Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 6 lipca 2021r.

Powód (...) spółka z o.o. w R. domagał się zasądzenia od pozwanych B. G. i M. Z. solidarnie kwoty 2.500 zł. z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 14 marca 2020r. do dnia zapłaty oraz zasądzenia kosztów procesu.

W uzasadnieniu powód podał, iż pozwane jako spadkobierczynie wstąpiły w prawa i obowiązki strony umowy nr (...) z dnia 27.04.2007r. w przedmiocie dostawy gazu płynnego i dzierżawy (...). Umowa została zawarta na 10 lat z opcją przedłużenia na dalsze 5 lat i możliwością wypowiedzenia umowy w wypadku zmiany źródła zasilania na gaz ziemny a w takim wypadku powodowi przysługiwało roszczenie o zwrot części rabatu udzielonego pozwanemu w zakresie kosztów montażu instalacji zbiornikowej. Pozwane pismem z dnia 12.12.2019r. wypowiedziały umowę z uwagi na przyłączenie do sieci gazu ziemnego. Powód w związku z powyższym obciążył pozwane opłatą dodatkową stanowiącą zwrot części rabatu opisanego wyżej.

W odpowiedzi na pozew pozwane wniosły o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu oraz podniosły zarzut potrącenia swojej wierzytelności w kwocie 577,50 zł.

W uzasadnieniu podniosły, iż brak jest podstaw do obciążania ich obowiązkiem zapłaty opłaty dodatkowej stanowiącej zwrot części rabatu. W treści umowy zawarto postanowienie o zastrzeżeniu na rzecz powoda odszkodowania tytułem wcześniejszego rozwiązania umowy, które nie ma związku z opłatą dodatkową. Wskazały, że umowa została zawarta na podstawowy okres 10 lat a ponadto w treści umowy nie zostały określone zasady zapłaty opłaty dodatkowej. Podstawą żądania nie może być załącznik do umowy, w którym zawarto kwotę opłaty dodatkowej gdyż dokument dotyczył kwestii technicznych zlecenia budowy instalacji zbiornika a podpis strony dotyczy zlecenia budowy a nie akceptacji zapłaty bliżej nieokreślonych opłat. Pozwane wskazały, iż nie został udzielony żaden rabat dlatego w ich ocenie opłata ta jest karą umowną nałożoną na konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i wbrew przepisom prawa.

Na wierzytelność wskazaną do potrącenia składa się czynsz dzierżawny w kwocie po 27,50 zł. za okres 21 miesięcy z tytułu niewykonania zalecenia sprawdzenia zaworu bezpieczeństwa na stanowisku prób w obecności inspektora UDT lub jego wymiany w okresie od kwietnia 2013r. do 27.01.2015r.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód (...) spółka z o.o. w R. i R. Z. ( mąż pozwanej M. Z. i ojciec pozwanej B. G. ) w dniu 27 kwietnia 2007r. zwarli umowę na dostawę gazu płynnego i dzierżawę zbiorników. Umowa została zawarta na 10 lat z możliwością przedłużenia milcząco o 5 lat o ile nie ma pisemnego wypowiedzenia. Klient miał prawo do wcześniejszego wypowiedzenia umowy, gdy jego zapotrzebowanie na gaz płynny ustanie przez przestawienie na alternatywne źródło energii. Z treści umowy wynika, iż czynsz dzierżawny zbiornika wynosił 24,40 zł., oraz że ustalono zwolnienie z czynszu dzierżawnego na okres 15 miesięcy i stały rabat 30 groszy netto za litr. Umowa przewidywała prawo powoda do odszkodowania z tytułu utraty korzyści ze sprzedaży w razie wcześniejszego rozwiązania umowy. Częścią umowy jest załącznik nr 1 nazwany zlecenie instalacji, z którego wynika m.in., że koszt budowy instalacji wyniósł 428 zł. zawarto tam również informację, że w przypadku rozwiązania umowy klient zobowiązuje się uiścić opłatę dodatkową według poniższego zestawienia opłat w zależności od ilości zakupionego w czasie obowiązywania umowy gazu w litrach m.in. od 5.400 l do 8.000 l – 2.500 zł. Następnie poniżej tego zapisu i obok adnotacji - oświadczenia klienta, iż zlecona do wykonania instalacja będzie wykorzystana do celów mieszkaniowych upoważniających do zastosowania stawki VAT 7 % znajduje się podpis R. Z..

Pismem z dnia 12 grudnia 2019r. pozwana B. G. wypowiedziała umowę z powodu ustania zapotrzebowania na gaz płynny wskutek przestawienia na alternatywne wobec gazu płynnego źródło energii tj. gaz ziemny, za 3 –miesięcznym okresem wypowiedzenia zgodnie z zapisem pkt 8 część A umowy. Powód przyjął wypowiedzenie umowy z powodu zmiany sposobu ogrzewania na gaz ziemny, informując, że umowa zostanie rozwiązana z dniem 31 marca 2020r. a pozwana ma ponieść koszty demontażu instalacji oraz uiścić opłatę dodatkową zależną od ilości zakupionego w czasie trwania umowy gazu zgodnie ze zleceniem instalacji, która wynosi 2.500 zł.

W trakcie trwania umowy powód dostarczył 7.740 l gazu za kwotę 15.244,27 zł.

W dniu 6 marca 2020r. została wystawiona przez powoda nota obciążeniowa z tytułu opłaty zależnej od ilości kupionego gazu zgodnie ze zleceniem instalacji na kwotę 2.500 zł.

Pismem z dnia 14 marca 2020r. pozwana B. G. odmówiła zapłaty kwoty 2.500 zł., którą nazwała kara umowną, powołując się na naruszenie interesów konsumenta, kształtowanie praw i obowiązków w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i ogólnie brak podstaw do naliczania kary umownej.

W odpowiedzi na powyższe powód pismem z dnia 14 kwietnia 2020r. stwierdził, iż naliczona opłata nie jest karą umowną lecz opłatą dodatkową związaną z udzieleniem rabatu na montaż instalacji zbiornikowej. Powód wskazał, że umowa została zawarta na warunkach promocyjnych, wyczerpującym spełnieniem warunku promocji był zakup przez klienta 1.500 l gazu. Całkowity koszt montażu, jak podał powód w piśmie wynosił 2.915,10 zł. brutto a klient zapłacił jedynie kwotę 428 zł. brutto tym samym kwota udzielonego rabatu wynosiła 2.487,10 zł.

W trakcie zawierania umowy nie była poruszana kwestia udzielania rabatu z tytułu kosztów budowy instalacji jak również, iż klient ma zakupić określoną ilość gazu oraz, że wcześniejsze rozwiązanie umowy będzie skutkowało koniecznością poniesienia dodatkowej opłaty.

R. Z. zmarł w dniu 2 czerwca 2011r. Pozwane M. Z. i B. G. są spadkobierczyniami R. Z. po ¼ części.

/ dowód: umowa i zlecenie k. 8-10, kosztorys k. 11, pisma stron, faktura (...), zeznania pozwanej. 104/v /

Sąd ustalił stan faktyczny na podstawie dokumentów przedłożonych przez strony. Dowody te nie budzą zastrzeżeń sądu co do ich autentyczności. Inną kwestią jest moc dowodowa przedłożonych dokumentów, otóż w związku z zanegowaniem przez pozwane, iż dokument nazwany kosztorys inwestycji został przedstawiony klientowi wraz z umową i był mu znany nie można zgodzić się z tezą powoda, iż jest to dowód na udzielenie klientowi rabatu na budowę instalacji. W istocie na dokumencie tym nie ma podpisu klienta a tak istotna kwestia jak udzielenie znacznego rabatu winna zostać objęta treścią umowy.

Sąd w całości dał wiarę zeznaniom pozwanej B. G., są one spójne, korespondują z pozostałym materiałem dowodowym i rzetelnie przedstawiają ustalenia w trakcie zawierania umowy.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo podlega oddaleniu.

Powód domaga się zapłaty kwoty 2.500 zł. określonej w zleceniu instalacji jako opłata dodatkowa w związku z zakupieniem gazu płynnego w ilości mniejszej niż 8.000 l oraz w związku z rozwiązaniem umowy.

Bezspornie umowa została zawarta na okres podstawowy 10 lat i w tym czasie nie została rozwiązana, w sposób milczący została ona przedłużona na dalszy okres i ostatecznie rozwiązana końcem marca 2020r. w związku z przestawieniem na alternatywne źródło energii, co było przewidziane w umowie ( lit. A pkt 8 ), umowa trwała zatem prawie 13 lat i w tym czasie R. Z. a potem jego spadkobiercy zakupili 7.740 l gazu płynnego.

Zwrócić uwagę należy w pierwszej kolejności na treść umowy z 27 kwietnia 2007r. Składa się ona z części wstępnej, następnie postanowień podzielonych na cztery części – litera A dotycząca zasad dostawy gazu, cześć B dotycząca dzierżawy zbiorników, część C nazwana inne uzgodnienia. Na końcu umowy pod literą D zawarto ustalenia dodatkowe, w których mowa jest o udzielonych ulgach lub rabatach. W żadnej z tych części nie zawarto postanowienia o obowiązku zapłaty przez klienta dodatkowej opłaty uzależnionej od ilości zakupionego gazu i wcześniejszego wypowiedzenia umowy. W części D nie ma mowy o udzielonym rabacie z tytułu montażu instalacji, który to rabat ma zostać następnie pokryty opłatą dodatkową. Informacja o obowiązku uiszczenia opłaty dodatkowej znalazła się w dokumencie zlecenie instalacji i w istocie znajduje się na nim podpis klienta bardziej jednak odnoszący się do samego zlecenie wykonania instalacji i oświadczenia o wykorzystaniu zleconej instalacji na cele mieszkalne.

Bezspornym jest, iż mamy do czynienia z umową zawartą pomiędzy powodem – przedsiębiorcą a klientem – konsumentem. W takiej sytuacji na przedsiębiorcy spoczywa szczególny obowiązek formułowania umowy w sposób jasny, przejrzysty, nie budzący żadnych wątpliwości co do tego, że treść umowy była zrozumiała dla konsumenta, że jej postanowienia dotarły do klienta i je zaakceptował. Główną częścią umowy jest podstawowy dokument umowy, zlecenie instalacji jest jej załącznikiem. W samej umowie jak wskazano wyżej wpisano postanowienia o udzielonych ulgach lecz nie ma wśród nich informacji o udzieleniu rabatu na budowę instalacji i jego powiazaniu z ilością zakupionego gazu. Takiej informacji zresztą nie ma także w załączniku, nie sposób za taki uznać dokument wystawiony przez samego powoda – k. 11, stanowczo zanegowany przez pozwane. W ocenie sądu tak istotne postanowienie umowy, które nakłada na klienta obowiązek zapłaty kwoty 5-krotnie wyższej niż koszt budowy instalacji– 428 zł. powinien po pierwsze znaleźć się w podstawowej części umowy a po drugie winien zostać należycie wyjaśniony i umotywowany. Gdyby nie twierdzenia pozwu, gdzie powód wyjaśnia, iż opłata ta ma związek z rabatem na budowę instalacji, wniosku takiego nie można w żaden sposób wywieść z samej umowy. Skoro w części D umowy są informacje o rabacie stałym na cenę dostawy gazu lub zwolnienie z opłaty za dzierżawę przez okres 15 miesięcy to tym bardziej powinien znaleźć się tam opis udzielonego rabatu na budowę instalacji i wskazanie tych kosztów.

Drugą istotną kwestią są wątpliwości do jakiego okresu obowiązywania umowy odnosi się zapis o konieczności uiszczenia opłaty dodatkowej, nienazwanej przecież opłatą z tytułu udzielonej ulgi, do okresu podstawowego obowiązywania umowy – 10 lat czy w ogóle do nieokreślonego czasu trwania umowy a zauważyć trzeba, że obowiązek ten powiązany jest nie tylko z ilością zakupionego gazu ale również nawiązuje do faktu wcześniejszego rozwiązania umowy. Tymczasem przedmiotowa umowa trwała dłużej niż 10 lat.

Taki budzący wątpliwości sposób sformułowania umowy, nie zawarcie istotnych jej postanowień w części podstawowej umowy jest sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco narusza interesy konsumenta. Przedsiębiorca w umowie winien wyraźnie zawrzeć postanowienie, iż z tytułu budowy instalacji udziela rabatu pod warunkiem dokonywania zakupu określonej ilości gazu lub/i przez określny czas jej trwania a w razie nie wywiązania się klienta z powyższego ciąży na nim obowiązek zwrotu ulgi w określonej wysokości. W tej konkretnej sytuacji w zasadzie to od powoda, kontrahenta konsumenta z uzasadnia pozwu można dopiero dowiedzieć się w jaki sposób interpretował postanowienie umowy dotyczące opłaty dodatkowej co już wprost jest klauzulą abuzywną ( art. 385 ³ pkt 9 kc. ).

W myśl art. 385 ¹ § 1 k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszają jego interesy.

Mając powyższe na uwadze powyższy zapis załącznika do umowy musi podlegać wyeliminowaniu a w konsekwencji powództwo jako pozbawione podstawy faktycznej podlega oddaleniu.

Bezprzedmiotowe w tej sytuacji są rozważania dotyczące zarzutu potrącenia wierzytelności w postaci opłat z tytułu dzierżawy za okres kiedy powód nie dokonał wymiany zaworu bezpieczeństwa w okresie 21 miesięcy od kwietnia 2013r. do stycznia 2015r., jednakże zwrócenia uwagi wymaga, że pozwane ani w tym okresie ani później nie zgłaszały do powoda powyższej wierzytelności, nie żądały zwrotu uiszczonego czynszu dzierżawnego.

Odnośnie kosztów postępowania, na które składają się wynagrodzenie pełnomocnika i opłata od pełnomocnictwa, Sąd orzekł na podstawie art. 98 kpc.

Sędzia

ZARZĄDZENIE

1/ odnotować uzasadnienie, urlop s. ref. od dnia 8.07.2021r. do 8.08.2021r. i zgodę P. Prezesa na przedłużenie terminu do sporządzenia uzasadnienia do dnia 13 września 2021r.

2/ odpis wyroku i uzasadnienia doręczyć pełn. powoda,

3/ kal. 14 dni.

N. dnia13 września 2021r.

Sędzia.