpowiadają wnioski dotychczasowej opinii i ich zdaniem powinny one zostać zweryfikowane przez innych biegłych nie podważyło wniosków dotychczasowej opinii i nie uzasadniało uwzględnienia wniosku o dopuszczenie dowodu z nowej opinii wydanej przez innych komplet biegłych.

W tym miejscu podkreślić też należy, że przepis art. 170 § 1 k.p.k. w odniesieniu do dowodu z opinii biegłego może mieć zastosowanie jedynie przy rozpoznawaniu pierwszego w sprawie wniosku o powołanie ekspertów, których dotąd nie powołano albo wniosku o powołanie biegłego odnośnie do zupełnie innego przedmiotu opinii niż ten, którego dotyczy złożona już ekspertyza. Natomiast materię wydania opinii uzupełniającej lub też nowej opinii, jeżeli dotychczasowa ekspertyza jest niepełna lub niejasna czy też wewnętrznie sprzeczna, reguluje kompleksowo art. 201 k.p.k. Zatem zasadnie Sąd I instancji podstawą swej decyzji o nieuwzględnieniu wniosku o przeprowadzenie dowodu z nowej opinii sądowo – psychiatrycznej uczynił właśnie art. 201 k.p.k..

Odnośnie zaś wniosku o uzyskanie danych o leczeniu psychiatrycznym oskarżonego w H., to zasadnie został on oddalony, gdyż wnioskodawca nie wskazał konkretnego szpitala czy przychodni, a na pewno jest ich w H. sporo, ani adresu stosownej placówki, zatem w jaki sposób wniosek ten miałby zostać zrealizowany. Zauważyć przy tym należy, że to na stronie wnioskującej o przeprowadzenie konkretnego dowodu ciąży obowiązek wskazania nie tylko tezy dowodowej, ale także danych umożliwiających ewentualne przeprowadzenie takiego dowodu.

Art. 170 § 1 pkt 4 k.p.k. stanowi, iż oddala się wniosek dowodowy, jeżeli dowodu nie da się przeprowadzić. Sąd I instancji, nie uwzględniając wniosku o przeprowadzenie dowodu z danych o leczeniu psychiatrycznym oskarżonego w H., nie uchybił temu przepisowi, gdyż – jak już wyżej wspomniano, a także wskazał to Sąd I instancji w swoim postanowieniu (karta 227) – nie da się uzyskać takich danych skoro nie wskazano we wniosku instytucji, z których dane te należałoby uzyskać, nie wspominając o ich adresie.

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd I instancji nie uchybił również w żaden sposób normie art. 5 § 2 k.p.k., choć i taki zarzut stawia obrońca. Zasadnicze bowiem znaczenie w wykorzystaniu normy art. 5 §2 k.p.k. ma stanowisko sądu rozstrzygającego daną sprawę. To sąd orzekający musi mieć określone wątpliwości i mimo ich nie wyjaśnienia rozstrzygać je na niekorzyść oskarżonego. Dopiero wówczas można skutecznie podnosić zarzut naruszenia art. 5 § 2 k.p.k. Jeśli wątpliwości w sprawie podlegającej kontroli nie miał Sąd pierwszej instancji, a tak w istocie było, czemu dał wyraz w swej motywacyjnej części rozstrzygnięcia, to zarzut stawiany zaskarżonemu wyrokowi nie mógł zostać uznany za skuteczny. Jest tak tym bardziej, że apelujący nie przekonał, iż istotnie w sprawie tej określone okoliczności budzą wątpliwości. W żadnym wypadku nie może być mowy o tym, że tak sformułowany zarzut może uzasadniać w sposób przekonujący złamanie zasady in dubio pro reo. Uzasadniając zarzut w tym zakresie, skarżący w istocie wdaje się w polemikę z sądem meriti, przedstawiając własną ocenę materiału dowodowego.

W myśl art. 6 k.p.k. oskarżonemu przysługuje prawo do obrony, w tym prawo do korzystania

z pomocy obrońcy, o czym należy go pouczyć. Ten zarzut apelacji obrońcy trudno zrozumieć, skoro już w trakcie pierwszego przesłuchania oskarżony M. J. został pouczony o prawie do posiadania obrońcy, a także o tym, że w przypadku, gdy nie stać go na obrońcę z wyboru, o możliwości wnioskowania o obrońcę z urzędu (karta 85). Nadto zarówno w trakcie postępowania przygotowawczego, a także w trakcie postępowania przed Sądem I instancji, oskarżony korzystał z pomocy obrońcy z urzędu, a zatem miał zapewnione prawo do obrony.

Zgodnie natomiast z art. 9 § 1 k.p.k. organy procesowe prowadzą postępowanie i dokonują czynności z urzędu, chyba że ustawa uzależnia je od wniosku określonej osoby, instytucji lub organu albo od zezwolenia władzy. Natomiast zgodnie z§ 2 tegoż artykułu strony i inne osoby bezpośrednio zainteresowane mogą składać wnioski o dokonanie również tych czynności, które organ może lub ma obowiązek podejmować z urzędu. Z kolei w myśl art. 167 k.p.k. dowody przeprowadza się na wniosek stron albo z urzędu. Jednak, wbrew zarzutom apelacji, Sąd Okręgowy nie dopatrzył się w postępowaniu Sądu I instancji obrazy tychże przepisów. Wprawdzie sąd ma obowiązek dochodzenia do prawdy obiektywnej także w sytuacji, gdy strony nie wnioskują o przeprowadzenie nowych dowodów, ale obowiązek ten powstaje dopiero, gdy dokonując oceny dowodów, uzna, że materiał dowodowy jest niepełny i nasuwa wątpliwości co do stanu faktycznego sprawy (wyrok SA z KZS 12/91 poz. 16), więc powinien być uzupełniony. Sąd powinien dopuszczać dowody bez wniosków stron tylko wtedy, gdy inaczej grozi oczywista niesprawiedliwość wyroku (wyrok SA z KZS 9-10/97 poz. 37). W niniejszej sprawie zeznania pokrzywdzonej w połączeniu z wyjaśnieniami samego oskarżonego oraz nagraniem z monitoringu pozwoliły ustalić w sposób nie budzący wątpliwości stan faktyczny sprawy i nie było konieczności, Sąd Okręgowy także takowej nie widzi, aby dopuszczać z urzędu jeszcze jakieś inne dowody w celu ustalenia stanu faktycznego sprawy.

W myśl art. 391 § 1 k.p.k. jeżeli przewodniczący zaniechał wezwania świadka na podstawie art. 350a wolno odczytywać w odpowiednim zakresie protokoły złożonych poprzednio przez niego zeznań

w postępowaniu przygotowawczym lub przed sądem w tej lub innej sprawie albo w innym postępowaniu przewidzianym przez ustawę. Z kolei art. 350a k.p.k. stanowi, że przewodniczący składu orzekającego może zaniechać wezwania na rozprawę świadków, którzy zostali przesłuchani, przebywających za granicą lub mających stwierdzić okoliczności, które nie są tak doniosłe, aby konieczne było bezpośrednie przesłuchanie świadków na rozprawie, w szczególności takie, którym oskarżony w wyjaśnieniach swych nie zaprzeczył.

Rozstrzygnięcie przewodniczącego składu orzekającego o zaniechaniu wezwania niektórych świadków przyczynia się do usprawnienia i przyspieszenia postępowania, jak też uniknięcia zbędnych kosztów związanych ze stawiennictwem świadków. Decyzja przewodniczącego składu orzekającego nie ma charakteru ostatecznego. Finalnie o zaniechaniu wezwania świadka i odczytaniu jego zeznań rozstrzyga sąd na rozprawie. Tak też stało się i w niniejszej sprawie, kiedy to postanowieniem z dnia 27 lipca 2021 roku (karta 227 akt), Sąd I instancji zdecydował o odczytaniu zeznań świadków M. S. (2), D. S. i R. D..

Zaakcentować jednak należy, że przepis art. 350a k.p.k. wymaga interpretacji przez pryzmat zasady bezpośredniości oraz prawa oskarżonego do przesłuchania lub spowodowania przesłuchania świadków oskarżenia oraz żądania obecności i przesłuchania świadków obrony na takich samych warunkach jak świadków oskarżenia (art. 6 ust. 3 lit. d EKPC). Nie stanowi on zatem w żadnym wypadku podstawy do arbitralnego decydowania przez przewodniczącego o zaniechaniu wezwania świadków, których zeznania dotyczącą doniosłych okoliczności danej sprawy albo których przesłuchanie jest niezbędne z perspektywy poszanowania prawa do obrony oskarżonego.

Zasada bezpośredniości postępowania dowodowego nie ma jednak charakteru bezwzględnego i winna być postrzegana zarówno w kontekście zasady sprawności postępowania, jak i zasady prawdy materialnej. Znaczenie dowodów dla rozstrzygnięcia, w kontekście regulacji art. 392 § 1 k.p.k. (a w przypadku świadków, o odczytanie zeznań których wnioskował prokurator w akcie oskarżenia – art. 391 § 1 k.p.k.) jest pojęciem ocennym, pozostawionym w znacznym stopniu ocenie sądu. Nie sposób zakładać, że zeznania świadka, które zostały jedynie odczytane, lub ujawnione bez odczytywania (do czego uprawnia norma art. 394 k.p.k.), tracą swój walor poznawczy, zwłaszcza, jeśli nie dotyczą okoliczności szczególnie doniosłych. Tak odtworzony dowód ma status procesowy pełnoprawnego dowodu, nie gorszego od innych, choć niewątpliwie trudnego w ocenie z powodu niemożności rozwinięcia wiedzy o dowodzie w bezpośrednim przesłuchaniu i obserwacji zachowania świadka, także w relacji do stron i ich pytań.

W kontekście powyższego należało skontrolować zasadność decyzji Sądu I instancji o nie wzywaniu powyższych świadków i poprzestaniu na odczytaniu ich zeznań.

Świadkowie M. S. (2) (karta 33 – 34), D. S. (karty 36 – 37) i R. D. (karty 39 – 40), to policjanci, którzy nie byli świadkami zdarzenia pomiędzy oskarżonym a pokrzywdzoną. Dwaj pierwsi pojawili się na miejscu zdarzenia na polecenie dyżurnego KMP, którego pokrzywdzona zawiadomiła o podpalania koszy na śmieci i o fizycznym zaatakowaniu jej. Ich zeznania polegają na odtworzeniu tego co opowiedziała im o zajściu sama pokrzywdzona i są zbieżne z jej zeznaniami. Zatem niczego nowego i istotnego odnośnie zdarzenia świadkowie ci do sprawy by nie wnieśli, powtarzając jedynie to, co powiedziała im pokrzywdzona, jeżeli w ogóle pamiętaliby to zajście. Świadek R. D. brał natomiast udział, wraz z M. S. (2), w legitymowaniu i zatrzymaniu oskarżonego, co miało miejsce dwa dni po zajściu będącym przedmiotem niniejszej sprawy, a o którym dowiedział się dopiero od towarzyszącego mu w patrolu M. S. (2). Z ich zeznań nie wynika, by w trakcie zatrzymania przez nich oskarżonego była mowa o zajściu sprzed dwóch dni. Zatem zeznania wszystkich tych trzech świadków, jak to słusznie zauważył Sąd I instancji, decydując o nie wzywaniu ich na rozprawę i odczytaniu ich zeznań, dotyczyłyby okoliczności nie aż tak doniosłych, aby było konieczne przesłuchanie ich bezpośrednio na rozprawie, tym bardziej, że przecież oskarżony w swych wyjaśnieniach nie zaprzeczał, że naruszył nietykalność cielesną pokrzywdzonej, a jego wyjaśnienia w tym zakresie zbieżne są z zeznaniami pokrzywdzonej.

Zdaniem Sądu Okręgowego, w takim postępowaniu Sądu I instancji nie można dopatrzeć się naruszenia prawa oskarżonego do obrony, co sugeruje w apelacji jego obrońca, nie dostrzegając jakby, że przecież oskarżony w swoich wyjaśnieniach potwierdził przebieg zdarzenia wynikający z zeznań pokrzywdzonej.

Podsumowując, Sąd Okręgowy nie dopatrzył się w postępowaniu Sądu I instancji obrazy przepisów art. 350a k.p.k. i art. 391 § 1 k.p.k.

Wskazać także należy, że - zdaniem Sądu Okręgowego - niezasadny jest również zarzut obrazy art. 410 k.p.k. Przepis ten statuuje obowiązek uwzględnienia przy orzekaniu całokształtu okoliczności ujawnionych na rozprawie. Nie oznacza to natomiast, że orzekając sąd ma brać za podstawę orzeczenia okoliczności wzajem sobie przeczące. Sąd jest bowiem uprawniony do orzeczenia na podstawie jednych dowodów i pominięcia innych jeżeli ich treść jest rozbieżna. W takiej sytuacji istota rozstrzygania polega na daniu priorytetu niektórym dowodom, co jednak nie oznacza naruszenia art. 410 k.p.k. Tak też Sąd postąpił w niniejszej sprawie. Prawidłowo bowiem zakreślił grupę dowodów, na których należało oprzeć ustalenia faktyczne, i jednocześnie wskazał materiał pominięty, mając na uwadze istniejące między nimi rozbieżności. Szczegółowo określił nadto, jakie są powody takiego jego działania, które według Sądu Okręgowego są słuszne i zasługują na pełną aprobatę.

Zgodnie z art. 424 k.p.k. uzasadnienie wyroku powinno zawierać zwięzłe wskazanie, jakie fakty sąd uznał za udowodnione lub nieudowodnione, na jakich w tej mierze oparł się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych oraz wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku. W uzasadnieniu wyroku należy ponadto przytoczyć okoliczności, które sąd miał na względzie przy wymiarze kary, a zwłaszcza przy zastosowaniu nadzwyczajnego złagodzenia kary, środków zabezpieczających oraz przy innych rozstrzygnięciach zawartych w wyroku.

Zdaniem Sądu Okręgowego, uzasadnienie zaskarżonego wyroku, uwzględniając narzucony sądom obowiązek sporządzania go w sposób zwięzły i w ramach tabeli, spełnia powyższe standardy, zatem brak podstaw do uznania za zasadny zarzut obrazy art. 424 k.p.k. Wbrew zaś twierdzeniom apelacji, Sąd I instancji na kartach 253 i 254 dokonał analizy prawnej zachowania oskarżonego.

Kolejnym całkowicie niezrozumiałym zarzutem jest zarzut obrazy art. 442 § 2 k.p.k. w myśl którego w wypadku przekazania sprawy do ponownego rozpoznania sąd orzekający w pierwszej instancji, przeprowadzając postępowanie w zakresie dowodów, które nie miały wpływu na uchylenie wyroku, może poprzestać na ich ujawnieniu. Zaskarżony wyrok był bowiem pierwszym wyrokiem wydanym w tej sprawie.

Podsumowując, w niniejszej sprawie Sąd Rejonowy dokonał wszechstronnej analizy wszystkich zgromadzonych dowodów, w sposób wolny od błędów natury faktycznej oraz logicznej i w zgodzie z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego, prawidłowo ustalając, iż oskarżony M. J. dopuścił się przestępstwa, przypisanego mu w wyroku Sądu I instancji.

Z powyższych zaś rozważań wynika ponadto, że w niniejszej sprawie Sąd I instancji procedował z poszanowaniem wszelkich reguł i zasad postępowania oraz nie dopuścił się obrazy przepisów kodeksu postępowania karnego. W toku postępowania zostały wyjaśnione - zgodnie z nakazem płynącym z dyspozycji przepisu art. 366 § 1 k.p.k. - wszystkie istotne dla sprawy okoliczności.

Tym samym zarzuty obrazy przepisów postępowania okazały się całkowicie chybione, a zaskarżony wyrok wydano na podstawie pełnego i prawidłowo ocenionego materiału dowodowego.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu przestępstwa ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak podstaw do uwzględnienia wniosku z uwagi na niezasadność zarzutu obrazy przepisów prawa procesowego.

Lp.

Zarzut

2

Błąd w ustaleniach faktycznych, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść orzeczenia

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut obrońcy oskarżonego, jakoby fakty i wnioski wyciągnięte z materiału dowodowego zebranego w niniejszej sprawie powinny być odmienne od tych ustalonych przez Sąd I instancji (zarzut błędu w ustaleniach faktycznych) w żadnym zakresie nie zasługuje na uwzględnienie.

Oczywiście jest prawem każdej strony mnożenie, a nawet wyolbrzymianie na każdym etapie postępowania takich faktów i ich ocen, które pozwalają na powątpiewanie w ustalenia faktyczne, pod warunkiem wszakże nieprzeinaczania faktów (lojalności wobec faktów). Sąd Odwoławczy wskazuje, że zarzuty zawarte w apelacji, wniesionej w niniejszej sprawie, mają to właśnie na celu, a apelujący, zmierzając do wyolbrzymienia pewnych faktów i ich ocen, by przekonać o braku winy oskarżonego, nie spełnia jednak warunku wskazywanego w niejednym orzeczeniu przez Sąd Najwyższy, to jest lojalności wobec faktów, ustalonych w sposób jednoznaczny przez Sąd Rejonowy i w pełni zaakceptowany przez Sąd Okręgowy, co powoduje, że apelacja obrońcy oskarżonego nie zasługuje na uwzględnienie.

Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, o czym była już mowa wcześniej, jest immanentnie związany z zarzutami naruszenia przez Sąd Rejonowy przepisów postępowania i jest pochodną odmiennej oceny dowodów, dokonanej przez skarżącego w wywiedzionym środku odwoławczym, której jednak Sąd Odwoławczy w żadnej części nie podziela. W przekonaniu Sądu II instancji dowody obdarzone przez Sąd Rejonowy wiarą dawały w pełni podstawę do poczynienia przez tenże Sąd zaprezentowanych w pisemnych motywach wyroku ustaleń faktycznych, skutkujących uznaniem M. J. winnym popełnienia zarzucanego mu czynu.

Podkreślenia w tym miejscu wymaga, iż o błędzie w ustaleniach faktycznych można mówić tylko wówczas, gdy zasadność ocen i wniosków wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego nie odpowiada zasadom logicznego rozumowania. Zarzut taki mógłby być skuteczny jedynie w razie wykazania, jakich uchybień w świetle wskazań wiedzy, jak również doświadczenia życiowego i logiki dopuścił się sąd orzekający w dokonanej przez siebie ocenie dowodów. Apelacja obrońcy oskarżonego takich wymogów nie spełnia, a jej istota sprowadza się do lansowania odmiennej, opartej jedynie na wywodach skarżącego, wersji zdarzeń, z pominięciem całości przeprowadzonych dowodów, do których odniósł się Sąd Rejonowy. Argumentacja, przedstawiona w uzasadnieniu środku odwoławczego obrońcy oskarżonego, jest w istocie dowolną oceną faktów i okoliczności i jako taka nie zasługiwała na uwzględnienie.

Skarżącemu nie udało się wykazać błędów w rozumowaniu Sądu Rejonowego skutkujących poczynieniem niewłaściwych ustaleń faktycznych czy też innych uchybień mających wpływ na treść wyroku. W uzasadnieniu apelacji nie przedstawiono bowiem przekonującej argumentacji na poparcie stanowiska przedstawionego w petitum apelacji. Nie przytoczono niczego, co podważałyby prawidłowość toku rozumowania przedstawionego w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Nie odniosą skutku zarzuty odwoławcze sprowadzające się jedynie do polemiki z ustaleniami zaskarżonego orzeczenia, bądź do prezentowania odmiennych poglądów na wiarygodność dowodów bądź faktów z nich wynikających.

Podsumowując, stwierdzić więc należy, że w zakresie uznania M. J. winnym popełnienia zarzucanego mu czynu, Sąd Rejonowy nie dopuścił się błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia, zaś przeprowadzona kontrola odwoławcza uzasadnia stwierdzenie, że zaskarżony wyrok znajduje oparcie w prawidłowo dokonanej ocenie wszystkich przedstawionych sądowi dowodów. Nie ma zatem żadnych podstaw do zdyskwalifikowania zaskarżonego rozstrzygnięcia.

Reasumując, kontrola odwoławcza wykazała, że Sąd Rejonowy – dokonując ustaleń faktycznych, co do przebiegu zdarzeń odnośnie zarzucanego, a następnie przypisanego oskarżonemu przestępstwa – uwzględnił całokształt ujawnionych okoliczności i nie popadł w wątpliwości, które wobec braku możliwości ich usunięcia, należałoby rozstrzygnąć na korzyść oskarżonego.

Sąd Odwoławczy, po dokonaniu wnikliwej analizy akt niniejszej sprawy, nie dopatrzył się w rozumowaniu Sądu Rejonowego luk i wątpliwości, które należałoby rozstrzygać na korzyść oskarżonego. Podkreślić bowiem należy, iż w przekonaniu Sądu II instancji, jeżeli da się wiarę zeznaniom pokrzywdzonej, zasadniczej części wyjaśnień samego oskarżonego oraz nagraniu z monitoringu, które Sąd I instancji obdarzył zaufaniem, oraz uwzględni pozostały materiał dowodowy zgromadzony w niniejszej sprawie, to brak jest miejsca dla powstania jakichkolwiek wątpliwości, co do sprawstwa oskarżonego M. J. w zakresie przypisanego mu przestępstwa z art. 217 § 1 k.k. i art. 157 § 2 k.k. w związku z art. 11 § 2 k.k. w związku z art. 57a § 1 k.k.

Zastrzeżeń Sądu Okręgowego nie wzbudziła też zastosowana do przypisanego oskarżonemu czynu kwalifikacja prawna, omówiona na kartach 253 i 254 akt, a wymierzona M. J. kara nie razi swą surowością, o czym jeszcze poniżej.

Z przedstawionych więc wyżej względów Sąd Okręgowy na mocy art. 437 § 1 k.p.k., nie stwierdzając zasadności zarzutów i argumentów apelacji, utrzymał w mocy zaskarżony wyrok jako słuszny i trafny.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu przestępstwa ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku o przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak podstaw do uwzględnienia wniosku z uwagi na niezasadność zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych.

Lp.

Zarzut

3

Zarzut rażącej niewspółmierności wymierzonej oskarżonemu kary

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut apelacji obrońcy oskarżonego rażącej niewspółmierności orzeczonej wobec niego kary 4 miesięcy pozbawienia wolności, jak i wysokości zadośćuczynienia – 400 złotych, nie jest zasadny.

Rażąca niewspółmierność kary, o jakiej stanowi art. 438 pkt. 4 k.p.k., zachodzi jedynie wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary można przyjąć, iż zachodzi wyraźna dysproporcja pomiędzy karą wymierzoną w zaskarżonym wyroku, a dolegliwością jaką należałoby oskarżonemu wymierzyć w następstwie prawidłowego zastosowania sądowych reguł kształtowania kary. Zmiana wysokości orzeczonej kary może w postępowaniu odwoławczym nastąpić jedynie wówczas, gdy kara jawi się jako „rażąco niesprawiedliwa”. Owa niewspółmierność poprzedzona została w ustawie określeniem „rażąca”, co wyraźnie zaostrza kryterium zmiany wyroku w orzeczeniu reformatoryjnym z powodu czwartej względnej przyczyny odwoławczej. Określenie „rażąca” należy bowiem odczytywać dosłownie i jednoznacznie jako cechę kary, która istotnie bije w oczy, oślepia (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 02 czerwca 2016 r., sygn. II AKa 70/16, LEX nr 2079199).

W niniejszej sprawie, jak wynika z uzasadnienia, Sąd Rejonowy kierował się przy wymiarze kary treścią art. 53 k.k., czyli ogólnymi dyrektywami wymiaru kary, a także uwzględnił okoliczności przedmiotowe i podmiotowe.

Oskarżony swoim zachowaniem naruszył dobro prawnie chronione w postaci nietykalności cielesnej pokrzywdzonej, powodując u niej obrażenia ciała naruszające prawidłowe czynności ciała na okres nie dłuższy niż 7 dni, przy czym czyn oskarżonego miał charakter chuligański, gdyż zaatakował pokrzywdzoną bez powodu, publicznie, okazując w ten sposób rażące lekceważenie porządku prawnego.

Rozważając kwestię wymiaru kary Sąd I instancji wziął pod uwagę szereg okoliczności obciążających oskarżonego, wymienionych na karcie 255 akt, jak również jedyną okoliczność łagodzącą w postaci przeproszenia pokrzywdzonej na rozprawie.

W kontekście powyższych okoliczności zasadnie Sąd Rejonowy, za karę słuszną i sprawiedliwą, uznał karę pozbawienia wolności w wymiarze 4 miesięcy pozbawienia wolności połączoną z zadośćuczynieniem na rzecz pokrzywdzonej w kwocie 400 złotych.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez złagodzenie wymierzonej oskarżonemu kary pozbawienia wolności, jak i wysokości zadośćuczynienia

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak podstaw do uwzględnienia wniosku z uwagi na niezasadność zarzutu.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1Całość rozstrzygnięcia.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Powodem utrzymania wyroku w mocy jest całkowita niezasadność zarzutów apelacji obrońcy oskarżonego, jak też brak podstaw wskazanych w art. 439, 440 i 455 k.p.k., uzasadniających zmianę lub uchylenie wyroku poza granicami zarzutów i wniosków apelacji.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Zwięźle o powodach zmiany

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

4.1.

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

W oparciu o § 4 ust. 1 i 3, § 17 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z 2016 r., poz. 1714 ze zm.) przyznano od Skarbu Państwa na rzecz adw. K. C. kwotę 516, 60 złotych brutto tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III

Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. Sąd Odwoławczy zwolnił oskarżonego od zwrotu Skarbowi Państwa wydatków sądowych za postępowanie odwoławcze, uznając, że ich uiszczenie byłoby dla niego zbyt uciążliwe z uwagi na jego sytuację materialną i orzeczone, także w innych sprawach, kary pozbawienia wolności.

7.  PODPIS

/Małgorzata Ziołecka/