Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 czerwca 2022 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie IX Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 2 czerwca 2022 r. w Olsztynie na rozprawie

sprawy z odwołania A. F.

z udziałem Koła (...) w B. z siedzibą w B.

o uchylenie uchwał,

I.  uchyla uchwałę Walnego Zgromadzenia Członków Koła (...) w B. nr 9 z dnia 17 lipca 2021 r. oraz poprzedzającą ją uchwałę Zarządu Koła (...) w B. nr 1 z dnia 30 października 2019 r.;

II.  zasądza od uczestnika na rzecz odwołującego się kwotę 397 zł (trzysta dziewięćdziesiąt siedem złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

Bożena Charukiewicz

Sygn. akt IX Ca 1039/21

UZASADNIENIE

Odwołujący się A. F. wniósł o uchylenie uchwały nr 1 Zarządu Koła Łowieckiego (...) w B. z 30 października 2019r. w przedmiocie wykluczenia go z członków tego K. oraz utrzymującej ją w mocy uchwały nr 9 Walnego Zgromadzenia Członków Koła (...) w B. z 17 lipca 2021r.

Wniósł również o zasądzenie od uczestnika na jego rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

Odwołujący zarzucił uchwałom:

1. obrazę przepisów prawa procesowego, tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie błędnej oceny i analizy materiału dowodowego sprawy poprzez bezzasadne uznanie przez organy pozwanego, że doszło do przewinienia łowieckiego przez powoda wymienionych szczegółowo w uchwale nr 1 z 30 października 2019r.:

a) poprzez bezzasadne uznanie jakoby powód miał się dopuścić m.in. rażącego naruszenia zasad koleżeństwa oraz dobrych obyczajów,

b) poprzez bezzasadne uznanie, że podejmowane przez powoda działania naruszają dobre imię i wizerunek Koła (...) w B., polegających na zawarciu nieprawdziwych i szkalujących wobec Koła (...) i jego organów zarzutów rzekomego naruszenia przepisów prawa w piśmie z 20 grudnia 2018r. skierowanym do Ministra Środowiska jako organu nadzorującego Polski Związek Łowiecki;

2. sprzeczność istotnych ustaleń Zarządu pozwanego K., a w ślad za nim i Walnego Zgromadzenia Członków pozwanego K. z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, polegającego na przyjęciu błędnych ustaleń opisanych w pkt. 1 odwołania i braku poczynienia istotnych ustaleń faktycznych wymienionych w pkt. 1 odwołania poprzez:

- wadliwe przyjęcie, że podejmowane przez powoda działania naruszają dobre imię i wizerunek Koła (...) w B.,

- bezzasadne uznanie jakoby powód miał się dopuścić m.in. rażącego naruszenia zasad koleżeństwa oraz dobrych obyczajów,

- ponadto pozwany w sposób całkowicie kuriozalny i sprzeczny z zasadami logicznego rozumowania przypisuje powodowi działania naruszające dobre imię i wizerunek Koła (...) w B., w sytuacji gdy powód opisał fakty i zdarzenia mające miejsce ww kole w celu podjęcia działań mających przede wszystkim poprawę wizerunku K. i Polskiego Związku Łowieckiego.

Wskazując na powyższe zarzuty odwołujący wniósł o uchylenie uchwał w przedmiocie wykluczenia go z członków Koła (...) w B..

W odpowiedzi na odwołanie uczestnik Koło (...) w B. wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Odwołujący się A. F. jest członkiem Koła (...) w B. z siedzibą w B.. W 2019r. odwołujący się wraz z innymi współzałożycielami założył Koło (...) w B., którego jest także Prezesem.

W dniu 20 grudnia 2018r. w Ministerstwie Środowiska odbyło się spotkanie Ministra z członkami Kół (...) w sprawie zwalczania choroby Afrykański Pomór Świń ( (...)) poprzez sanitarny odstrzał dzików. Na spotkaniu tym odwołujący się zgłosił Ministrowi uwagi co do działalności Koła (...), dotyczące m.in. blokowania rewirów i braku wypłat rekompensat za sanitarny odstrzał dzików. Na prośbę Ministra aby uwagi te przedstawić na piśmie odwołujący się w piśmie z 20 grudnia 2018r. kierowanym do Ministrów Środowiska oraz (...) i (...) zarzucił, że w Kole (...) blokowane są obwody łowieckie (obowiązuje zakaz polowań myśliwych z K.), odstrzały na polowania indywidualne nie są wydawane wszystkim myśliwym, a jedynie wybranym, nie są wypłacane rekompensaty myśliwym za pozyskane dziki, nie są wpisywani do ewidencji myśliwych na polowaniu indywidualnym myśliwi dewizowi.

Na skutek powyższych zarzutów na wniosek Zarządu Okręgowego (...) w O. została przeprowadzona kontrola w Kole (...). Kontrolujący ocenili działanie K. jako „pozytywne z uchybieniami”. Komisja ustaliła, że blokowanie pod potrzeby polowań dewizowych maksymalnie było 7% z ogólnej liczby rejonów. W tym czasie myśliwi z K. pozyskiwali zarówno zwierzynę jaką przeznaczono dla odstrzału dla myśliwych „dewizowych”, jak i pozostałą. Obwody łowieckie nie były blokowane w sposób uniemożliwiający polowanie myśliwym z K..

Komisja nie ustaliła nieprawidłowości w zakresie wydawania odstrzałów na polowania indywidualne, stwierdzając uchybienie dotyczące kryterium wydawania upoważnień w tym zakresie. Wyniki kontroli nie potwierdziły także zarzutów nie wypłacania środków finansowych myśliwym przekazywanych ze środków z budżetu Państwa za pozyskanie dzików.

Z ustaleń Komisji wynikało, że myśliwi „dewizowi” byli ewidencjonowani w książce ewidencji pobytu na polowaniu indywidualnym, jednak z pominięciem imienia i nazwiska myśliwego.

Komisja stwierdziła również uchybienia w prowadzeniu dokumentacji dotyczącej szacowania szkód i wypłaty odszkodowań za szkody w uprawach i płodach rolnych.

Uchwałą nr 1 z 30 października 2019r. Zarząd Koła Łowieckiego (...) w B. wykluczył A. F. z członkostwa w tym K. ze względu na działania naruszające dobre imię i wizerunek K., polegające na zawarciu nieprawdziwych i szkalujących zarzutów rzekomego naruszenia przepisów prawa w piśmie z 20 grudnia 2018r. skierowanym do Ministra Środowiska. Zarząd takie zachowanie uznał za rażące naruszenie zasad koleżeństwa oraz dobrych obyczajów.

Na skutek odwołania się A. F. od powyższej uchwały Walne Zgromadzenie Członków Koła (...) w B. uchwałą nr 9 z 17 lipca 2021r. nie uwzględniło jego odwołania i utrzymało w mocy uchwałę Zarządu o wykluczenia go z członkostwa w tym K..

(dowód: uchwała nr 1 z 30.10.2019r. –k. 16, uchwała nr 9 z 17.07.2021r. –k. 20, pismo z 20.12.2018r. –k. 14, protokół pokontrolny z 29.05.2019r. –k.60, kopie informacji o polowaniu komercyjnym i wyłączeniu polowania –k.10-11, kopia książki ewidencji-k. 12,13, zeznania świadków, przesłuchanie stron).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne.

Aktem prawnym regulującym funkcjonowanie kół łowieckich jest Statut Polskiego Związku Łowieckiego uchwalony uchwałą z 16 lutego 2019r. XXIV Krajowego Zjazdu Delegatów (obowiązujący na dzień podejmowania zaskarżonych uchwał).

Statut w § 29 określa obowiązki członków koła, stanowiąc m.in., że każdy członek koła jest obowiązany w szczególności przestrzegać ustawy, Statutu, uchwał organów Zrzeszenia i koła oraz dobrych obyczajów. Statut reguluje także sytuacje utraty członkostwa w kole poprzez skreślenie lub wykluczenie.

Stosownie do § 32 Statutu wykluczenie członka z koła może nastąpić w przypadku: 1) nieprzestrzegania uchwał organów koła; 2) nieusprawiedliwionego uchylania się od wykonywania obowiązków nałożonych przez uprawnione organy koła; 3) rażącego naruszania zasad etyki łowieckiej lub dobrych obyczajów.

Z uzasadnienia zaskarżonej uchwały nr 1 z 30 października 2019r. Zarządu Koła Łowieckiego (...) wynika, że podstawą wykluczenia odwołującego się z K. było „działanie naruszające dobre imię i wizerunek Koła (...) polegające na zawarciu nieprawdziwych informacji w piśmie z 20 grudnia 2018r. kierowanym do Ministra Środowiska, czym rażąco naruszył zasady koleżeństwa i dobrych obyczajów”.

Przepis art. 33 ust. 6 ustawy z 13 października 1995r. Prawo łowieckie jednoznacznie wskazuje na dopuszczalność drogi sądowej w sprawach nabycia lub utraty członkostwa w kole łowieckim.

W ocenie Sądu Okręgowego powyższa regulacja oznacza, że Sąd rozpoznający odwołanie wykluczonego z koła członka uprawniony jest do zbadania, czy postawione zarzuty stanowią statutową podstawę wykluczenia oraz do zbadania dolegliwości wymierzonego środka i jego adekwatności w zaistniałej sytuacji.

Analizując zatem okoliczności niniejszej sprawy i przeprowadzone w sprawie dowody Sąd Okręgowy doszedł do wniosku, że wykluczenie odwołującego się z członkostwa w Kole (...) w B. było merytorycznie niezasadne.

Wskazane w zaskarżonej uchwale Zarządu zasady koleżeństwa, które w sposób rażący miał naruszyć odwołujący się, nie są ani ustawowo ani statutowo zdefiniowane. Jest to pojęcie niedookreślone, jednak nie ulega wątpliwości, że przestrzeganie zasad koleżeństwa, to postępowanie zgodne z normami społecznymi, w zgodzie z interesem wszystkich członków koła.

W ocenie Sądu Okręgowego wskazywanie uprawnionym organom na istniejące w ocenie członka koła nieprawidłowości, których weryfikacja należy do tych organów, nie narusza zasady koleżeństwa, uprawniającej do wykluczenia danego członka z członkostwa w kole.

Odwołujący się miał uzasadnione podstawy do zgłaszania wątpliwości co do działań podejmowanych przez Zarząd Koła (...). Zgłaszane w piśmie z 20 grudnia 2018r. do Ministra Środowiska zarzuty przynajmniej częściowo miały miejsce, co wynika np. z protokołu kontroli z 29 maja 2019r., w którym komisja stwierdziła blokowanie wprawdzie nie obwodów łowieckich, ale rejonów i w znacznie mniejszym zakresie (7% z ogólnej liczby rejonów), czy też wpisywanie myśliwych „dewizowych” do ewidencji myśliwych na polowaniu indywidualnym bez podania imienia i nazwiska (co wynikało, jak zeznał Prezes Zarządu z niezrozumienia obco brzmiących nazwisk), jak również niewłaściwe kryteria wydawania zezwoleń na polowania indywidualne. Dodatkowo część członków K. informowała odwołującego się o opóźnieniach w wypłacie środków finansowych za odstrzał sanitarny dzików, co potwierdzają zeznania świadków A. B., R. P. i K. P.. Zresztą Prezes Zarządu K. J. N. przyznał, że w wypłacie rekompensat są duże opóźnienia, ale nie z winy K..

Z zeznań odwołującego się wynika także, że wystosował przedmiotowe pismo z 20 grudnia 2018r. do Ministra, bowiem zgłaszane uwagi do Łowczego Okręgowego nie spowodowały żadnej reakcji. Dopiero sporne pismo spowodowało podjęcie czynności kontrolnych. I, mimo iż nie wszystkie zarzuty znalazły potwierdzenie we wnioskach komisji, to nie sposób zarzucić odwołującemu się, że motywacją jego działań było szkodzenie Kołu (...) i jego członkom, a raczej jego postępowanie było wyrazem troski odwołującego się o transparentność działania organów koła w zgodzie z prawem i statutem. Zresztą krytyka pracy organów koła i konkretnych osób będących członkami tych organów nie może sama przez się stanowić podstawy do uznania, że jest to działanie na szkodę koła łowieckiego, czy też sprzeczne z jego interesami. Z tej przyczyny krytyka, jeśli jest utrzymana w granicach rzeczowej potrzeby, gdyby się nawet okazała obiektywnie niesłuszna, jest wykonywaniem prawa przysługującego członkowi, a tym samym nie może stanowić naruszenia obowiązków członkowskich. W ocenie Sądu Okręgowego odwołujący się jako członek Koła (...) miał prawo kontrolować działania podejmowane przez organy statutowe. Naturalne spory pomiędzy członkami koła lub członkami organów koła nie mogą być rozwiązywane poprzez wykluczanie niektórych ze spierających się osób z koła łowieckiego. Dlatego w ocenie Sądu Okręgowego nie można skutecznie uznać, że odwołujący się celowo działał na szkodę Koła (...), naruszał jego dobre imię i wizerunek, przez co rażąco naruszył zasady koleżeństwa i dobrych obyczajów, uniemożliwiając dalsze członkostwo. I tylko dodatkowo należy zauważyć, że przedmiotem oceny Sądu Okręgowego były wyłącznie zarzuty postawione odwołującemu się w uchwale Zarządu K. z 10 grudnia 2019r. o wykluczeniu go z członkostwa.

Reasumując Sąd uznał za wiarygodne przedłożone w sprawie dokumenty, których pochodzenia i prawdziwości nie kwestionowała żadna ze stron. Na wiarę, co do zasady, zasługują także zeznania świadków i stron w zakresie, w jakim w przeważającej części zbieżnie przedstawiają przebieg wydarzeń w Kole (...) poprzedzających wykluczenie odwołującego się z członkostwa, chociaż nie wszystkie okoliczności przez nich podawane znalazły potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym (jak zamykanie całych obwodów łowieckich czy odmowa zezwoleń na odstrzał).

Mając zatem na uwadze wskazane wyżej okoliczności Sąd Okręgowy (rozpoznający niniejszą sprawę jako sąd drugiej instancji, stosując odpowiednio przepisy o apelacji) na podstawie art. 33 ust. 6 ustawy prawo łowieckie uchylił zaskarżone uchwały (por. uchwałę Sądu Najwyższego z 28 września 2016r., III CZP 46/16).

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z § 8 ust. 1 pkt. 1 i § 10 ust. 1 pkt. 1 i § 20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie zasądzając od strony przegrywającej poniesione przez odwołującego się koszty procesu w postaci opłaty od odwołania w wysokości 200 zł, koszty zastępstwa adwokackiego 180 zł i opłaty od pełnomocnictwa 17 zł.

Sąd nie uwzględnił żądania odwołującego się zasądzenia kosztów zastępstwa procesowego według spisu kosztów, ze względu na sprzeczność z § 15 ust. 3 cytowanego wyżej rozporządzania, gdyż żądane wynagrodzenie przewyższało sześciokrotność minimalnej stawki, zaś nakład pracy pełnomocnika i jego przyczynienie się do wyjaśnienia okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy nie uzasadniał podwyższenia stawki.

Bożena Charukiewicz