Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

zaoczny w stosunku do pozwanego P. N.

Dnia 1 kwietnia 2022r

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Małgorzata Nowicka – Midziak

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 1 kwietnia 2022r w G.

sprawy z powództwa Gminy M. G.

przeciwko T. N., A. N., P. N., F. N., K. N., E. N.

o eksmisję

1.  nakazuje pozwanym aby opuścili, opróżnili i wydali powodowi lokal mieszkalny w G. przy ul. (...);

2.  ustala, że pozwanym nie przysługuje uprawnienie do lokalu socjalnego;

3.  zasądza od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwotę 440 zł. (czterysta czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 476/20

UZASADNIENIE

(wyroku z dnia 1 kwietnia 2022 roku – k. 141)

Powódka Gmina M. G. wniosła pozew przeciwko T. N., A. N., P. N., F. N., K. N. oraz E. N., domagając się nakazania, aby opuścili, opróżnili z wszystkich rzeczy i wydali powódce lokal mieszkalny nr (...) znajdujący się w budynku, położonym w G. przy ul. (...), ustalenie, że nie przysługuje im prawo do zawarcia najmu socjalnego lokalu oraz zasądzenie na rzecz powódki kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powódka podała, że jest właścicielką przedmiotowego lokalu. Pozwanym wypowiedziano umowę najmu z powodu nie regulowania należności, pomimo wezwań do zapłaty.

Sytuacja rodzinna i majątkowa pozwanych przemawia za ustaleniem, że nie przysługuje im uprawnienie do zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego.

(pozew – k. 3-4v.)

Pozwani A. N., T. N. oraz P. N. w odpowiedzi na pozew wnieśli o oddalenie powództwa i obciążenie powódki kosztami procesu. Nie zakwestionowali swojego zadłużenia. Wskazali, że zadłużenie powstało z uwagi na problemy finansowe. Aktualnie spłacają zadłużenie, gdyż ich sytuacja finansowa poprawiła się.

(odpowiedź na pozew – k. 70-71)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka Gmina M. G. jest właścicielką lokalu mieszkalnego oznaczonego numerem (...), położonego w budynku przy ul. (...) w G..

(bezsporne)

Najemcą przedmiotowego lokalu na podstawie umowy najmu z dnia 1 kwietnia 2014 roku byli A. N. oraz T. N.. Lokal zajmowały również ich dzieci – pozostali pozwani.

(bezsporne nadto potwierdzone: umową – k. 7-11)

Pozwani zalegali z płatnościami czynszowo-eksploatacyjnymi, których nie regulowali pomimo wielokrotnych wezwań.

Pismem z dnia 10 stycznia 2019 roku powódka wezwała pozwanych A. N. oraz T. N. do zapłaty zaległości w kwocie łącznej 44.451,44 zł, z czego 6.593,95 zł stanowiły odsetki ustawowe – w terminie 1 miesiąca od doręczenia wezwania pod rygorem m.in. rozwiązania umowy najmu i wystąpienia do Sądu o orzeczenie eksmisji. Na wniosek pozwanych, Prezydent Miasta G. pismem z dnia 29 marca 2019 roku wyraził zgodę na ratalną spłatę zadłużenia do dnia 31 marca 2021 roku. Po tym czasie do lipca 2019 roku pozwani nie dokonali żadnej wpłaty. Zaległość na dzień 30 czerwca 2019 roku wynosiła 55.036,75 zł, w tym odsetki w kwocie 7.360,81 zł.

(bezsporne nadto potwierdzone: e-mailami – k. 14, 15, pismem z dnia 03.01.2019r. – k. 16, pismem z dnia 03.11.2015r. – k. 17, danymi syntetycznymi – k. 18-19, pismem z dnia 29.03.2019r. – k. 20 wraz z dowodem doręczenia – k. 21, danymi syntetycznymi – k. 23, wezwaniem z dnia 10.01.2019r. – k. 26 wraz z potwierdzeniem odbioru – k. 27, wezwaniem z dnia 21.07.2015r. – k. 28, wezwaniem z dnia 28.11.2014r. – k. 29, upomnieniem z dnia 29.01.2018r. – k. 30, upomnieniem z dnia 09.09.2017r. – k .31)

Ponownie pismem z dnia 9 sierpnia 2019 roku powódka wezwała pozwanych A. N. oraz T. N. do zapłaty zaległości w kwocie łącznej 55.772,17 zł, z czego 7.360,81 zł stanowiły odsetki ustawowe – w terminie 1 miesiąca od doręczenia wezwania pod rygorem rozwiązania umowy najmu i wystąpienia do Sądu o orzeczenie eksmisji. Pismo odebrane zostało dnia 16 sierpnia 2019 roku.

(bezsporne nadto potwierdzone: wezwaniem z dnia 09.08.2019r. – k. 24 wraz z potwierdzeniem odbioru – k. 25)

Pismem z dnia 17 września 2019 roku powódka wypowiedziała umowę najmu ze skutkiem na dzień 30 listopada 2019 roku z uwagi na fakt posiadania przez najemców znacznych zaległości czynszowo-eksploatacyjnych, przekraczających 3 pełne okresy płatności. Jednocześnie wezwano do opróżnienia lokalu w terminie 7 dni od daty rozwiązania umowy. Pismo odebrano dnia 23 września 2019 roku.

(bezsporne nadto potwierdzone: wypowiedzeniem z dnia 17.09.2019r. – k. 32 wraz z potwierdzeniem odbioru – k. 33, wypowiedzeniem z dnia 17.09.2019r. – k. 34 wraz z potwierdzeniem odbioru – k. 35)

W dacie wypowiedzenia zadłużenie pozwanych związane z płatnościami czynszowo-eksploatacyjnymi wynosiło 49.581,90 zł, w tym odsetki w kwocie 7.360,81 zł.

(bezsporne nadto potwierdzonymi: danymi syntetycznymi – k. 36-39)

Pozwany T. N. ma 48 lat. Uzyskuje dochód z wynagrodzenia za pracę w Norwegii w wysokości około 8 tysięcy złotych. W razie utraty pracy przysługuje mu zasiłek dla osoby bezrobotnej i poszukującej pracy w wysokości około 5 tysięcy złotych.

Pozwana A. N. ma 45 lat. Uzyskuje dochód z wynagrodzenia za pracę na pół etatu w wysokości około 1.800 zł.

Pozwany P. N. ma 20 lat. Uzyskuje dochód z wynagrodzenia za pracę w wysokości około 2.500 zł.

Pozwana E. N. ma 18 lat, K. N. – 17 lat, a F. N. – 13 lat.

W dacie wyrokowania na małoletnich pozwanych przysługiwało świadczenie „500+”.

Posiadają zadłużenie w kwocie około 10 tysięcy złotych, ale również oszczędności w kwocie 15 tysięcy złotych. Posiadają samochód o wartości około 6 tysięcy złotych.

Miesięczne wydatki związane z utrzymaniem gospodarstwa domowego pozwanych wynoszą około 2.200 zł.

W dacie wyrokowania pozwani nadal zajmowali sporny lokal.

(dowód: zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu – k. 42, aneks do umowy o pracę – k. 45, protokół – k. 44-44v., zeznania pozwanego T. N. – k. 103-105, płyta – k. 107, zeznania pozwanej A. N. – k. 105, płyta – k. 107)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z zeznań pozwanych T. N. oraz A. N., dokumentów przedłożonych przez powódkę oraz przesłanych przez wezwane do tego instytucje. W ocenie Sądy powyższe dokumenty są wystarczające do ustalenia tytułu prawnego do zajmowania lokalu przez pozwanych, a także jego faktycznego zajmowania. Fakt uprawnień właścicielskich powódki do spornego lokalu, a także wysokość zadłużenia w związku z zajmowaniem lokalu nie był kwestionowany.

Oceniając zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy Sąd nie dopatrzył się podstaw do kwestionowania wiarygodności i mocy dowodowej dokumentów złożonych do akt sprawy. Żadna ze stron również nie kwestionowała autentyczności tych dokumentów ani nie zaprzeczyła, iż osoby podpisane pod tymi dokumentami nie złożyły oświadczeń w nich zawartych.

Nadto, wskazać należało, że brak było podstaw, aby odmówić wiarygodności i mocy dowodowej zeznaniom pozwanych. Zasadniczo zeznania te były szczere, logiczne i spontaniczne. Nie mniej tylko częściowo mogły stanowić podstawę ustaleń faktycznych, albowiem fakt utraty pracy przez pozwanego T. N. został zakwestionowany przez powódkę. Mając na uwadze, że pozwani nie byli reprezentowani przez fachowego pełnomocnika, wyżej wskazany pozwany zobowiązany został do złożenia dokumentu potwierdzającego rejestrację w urzędzie pracy w Norwegii wraz z tłumaczeniem oraz zaświadczenia o wysokości zasiłku dla bezrobotnych przyznanego przez ten urząd pod rygorem pominięcia. Zobowiązanie nie zostało wykonane. Zatem ustalając sytuację materialną pozwanych Sąd opierał się na dokumentach zgromadzonych w aktach sprawy, w tym zatrudnienia pozwanego T. N. o zatrudnieniu, a także zeznaniach pozwanych w zakresie niekwestionowanym przez stronę przeciwną.

Sąd zobowiązany był do orzekania według stanu na dzień zamknięcia rozprawy (art. 316 § 1 k.p.c.). Z tej przyczyny należało uwzględnić upływ czasu od dnia składania zeznań, a także upływ termin do złożenia końcowego stanowiska przez pełnoletnich wówczas pozwanych. Dopiero w dacie wyrokowania pełnoletność uzyskała E. N.. Oznaczało to, że nie przysługiwało wobec niej wówczas świadczenie „500+”.

Podstawę prawną roszczenia powódki stanowił przepis art. 222 § 1 k.c., zgodnie z którym właściciel może żądać od osoby, która włada jego rzeczą, aby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela prawo do władania rzeczą. Dla osób trzecich płynie stąd obowiązek biernego poszanowania cudzego prawa własności. Jeżeli wbrew temu nastąpi naruszenie prawa własności, uruchamia się stosowne roszczenia ochronne, adresowane już do konkretnej osoby z potencjalnego kręgu osób trzecich. Osoba, która faktycznie włada rzeczą nie ma obowiązku wydania jej właścicielowi, jeżeli służy jej skuteczne uprawnienie do władania rzeczą. Uprawnienie to może mieć różne źródła, np. może ono wynikać ze stosunku umownego pomiędzy stronami.

Podkreślić należało, że kwestią bezsporną były uprawnienia właścicielskie powódki do spornego lokalu. Pozwani nie kwestionowali, iż przedmiotowa umowa najmu została wypowiedziana, jak również, że posiadali wówczas znaczne zaległości w zapłacie czynszu, a także że otrzymali wezwanie do zapłaty tegoż zadłużenia wraz z uprzedzeniem o możliwości wypowiedzenia stosunku najmu i wskazaniem terminu miesięcznego na zapłatę zaległości czynszowych.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku (Dz.U. Nr 71, poz. 733 ze zm.), jeżeli lokator jest uprawniony do odpłatnego używania lokalu, wypowiedzenie przez właściciela stosunku prawnego może nastąpić tylko z przyczyn określonych w ust. 2-5 oraz art. 21 ust. 4 i 5 niniejszej ustawy. Wypowiedzenie powinno być pod rygorem nieważności dokonane na piśmie i określać przyczynę wypowiedzenia.

Należy zauważyć, że powyższy przepis ma zastosowanie do sytuacji prawnej pozwanych, ponieważ zajmowali sporny lokal na podstawie umowy najmu i byli z tego tytułu zobowiązani do opłacania czynszu. Zgodnie z art. 11 ust. 2 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, nie później niż na miesiąc naprzód, na koniec miesiąca kalendarzowego, właściciel może wypowiedzieć stosunek prawny, m.in. jeżeli lokator jest w zwłoce z zapłatą czynszu lub innych opłat za używanie lokalu co najmniej za trzy pełne okresy płatności, pomimo uprzedzenia go na piśmie o zamiarze wypowiedzenia stosunku prawnego i wyznaczenia dodatkowego, miesięcznego terminu do zapłaty zaległych i bieżących należności.

Sąd zważył, iż wszystkie przesłanki, o jakich mowa w art. 11 ust. 2 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, zostały spełnione. Przede wszystkim powódka wypowiedziała umowę najmu ze skutkiem na dzień 30 listopada 2019 roku, po uprzednim wezwaniu do zapłaty zadłużenia z zakreśleniem dodatkowego miesięcznego terminu na uiszczenie należności. Ze wskazanym dniem ustał stosunek najmu przedmiotowego lokalu pomiędzy powódką a pozwanymi.

Nadto jednoznacznie można stwierdzić, że pozwani posiadali zaległości w opłatach czynszowych, w wysokości znacznie przekraczającej trzy pełne okresy płatności.

Sąd zważył, iż nie sposób uznać by żądanie zgłoszone przez powódkę stanowiło nadużycie prawa. W orzecznictwie Sądu Najwyższego za utrwalony można uznać obecnie pogląd, zgodnie z którym możliwość nieuwzględnienia roszczenia windykacyjnego na podstawie art. 5 k.c. może mieć miejsce tylko w sytuacjach wyjątkowych. Oddalenie powództwa na podstawie art. 5 k.c. oznacza bowiem pozbawienie właściciela ochrony przysługującego mu prawa własności, którego ochrona jest zasadą konstytucyjną (por: orzeczenie SN z 22.11.1994r. II CRN 127/94 LEX nr 82293; wyrok SN z 27.01.1999r. II CKN 151/98, OSNC 1999/7-8/134, wyrok SN z 22.03.2000r. I CKN 440/98, LEX nr 521753). Sąd Najwyższy trafnie stwierdził, że zasady współżycia społecznego chronią wprawdzie przed nadużyciem prawa, ale nie mogą tego prawa w ogóle unicestwić. W szczególności przy żądaniu eksmisji mogą one jedynie powodować odroczenie eksmisji, a nie pozbawienie uprawnionego jego prawa podmiotowego w zupełności (wyrok SN z dnia 25 maja 1973 roku III CRN 86/73, OSNC 1974/12/204).

Nie ulegało także wątpliwości, że pozwani posiadali status lokatora w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego. Sąd zważył także, iż zgodnie z dyspozycją przepisu art. 14 ust. 1 i ust. 3, ww. ustawy Sąd zobowiązany jest z urzędu badać przesłanki w zakresie orzeczenia o uprawnieniu do zawarcia najmu socjalnego lokalu wobec osób których dotyczy nakaz opróżnienia lokalu.

Natomiast jak stanowi ust. 3 tego artykułu Sąd, badając z urzędu, czy zachodzą przesłanki zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu, orzeka o uprawnieniu osób, o których mowa w ust. 1, biorąc pod uwagę dotychczasowy sposób korzystania przez nie z lokalu oraz ich szczególną sytuację materialną i rodzinną.

Zgodnie z przepisem ust. 4 art. 14 ww. ustawy obowiązek przyznania takiego lokalu istnieje w przypadku: 1) kobiety w ciąży, 2) małoletniego, osoby niepełnosprawnej w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. z 2020 r. poz. 426) lub ubezwłasnowolnionego oraz osoby sprawującej nad nim opiekę i wspólnie z nim zamieszkałej, 3) obłożnie chorego, 4) emeryta lub rencisty spełniającego kryteria do otrzymania świadczenia z pomocy społecznej, 5) osoby posiadającej status bezrobotnego, 6) osoby spełniającej przesłanki określone przez radę gminy w drodze uchwały – chyba że osoby te mogą zamieszkać w innym lokalu niż dotychczas używany lub ich sytuacja materialna pozwala na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych we własnym zakresie.

Niezależnie zatem od faktu, że w skład gospodarstwa domowego pozwanych wchodzą małoletni F. N. oraz K. N. należało ocenić finansowe możliwości pozwanych wynajęcia lokalu na wolnym rynku.

Sąd ustalił, że pozwani z prac zarobkowych osiągają łączne dochody w wysokości około 12.300 zł. Dodatkowo przyznawane jest świadczenie „500+” w łącznej wysokości 1.000 zł. Natomiast, gdyby pozwani zdołali zgodnie z obowiązującym rozkładem ciężaru dowodu udowodnić, że pozwany T. N. pozostaje zarejestrowany i poszukujący pracy w norweskim urzędzie pracy, wówczas otrzymywałby zasiłek w kwocie około 5.000 zł miesięcznie. Zatem pozwani osiągają łączne dochody w kwocie 13.300 zł, a przynajmniej nie mniej niż 10.300 zł. Z zeznań pozwanych wynikało także, że posiadają zadłużenie w łącznej kwocie około 10 tysięcy złotych, przy czym mieli wówczas posiadać oszczędności w kwocie około 15 tysięcy złotych. Należało zatem uznać, że po spłacie zadłużenia nadal posiadają kilkutysięczne oszczędności.

Koszt wynajmu 3-pokojowego mieszkania na terenie G. w standardzie przewyższającym kryteria lokalu socjalnego aktualnie zamyka się w kwocie około 2,5 tysiąca złotych. Doliczając opłaty z tytułu zużycia mediów, a także pozostałe koszty utrzymania jak zakup żywności, środków czystości, ubrań, biletów komunikacji miejskiej, utrzymania pojazdu (zakupu paliwa, ubezpieczenia, eksploatacji), opłacenie telewizji czy telefonów, w gospodarstwie domowym pozwanych winna pozostać co najmniej kilkutysięczna nadwyżka, pozwalająca na czynienie oszczędności. Oznacza to, że wówczas standard życia pozwanych przekraczałby poziom przeciętny i w żadnym razie nie byliby zagrożeni ubóstwem.

Z powyższych przyczyn Sąd uznał, iż pozwanym nie przysługuje uprawnienie do władania rzeczą i żądanie powódki nakazania im opuszczenia, opróżnienie i wydania przedmiotowego lokalu zasługiwało na uwzględnienie i dlatego na podstawie art. 222 § 1 k.c. orzeczono jak w punkcie 1. wyroku.

Natomiast na podstawie art. 14 ust. 1 i 4 in fine ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego – orzeczono jak w punkcie 2. wyroku.

W stosunku do pozwanego P. N. wyrok miał charakter zaoczny, albowiem pozwany ten nie złożył odpowiedzi na pozew, a także nie stawił się na rozprawie i nie usprawiedliwił swojej nieobecności (art. 340 § 1 k.p.c.).

O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie 3. wyroku na podstawie art. 98 k.p.c., art. 105 § 2 k.p.c. w zw. z § 7 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2015.1804 ze zm.), zasądzając od przegrywających proces pozwanych solidarnie na rzecz powódki kwotę 440,00 zł, na co składały się: opłata sądowa od pozwu (200,00 zł) oraz wynagrodzenie fachowego pełnomocnika w stawce minimalnej (240,00 zł).