Pełny tekst orzeczenia

s ygn. akt II Ka 88/22

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

dnia 29 czerwca 2022 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu – II Wydział Karny, w składzie:

Przewodniczący

-

sędzia Jacek Klęk

Protokolant

-

st. sekr. sąd. Zdzisława Dróżdż

przy udziale prokuratora Arkadiusza Majewskiego, po rozpoznaniu w dniu 29 VI 2022 r. sprawy D. P. (1) oskarżonego o czyny z art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., na skutek apelacji obrońcy oskarżonego od wyroku Sądu Rejonowego w Sieradzu z 26 listopada 2021 r. w sprawie II K 594/19,

1.  Utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

2.  Zasądza od D. P. (1) na rzecz Skarbu Państwa:

a)  120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem opłaty oraz

b)  20 (dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu wydatków.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 88/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

0

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Sieradzu z 26 listopada 2021 r. sygn. akt II K 594/19

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

D. P.

(...) Sp. z o.o. w K. wynikają ze z zaboru towarów oferowanych w placówkach drogeryjnych samoobsługowych (...) nie obciążają ani pracowników firmy ani pracowników czy firmy zajmującej się ochroną.

zez. P. K.

324v

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

zeznania

P. K. (2)

Sąd nie stwierdził jakichkolwiek okoliczności uzasadniających zakwestionowanie wiarygodności depozycji świadka złożonych w toku postępowania odwoławczego (k. 324-v). Zeznania te pozostają konsekwentnymi w odniesieniu do kwestii współdziałania dwóch sprawców i realizowanych przez nich czynności z depozycjami z dochodzenia i postępowania przed sądem a quo. Co istotniejsze zeznania te pozwoliły na kategoryczne obalenie zarzutu skarżącego odnośnie rzekomego interesu świadków w zgłoszeniu kradzieży i pomówieniu oskarżonego o jej dokonanie. Świadek wskazała, że szkody będące następstwem kradzieży nie obciążają ani pracowników sprzedaży ani ochrony (co zważywszy zakres ich obowiązków jest oczywiste /analizują zapisy monitoringu post factum/).

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obraza przepisów postępowania mającą wpływ na treść rozstrzygnięcia, a to art. 4 k.p.k. i art. 7 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej zamiast swobodnej, a nadto sprzecznej z zasadami logiki i doświadczenia życiowej oraz nieobiektywnej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności dowodu z wyjaśnień oskarżonego oraz dowodu z zeznań świadków P. P. (1), W. J. i P. K. (2), poprzez bezkrytyczne przyznanie waloru wiarygodności zeznaniom P. P. (1), W. J. i P. K. (2) w zakresie sprawstwa oskarżonego, a odmowę uznania wiarygodne wyjaśnienia oskarżonego, a nadto sprzeczną z zasadami doświadczenia życiowego ocenę braku zabezpieczenia monitoringu przedmiotowego zdarzenia, co miało doprowadzić do błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia, będącego wynikiem wymienionych wyżej naruszeń przepisów postępowania, a polegający na przyjęciu, że D. P. (1) dopuścił się zarzucanych mu czynów, podczas gdy prawidłowa, całościowa i obiektywna ocena materiału dowodowego, pozbawiona dowolności, prowadzi do wniosku, że oskarżony nie dopuścił się zarzucanego czynu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd I instancji prawidłowo ocenił zgromadzony materiał dowodowy. Wbrew twierdzeniom obrońcy Sąd Rejonowy krytycznie ocenił zeznania P. P. (1), wskazując przy tym na te same elementy godzące w jego wiarygodność, o których wspominał obrońca. Jednocześnie jednak Sąd wskazał także elementy wiarygodność tę (we wskazywanym zakresie) wzmacniające, np. poprzez korektę zeznań w zakresie T. K. (1) (świadek przy tym podkreślał, że dokonał pomyłki ze względu na znaczne podobieństwo T. K. i osoby, której wizerunek utrwalono zapisem z monitoringu, co w perspektywie utraty przedmiotowego zapisu i znacznej odległości czasowej wzmacnia wiarygodność świadka w tym zakresie, mimo ujawnionego alibi ww. osoby). Sąd przy tym zaznaczył, że zeznania P. P. (1) złożone na rozprawie nie są wiarygodne z uwagi na niejasności i odległość czasową. Podkreślić przy tym należy, że obrona kwestionuje te fragmenty zeznań świadka P. P. (1), z którymi Sąd Rejonowy rozprawił się w uzasadnieniu, wskazując na ich niewiarygodność. Nie można jednak skutecznie czynić zarzutu wyłącznie z faktu oparcia rozstrzygnięcia na zeznaniach, których wiarygodność w części zakwestionowano. I tu bowiem decydującym pozostaje to, czy taka niejednorodna ocena wiarygodności depozycji świadka czyni zadość rygorom oceny swobodnej stanowionym art. 7 k.p.k. Równie przy tym istotnym jest wykazanie wpływu twierdzeń których wiarygodność sąd wadliwie ustalił na ostateczne rozstrzygnięcie. Istotne jest bowiem to, że pracownicy ochrony już na etapie przeglądania zapisu z monitoringu zidentyfikowali oskarżonego (z uwzględnieniem jego danych osobowych), natomiast nie dokonali takiej samej identyfikacji drugiej osoby. Przy okazaniu zdjęć na Policji, świadkowie zeznali nieco odmiennie – P. P. wskazał na T. K. jako osobę z utrwaloną zapisem z monitoringu, zaś drugi ze świadków określił tę osobę jedynie jako podobną do T. K.. Brak bezpośredniego kontaktu tych świadków z T. K., przy jednoczesnym podobieństwie twarzy obu osób, doprowadziły do błędu poznawczego, skorygowanego na rozprawie. Jednocześnie świadkowie wykluczyli taką samą pomyłkę co do mandanta skarżącego. Faktem jest, że brak nagrań z monitoringu istotnie utrudnił dochodzenie prawdy obiektywnej, jednak nie sposób przez to deprecjonować wartość zeznań świadków. Złożyli oni bowiem depozycje zasadniczo ze sobą zbieżne, potrafili przy tym wyjaśnić ujawnione na rozprawie wątpliwości co do drugiego mężczyzny, pozostając przy tym konsekwentnymi w zakresie swoich twierdzeń dotyczących oskarżonego.

Warto przy tym wskazać, że świadkowie ci nie mieli interesu w bezpodstawnym pomawianiu D. P., albowiem wbrew twierdzeniom obrońcy, nie byli obciążani finansowo niewykrytymi na czas kradzieżami sklepowymi (wynika to z zeznań uzupełniających P. K. (2)).

Wniosek

O uniewinnienie lub ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Omówione zarzuty nie mogą stanowić podstawy wzruszenia orzeczenia, ponieważ mają charakter pozorny i nie dotyczą osoby oskarżonego.

3.2.

Obraza przepisów postępowania mającą wpływ na treść rozstrzygnięcia, a to:

a)  art. 378a § 1 k.p.k. poprzez przesłuchanie świadka P. K. (2) w sytuacji usprawiedliwionej nieobecności obrońcy ze wskazaniem, że świadek „kilka razy bezskutecznie przyjeżdżała do Sądu celem złożenia wyjaśnień", podczas gdy to właśnie obrońca kilka razy bezskutecznie przyjeżdżał do Sądu, a nie wskazany świadek i to właśnie świadek wielokrotnie był powodem odraczania rozprawy;

b)  art. 378a § 3 k.p.k. poprzez nieuwzględnienie wniosku obrońcy o uzupełniające przeprowadzenie dowodu i przesłuchania świadka P. K. (2), podczas gdy świadek ten ma kluczowe znaczenie dla sprawy, a przesłuchanie go przez Sąd w sytuacji usprawiedliwionej nieobecności obrońcy oskarżonego miało charakter niepełny, co stanowiło naruszenie prawa oskarżonego do obrony;

co doprowadzić miało do błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia, będącego wynikiem wymienionych wyżej naruszeń przepisów postępowania, a polegający na przyjęciu, że D. P. (1) dopuścił się zarzucanych mu czynów, podczas gdy prawidłowa, całościowa i obiektywna ocena materiału dowodowego, pozbawiona dowolności, prowadzi do wniosku, że oskarżony nie dopuścił się zarzucanego czynu.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd podzielił wątpliwości skarżącego co do niepełności przesłuchania P. K. przez Sąd Rejonowy, czego Sąd Rejonowy był świadom z uwagi na uzasadnienie wniosku obrońcy o powtórzenie czynności. Powyższe znalazło odzwierciedlenie w uzupełniającym przesłuchaniu przez Sąd Okręgowy świadka P. K. (2). Przesłuchanie odbyło się przy tym w zakresie żądań obrońcy i wątpliwości precyzowanych przezeń w pismach. Nie doprowadziło to jednak do ujawnienia okoliczności wpływających na rozstrzygnięcie, a jednocześnie naruszenie reguł postępowania karnego (w zakresie przesłuchania świadka bez udziału obrońcy) pozostaje pozorne w świetle ustaleń w sprawie, bowiem zeznania świadka nie budziły wątpliwości w zakresie prawdomówności, a jednocześnie świadek został dodatkowo przesłuchany na okoliczności wskazane przez skarżącego. Należy przy tym podkreślić, że z treści powołanych w apelacji przepisów Sąd był uprawniony do przeprowadzenia dowodu mimo usprawiedliwionej nieobecność obrońcy oskarżonego.

Podkreślić przy tym należy, że uzupełniające przesłuchanie świadka nie dostarczyło informacji potwierdzających argumentację obrońcy (co do interesu świadków w pomówieniu oskarżonego z uwagi na ich domniemaną odpowiedzialność materialną), a tym samym nie pojawiły się wątpliwości w zakresie sprawstwa oskarżonego – wręcz przeciwnie, dzięki dodatkowym informacjom wyjaśniono istniejące niejasności.

Wniosek

O uniewinnienie lub ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Pomimo zasadności obrazy art. 378a § 3 k.p.k. wniosek nie mógł być uznany za zasadny albowiem w postępowaniu odwoławczym Sąd konwalidował powyższe uchybienie i uzupełniająco przesłuchał P. K. czyniąc to z poszanowaniem wymogów § 6 wspomnianej normy. Rezultat tej czynności nie skutkował koniecznością odmiennej oceny dowodów (od tej zaprezentowanej w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku) ani też poczynionych przez Sąd Rejonowy ustaleń faktycznych. Tym samym owo uchybienie dyspozycji art. 378a § 3 k.p.k. pozostawało bez wpływu na ostateczne rozstrzygnięcie, co wniosek czyni niezasadnym.

3.3.

Rażąca niewspółmierność orzeczonej oskarżonemu kary pozbawienia wolności, z pominięciem dyrektyw wymiaru kary wynikających z art. 53 k.k., w szczególności w stosunku do stopnia społecznej szkodliwości przestępstw jakich miał się dopuścić, tym samym wymierzona oskarżonemu kara jawi się jako zbyt drastyczna, przynosząca nadmierną dolegliwość, której wymiar znacząco przecenia wagę i ilość okoliczności wpływających obciążająco na wymiar kary.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Skarżący argumentuje zasadność zarzutu zastrzeżeniem zamiany kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu poprzez ustalenie, że przypisane mu zachowanie wyczerpywało znamiona art. 278 § 3 k.k. Jednocześnie jednak nie precyzuje zarzutu obrazy prawa materialnego, a w szczególności nie wskazuje na to, które z przedmiotowych i podmiotowych znamion czynu przepisanego oskarżonemu stanowią o przewadze okoliczności łagodzących w stopniu uzasadniającym przyjęcie, że czyn ten nie był kradzieżą typu podstawowego. Tymczasem oskarżonemu udowodniono działanie wspólnie i w porozumieniu z inną osobą sprowadzające się do zaboru z drogerii 4 różnych przedmiotów tego samego rodzaju (wody toaletowe) wg kryterium ich wartości. I współdziałanie z inną osobą i cechy zabranych w celu przywłaszczenia przedmiotów (ich wartość i tożsamość rodzajowa) wykluczają w ujęciu przedmiotowo-podmiotowych znamion czynu przyjęci, by ten stanowił wypadek mniejszej wagi.

Tym samym brak jest podstaw do kwestionowania dokonanej przez Sąd oceny prawnej czynu przypisanego oskarżonemu. W konwekcji brak jest także podstaw do stwierdzenia by wymierzona kara 6 m-cy pozbawienia wolności nosiła cechy rażąco niewspółmiernie surowej. Oskarżony działał w warunkach dolus directus praemeditatus. Celem dokonania czynu wszedł w porozumienie z inną osobą. Owo porozumienie, dotyczyło zaboru przedmiotów określonego rodzaju – o najwyższej wartości spośród oferowanych w drogerii. Okoliczności towarzyszące popełnionemu przestępstwu, jak i samemu sprawcy wskazują, że jedyną możliwą sankcją prawnokarną za popełniony czyn zabroniony była kara pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania. Oskarżony dopuścił się przypisanego czynu w warunkach recydywy podstawowej, co znalazło odzwierciedlenie w kwalifikacji prawnej, a jego karta karna zawiera aż 19 pozycji (w tym 3 wyroki łączne). Niepoprawność jego postępowania ma charakter permanentny. Stopień społecznej szkodliwości przypisanego oskarżonemu czynu jest na tyle wysoki, że wymierzenie innej kary lub kary w niższym wymiarze niższym niż orzeczona powodowałoby, że kara byłaby społecznie nieakceptowalna. Kara pozostaje adekwatna do szkody wyrządzonej, a motywacja i postać zamiaru oraz waga naruszonych obowiązków jest na tyle poważna, że nie sposób mówić o stosowaniu kary wolnościowej jako właściwej odpowiedzi na popełnione przestępstwo. Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu Rejonowego co do tego, ze cele kary mogą być spełnione wyłącznie poprzez odbycie orzeczonej kary 6 m-cy pozbawienia wolności w warunkach zakładu karnego. Słusznie Sąd Rejonowy miał przy tym na względzie także potrzebę prewencji generalnej i kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Sąd Okręgowy nie znalazł okoliczności mogących złagodzić odpowiedzialność karną oskarżonego.

Wniosek

Zmian wyroku poprzez wymierzenie zamiast kary pozbawienia wolności kary grzywny.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Kara 6 m-cy pozbawienia wolności wymierzona oskarżonemu nie przekracza stopnia winy, pozostaje adekwatną do stopnia społecznej szkodliwości przypisanego czynu i spełnia cele w zakresie prewencji indywidualnej jak i generalnej. Tym samym brak było podstaw do odstąpienia od wymierzenia oskarżonemu kary stanowionej sankcją art. 278 § 1 k.k.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu Rejonowego w Sieradzu z 26 listopada 2021 r. sygn. akt II K 594/19 – w całości.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Sąd nie dopatrzył się okoliczności wpływających na konieczność zmiany zaskarżonego rozstrzygnięcia. Przedstawiona przez obronę argumentacja nie wpływa na ocenę zasadności działań Sądu Rejonowego, zaś przeprowadzone zgodnie z wnioskiem uzupełniające przesłuchanie P. K. (2) nie doprowadziło do ujawnienia informacji przydatnych z punktu widzenia obrony – wręcz przeciwnie, udało się wskutek jej zeznań zapełnić luki związane z potrzebą rzetelnego wyjaśnienia sprawy i zbudowania pełnych ustaleń faktycznych. Sąd Rejonowy dokonał oceny dowodów z poszanowaniem wymogów zasady stanowionej art. 7 k.p.k., a proces dochodzenia do prawdy obiektywnej i rozumowanie przyjęte przy badaniu okoliczności faktycznych należy uznać za prawidłowe. Sąd Okręgowy nie dopatrzył się też z urzędu okoliczności wpływających na zasadność rozstrzygnięcia, tak w zakresie winy, jak i wymiaru oraz rodzaju kary. Orzeczenie Sądu Rejonowego pozostaje właściwe.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2.

Na podstawie art. 618 § 1 pkt 1 k.p.k. w zw. z art. 636 § 1 k.p.k. zasądzono od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa wydatki postępowania odwoławczego określone ryczałtem za doręczenia, zaś opłata ustalona została w myśl art. 2 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 8 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. 1983 r., nr 49, poz. 223) na kwotę 120,00 zł – tj. w wysokości odpowiadającej prawidłowo ustalonej opłacie przez sąd I Instancji.

7.  PODPIS