Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt VI Ka 718/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 lutego 2021 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach, Wydział VI Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący sędzia Grażyna Tokarczyk

Protokolant Marzena Mocek

przy udziale Adama Szewca Prokuratora Prokuratury Rejonowej G. w G.

po rozpoznaniu w dniu 5 lutego 2021 r.

sprawy P. D. ur. (...) w G.,

syna R. i A.

oskarżonego z art. 286§1 kk w zw. z art. 64§1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 22 czerwca 2020 r. sygnatura akt III K 275/16

na mocy art. 437 § 1 kpk, art. 624 § 1 kpk

1.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

2.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. Z. kwotę 516,60 zł (pięćset szesnaście złotych i sześćdziesiąt groszy) obejmującą kwotę 96,60 zł (dziewięćdziesiąt sześć złotych i sześćdziesiąt groszy) podatku VAT, tytułem zwrotu nieuiszczonych kosztów obrony oskarżonego z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

3.  zasądza od oskarżonego na rzecz oskarżyciela posiłkowego M. C. kwotę 840 zł (osiemset czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów poniesionych w związku z udziałem pełnomocnika z wyboru w postępowaniu odwoławczym;

4.  zwalnia oskarżonego od zapłaty kosztów sądowych postępowania odwoławczego, obciążając wydatkami Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 718/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.1.Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Gliwicach z 22 czerwca 2020 r. sygn. akt III K 275/16

0.1.Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.1.Granice zaskarżenia

0.0.1.Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.0.1.Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.1.Wnioski

uchylenie

zmiana

1.Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.1.Ustalenie faktów

0.0.1.Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

0.0.1.Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

0.1.Ocena dowodów

0.0.1.Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.0.1.Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1.STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

obraza przepisu prawa materialnego, a to art. art. 286 k.k. poprzez jego zastosowanie w sytuacji, gdy me wykazano ponad wszelką wątpliwość, iż oskarżony działał w zamiarze bezpośrednim doprowadzenia pokrzywdzonych do niekorzystnego rozporządzenia ich mieniem, co miało się przejawiać przyjęciem zaliczek i nie wywiązaniem się z umowy

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Obraza prawa materialnego polega na wadliwym jego zastosowaniu (lub niezastosowaniu) w orzeczeniu opartym na trafnych i niekwestionowanych ustaleniach faktycznych. Nie można, zatem stawiać zarzutu naruszenia prawa materialnego w sytuacji, gdy wadliwość orzeczenia ma polegać na błędnych ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia lub na naruszeniu przepisów procesowych (wyrok SN z dnia 2007.11.28, sygn. II KK 172/07, LEX nr 351223).

Skoro obrońca chce kwestionować ustalenia faktyczne, a takim jest również ustalenie umyślności, nieumyślności, czy zamiaru działania sprawcy, nie może mieć miejsca obraza prawa materialnego, zwłaszcza wobec prawidłowości wskazania w treści wyroku znamion czynu zabronionego, a także prawidłowej wykładni treści art. 286 § 1 kk.

Wniosek

zmiana zaskarżonego wyroku w całości poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzuconego mu czynu,

ewentualnie:

uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu.

Na wypadek gdyby Sąd uznał apelację niniejszą wyłącznie za polemikę z prawidłowo poczynionymi ustaleniami Sądu I instancji, niniejszym wnoszę o:

zmiana wyroku Sądu Rejonowego w zakresie wymierzonej kary i orzeczenie wobec oskarżonego kary w dolnych granicach ustawowego zagrożenia

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Sąd I instancji nie dopuścił się wskazanych w apelacji uchybień, apelujący nie wykazał dających się zaakceptować racji przemawiających za błędnością wniosków w zakresie oceny dowodów, w tym wyjaśnień oskarżonego. W orzeczeniu o karach nie sposób dopatrzeć się rażąco niewspółmiernej surowości. Nie zachodzą okoliczności, o których mowa w art. 439 kpk, ani tym bardziej w art. 437 § 2 zd. 2 kpk, a sam skarżący też takich nie podnosi.

3.2.

obraza przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia, a to art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę materiału dowodowego skutkującą uznaniem, że oskarżony przyjmując wpłaty od kupujących - pokrzywdzonych, działał z zamiarem bezpośrednim doprowadzenia poszkodowanych do niekorzystnego rozporządzenia ich mieniem i me miał zamiaru wywiązać się z umowy, a także uznaniem wyjaśnień oskarżonego za niewiarygodne - co w konsekwencji doprowadziło do błędu w ustaleniach faktycznych

obraza przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia, a to art. 5 § 1 i 2 k.p.k. oraz art. 7 k.p.k. poprzez przyjęcie, przekraczając swobodną ocenę dowodów, z naruszeniem zasady domniemania niewinności, iż zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwala na przyjęcie, że oskarżony dopuścił się zarzucanego mu czynu i w konsekwencji uznanie oskarżonego winnym, mimo że w rozpoznawanej sprawie zachodzą wątpliwości, które należało rozstrzygnąć na korzyść oskarżonego

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Podkreślenia wymaga, że rozpoznając sprawę zgodnie z przepisami procesowymi obowiązującymi dla postępowań wszczętych przed sądem od 1.07.2015 r. do 14.04.2016 r., Sąd I instancji przeprowadził postępowanie dowodowe bardzo skrupulatnie, zgodnie z inicjatywą stron i w sposób prawem przewidzianym podejmując inicjatywę z urzędu. Tego zresztą apelujący nie kwestionował. Zebrane obszernie dowody Sąd poddał ocenie zgodnej z zasadami wiedzy, logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego, a sposób wnioskowania zaprezentował w sposób pełny i wręcz drobiazgowy w modelowo sporządzonym, gdy chodzi o formularz, uzasadnieniu. Apelujący prócz ogólników odnoszących się do potrzeby wykazania zamiaru i zadziwienia dlaczego Sąd odmówił oskarżonemu wiary, nie podjął nawet próby odniesienia w wywodów zaprezentowanych w uzasadnieniu. Skoro zaś chce twierdzić, choć bez rzeczowej argumentacji, że oskarżonemu należy dać wiarę, to niezrozumiałym jest stawianie zarzutu obrazy zasady in dubio pro reo. Ta naruszona być może wyłącznie, jeżeli w procesie oceny dowodów w oparciu o kryteria wskazane w art. 7 kpk, pozostają nierozstrzygnięte kwestie, a wątpliwości owych nie można rozwikłać, zaś Sąd poczytuje je na niekorzyść oskarżonego. To w niniejszej sprawie miejsca nie ma. Oczywistym jest też, że to, iż Sąd nie poczynił ustaleń faktycznych w oparciu o dowody poddane negatywnej ocenie, a zatem wyjaśnienia oskarżonego w części, nie świadczy o naruszeniu normy art. 410 kpk. Sąd miał bowiem w polu widzenia wszystkie przeprowadzone dowody, co wprost wynika z uzasadnienia zaskarżonego wyroku, a podstawą ustaleń faktycznych uczynił te, którym dał walor wiarygodności, czego nie sposób kwestionować, a i obrońca sposobu oceny innych niż wyjaśnienia oskarżonego dowodów nie kwestionował. Natomiast krytyczna ocenę wyjaśnień zaprezentowaną przez Sąd meriti Sąd odwoławczy w pełni podziela, a czynienie powtórzeń w tym zakresie uznać należy za zbędne.

Wniosek

zmiana zaskarżonego wyroku w całości poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzuconego mu czynu,

ewentualnie:

uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu.

Na wypadek gdyby Sąd uznał apelację niniejszą wyłącznie za polemikę z prawidłowo poczynionymi ustaleniami Sądu I instancji, niniejszym wnoszę o:

zmiana wyroku Sądu Rejonowego w zakresie wymierzonej kary i orzeczenie wobec oskarżonego kary w dolnych granicach ustawowego zagrożenia

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Sąd I instancji nie dopuścił się wskazanych w apelacji uchybień, apelujący nie wykazał dających się zaakceptować racji przemawiających za błędnością wniosków w zakresie oceny dowodów, w tym wyjaśnień oskarżonego. W orzeczeniu o karach nie sposób dopatrzeć się rażąco niewspółmiernej surowości. Nie zachodzą okoliczności, o których mowa w art. 439 kpk, ani tym bardziej w art. 437 § 2 zd. 2 kpk, a sam skarżący też takich nie podnosi.

3.3.

Z ostrożności procesowej, rażąca niewspółmierność kary, wyrażająca się w wymierzeniu oskarżonemu zbyt surowej kary pozbawienia wolności:

w oparciu o błędne uznanie, iż oskarżony wyrządził pokrzywdzonym znaczną szkodę o charakterze majątkowym, co stoi w sprzeczności do art. 115 § 5 k.k. w zw. z art. 115 § 7 k.k., zgodnie z którym znaczna szkoda to taka, która przekracza 200.000 zł,

nie uwzględniającej należycie okoliczności zdarzenia, w szczególności faktu, iż objęte wyrokiem czyny w zakresie sprzedaży samochodów były dokonane na zlecenie parterki oskarżonego A. C..

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut jest chybiony, oceniając społeczną szkodliwość czynów popełnionych przez oskarżonego Sąd miał obowiązek uwzględnić po myśli art. 115 § 2 kk rozmiary wyrządzonej szkody. Użycie pojęcia znaczna, w sekcji poświęconej wymiarowi kary, nie zaś ustaleniom faktycznym, czy kwalifikacji prawnej, choć może niefortunne, w żaden sposób nie wpływa na ocenę prawidłowości ustaleń i ocen prawnych, a jest odzwierciedleniem oceny, że szkody wyrządzone przez oskarżonego łącznie plasują się istotnie powyżej przeciętnej, co wraz z wykazanymi przez Sąd I instancji okolicznościami rzutuje na wysoki stopień społecznej szkodliwości zachowań oskarżonego i prowadzi do wniosku o prawidłowej reakcji karnej. Kwestionowanie ustaleń faktycznych nie może natomiast wpływać na ocenę wymaganej surowości kary, jaka będzie realizowała cele w zakresie indywidualnego oddziaływania, w tym wychowawczego oraz prewencji ogólnej. Dlatego w wymiarze kar jednostkowych nie sposób upatrywać rażąco niewspółmiernej surowości. Istotnie kara za ciąg przestępstw i kara łączna są karami surowymi, ale i karygodność zachowań oskarżonego oraz kryminalna zawartość jego czynów, z uwzględnieniem właściwości i warunków osobistych, wymaga takiej reakcji, alby wykazać mu nieuchronność i surowość kar oraz konieczność ponoszenia odpowiedzialności za zachowania niezgodne z prawem. Co więcej w realiach poszczególnych zachowań kara 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności za sześć poważnych przestępstw, a łączna 3 lat i 8 miesięcy pozbawienia wolności za siedem, należycie miarkują wszystkie okoliczności czynów, jak i uwzględniają właściwości i warunki osobiste sprawcy, a ocenione być muszą w tej perspektywie, jako bardzo wyważone.

Wniosek

zmiana zaskarżonego wyroku w całości poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzuconego mu czynu,

ewentualnie:

uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu.

Na wypadek gdyby Sąd uznał apelację niniejszą wyłącznie za polemikę z prawidłowo poczynionymi ustaleniami Sądu I instancji, niniejszym wnoszę o:

zmiana wyroku Sądu Rejonowego w zakresie wymierzonej kary i orzeczenie wobec oskarżonego kary w dolnych granicach ustawowego zagrożenia

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Sąd I instancji nie dopuścił się wskazanych w apelacji uchybień, apelujący nie wykazał dających się zaakceptować racji przemawiających za błędnością wniosków w zakresie oceny dowodów, w tym wyjaśnień oskarżonego. W orzeczeniu o karach nie sposób dopatrzeć się rażąco niewspółmiernej surowości. Nie zachodzą okoliczności, o których mowa w art. 439 kpk, ani tym bardziej w art. 437 § 2 zd. 2 kpk, a sam skarżący też takich nie podnosi.

1.OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

1.ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.1.Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Sazanie za ciąg sześciu przestępstw z art. 286 § 1 kk oraz za przestępstwo z art. 286 § 1 kk, wymierzone kary jednostkowe i kara łączna oraz orzeczenie oparte o przepis art. 46 § 1 kk i o kosztach procesu.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Sąd Rejonowy przeprowadził pełne postępowanie, zgromadzone dowody poddając ocenie zgodnej z zasadami wiedzy, logicznego rozumowania oraz doświadczenia życiowego, prezentując logiczny proces, jaki doprowadził do określonych wniosków w pisemnych szczegółowych motywach wyroku. Prawidłowo Sąd ocenił wypełnienie przez oskarżonego znamion przestępstw z art. 286 § 1 kk oraz wyprowadził trafne wnioski, co do uzasadnionej i koniecznej dla spełnienia celów kary sankcji za ustalone zachowania przestępcze.

0.1.Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

0.1.Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.1.Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.0.1.Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.1.Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

1.Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2, 3 i 4

Oskarżony w postępowaniu odwoławczym reprezentowany był przez wyznaczonego z urzędu obrońcę, któremu należało przyznać wynagrodzenie zgodne z Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu

Apelację wniósł obrońca oskarżonego. Apelacja jest niezasadna, tym samym koszty procesu za postępowanie odwoławcze co do zasady powinny obciążać oskarżonego, w tym także wydatki poniesione przez oskarżyciela posiłkowego na ustanowienie pełnomocnika w postępowaniu odwoławczym w kwocie wnioskowanej, a zatem najniższej przewidzianej w przepisach prawa. Ten koszt procesu należało zasądzić od oskarżonego na rzecz oskarżyciela posiłkowego. Natomiast, gdy chodzi o koszty sądowe, uwzględniając właściwości i warunki osobiste oskarżonego oraz orzeczoną wobec niego surową karę pozbawienia wolności uzasadnionym było zwolnienie oskarżonego od ponoszenia wskazanych należności.

1.PODPIS

0.1.Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

skazanie za przestępstwa z art. 286 § 1 kk

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana