Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 czerwca 2022 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Sądu Okręgowego Magdalena Balion – Hajduk

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 1 czerwca 2022 r. w Gliwicach

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowej w P.

przeciwko Towarzystwu (...) Spółki Akcyjnej w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Zabrzu

z dnia 22 listopada 2021 r., sygn. akt VIII C 216/21

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanej na rzecz powódki 450 (czterysta pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

SSO Magdalena Balion – Hajduk

Sygn. akt III Ca 11/22

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Zabrzu wyrokiem z 22 listopada 2021 roku zasądził od pozwanej Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powódki (...) spółki z o.o. spółki komandytowej w P. kwotę 4087,26 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienia od dnia 28 listopada 2020 roku, oddalił powództwo w części i zasądził od pozwanej na rzecz powódki 1911,25 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd Rejonowy ustalił, że 27 października 2020 roku doszło do kolizji drogowej, spowodowanej przez kierowcę ubezpieczonego w ⁷ zakresie OC u pozwanej Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W., w wyniku której uszkodzeniu uległ pojazd marki A. o numerze rejestracyjnym (...), stanowiący własność J. G.. W dniu 6 listopada 2021 roku, w wyniku przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego, pozwana przyznała poszkodowanemu odszkodowanie w kwocie 10.810,51 złotych.

W dniu 17 listopada 2020 roku J. G. dokonał zbycia wierzytelności wobec pozwanej, wynikającej z kolizji drogowej z dnia 27 października 2021 roku, na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w O..

W dniu 17 listopada 2020 roku (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w O. dokonała zbycia przedmiotowej wierzytelności na rzecz powódki (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej w P..

Sąd Rejonowy na postawie opinii biegłego ustalił uzasadniony koszt naprawy pojazdu marki A. (...) o numerze rejestracyjnym (...) po kolizji drogowej z dnia 27 października 2020 roku przy zastosowaniu części oryginalnych i średniej stawce za roboczogodzinę na 14.897,77 złotych brutto.

Sąd I instancji jako podstawę prawną powołał art. 415 k.c., art. 822 k.c., art. 363 k.c., art. 361 § 2 k.c.

Sąd podzielił stanowisko powódki, zgodnie z którym jej uprawnieniem było domaganie się naprawy powypadkowej pojazdu z użyciem części oryginalnych (fabrycznych). Skoro zaś pozwana w wyniku przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego wypłaciła jedynie odszkodowanie w kwocie 10.810,51 złotych, zasadnym jest żądanie zapłaty odszkodowania uzupełniającego w kwocie 4.087,26 złotych. O odsetkach Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. i art. 817 § 1 k.c.

Pozwana zaskarżyła wyrok w części ponad kwotę 1658,87 zł, to jest do kwoty 2428,39 zł oraz rozstrzygnięcia w zakresie odsetek oraz w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach.

Zarzuciła sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego mającego istotny wpływ na wynik sprawy przez przyjęcie przez sąd, że na skutek zdarzenia z 27 października 2020 roku zaistniała odpowiedzialność odszkodowawcza pozwanego z umowy OC obowiązkowego w zakresie kwoty przewyższającej 12 469,38 zł z tytułu naprawy pojazdu,

- naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie art. 354 § 2 k.c. w związku z art. 826 § 1 k.c. przez przyjęcie, że swoim zachowaniem powód nie naruszył powszechnej powszechnie obowiązującej zasady minimalizacji szkody, mimo nieskorzystania z proponowanych już na etapie likwidacji szkody cen gwarantowanych cen zakupu części zamiennych w wysokości 16 % i materiałów lakierniczych w wysokości 40 %,

- art. 6 k.c. przez przyjęcie, że powód wykazał w prawidłowy sposób w toku prowadzonego postępowania wartość naprawy pojazdu samochodu A. (...),

- naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. w przez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów polegające na uznaniu za zasadne i udowodnione oraz stanowiące normalne następstwo szkody koszty odszkodowania za naprawę pojazdu bez uwzględnienia proponowanych przez pozwanego i realnie istniejących i aktualnych w dacie szkody cen gwarantowanych - rabatów na części zamienne,

- ustalenie stanu faktycznego w oparciu o dowody przedłożone w toku procesu przez stronę powodową z pominięciem dowodów pozwanego i nieuzasadnionym przyjęciem za prawdziwe i wiarygodne koszty naprawy pojazdu na kwotę 14 887,77 zł, niezawierające rabatów na oryginalne części zamienne i materiały lakiernicze,

- naruszenie art. 278 § 1 k.p.c. przez wybiórcze uwzględnienie opinii biegłego przy jednoczesnym pominięciu w opinii wariantu uwzględniającego ceny rabatów na części zamienne i materiał lakierniczy.

Pozwana wniosła do wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów postępowania odwoławczego.

Powódka wniosła o oddalenie apelacji jako oczywiście bezzasadnej i zasądzenie w na swoją rzecz kosztów postępowania odwoławczego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie, a podniesione w niej zarzuty nie są trafne.

Sąd odwoławczy w całości podziela zarówno ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy jak też podstawę prawną rozstrzygnięcia i unikając zbędnych powtórzeń przyjmuje je za własne.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia prawa materialnego art. 354 § 2 k.c. w związku z art. 826 § 1 k.c. przez brak przyjęcia, iż powód nie naruszył powszechnie obowiązującej zasady minimalizacji szkody przez nieskorzystanie na etapie likwidacji szkody z cen gwarantowanych na zakup części zamiennych i materiałów lakierniczych Sąd Okręgowy wskazuje, że obowiązek minimalizacji szkody nie dotyczy zmniejszenia kosztów naprawy szkody, która już nastąpiła. Obowiązek ten dotyczy sytuacji, w której poszkodowany może zapobiec powiększaniu się szkody i podjąć działania zabezpieczające przed wystąpieniem większej szkody niż ta, która pierwotnie powstała. Szkodą jest bowiem uszczerbek majątkowy w postaci uszkodzenia pojazdu i koszty dokonania naprawy z rabatami czy bez nie mają znaczenia dla wykazania wysokości szkody, która powstała w chwili, gdy na skutek wypadku drogowego uszkodzeniu uległ samochód ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej u pozwanej.

Art. 354 § 1 k.c. stanowi, że dłużnik powinien wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego, a jeżeli istnieją w tym zakresie ustalone zwyczaje - także w sposób odpowiadający tym zwyczajom, zaś § 2 mówi, że w taki sam sposób powinien współdziałać przy wykonaniu zobowiązania wierzyciel.

Zgodnie natomiast z art. 826 § 1 k.c. w razie zajścia wypadku ubezpieczający obowiązany jest użyć dostępnych mu środków w celu ratowania przedmiotu ubezpieczenia oraz zapobieżenia szkodzie lub zmniejszenia jej rozmiarów.

Z regulacji tych nie wynika, że poszkodowany ma obowiązek minimalizacji szkody w postaci skorzystania z proponowanych mu przez ubezpieczyciela rabatów przy naprawie pojazdu. Poszkodowany ma natomiast obowiązek użycia dostępnych środków w celu ratowania przedmiotu ubezpieczenia oraz zapobieżenia szkodzie lub zmniejszenia rozmiaru np. usunięcia samochodu z jezdni, aby uniknąć niebezpieczeństwa kolejnej kolizji, zabezpieczenia pojazdu przed pożarem itp. Tego dotyczy obowiązek minimalizacji szkody, a nie zmniejszania kosztów naprawy, które nie są tożsame z wysokością poniesionej szkody.

Poszkodowany ma prawo wyboru zarówno sposobu naprawy jak i warsztatu, w którym dokona naprawy. Pozwana jako odpowiedzialna za szkodę powinna wyrównać uszczerbek majątkowy powoda, który powstał w chwili wypadku. Innymi słowy szkoda jest kategorią obiektywną i nie zależy od wyboru sposobu naprawy, uzyskanych rabatów i od tego czy w ogóle pojazd został naprawiony czy też nie. Takie stanowisko wielokrotnie zabierał Sąd Najwyższy w swoich orzeczeniach jak np. w wyroku z dnia 16 stycznia 2002 r., sygn. IV CKN 635/00, w którym orzekł, że roszczenie o świadczenie należne od ubezpieczyciela w ramach ustawowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z tytułu kosztów przywrócenia uszkodzonego pojazdu do stanu pierwotnego jest wymagalne niezależnie od tego czy naprawa została już dokonana. Wysokość odszkodowania w takim wypadku należy ustalać według przewidywanych kosztów naprawy i według cen z daty ich ustalania czy w postanowieniu z dnia 11 kwietnia 2019 r., sygn. III CZP 102/18, w którym Sąd Najwyższy orzekł, że obowiązek ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej polega wprawdzie na zapłacie odszkodowania, a więc na spełnieniu świadczenia pieniężnego (art. 822 § 1 k.c.), jednak poszkodowany może, według swojego wyboru, żądać od ubezpieczyciela zapłaty kosztów hipotetycznej restytucji albo zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej ustalonej zgodnie z metodą różnicy. Przepis art. 822 § 1 k.c. modyfikuje normę wynikającą z art. 363 § 1 k.c. bowiem jedynie w ten sposób, że roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego przekształca w roszczenie o zapłatę kosztów restytucji.

Ponadto dla powstania roszczenia o naprawienie szkody w postaci kosztów naprawy pojazdu nie mają znaczenia żadne późniejsze zdarzenia, między innymi w postaci sprzedaży uszkodzonego lub już naprawionego pojazdu. Okoliczność, że poszkodowany nie czekając na wypłatę odszkodowania sprzedaje uszkodzony samochód, nie pozbawia go prawa do odszkodowania w wysokości odpowiadającej hipotetycznym kosztom naprawy, skoro rzeczywista naprawa nie stanowi warunku dla dochodzenia odszkodowania. W konsekwencji poszkodowany w ramach ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego, w przypadku szkody częściowej, może żądać odszkodowania w wysokości odpowiadającej niezbędnym i uzasadnionym ekonomicznie kosztom przywrócenia pojazdu do stanu poprzedniego, także wtedy, gdy naprawy nie dokonał i sprzedał pojazd w stanie uszkodzonym. Zbycie rzeczy jest uprawnieniem właściciela tak samo, jak korzystanie z niej. Skorzystanie z tego uprawnienia nie może ograniczać wysokości należnego poszkodowanemu odszkodowania, gdyż ubezpieczyciel sprawcy szkody powinien wyrównać uszczerbek w majątku poszkodowanego do pełnej wysokości szkody. Poszkodowany nie może żądać zapłaty kosztów (hipotetycznej) restytucji tylko w sytuacji, w której przywrócenie stanu poprzedniego byłoby niemożliwe albo pociągało za sobą nadmierne trudności lub koszty. Koszty naprawy uszkodzonego w wypadku komunikacyjnym pojazdu, nieprzewyższające jego wartości sprzed wypadku, nie są jednak nadmierne w rozumieniu art. 363 § 1 k.c. Sąd Okręgowy, podzielając to stanowisko uznał także, że możliwość skorzystania z późniejszych rabatów przy dokonywaniu naprawy pojazdu jako późniejsze zdarzenie nie maja znaczenia dla powstania roszczenia o naprawienie szkody w postaci kosztów naprawy pojazdu. Tym samym także pozostałe zarzuty apelacji, w efekcie odnoszące się do tej samej kwestii nie mogły odnieść skutku.

Sąd Okręgowy, mając powyższe na uwadze, na mocy art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako nieuzasadnioną. O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na mocy art. 98 k.p.c., a złożyło się na nie wynagrodzenie pełnomocnika powódki w kwocie 450zł.

SSO Magdalena Balion – Hajduk