Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

dnia 13 maja 2022 r.

Sąd Rejonowy w Świdnicy , IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w osobie SSR Magdaleny Piątkowskiej

po rozpoznaniu w dniu 13 maja 2022 r. na posiedzeniu niejawnym w trybie art. 15zzs ² USTAWY z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu (...)

sprawy z powództwa T. T.

przeciwko Samorządowemu Kolegium Odwoławczemu w W.

o dodatek do wynagrodzenia

powództwo oddala.

UZASADNIENIE

Powód T. T. wniósł o zasądzenie kwoty 2.032 zł wraz z ustawowymi odsetkami od strony pozwanej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. jako dodatku za pracę. W uzasadnieniu pozwu wskazał, iż był członkiem etatowym Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. od dnia 1.07.2008 roku powołanym na to stanowisko przez Prezesa Rady Ministrów. Jednocześnie powód zatrudniony był na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony od dnia 1.09.2008 roku na stanowisku członka etatowego Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W.. W ocenie powoda w niektórych miesiącach tj. czerwcu, październiku, listopadzie grudniu 2019 roku oraz w maju, czerwcu, lipcu, sierpniu, październiku, listopadzie i grudniu 2020 roku kwota wypłaconego powodowi dodatku specjalnego została zaniżona- była niższa od średniej kwoty dodatku specjalnego wypłaconego członkom etatowym SKO w W. w wymienionych miesiącach. Powód wezwał Samorządowe Kolegium Odwoławcze do zapłaty żądanej kwoty, wskazał iż jednym obiektywnym kryterium pozwalającym na weryfikację zasadności i wysokości przyznawanych dodatków specjalnych dla członków etatowych SKO w W. jest ilość spraw załatwianych przez poszczególnych członków. W 2019 roku do powoda wpłynęło 223 sprawy do tego 17 skarg kasacyjnych oraz minimum 300 spraw o stwierdzenie nieważności decyzji organu gminy. Łącznie, jak wskazał powód w 2019 roku wypłynęło do jego referatu 540 spraw podatkowych co czyniło największe obciążenie pracą względem innych członków kolegium. W 2020 roku powód wskazał, iż odnotował wpływ spraw na poziomie 170 , co zdaniem powoda plasowało go na 3 lub 4 miejscu względem obciążenia pracą. W ocenie powoda zasadne jest więc przyznanie mu wynagrodzenia dodatkowego.

W odpowiedzi na pozew strona ozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda kosztów procesu. W uzasadnieniu strona pozwana wskazała, że powód zatrudniony jest od 1.09.2008 roku, na stanowisku etatowego członka Samorządowego Kolegium Odwoławczego, stanowisko to zostało objęte przez powoda dopiero z dniem zawarcia stosunku pracy na podstawie mianowania. Strona pozwana podniosła, iż zasady wynagradzania członków uregulowane są w rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2002 roku w sprawie wielokrotności kwoty bazowej oraz szczegółowych zasad wynagradzania prezesa, wiceprezesa, pozostałych członków samorządowego kolegium odwoławczego i pracowników biura kolegium. Z przepisów jednoznacznie wynika, iż dodatek specjalny nie jest elementem stałym wynagrodzenia członka etatowego kolegium, ma on charakter uznaniowy. Nadto strona pozwana wskazała, iż podstawa wyliczenia dodatku specjalnego prezesa i wiceprezesa ( na których powód opierał swoje wyliczenia) jest wyższa od podstawy wyliczenia dodatku specjalnego członka kolegium, bowiem decyduje o tym wyższy mnożnik wynagrodzenia zasadniczego oraz przysługujący dodatek funkcyjny prezesa i wiceprezesa w porównaniu do członka kolegium. Pozwana wskazała, iż skoro przyznanie dodatku specjalnego ma charakter uznaniowy, obowiązkiem pracodawcy jest uwzględnienie występującej usprawiedliwionej absencji w pracy i to Prezes Kolegium jako pracodawca ustala wysokość dodatku specjalnego , biorąc pod uwagę nie tylko ilość sporządzonych decyzji, ale także liczby posiedzeń, w których członek Kolegium uczestniczył- w sprawach w których nie był sprawozdawcą. Z wyliczeń pozwanej wynika, iż w 2019 roku powód był sprawozdawcą w 188 sprawach, a spraw przydzielonych do rozpoznania było 223, dodatkowo był członkiem składów orzekających w 109 sprawach (nie był wówczas sprawozdawcą). Nadto w 2020 roku powód był sprawozdawcą w 143 sprawach rozpisanych na 65 posiedzeń kolegium oraz uczestniczył w 24 posiedzeniach, nie będąc sprawozdawcą.

W toku postępowania Sąd ustalił

następujący stan faktyczny:

Powód był zatrudniony u strony pozwanej na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony w pełnym wymiarze czasu pracy od dnia 1 września 2008 roku na stanowisku członka Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W.

Dowód :

-akta osobowe ( w załączeniu)

Do obowiązków powoda należało m. in. uczestnictwo w posiedzeniach Składów (...) na zasadzie przewodniczącego, członka lub członka sprawozdawcy, zgodnie z zarządzeniem Prezesa Kolegium o wyznaczeniu Składu (...); przygotowywanie decyzji postanowień w sprawach powierzonych przez Prezesa Kolegium; przygotowywanie odpowiedzi na skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na ostateczne decyzje Kolegium Odwoławczego; podawanie podstawy prawnej do uzasadnień decyzji przygotowywanych przez pozaetatowych członków sprawozdawców; sprawdzanie pod względem formalnym przygotowanych przez pozaetatowego członka uzasadnień decyzji; uczestnictwo w rozprawach przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym; przygotowanie pism kierowanych do organów I instancji, obywateli i innych stron postępowania odwoławczego; sygnalizowanie Prezesowi Kolegium o stwierdzonych ważnych uchybieniach i nieprawidłowościach w pracy organów I instancji na podstawie rozpatrywanych spraw; uczestnictwo w sporządzaniu sprawozdawczości z działalności Kolegium; inne zadania zlecone przez Prezesa Samorządowego Kolegium Odwoławczego.

Dowód:

-zakres czynności, uprawnień i odpowiedzialności pracownika -akta osobowe (w załączeniu)

W 2019 roku do rozpoznania powodowi zostało przydzielonych 223 spraw, z czego powód był sprawozdawcą w 188 sprawach. Pozostałe sprawy zostały przekazane członkom pozaetatowym Kolegium, jako ich sprawozdawcom. Dodatkowo powód był członkiem składów orzekających w 109 sprawach ( nie był wówczas sprawozdawcą). W 2020 roku powód był sprawozdawcą w 143 sprawach rozpisanych na 65 posiedzeniach Kolegium oraz uczestniczył w 24 posiedzeniach Kolegium, nie będąc sprawozdawcą.

Dodatkowo do wynagrodzenia, pracownikom przyznawane były dodatki specjalne. Przyznawane dodatki nie były nigdy uzasadniane. Pieniądze na dodatki przeznaczane są m. in. z oszczędności takich jak cząstkowe wynagrodzenia osób pozostających na zwolnieniu lekarskim. W 2019 roku zarządzeniem Prezesa Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. z dnia 11 lutego 2019 roku ustalono, iż dodatek służbowy może być przyznany tylko w ramach posiadanych środków na wynagrodzenia, w kwocie nieprzekraczającej 40% łącznie wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego na danym stanowisku. Dodatkowo wskazano, iż dodatek decyzję o wysokości dodatku specjalnego i okresie jego przyznawania podejmuje Prezes Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W.. Nadto dodatek ulega zmniejszeniu za czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy od 6 do 10 dni roboczych o 25%a także usprawiedliwionej nieobecności w pracy od 11 do 15 dni roboczych o 50%.

Dowód:

-zarządzenie nr (...) Prezesa Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. z dnia 11 lutego 2019r. wraz z załącznikiem k. 47-48

-zeznania za stronę pozwaną prezesa kolegium Z. R. k. 65v-66, e-protokół k. 67

W roku 2019 w okresach marca, kwietnia, września wszyscy pracownicy otrzymali dodatek specjalny na tym samym poziomie. W październiku tylko jeden z pracowników, który miał znacznie zwiększoną ilość otrzymywanych spraw, spowodowanych absencją innego pracownika otrzymał dodatek wyższy od pozostałych W październiku i grudniu niższy dodatek otrzymała osoba, która przebywała na zwolnieniu lekarskim.

W styczniu 2020 roku dodatki nie były wypłacane, w lutym powód otrzymał najwyższy dodatek, w lutym dodatek specjalny został przyznany wszystkim na tym samym poziomie, w kwietniu nastąpiło wyrównanie wcześniej przyznanych dodatków specjalnych, co skorelowane było z podwyżkami wynagrodzeń. W lipcu i sierpniu dodatek powoda obniżony został wobec jego usprawiedliwionych nieobecności, w miesiącach od sierpnia do grudnia powód otrzymywał dodatek wyższy od najniższego i od średniego dodatku.

Dodatki specjalne od maja 2020 roku oprócz przesłanki ilości dni nieobecności usprawiedliwionej, uwzględniały ilość decyzji napisanych i przekazanych do wysyłki.

Dowód:

-zeznania za stronę pozwaną prezesa kolegium Z. R. k. 65v-66, e-protokół k. 67

-zestawienie dodatków specjalnych w latach 2019/2020 k. 56

Powód pismem z dnia 16 stycznia 2021 roku wezwał stronę pozwaną do udzielenia informacji na podstawie ustawy o dostępie do informacji publicznej o wysokości dodatków specjalnych kolegium dla członków etatowych za okresu od stycznia 2019 do grudnia 2020 roku.

Dowód:

-pismo powoda do prezesa SKO w W. z dnia 16.01.2021 k. 16

W odpowiedzi Samorządowe Kolegium Odwoławcze wskazało dokładne dane dotyczące dodatków specjalnych w poszczególnych miesiącach. W piśmie wskazano również, że wysokość dodatków specjalnych uzależniona była od frekwencji a także ilości napisanych i przekazanych do wysyłki decyzji.

Dowód:

-pismo SKO w W. z dnia 29.01.2021r. k. 17

Pismem z dnia 16 maja 2021 roku powód wezwał stronę pozwaną –Samorządowe Kolegium Odwoławcze do zapłaty zaniżonych dodatków specjalnych za lata 2019/2020 w łącznej kwocie 2.031,70 zł.

Dowód:

-przedsądowe wezwanie do zapłaty z dnia 16.05.2021 k. 18

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd zważył:

Powództwo podlegało oddaleniu.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, zeznań powoda jak i słuchanego za stronę pozwaną prezesa Samorządowego Kolegium Odwoławczego Z. R.. Sąd dał wiarę powyższym dowodom w takim zakresie w jakim każdy z nich stanowił podstawę dokonania ustaleń faktycznych w sprawie.

Podstawę ustaleń Sądu w zakresie przebiegu zatrudnienia powoda stanowiły również akta osobowe pracownika. Sąd dał im wiarę w całości, albowiem ich prawdziwość i autentyczność nie budziła wątpliwości, jak również nie zostały one w tym zakresie zakwestionowane przez strony postępowania.

Zasady wynagradzania członków samorządowego kolegium odwoławczego uregulowane są w rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2002 r. w sprawie wielokrotności kwoty bazowej oraz szczegółowych zasad wynagradzania prezesa, wiceprezesa oraz pozostałych członków samorządowego kolegium odwoławczego i pracowników biura kolegium (DZ.U.2017.931). Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o samorządowych kolegiach odwoławczych wynagrodzenie zasadnicze prezesa, wiceprezesa i etatowych członków kolegium stanowi wielokrotność kwoty bazowej, której wysokość ustaloną według odrębnych zasad określa ustawa budżetowa. Wysokość wynagrodzenia jest różnicowana ze względu na staż pracy i pełnioną funkcję.

Stosownie zaś do §5a rozporządzenia pracownikom kolegium może być przyznany, na czas określony, nie dłuższy niż rok, dodatek specjalny. Dodatek ten, może być przyznany pracownikom kolegium z tytułu okresowego zwiększenia obowiązków służbowych lub powierzenia dodatkowych zadań o wysokim stopniu złożoności lub odpowiedzialności, jak również ze względu na zakres wykonywanych zadań i charakter pracy, nadto jest wypłacany, w ramach posiadanych środków na wynagrodzenia, w kwocie nieprzekraczającej 40% łącznie wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego pracownika.

Wskazać należy, iż wynagrodzenie zasadnicze (podstawowe) jest najważniejszym, samodzielnym składnikiem wynagrodzenia za pracę i składa się bądź ze stałego uposażenia miesięcznego, bądź uposażenia wynikającego ze stałej stawki zaszeregowania. W skład wynagrodzenia, obok wynagrodzenia zasadniczego, wchodzą m.in. premie (np. regulaminowe lub uznaniowe) oraz dodatki (np. dodatek specjalny, dodatek funkcyjny), przy czym premie i dodatki do płac są - co do zasady - jedynie dodatkowymi składnikami wynagrodzenia uzupełniającymi wynagrodzenie zasadnicze (podstawowe) w przypadku, gdy nie może ono w pełni odzwierciedlać zaangażowania czy też szczególnej odpowiedzialności danego pracownika. Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem premia uznaniowa, która nie ma charakteru roszczeniowego, nie stanowi składnika wynagrodzenia za pracę i wobec tego nie mieści się w pojęciu wynagrodzenia urlopowego. Nie może więc być uwzględniana w wysokości odszkodowania z tytułu wadliwego rozwiązania stosunku pracy, a także wynagrodzenia za okres zawieszenia w czynnościach tymczasowego kierownika przedsiębiorstwa państwowego. (orzeczenie SN I PKN 17/00 z dnia 20 lipca 2000r.). Skoro więc dodatek specjalny ma charakter uznaniowy, zależy więc od woli pracodawcy i od kryteriów, które pracodawca uzna za zasadne przyznając ów dodatek specjalny.

Wskazać również należy, iż zgodnie z zarządzeniem nr (...) Prezesa Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. z dnia 11 lutego 2019 roku oraz załącznikiem do niniejszego zarządzenia, określono warunki przyznania dodatków specjalnych. Zgodnie z §3 przedmiotowego zarządzenia dodatek specjalny mógł być przyznany w przypadku okresowego zwiększenia obowiązków służbowych a także powierzenia dodatkowych zadań o wysokim stopniu złożoności lub odpowiedzialności, jak również ze względu na zakres wykonywanych zadań i charter pracy. Decyzję zaś o wysokości dodatku specjalnego i okresie jego przyznawania podejmuje Prezes Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W.. W rozporządzeniu tym także określono, iż dodatek specjalny ulega zmniejszeniu za czas : usprawiedliwionej nieobecności w pracy od 6 do 10 dni roboczych o 25%, usprawiedliwionej nieobecności w pracy od 11 do 15 dni roboczych o 50% .

Odnosząc się do zarzutów formułowanych przez powoda wskazać należy, iż w świetle rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów, wynika, iż podstawa wyliczenia dodatku specjalnego prezesa i wiceprezesa, na którą powoływał się powód, jest wyższa od podstawy dodatku specjalnego członka kolegium, bowiem decyduje o tym wyższy mnożnik wynagrodzenia zasadniczego oraz przysługujący dodatek funkcyjny.

Strona pozwana dokonała szczegółowego wyliczenia wypłaconych dodatków specjalnych z rozróżnieniem najwyższego, najniższego a także średniego dodatku otrzymanego przez pracowników w okresach zaskarżonych przez powoda. Z przedstawionych zestawień w sposób jednoznaczny wynika, iż powód w roku 2019 w miesiącach marzec, czerwiec oraz maj otrzymał taki sam dodatek, jak pozostali pracownicy, w miesiącu październiku otrzymał dodatek niższy spowodowany zwiększeniem dodatku osobie, która miała znacznie zwiększone obwiązki, natomiast w listopadzie i grudniu to powód otrzymał znacznie większe dodatki specjalne od pozostałych pracowników.

Odnosząc się do zestawień z roku 2020 podnieść należy, iż do czerwca powód otrzymywał dodatki w wysokościach większych lub na takim samym poziomie jak pozostali pracownicy. Zmniejszenie dodatku w lipcu oraz sierpniu związane było z absencją powoda w czerwcu ( 6 dni) oraz w lipcu (12dni). Od maja do listopada2020 roku oprócz przesłanek absencji w pracy uwzględniano również ilość napisanych oraz wysłanych decyzji. Dodatki przyznawane w grudniu 2020 uwzględniały zaś całokształt działalności orzeczniczej poszczególnych pracowników. Powód zarówno w całokształcie pracy orzeczniczej jak i ilości napisanych i przesłanych decyzji nie plasował się na pozycji przodującej, wobec czego strona pozwana proporcjonalnie obniżała dodatki specjalne.

Wskazać należy, iż charakter uznaniowy dodatków zależy wyłącznie od kryteriów, jakie ustali pracodawca przyznając dodatkowe wynagrodzenie. W ocenie Sądu Prezes Samorządowego Kolegium Odwoławczego w zakresie swoich kompetencji oraz regulacji wynikających z rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów a także z zarządzenia z dnia 11 lutego 2019 roku mógł decydować o zróżnicowaniu dodatków specjalnych, w tym dodatku powoda. W swoich zeznaniach zarówno Prezes Kolegium jak i powód podkreślili, iż obniżenie dodatku specjalnego nie jest przejawem jakiejkolwiek szykany czy dyskryminacji względem powoda.

W związku z powyższy należało uznać, że strona pozwana miała prawo w zakresie swoich kompetencji do różnicowania dodatków specjalnych przyznawanych pracownikom, ze względu na efektywność pracy czy absencję chorobową, wobec czego przedmiotowe powództwo oddalono.