Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 24 czerwca 2022 r.

Sąd Rejonowy w Piszu I Wydział Cywilny w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 23 czerwca 2022 r. na rozprawie

sprawy z wniosku K. K.

z udziałem A. F.

o zniesienie współwłasności

p o s t a n a w i a:

I.  Znieść współwłasność nieruchomości zabudowanej stanowiącej działki gruntu nr geod. (...) i (...) położonej w obrębie W., gmina O., dla której Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą nr (...), w ten sposób że:

1)  działkę gruntu nr (...) o wartość 318 400 zł (trzysta osiemnaście tysięcy czterysta złotych) przyznać na własność K. K.;

2)  działkę gruntu nr (...) o wartość 159 300 zł (sto pięćdziesiąt dziewięć tysięcy trzysta złotych) przyznać na własność A. F.;

II.  Ustanowić na nowo powstałej nieruchomości stanowiącej działkę gruntu nr (...) służebność przejścia i przejazdu na rzecz każdoczesnego właściciela nowo powstałej nieruchomości stanowiącej działkę gruntu nr (...), oznaczonej w projekcie ustanowienia służebności punktami A-B-C-D (k. 47-48) akt sprawy.

III.  Orzec, iż zainteresowani ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie we własnym zakresie.

Sygn. akt I Ns 128/22

UZASADNIENIE

K. K. wystąpił z wnioskiem o zniesienie współwłasności nieruchomości zabudowanej, stanowiącej działki gruntu o nr geod. (...) i (...), dla której Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą (...), położonej obrębie W. w gminie O., której współwłaścicielami są wnioskodawca w udziale 2/3 części i uczestniczka postępowania A. F. w udziale 1/3 części, w ten sposób, aby działkę nr (...) przyznać na wyłączną własność wnioskodawcy, a działkę nr (...) na wyłączną własność uczestniczki postępowania, bez wzajemnych spłat i dopłat. Jednocześnie wnioskodawca wniósł o ustanowienie na nieruchomości stanowiącej działkę gruntu nr (...) służebności przejścia i przejazdu na rzecz każdoczesnego właściciela nieruchomości stanowiącej działkę gruntu nr (...), zgodnie z załączonym do wniosku projektem sporządzonym przez uprawnionego geodetę J. O., na którym wnioskowana służebność oznaczona jest punktami A-B-C-D.

W uzasadnieniu wnioskodawca podniósł, że przed wszczęciem niniejszego postępowania, wnioskodawca i uczestniczka zgodnie dokonali administracyjnego podziału przedmiotowej nieruchomości na dwie działki gruntu odpowiadające przysługującym im udziałom w prawie własności. Jako, że działka gruntu nr (...) jako odrębna nieruchomość nie będzie posiadała dostępu do drogi publicznej, wnioskodawca i uczestniczka ustalili, że na działce nr (...) ustanowiona zostanie służebność przejścia i przejazdu oznaczona punktami A-B-C-D na załączonym do wniosku projekcie sporządzonym przez uprawnionego geodetę.

Uczestniczka postępowania A. F. nie zajęła stanowiska w sprawie. Do akt sprawy załączone jest natomiast oświadczenie, sporządzone przez uczestniczkę w dniu 25 marca 2022 roku, w którym uczestniczka wyraża zgodę na zniesienie współwłasności i ustanowienie służebności w sposób wskazany we wniosku.

Sąd ustalił, co następuje:

Księga wieczysta o nr (...) prowadzona jest w Sądzie Rejonowym w Piszu dla zabudowanej budynkiem mieszkalnym nieruchomości stanowiącej działki gruntu o nr geod. (...) i (...).

Nieruchomość powyższa stanowi współwłasność K. K. w udziale 2/3 części i A. F. w udziale 1/3 części.

Powierzchnia działki gruntu nr (...) odpowiada udziałowi w prawie własności posiadanemu przez K. K., natomiast powierzchnia działki gruntu nr (...) odpowiada udziałowi w prawie własności posiadanemu przez A. F..

(okoliczności bezsporne, dowód: wypis z rejestru gruntów k. 9; wypis z mapy ewidencyjnej k. 10; wydruk z księgi wieczystej k. 11-15)

Działka gruntu nr (...) nie posiada dostępu do drogi publicznej. Dojazd do drogi publicznej odbywa się przez działkę gruntu nr (...) pasem o szerokości 4 m i powierzchni 81 m ², oznaczonym punktami A-B-C-D w projekcie sporządzonym przez uprawnionego geodetę J. O. (...) znajdującym się w aktach sprawy na karcie 47.

(okoliczności bezsporne, dowód: projekt ustanowienia służebności wraz z wykazem zmian danych ewidencyjnych k. 47-48)

Sąd zważył, co następuje:

Żądanie zniesienia współwłasności jest jednym z podstawowych uprawnień współwłaścicieli. Współwłasność jest bowiem ze swojej istoty stanem nietrwałym, tymczasowym, którego likwidacja następuje na żądanie każdego ze współwłaścicieli, zarówno co do samego zniesienia współwłasności, jak i co do zakresu zniesienia (całkowitego bądź częściowego).

W myśl art. 622 § 2 k.p.c., gdy wszyscy współwłaściciele złożą zgodny wniosek co do sposobu zniesienia współwłasności, sąd wydaje postanowienie odpowiadające treści wniosku, jeżeli projekt podziału nie sprzeciwia się prawu ani zasadom współżycia społecznego, ani też nie narusza w sposób rażący interesu osób uprawnionych.

W przypadku braku zgodnego wniosku, a zachodzą warunki do dokonania podziału w naturze, sąd dokonuje tego podziału na części odpowiadające wartością udziałom współwłaścicieli z uwzględnieniem wszelkich okoliczności zgodnie z interesem społeczno-gospodarczym. Różnice wartości wyrównuje się przez dopłaty pieniężne (art. 623 k.p.c.).

Zgodnie z art. 211 k.c. każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości.

Należy podkreślić, że podział fizyczny jest podstawowym sposobem zniesienia współwłasności, wyraźnie preferowanym przez Kodeks cywilny, co niewątpliwie wynika z treści art. 211 k.c. Oznacza to, że jeżeli zniesienie współwłasności następuje na mocy orzeczenia sądu, powinien on brać pod uwagę przede wszystkim ten sposób wyjścia ze współwłasności, chyba, że współwłaściciele sami żądają przyznania rzeczy wspólnej jednemu z nich w zamian za spłatę, albo sprzedaży stosownie do przepisów Kodeksu postępowania cywilnego. Wyłączenie zniesienia współwłasności przez podział rzeczy wspólnej jest dopuszczalne tylko wówczas gdy taki podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znacznie zmniejszyć jej wartość. Podział fizyczny rzeczy jest sprzeczny z przepisami ustawy wówczas, gdy wynika z nich wyraźny zakaz podziału. Pojęcie „istotnej zmiany rzeczy” i „znacznego zmniejszenia wartości” są zwrotami niedookreślonymi, w związku z czym niedopuszczalne jest przyjmowanie a priori uogólnionych ocen. O tym czy konkretny podział spowoduje istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości, rozstrzyga sędzia stosownie do okoliczności faktycznych danej sprawy i na podstawie powszechnej znajomości rzeczy.

W niniejszej sprawie zainteresowani zgodnie wnieśli o zniesienie współwłasności poprzez fizyczny podział przedmiotowej nieruchomości. Zgodni byli również co do sposobu podziału.

Sąd uznał, że przedstawiony przez wnioskodawcę i uczestniczkę projekt podziału nie sprzeciwia się prawu ani zasadom współżycia społecznego, ani też nie narusza w sposób rażący interesu osób uprawnionych, i dlatego w punkcie I. wydał postanowienie odpowiadające treści wniosku.

W związku z tym, że powstała w wyniku zniesienia współwłasności nieruchomość stanowiąca działkę gruntu o nr geod. (...) nie posiada dostępu do drogi publicznej, za w pełni zasadny uznać należało wniosek o ustanowienie służebności przejścia i przejazdu. Wniosek ten znajduje oparcie w treści art. 285 § 1 k.c. Przebieg służebności został oznaczony przez uprawnionego geodetę J. O. punktami A-B-C-D w projekcie, który przedłożony został przez wnioskodawcę i znajduje się w aktach sprawy na karcie 47. Dlatego też, na podstawie powołanego przepisu, Sąd postanowił, jak w punkcie II. sentencji postanowienia z dnia 24 czerwca 2022 roku.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 520 § 1 k.p.c. zgodnie z którym każdy uczestnik ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie.