Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II AKa 32/22

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 maja 2022 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA – Adam Wrzosek (spr.)

Sędziowie: SA – Ewa Jethon

SA – Katarzyna Capałowska

Protokolant: – st. sekr. sąd. Anna Grajber

przy udziale Prokuratora Gabrieli Marczyńskiej - Tomali

po rozpoznaniu w dniu 13 maja 2022 r.

sprawy:

- J. K., syna W. i T. z domu D., urodz. (...) w Ż.

oskarżonego z art. 124 ustawy prawo farmaceutyczne w zb. z art. 270 § 1 k.k. w z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k., z art. 299 § 1 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k., z art. 124 ustawy prawo farmaceutyczne, z art. 276 k.k.;

- S. S., syna J. i I. z domu B., urodz. (...) w W.

oskarżonego z art. 299 § 1 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k.;

- M. Ż., córki P. i T. z domu P., urodz. (...) w S.

oskarżonej z art. 299 § 1 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k.;

- A. H., córki T. i M. z domu B., urodz. (...) w P.

oskarżonej z art. 299 § 1 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k.;

- A. K., syna S. i M. z domu K., urodz. (...) w W.

oskarżonego z art. 299 § 1 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k.;

na skutek apelacji, wniesionych przez prokuratora i obrońcę oskarżonego J. K.

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 2 lipca 2021 r. sygn. akt XVIII K 96/21

I.  zmienia wyrok w zaskarżonej części w ten sposób, że uchyla orzeczenie o karze łącznej pozbawienia wolności orzeczonej wobec oskarżonego J. K., a kary pozbawienia wolności orzeczone za czyny przypisane w pkt I i pkt II wyroku obniża do 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności,

I.  w pozostałej części tenże wyrok utrzymuje w mocy;

II.  na podstawie art. 85 § 1 k.k. i art. 86 § 1 k.k. w stosunku do oskarżonego J. K. orzeka karę łączną 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

III.  na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej wobec oskarżonego J. K. kary łącznej pozbawienia wolności zalicza okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 26 maja 2020 r. godz. 9:30 do dnia 2 lipca 2021 r.;

IV.  zwalnia oskarżonego J. K. od przypadających na niego kosztów sądowych w sprawie, obciążając wydatkami w tym zakresie Skarb Państwa;

V.  wydatkami za postępowanie odwoławcze w części dotyczącej apelacji wniesionej przez prokuratora obciąża Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 32/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 2 lipca 2021 r.,
sygn. akt XVIII K 96/21

Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

J. K.

zarejestrowanie się przez oskarżonego w Powiatowym Urzędzie Pracy w Ż. w charakterze bezrobotnego,

zawarcie umowy o pracę,

poddanie się części praktycznej egzaminu na prawo jazdy, uzyskanie prawa jazdy,

skierowanie oskarżonego na szkolenie przez Powiatowy Urząd Pracy,

przyznanie oskarżonemu stypendium w okresie odbywania szkolenia,

problemy zdrowotne matki oskarżonego,

problemy zdrowotne konkubiny oskarżonego,

rozwiązanie z konkubiną oskarżonego umowy o pracę za wypowiedzeniem oraz zwolnienie jej z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia,

śmierć ojca oskarżonego,

karalność oskarżonego,

informacje dotyczące sytuacji majątkowej oskarżonego,

zaświadczenie, k. 7126

umowa, k. 7195

arkusz części praktycznej egzaminu, k.7196, prawo jazdy k. 7200

skierowanie, k. 7197

decyzja Starosty (...), k. 7199

dokumentacja, k.7204-7208

dokumentacja, k.7209-7220

pisma, k. 7221-7223

skrócony odpis aktu zgonu, k. 7203

informacja, k. 7169-7170

informacja z systemu teleinformatycznego ministerstwa właściwego do spraw finansów publicznych, k. 7172-7173

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu.

wskazane w pkt 2.1.1.

wskazane w pkt 2.1.1.

Fakty uznane za udowodnione wynikają z ujawnionych dokumentów

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu.

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

W związku z tym, że wniosek o sporządzenie uzasadnienia wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 13 maja 2022 r. został złożony jedynie przez obrońcę oskarżonego J. K., a apelacja prokuratora wniesiona na niekorzyść tegoż oskarżonego nie została uwzględniona niniejsze uzasadnienie odnosi się do zarzutów zawartych w apelacji obrońcy oskarżonego J. K..

Zarzut:

rażąca niewspółmierność kar jednostkowych orzeczonych za przypisane oskarżonemu J. K. czyny z pkt I. II, III i IV aktu oskarżenia i w konsekwencji rażąca niewspółmierność kary łącznej z uwagi na niedostateczne uwzględnienie faktu przyznania się przez oskarżonego do popełnienia zarzuconych mu czynów, o których mowa wyżej, wyrażenia skruchy, braku uprzedniej karalności na karę pozbawienia wolności oraz tego, że oskarżony nie spowodował żadnych ubocznych skutków u osób nabywających od niego produkty lecznicze, a produkty te dotyczyły przyrostu masy mięśniowej lub zwiększenia wydolności organizmu, a nie zwalczania chorób.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

Zarzut zawarty w apelacji obrońcy oskarżonego jest częściowo zasadny.

Oskarżony J. K. wyjaśnił, że mając problemy ze znalezieniem pracy zapewniającej uzyskiwanie stałych dochodów, zdecydował się na podjęcie działalności polegającej na sprzedaży produktów leczniczych, w tym uzyskanych poza granicami kraju, w postaci środków stymulujących, dopingujących, anabolicznych, nie posiadając zezwolenia na ich dopuszczenie do obrotu i zezwolenia na prowadzenie apteki lub punktu aptecznego. Oskarżony wyjaśnił też, że z odbiorcami komunikował się za pośrednictwem Internetu i telefonii komórkowej, a zamawiane produkty wysyłał pocztą. Nadto opisał sposób w jaki nadawał przesyłki i odbierał należności. Wyjaśnienia te korelowały z przypisanymi mu w tym zakresie przestępnymi zachowaniami.

Depozycje oskarżonego J. K. zostały uznane przez Sąd pierwszej instancji za wiarygodne, a ocena ta nie została zakwestionowana w złożonych w przedmiotowej sprawie środkach odwoławczych. Fakt, że oskarżony przyznał się do popełnienia zarzuconych mu czynów, nie próbował wykluczyć bądź zminimalizować swojej roli w przestępczym procederze bez wątpienia winien znaleźć odzwierciedlenie przy orzekaniu o karze.

Sąd odwoławczy może dokonać korekty kar orzeczonych wobec oskarżonego w przypadku stwierdzenia, że są one rażąco niewspółmierne w rozumieniu, o którym mowa w art. 438 pkt 4 k.p.k. Ma to miejsce wtedy, gdy na podstawie okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można byłoby przyjąć, że zachodzi wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez sąd pierwszej instancji a karą, jaką należałoby wymierzyć w następstwie prawidłowego zastosowania dyrektyw wymiaru kary. Na gruncie art. 438 pkt 4 k.p.k. nie chodzi przy tym o każdą ewentualną różnicę w ocenie co do wymiaru kary, ale o różnicę tak zasadniczą, iż karę wymierzoną nazwać można byłoby – również w znaczeniu potocznym – rażąco niewspółmierną, tj. niewspółmierną w stopniu nie dającym się wręcz zaakceptować. Nadto rażąca niewspółmierność kary zachodzi wtedy, gdy suma zastosowanych kar, środków karnych, środków kompensacyjnych i innych określonych prawem, nie uwzględnia celów kary w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, z jednoczesnym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych, jaką kara ma osiągnąć wobec oskarżonego.

Odnosząc się do kar orzeczonych w stosunku do oskarżonego J. K. za czyny przypisane mu w pkt I i w pkt II zaskarżonego wyroku nie można oczywiście pominąć czasookresu przestępnych zachowań, które miały miejsce od kwietnia 2013 r. do 26 maja 2020 r. (czyn z pkt I wyżej wymienionego wyroku) oraz od czerwca 2013 r. do 26 maja 2020 r. (czyn z pkt II wyżej wymienionego wyroku), skalę przestępczego procederu – do obrotu wprowadzono bowiem środki o wartości 1 380 298,31 zł – oraz fakt, że z popełnienia powyższych przestępstw oskarżony uczynił sobie stałe źródło dochodu. Z drugiej jednakże strony zwrócić należy uwagę, że nie wykazano aby produkty oferowane przez oskarżonego wpłynęły negatywnie na stan zdrowia ich nabywców, oskarżony podjął działania mające na celu zmianę dotychczasowego trybu życia, w tym wziął udział w szkoleniu, na które otrzymał skierowanie z Powiatowego Urzędu Pracy w Ż. i podjął pracę zarobkową. Oskarżony też – o czym mowa wyżej – przyznał się do stawianych mi zarzutów i nie dążył do wykluczenia bądź zminimalizowania swojej roli. Za czyny przypisane w pkt I i w pkt II zaskarżonego wyroku oskarżonemu poza karą pozbawienia wolności wymierzono karę grzywny, a na podstawie art. 299 § 7 k.k. orzeczono przepadek na rzecz Skarbu Państwa równowartości korzyści osiągniętej z przestępstwa opisanego w pkt II zaskarżonego wyroku w wysokości 1 380 298,31 zł. Należy też zauważyć, że zgodnie z obowiązującymi przepisami praw oskarżony jest osobą niekaraną. Był on co prawda uprzednio karany na kary grzywny za czyny penalizowane w ustawie o prawie farmaceutycznym lecz ostatnia tego rodzaju kara została wykonana w dniu 13 grudnia 2016 r. (dane o karalności k. 7169-7170). Art. 107 § 4a k.k. określa zaś, że w razie skazania na grzywnę zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem roku od wykonania tej kary.

Zważywszy na wskazane wyżej okoliczności oraz to, że oskarżony nie jest osobą zdemoralizowaną, do osiągnięcia w stosunku do niego celów zapobiegawczych i wychowawczych kary, jak i z uwagi na prewencję ogólną, za czyny przypisane w pkt I i w pkt II zaskarżonego wyroku nie jest niezbędna izolacja penitencjarna oskarżonego w wymiarze określonym w wyroku Sądu Okręgowego. Dlatego też Sąd Apelacyjny uznał, że kary pozbawienia wolności orzeczone wobec oskarżonego za czyny przypisane w pkt I i w pkt II zaskarżonego wyroku są rażąco niewspółmierne i obniżył je do wymiarów wskazanych w wyroku odwoławczym. Nie było podstaw do uznania, że kary pozbawienia wolności za czyny przypisane oskarżonemu w pkt III i w pkt IV zaskarżonego wyroku są karami wymagającymi korekty w oparciu o przepis art. 438 pkt 4 k.p.k.

Oskarżony realizując przestępczą działalność dotyczącą wprowadzania do obrotu produktów leczniczych i uzyskiwania z tej działalności korzyści swoim zachowaniem wyczerpał jednocześnie znamiona czynów przypisanych mu w pkt I – III zaskarżonego wyroku. W tej sytuacji karę łączną pozbawienia wolności, którą należało wymierzyć w wyroku odwoławczym, Sąd Apelacyjny ukształtował w oparciu o zasadę pełnej absorpcji. Kara za czyn przypisany oskarżonemu w pkt IV zaskarżonego wyroku nie mogła bowiem w istotny sposób wpłynąć na wymiar kary łącznej pozbawienia wolności.

Wniosek

- o zmianę wyroku w zaskarżonej części poprzez wymierzenie kary łącznej pozbawienia wolności na zasadzie pełnej absorpcji.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

Z przyczyn wskazanych wyżej wniosek zawarty w apelacji został częściowo uznany za zasadny, co skutkowało zmianą wyroku w zaskarżonej części w sposób wskazany w wyroku Sądu Apelacyjnego.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Wskazać wszystkie okoliczności, które sąd uwzględnił z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia
i podniesionych zarzutów (art. 439 k.p.k., art. 440 k.p.k.).

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

- uchylenie orzeczenia o karze łącznej pozbawienia wolności,

- obniżenie kar pozbawienia wolności orzeczonych za czyny przypisane oskarżonemu J. K. w pkt I i w pkt II zaskarżonego wyroku,

-orzeczenie nowej kary łącznej pozbawienia wolności.

Zwięźle o powodach zmiany.

Powody zmiany wskazano w pkt 3 niniejszego uzasadnienia.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia.

4.

Konieczność warunkowego umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i warunkowego umorzenia ze wskazaniem podstawy prawnej warunkowego umorzenia postępowania.

5.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia z wyroku

Lp.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

IV

Na podstawie art. 63 § 1 k.k. zaliczono oskarżonemu J. K. na poczet kary pozbawienia wolności okres rzeczywistego pozbawienia wolności.

6.  Koszty Procesu

Wskazać oskarżonego.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

J. K.

V

Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. z uwagi na sytuację rodzinną i majątkową oraz orzeczony przepadek równowartości korzyści osiągniętej z popełnionego przestępstwa w wysokości 1 380 298,31 zł zwolniono oskarżonego J. K. od przypadających na niego kosztów sądowych w sprawie, obciążając wydatkami w tym zakresie Skarb Państwa.

7.  PODPIS

Adam Wrzosek

Ewa Jethon Katarzyna Capałowska

1.3 Granice zaskarżenia

Wpisać kolejny numer załącznika 1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

orzeczenie o karze

1.3.1 Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2 Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

1.3 Granice zaskarżenia

Wpisać kolejny numer załącznika 2

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

w stosunku do oskarżonego J. K. apelacja dotyczy orzeczenia o karze i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania,

w odniesieniu do oskarżonych S. S., M. Ż., A. H. i A. K. apelacja dotyczy rozstrzygnięcia o kosztach postępowania.

1.3.1 Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2 Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana