Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 8 lipca 2020 r. powódka J. Ż. wniosła przeciwko pracodawcy - Grupie (...) S.A. w P. o uznanie za bezskuteczne wypowiedzenie umowy o pracę doręczonego jej w dniu 13 maja 2020 r., nakazanie pozwanej dalszego zatrudniania jej na dotychczasowym stanowisku do czasu prawomocnego rozpoznania sprawy oraz o zasądzenie od pozwanej na jej rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazała, że w dniu 13 maja 2020 r. zostało jej wręczone wypowiedzenie umowy o pracę, bez pozyskania zgody rady gminy, a powódka pełni funkcję radnej gminy N., jak i nie pozyskano zgody Okręgowej Izby Radców Prawnych w S. w trybie art. 19 ust. 1 ustawy o radcach prawnych. Jako przyczyna wypowiedzenia została wskazana utrata zaufania pracodawcy wobec niej z uwagi na liczne doniesienia medialne i komunikaty (...) i Prokuratury Krajowej, z których wynika, że zostały jej postawione zarzuty działania na szkodę Klubu (...) S.A.

Pozwana Grupa (...) S.A. w P. w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego pracodawcy zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazano, że wypowiedzenie miało charakter uzasadnionego, gdyż charakter stawianych powódce zarzutów zagrażał również interesom pracodawcy. Wskazano także, że nie było potrzeby zasięgania opinii Okręgowej Izby Radców Prawnych, albowiem obowiązek ten dotyczy tylko zamierzonego wypowiedzenia umowy o pracę z powodu wskazanego przez pracodawcę nienależytego wykonywania obowiązków radcy prawnego. Natomiast nie obejmuje przypadku, gdy zarzutu takiego pracodawca nie formułuje. Wskazano także, że wnioskiem z dnia 9 czerwca 2020 r. zwrócono się do rady gminy N. o wyrażenie zgody na rozwiązanie umowy o pracę z J. Ż., a rada gminy uchwałą z dnia 30 czerwca 2020 r. odmówiła wyrażenia tej zgody, co w ocenie pozwanej, stanowi nadużycie prawa.

Pismem z dnia 15 października 2021 r. powódka zmieniła powództwo w ten sposób, że w miejsce dotychczasowego żądania wniosła o zasądzenie od pozwanej na jej rzecz kwotę 34.864,32 zł tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem wypowiedzenie umowy o prace zawartej na czas nieokreślony oraz zasądzenie od pozwanej na jej rzecz kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazała, że rozpoczęła prowadzenie działalności gospodarczej w swoim imieniu i przywrócenie do pracy jest bezcelowe.

W ostatecznych stanowiskach strony podtrzymały dotychczasowe stanowiska w sprawie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

J. Ż. od 1994 roku była zatrudniona w Grupie (...) S.A. w P.. Od 1 października 2012 r. została zatrudniona na stanowisku radcy prawnego na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony.

Bezsporne, nadto dowód z akt pracowniczych

J. Ż. jest radną gminy N.. Została wybrana w wyborach, które odbyły się w dniu 21 października 2018 r. Pozwany Grupa (...) S.A. w P. został o tym poinformowany. Informacja o wyborze powódki na radną znajdowała się w aktach osobowych powódki od 26 listopada 2018 r.

Bezsporne, nadto dowód: kopia zaświadczenia z 21.10.2018 r. wraz z pismem - k. 164 część B akt osobowych

W dniu 13 maja 2020 r. J. Ż. zostało wręczone wypowiedzenie umowy o pracę z zachowaniem 3- miesięcznego okresu wypowiedzenia, który upływał w dniu 31 sierpnia 2020 r. Jako przyczynę pracodawca wskazał utratę zaufania wobec niej, w szczególności jako radcy prawnego zatrudnionego w spółce z udziałem Skarbu Państwa z uwagi na komunikaty (...) i Prokuratury Krajowej oraz doniesienia medialne o działaniu J. Ż. na szkodę Klubu (...) S.A. poprzez przywłaszczenie w 2015 roku kwoty 184.500 zł poprzez zawieranie fikcyjnych umów ze świadomością, że nie zostaną one nigdy wykonane.

Bezsporne, nadto dowód: kopia wypowiedzenia- k. 9-11, dokumenty z akt pracowniczych – k. 1 część C akt osobowych

Pismem z dnia 10 czerwca 2020 r. pracodawca Grupa (...) S.A. w P. zwrócił się do Rady Gminy N. o wyrażenie zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radną J. Ż.. Uchwałą nr XVI/110/2020 z dnia 30 czerwca 2020 r. Rada Miejska w N. nie wyraziła zgody na rozwiązanie umowy o pracę z powódką, o czym poinformowała pracodawcę Grupę (...) S.A. w P.. Pismem z 12 sierpnia 2020 r. Urząd Gminy N. poinformował pracodawcę Grupę (...) S.A. w P. o rozstrzygnięciu nadzorczym Wojewody (...) – stwierdzającym nieważność uchwały z 30 czerwca 2020 r.

Uchwałą nr XVIII/146/2021 z dnia 28 kwietnia 2021 r. Rada Miejska w N. wyraziła zgodę na rozwiązanie stosunku pracy z radną gminy J. Ż..

Dowód: pismo Grupy (...) S.A. w P. z 10.06.2020 r., k. 14-17 akt oraz k. 3 część C akt osobowych; pismo Gminy N. z 03.07.2020 r. oraz uchwał z 30.06.2020 r., k. 5, część C akt osobowych; pismo Urzędu Gminy N. z 12.08.2020 r. oraz rozstrzygnięcie nadzorcze - k. 8 część C akt osobowych; pismo Urzędu Gminy N. z 30.04.2021 r. wraz z uchwałą z 28.04.2021 r., k. 38-39; zeznania świadka R. N.- k. 91-93

Wynagrodzenie powódki za 1 miesiąc liczone jak ekwiwalent za urlop wynosi 11.621,44 zł, zaś za 1 dzień - 551,31 zł.

Bezsporne, nadto dowód: karta wynagrodzeń k. 30

W dniu 31 sierpnia 2020 r. stosunek pracy powódki J. Ż. z Grupą (...) S.A. w P. ustał na mocy wypowiedzenia umowy o pracę złożonego przez pracodawcę. Zostało sporządzone świadectwo pracy.

Dowód: - świadectwo pracy k. 9 część C akt osobowych; zeznania R. N.- k. 91-93

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Stan faktyczny co do zasady był między stronami bezsporny. Sąd ustalił go na podstawie dokumentów zawartych w aktach sprawy, które nie budzą wątpliwości co do swej autentyczności, jak i dokumentów zawartych i w aktach osobowych dołączonych przez pracodawcę, a także na podstawie zeznań R. N., którego zeznania nie budzą wątpliwości Sądu.

Osią sporu w niniejszej sprawie było, czy pracodawca mógł wypowiedzieć umowę o pracę J. Ż. zanim uzyskał zgodę rady gminy, w sytuacji kiedy powódka została wybrana na radną gminy N., o czym pracodawca posiadał wiedzę. Sporne było także to, czy wobec faktu, że powódka wykonywała zawód radcy prawnego u pozwanej, konieczne było uprzednie pozyskanie opinii okręgowej izby radców prawnych.

Bezsporna między stronami pozostawała okoliczność, że powódka jest radną gminy - Rady Miejskiej w N.. Informacja o wyborze powódki na radną gminy znajdowała się w aktach osobowych powódki, długo przed złożeniem powódce przez pracodawcę wypowiedzenia umowy o pracę.

Ochrona trwałości stosunku pracy radnych gminy, wynika z art. 25 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. Przepis ten stanowi: „Rozwiązanie z radnym stosunku pracy wymaga uprzedniej zgody rady gminy, której jest członkiem. Rada gminy odmówi zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym, jeżeli podstawą rozwiązania tego stosunku są zdarzenia związane z wykonywaniem przez radnego mandatu.”. Brzmienie cytowanego przepisu było takie same w dacie złożenia powódce oświadczenia woli o wypowiedzeniu umowy o pracę tj. w dniu 13 maja 2020 r.

Wykładnia przywołanego przepisu nie budzi wątpliwości, iż rozwiązanie z radnym stosunku pracy wymaga zgody rady gminy której radny jest członkiem. Zgoda rady winna być udzielona uprzednio, czyli przed złożeniem pracownikowi oświadczenia woli o rozwiązaniu z nim stosunku pracy. Oczywistym jest, że wyrażenie zgody przez radę gminy musi poprzedzać wniosek pracodawcy o jej wyrażenie.

Zdanie drugie przywołanego przepisu stanowi, iż rada odmówi zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym, jeżeli podstawą rozwiązania tego stosunku są zdarzenia związane z wykonywaniem przez radnego mandatu. W art. 22 ust. 2 ustawy mowa jest o ochronie trwałości "stosunku pracy", co znaczy, że ochrona ta nakłada na pracodawcę obowiązek uzyskania uprzedniej zgody danej rady gminy na rozwiązanie stosunku pracy, także i wykreowanego na innej podstawie aniżeli umowa o pracę.

W niniejszej sprawie wypowiedzenie umowy o pracę zostało złożone powódce przez pracodawcę, zgodnie z art. 61 § 1 k.c. w związku z art. 300 k.p., w dacie wręczenia pisma, czyli w dniu 13 maja 2020 r. Natomiast z pismem o wyrażenie zgody do rady gminy N. na rozwiązanie stosunku pracy z powódką (radną tej rady gminy) pozwana wystąpiła dopiero 10 czerwca 2020 r., zatem prawie miesiąc po złożeniu oświadczenia woli o wypowiedzeniu umowy o pracę powódce. Sąd nie ma wątpliwości co do tego, że zgoda rady gminy, a także wniosek pracodawcy, muszą poprzedzać złożenie pracownikowi – radnemu oświadczenia woli pracownikowi przez pracodawcę. To z kolei oznacza, że złożone powódce wypowiedzenie umowy o pracę naruszało przepisy prawa.

Rozpatrujący niniejszą sprawę Sąd Rejonowy nie podzielił stanowiska strony pozwanej, jakoby ochrony stosunku pracy radnego nie można było przedkładać ponad interes pracodawcy, a tym samym – niepozyskanie uprzednie tej zgody nie uniemożliwiał pracodawcy zgodnego z prawem rozwiązania stosunku pracy łączącego go z powódką. Podkreślenia wymaga, że zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie stanowiskiem, niewyrażenie zgody przez radę może podlegać kontroli sądowej i skutkować - w sprawach roszczeń pracowników o świadczenia związane z niezgodnym z prawem rozwiązaniem stosunku pracy - uznaniem tych roszczeń za niezgodne z zasadami współżycia społecznego. Pomimo, że nadrzędnym celem art. 25 ust. 2 u.s.g. jest ochrona stosunku pracy radnego, choćby miało się to odbyć kosztem uprawnień pracodawcy, to jednocześnie intencją tej regulacji jest zapewnienie radnemu swobody przy wykonywaniu obowiązków wynikających z mandatu radnego, a nie tworzenie dla radnych szczególnych przywilejów w trwałości stosunku pracy, w szczególności w przypadkach dopuszczenia się przez nich naruszeń o rażącym charakterze. Odpowiedni dobór pracowników należy co do zasady do uprawnień pracodawcy, a intencją przepisu nakładającego na pracodawcę szczególny obowiązek uzyskania zgody rady gminy na zwolnienie radnego nie jest pozbawienie pracodawcy tego uprawnienia, a jedynie jego kontrola w celu uniemożliwienia dokonywania zwolnień za działalność pracownika jako radnego. W konsekwencji rada gminy również nie może nadużywać przyznanego jej uprawnienia i odmawiać zgody na zwolnienie pracownika w sytuacji, gdy podstawą rozwiązania stosunku pracy są zdarzenia niezwiązane z wykonywaniem przez niego mandatu radnego, a w szczególności podejmowanie przez pracownika działań niezgodnych z prawem.

Jedynie na marginesie należy wspomnieć, że doniosłość stawianych powódce zarzutów mogły stanowić podstawę utraty zaufania pracodawcy wobec niej, tym bardziej z uwagi na dotychczas zajmowane przez nią stanowisko radcy prawnego. Ocena zasadności wypowiedzenia powinna być dokonana z uwzględnieniem słusznych interesów zakładu oraz przymiotów pracownika związanych z pracą. Pracodawca musi dbać także o swój interes i renomę.

Co do naruszenia przez pracodawcę przy procedurze wypowiadania umowy o pracę powódki art. 19 ust. 1 ustawy o radcach prawnych zarzut ten wydaje się chybiony. Przywołany przepis stanowi, że rozwiązanie stosunku pracy za wypowiedzeniem z radcą prawnym przez jednostkę organizacyjną z powodu nienależytego wykonywania obowiązków radcy prawnego wynikających z przepisów niniejszej ustawy może nastąpić po uprzednim zasięgnięciu opinii rady okręgowej izby radców prawnych. W niniejszej sprawie wypowiedzenie umowy o pracę nie było związane z nienależytym wykonywaniem przez powódkę zadań radcy prawnego wobec pozwanej, lecz z uwagi na stawiane powódce zarzuty związane z innym obszarem jej aktywności zawodowej. Materiał zgromadzony w sprawie nie potwierdził, aby zarzuty karne stawiane powódce miały jakikolwiek związek z pracą powódki jako radcy prawnego na rzecz pozwanego. Oczywiście Sąd dostrzegł, że ewentualny wyrok sądowy o pozbawieniu prawa do wykonywania zawodu radcy prawnego stanowi jedną z przesłanek skreślenia danej osoby z listy radców prawnych (art. 29 pkt 6 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych), co w konsekwencji uniemożliwiałoby prace tej osobie na stanowisku radcy prawnego, jednak należy stwierdzić, że nie ma w cytowanym przepisie mowy o każdym wyroku karnym, ani o etapie poprzedzającym wydanie wyroku - postępowania przygotowawczego. Wydaje się, że zatem że pracodawca nie był zobowiązany do pozyskania zgody, o której mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o radcach prawnych. Kwestia ta nie ma wpływu na treść wyroku i ocenę naruszenia przez pozwanego pracodawcę innych przepisów prawa, mowa o art. 25 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym.

Zdaniem Sądu, wniosek pozwanej o zawieszenie postępowania do czasu zakończenia postepowania karnego i wydania wyroku w postępowaniu karnym, nie zasługiwał na uwzględnienie wobec zmiany wyboru żądania przez powódką na odszkodowanie, zgłoszonego w trakcie trwania procesu. O ile w przypadku pierwotnego żądania zgłoszonego przez powódkę w pozwie, o przywrócenie do pracy, zgodnie z art. 45 § 2 k.p., Sąd pracy musiałby poczynić ustalenia czy przywrócenie do pracy powódki jest możliwe lub celowe, co mogłoby mieć związek z wynikiem postępowania karnego toczącego się przeciwko powódce, to po zmianie przez powódkę żądania na odszkodowanie, zawieszenie postępowania przed sądem pracy nie ma żadnego uzasadnienia. Niezależnie bowiem od wyroku karnego wydanego wobec powódki, okoliczność naruszenia przez pracodawcę art. 25 ust. 2 ustawy 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, może zostać oceniona już bez czekania na wynik postępowania karnego.

Wobec tego, że wypowiedzenie umowy o pracę z radnym gminy bez uprzedniej zgody rady gminy narusza przepisy dotyczące wypowiadania umów o pracę należało uznać roszczenie powódki za zasadne. W toku procesu ostatecznie powódka domagała się zasądzenia odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie stosunku pracy przez odwołanie w wysokości stanowiącej trzykrotność kwoty wskazanej w zaświadczeniu przez pracodawcę, tj. 34.864,32 zł brutto. Roszczenie powódki na podstawie art. 45 k.p. w zw. z art. 47 ¹ k.p. zasługiwało na uwzględnienie w całości.

O kosztach sądowych, na które składa się oplata od pozwu, orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w związku z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Rygor natychmiastowej wykonalności wyrokowi w pkt I nadano zgodnie z dyspozycją art. 477 ² § 1 k.p.c.

Sędzia Joanna Szyjewska- Bagińska

Z:

1)  (...)

2)  (...)

3)  (...)

10.08.2022