Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 października 2021r.

Sąd Rejonowy w Kaliszu w I Wydziale Cywilnym, w składzie:

Przewodniczący: sędzia Michał Włodarek

Protokolant: st. sekr. sąd. Anna Dulas

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 25 października 2021r. w Kaliszu

sprawy z powództwa (...) Bank S.A. z/s we W. (KRS (...))

przeciwko pozwanemu P. P. (PESEL (...))

o zapłatę

oddala powództwo w całości.

Sygn. akt I C 514/21

UZASADNIENIE

W dniu 26 czerwca 2020r. powód (...) Bank S.A. z/s we W. skierował do elektronicznego postępowania upominawczego żądanie zasądzenia od pozwanego P. P. kwoty 11.494,89zł wraz z odsetkami umownymi za opóźnienie w wysokości w stosunku rocznym odsetek maksymalnych za opóźnienie liczonymi od kwoty 10.745,17zł od dnia 25 czerwca 2020r. do dnia zapłaty oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 707,42zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu powód przytoczył okoliczności wskazujące na jego legitymację czynną oraz oznaczył źródło zobowiązania i jego wysokość podając, iż dochodzone roszczenie stanowi należność wynikającą z nienależycie wykonanej umowy kredytu łączącej pozwanego z powodem.

W postępowaniu tym w sprawie o sygn. akt Nc – e (...) uwzględniono w całości roszczenia powództwa oraz rozstrzygnięto o kosztach postępowania.

Pozwany P. P. wniósł sprzeciw od opisanego wyżej orzeczenia.

Sprawę po jej umorzeniu w elektronicznym postępowaniu upominawczym przekazano w całości do rozpoznania tut. Sądowi.

Pozwany w treści wniesionego środka zaskarżenia wskazał, iż złożył do banku wniosek o restrukturyzację kredytu, który nie został do dnia wniesienia powództwa rozpatrzony, a ponadto, że pomimo, iż poinformował bank o zmianie danych adresowych nie zostało to uwzględniono i korespondencja bankowa była kierowana do niego na niewłaściwe dane.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny.

W dniu 3 sierpnia 2017r. pozwany P. P. zawarł z powodem (...) Bank S.A. z/s we W. umowę o kredyt plus i o świadczenie usług bankowości elektronicznej nr (...).

W ramach tego kontraktu powód udostępnił pozwanemu do korzystania kwotę pieniężną w wysokości 21.421,23zł.

Całkowitą kwotę do zapłaty powód oznaczył w wysokości 25.658,49zł.

Umowa została zawarta na czas określony. Pozwany miał obowiązek zapłaty kapitału i należności ubocznych w 48 ratach począwszy od miesiąca wrzesień 2017r. do dnia 15 sierpnia 2021r.

Strony ustaliły również wysokość oprocentowania i warunki jego zmiany, sposób zabezpieczenia spłaty oraz prowizje i opłaty.

Pozwany nie wykonał w całości postanowień łączącego strony kontraktu, dokonując na rzecz powoda wpłat w łącznej wysokości 14.091,25zł i posiada wobec powoda zaległości, i tak z tytułu kapitału w kwocie 10.745,17zł, z tytułu odsetek w kwocie 707,42zł i z tytułu pozostałych należności w kwocie 42,30zł.

W dniu 6 kwietnia 2020r. pozwany po otrzymaniu od powoda ostatecznego wezwania do zapłaty z dnia 24 marca 2020r. wraz z pouczeniem o treści art. 75c ustawy prawo bankowe skierował do powoda wniosek o dokonaniu restrukturyzacji kredytu, który do dnia wniesienia przez powoda pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym nie został rozpoznany.

W dniu 18 kwietnia 2020r. powód wypowiedział pozwanemu umowę kredytu.

( szczegółowy wykaz odsetek k. 8-9, zestawienie wpłat k. 10, umowa kredytu k. 12-16, informacja banku k. 16, 18, 19, 20, upomnienie k. 17, wezwanie do zapłaty k. 21, ostateczne wezwanie do zapłaty k. 22, oświadczenie o wypowiedzeniu umowy k. 23, zawiadomienie o windykacji terenowej k. 24-27, wniosek k. 49, zestawienie wpłat k. 67-68, pismo powoda k. 100)

Sąd Rejonowy zważył, co następuje.

Stosownie do treści art. 353 § 1 kc, podstawowym obowiązkiem dłużnika jest spełnienie świadczenia. Prowadzi ono do zaspokojenia interesu wierzyciela, wskutek czego zobowiązanie wygasa.

Artykuł 354 kc określa obowiązki dłużnika w ten sposób, że oprócz treści zobowiązania rozumianej jako nakazy wyrażone w czynności prawnej stanowiącej źródło zobowiązania oraz odnoszących się do tego zobowiązania normach prawnych jego zachowanie powinno odpowiadać trzem dalszym wzorcom postępowania - celowi społeczno-gospodarczemu, zasadom współżycia społecznego, a także ewentualnie ustalonym zwyczajom, natomiast art. 355 kc określa sposób, w jaki dłużnik powinien wykonywać zobowiązanie i w tym znaczeniu stanowi swoistą kontynuację uregulowań zawartych w art. 354 kc i jednocześnie przepis ten definiuje pojęcie należytej staranności oraz ustanawia obowiązek dokładania owej staranności.

Niedostosowanie się przez dłużnika do opisanych wyżej wymagań sprawia, że dojdzie do nienależytego wykonania zobowiązania lub niewykonania całkowitego (art. 471 kc). Każda bowiem rozbieżność pomiędzy prawidłowym spełnieniem świadczenia a rzeczywistym zachowaniem się dłużnika rodzi odpowiedzialność kontraktową. Nienależyte wykonanie zobowiązania ma bowiem miejsce wtedy, gdy zachowanie dłużnika zmierzało do spełnienia świadczenia, jednak osiągnięty przez niego wynik nie spełnia wymogów świadczenia, do którego dłużnik był zobowiązany. Wskazać jednak należy, że dłużnik zawsze, bez względu na rodzaj winy, odpowiada wobec wierzyciela za uchybienia obowiązkowi dołożenia należytej staranności (art. 355 kc).

Powoda oraz pozwanego wiąże ważna i skuteczna umowa w rozumieniu art. 720 i n. kc i art. 69 i n. ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. prawo bankowe (Dz. U. 2020.1896 – j.t. ze zm.).

Strony w ramach istniejącego kontraktu uzgodniły elementy przedmiotowo i podmiotowe istotne oraz w sposób jednoznaczny i indywidualny określiły prawa i obowiązki podmiotów zobowiązań.

Powód w sposób właściwy przekazał pozwanemu umówione świadczenie, natomiast pozwany w sposób nienależyty wykonuje zobowiązanie zachowując się wbrew treści umowy poprzez nie podjęcie spłaty dalszych należności wynikających z istniejącego stosunku obligacyjnego.

Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 232 kpc), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 kpc) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 kc).

Dobór dowodów należy do strony, to ona powinna wskazywać wyłącznie takie, które są dopuszczalne i wiarygodne. Rzeczą Sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia spraw.

Przepis prawa materialnego – art. 6 kc określa na czyje ryzyko idzie nieudowodnienie określonego faktu. Z kolei art. 232 kpc stanowi procesowe narzędzie za pomocą, którego strony mogą osiągnąć skutek w postaci udowodnienia dla nich korzystnych faktów istotnych z punktu widzenia dochodzonego roszczenia w znaczeniu materialnoprawnym. Art. 6 kc zawiera normę decyzyjną, pozwalającą ocenić wyniki przeprowadzonego postępowania dowodowego.

Obowiązkiem powoda było przytoczenie okoliczności faktycznych, z których wywodzi roszczenie (art. 187 § 1 pkt 2 kpc) i wskazanie na dowody, których przeprowadzenie potwierdzi zasadność jego twierdzeń o faktach (art. 232 kpc i art. 6 kc), czemu nie sprostał. Zgodnie z zasadami procesu cywilnego ciężar gromadzenia materiału dowodowego spoczywa na stronach (art. 232 kpc., art. 3 kpc, art. 6 kc). Jego istota sprowadza się do ryzyka poniesienia przez stronę ujemnych konsekwencji braku wywiązania się z powinności przedstawienia dowodów. Skutkiem braku wykazania przez stronę prawdziwości twierdzeń o faktach istotnych dla sprawy jest tylko to, że twierdzenia takie zasadniczo nie będą mogły leżeć u podstaw sądowego rozstrzygnięcia. Strona, która nie udowodni przytoczonych twierdzeń, utraci korzyści, jakie uzyskałaby aktywnym działaniem (por. wyrok s.apel w Białymstoku z dnia 28sierpnia 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 286/14, opubl. LEX nr 1511625).

W tym miejscu trzeba podnieść, iż powód nie sprostał obowiązkowi dowodowemu w zakresie wykazania wymagalności dochodzonego pozwem roszczenia i tym samym możliwości skutecznego wszczęcia i dochodzenia tego roszczenia w postępowaniu sądowym.

Powód zaniechał przedstawienia Sądowi dowodów potwierdzających zachowanie wymagań art. 75c ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. prawo bankowe (Dz. U. 2018.2187 – j.t. ze zm.).

Bank nie może swobodnie wypowiedzieć umowy kredytowej, gdy kredytobiorca popadł w opóźnienie ze spłatą kredytu. Najpierw kredytodawca powinien doręczyć kredytobiorcy wezwanie określone w art. 75c ust. 1 – 2 prawa bankowego – zawierające w szczególności informację o możliwości złożenia, w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania, wniosku o restrukturyzację zadłużenia – oraz odczekać do upływu dodatkowego terminu na spłatę zadłużenia wyznaczonego w wezwaniu (nie krótszego niż 14 dni roboczych). Dopiero po upływie tego terminu bank może złożyć wobec kredytobiorcy oświadczenie woli w sprawie wypowiedzenia umowy kredytowej. W przypadku gdy powyższe przesłanki nie zostały spełnione, czynność prawna banku polegająca na wypowiedzeniu umowy jest nieważna (por. art. 58 § 1 kc). W szczególności nie prowadzi ona do wymagalności wierzytelności banku o spłatę tej części kredytu lub pożyczki, co do której kredytobiorca nie pozostawał w opóźnieniu.

Niezachowanie warunków wynikających z art. 75c prawa bankowego skutkuje zatem nieskutecznością oświadczenia o wypowiedzeniu umowy kredytowe. Nieskuteczność wypowiedzenia umowy kredytu oznacza dalej brak postawienia kredytu w stan natychmiastowej wymagalności – por. wyrok SA Kraków z dnia 7 września 2021r. w sprawie o sygn. akt I ACa 1305/18, opubl. Legalis, wyrok SN z dnia 18 czerwca 2021r. w sprawie o sygn. akt IVCSKP 92/21, opubl. Legalis, wyrok SA Kraków z dnia 9 kwietnia 2021r. w sprawie o sygn. akt I ACa 1076/19, opubl. Legalis, wyrok SA Kraków z dnia 29 czerwca 2021r. w sprawie o sygn. akt I ACa 833/20, opubl. Legalis, wyrok SA Gdańsk z dnia 17 listopada 2020r. w sprawie o sygn. akt V ACa 434/20, opubl. Legalis.

Wymagalność to cecha roszczenia (stan), wyrażająca się w istnieniu prawnej możliwości skutecznego żądania przez wierzyciela spełnienia przez dłużnika świadczenia (por. wyr. SN z 12.2.1991 r., III CRN 500/90, OSNCP 1992, Nr 7–8, poz. 137; uchw. SN z 20.4.2012 r., III CZP 10/12, OSNC 2012, Nr 10, poz. 117; wyr. SN z 27.9.2013 r., I CSK 690/12, Legalis).

Dniem wymagalności najczęściej jest dzień powstania roszczenia. W przypadku zobowiązań terminowych dzień powstania roszczenia i jego wymagalności wynika z treści zobowiązania. Jednak wymagalność niektórych roszczeń uzależniona jest od działań wierzyciela (por. art. 455 kc).

Skutkiem wezwania dłużnika przez wierzyciela do spełnienia świadczenia jest to, że staje się ono wymagalne. Wymagalność oznacza pierwszy termin, w którym wierzyciel mógłby wystąpić do sądu z powództwem o zasądzenie świadczenia i tego samego dnia sąd mógłby takie powództwo uwzględnić (por. uzasadnienie uchw. SN z 26.11.2009 r., III CZP 102/09, OSNC 2010, Nr 5, poz. 75; uzasadnienie uchw. SN z 22.11.2013 r., III CZP 72/13, OSNC – Zb. dodatkowy 2014, Nr B, poz. 40; wyr. SN z 28.10.2015 r., II CSK 822/14, Legalis;) – por. Kodeks cywilny. Komentarz. red. dr hab. Konrad Osajda. Legalis 2019.

Skorzystanie z prawa do wypowiedzenia kredytu przez bank powoduje, że po upływie terminu wypowiedzenia stosunek prawny kredytu ulega rozwiązaniu, a kredytobiorca ma obowiązek spłaty kredytu, wraz z odsetkami i innymi kosztami (w tym prowizją), w dniu rozwiązania umowy (upływu terminu wypowiedzenia), jeśli kredyt został mu już wypłacony. Wypowiedzenie umowy przez bank w wyniku jej naruszenia przez kredytobiorcę, m.in. poprzez zaniechanie lub nieterminowe dokonywanie spłaty kredytu, ma charakter sankcyjny. Uprawnienie to realizowane jest przez dokonanie jednostronnej czynności prawnej prawokształtującej i powoduje, z upływem terminu wypowiedzenia, nie tylko następcze wygaśnięcie zobowiązania w zakresie praw i obowiązków kontraktowych ciążących na obu stronach (skutek ex nunc), ale i ukształtowanie dalszych stosunków prawnych. Po tej dacie bank może też skorzystać z przyjętych zabezpieczeń i przez wykonanie wynikających z nich uprawnień doprowadzić do zaspokojenia swojej wierzytelności. Jeśli kredytobiorca nie spłaci długu po upływie terminu wypowiedzenia, bank jest też uprawniony do dochodzenia roszczenia, w tym na drodze egzekucyjnej. Jeśli środki kredytowe nie zostały przekazane kredytobiorcy, wówczas na skutek wypowiedzenia dokonanego przez bank wygasa uprawnienie kredytobiorcy do ich uzyskania.

Wypowiedzenie kredytu należy uznać zatem za uprawnienia kształtujące, zmierza bowiem do rozwiązania stosunku prawnego. Oświadczenie o wypowiedzeniu, aby odnieść zamierzony skutek, musi dojść do adresata (por. art. 61 kc). Możliwość skorzystania przez bank z uprawnienia do rozwiązania umowy za wypowiedzeniem może podlegać kontroli sądu (por. art. 189 kpc). Poza możliwością domagania się przez bank spłaty kredytu i należnych zgodnie z umową odsetek i kosztów bank uprawniony jest także do żądania naprawienia szkody na podstawie przepisów ogólnych – art. 471 kc – por. art. 75 i n. ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. prawo bankowe (Dz. U. 2018.2187 – j.t. ze zm.).

Z tych wszystkich względów orzeczono jak w sentencji wyroku.