Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 marca 2014 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie XI Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSO Włodzimierz Śpiewla

Sędziowie: SO Elżbieta Jóźwiakowska

SO Ewa Bogusz- Patyra (spr.)

Protokolant: Małgorzata Dubiel

przy udziale Prokuratora Krzysztofa Rubika

po rozpoznaniu w dniu 20 marca 2014 roku

sprawy M. P.

oskarżonego z art. 284 § 2 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Kraśniku

z dnia 20 maja 2013 roku sygn. akt II K 598/10

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że wartość brykieciarki ustala na 145.000 (sto czterdzieści pięć tysięcy) zł;

II.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.  zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa za postępowanie odwoławcze 20 (dwadzieścia) zł tytułem zwrotu wydatków oraz 2.220 (dwa tysiące dwieście dwadzieścia) zł opłaty.

Sygn. akt XI Ka 992/13

M. P. oskarżony został o to, że w okresie od dnia 14 listopada 2008 roku do dnia 30 marca 2010 roku daty bliżej nie ustalonej w S., woj. (...), przywłaszczył sobie powierzoną mu brykieciarkę (...) o wartości 176900 zł na szkodę J. M., przedstawiciela firmy (...) sp. z o.o. w W.,

tj. o czyn z art. 284 §2 k.k.

Wyrokiem z dnia 20 maja 2013 roku w sprawie II K 598-10 Sąd Rejonowy w Kraśniku:

1.  M. P. uznał za winnego tego, że w 2009 roku, daty bliżej nieustalonej, po dniu 31 stycznia 2009 roku, w Z.- Republika Ukrainy, działając wspólnie i w porozumieniu z trzema ustalonymi mężczyznami, przywłaszczył powierzoną mu brykieciarkę (...) o wartości 176.900 (sto siedemdziesiąt sześć tysięcy dziewięćset) złotych na szkodę (...) sp. z o.o. w W. tj. za winnego dokonania czynu wyczerpującego dyspozycję art. 284 § 2 k.k. i za to na podstawie art. 284 § 2 k.k., art. 33 § 2 k.k. skazał oskarżonego na karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności oraz na karę grzywny w wysokości 160 (stu sześćdziesięciu) stawek dziennych określając na podstawie art. 33 § 3 k.k. wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 60 (sześćdziesiąt) złotych;

2.  na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k., art. 70 § 1 pkt 1 k.k. warunkowo zawiesił oskarżonemu wykonanie wyżej orzeczonej kary pozbawienia wolności na okres próby lat 5 (pięciu);

3.  na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej kary grzywny zaliczył oskarżonemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie w dniach od 3 marca do 21 marca 2011 roku, przyjmując, iż jeden dzień rzeczywistego pozbawienia wolności równa się dwóm stawkom dziennym grzywny;

4.  na podstawie art. 627 k.p.k., art. 2 ust. 1 pkt 4 i 3 ust. 1 ustawy o opłatach w sprawach karnych zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 3.406,68 (trzy tysiące czterysta sześć złotych sześćdziesiąt osiem groszy) tytułem zwrotu wydatku i kwotę 2.220 (dwa tysiące dwieście dwadzieścia) złotych tytułem opłaty.

Od powyższego wyroku apelację wniósł obrońca oskarżonego zaskarżając powyższy wyrok w całości na zasadzie art. 444 k.p.k. Stosownie do treści art. 427 § 2 k.p.k. i 438 pkt 2 k.p.k. zarzucił:

obrazę przepisów postępowania mającą istotny wpływ na treść zapadłego orzeczenia, a to:

- art. 7, 410, 424 k.p.k. polegającą na oparciu rozstrzygnięcia jedynie na części zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego z pominięciem dokonania kompleksowej i wzajemnej oceny wyjaśnień oskarżonego M. P. i świadków R. P., J. S. i O. S. w kontekście oceny wiarygodności wyjaśnień oskarżonego złożonych w toku postępowania przygotowawczego i sądowego w zakresie nie uczestniczenia w czynnościach związanych ze zbyciem przedmiotowego urządzenia, jak również niewiedzy o dokonaniu sprzedaży brykieciarki przez wspólników;

- art. 413 § 1 pkt 1 k.p.k. i art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k. poprzez pominięcie zamieszczenia w ramach uzasadnienia faktograficznego okoliczności wskazujących na istniejący już w momencie podpisania umowy kupna brykieciarki(...) zamiar jej niespłacenia, jak również sprzeczności w zakresie ustalenia momentu przywłaszczenia urządzenia, a przez to nieprawidłowy opis przypisanego oskarżonemu czynu, która to okoliczność skutkuje brakiem możliwości dokonania kontroli zapadłego orzeczenia;

- art. 366 § 1 k.p.k. poprzez zaniechanie ustalenia dokładnej kwoty należności od oskarżonego M. P. na rzecz pokrzywdzonych (...) sp. z o.o. jak również kwestii czy na konto Spółki w związku z realizacją zawartego porozumienia trafiały jakiekolwiek środki finansowe i w jakim czasookresie, jak również faktu prowadzonego postępowania egzekucyjnego wobec M. P. i ustaleniu jakie kwoty zostały od oskarżonego w związku z powyższym wyegzekwowane, jakie zobowiązania wolne od zajęcia komorniczego posiadał w tym czasie M. P. i jaki miało przebieg owe postępowanie co mogło niewątpliwie wpłynąć na kwestie związane niemożnością spłaty przedmiotowego urządzenia wobec utraty płynności finansowej, jak również faktem braku zamiaru jej przywłaszczenia;

- art. 366 § 1 k.p.k. i art. 424 § 1 pkt 2 k.p.k. polegające na niepełnym wyjaśnieniu w uzasadnieniu podstawy prawnej zapadłego orzeczenia, skutkiem czego brak jest jakichkolwiek szerszych ustaleń w zakresie elementów strony podmiotowej i przedmiotowej, a to w zakresie zamiaru oskarżonego i celu działania, konsekwencji dla bytu przestępstwa działania w celu przywłaszczenia powierzonej brykieciarki (...), jak również braku ustalenia wartości przedmiotowego urządzenia i arbitralne ustalenie jej wartości na kwotę 176.900 zł przy kompletnym braku poczynienia jakichkolwiek ustaleń optujących za przyjęciem takiej wartości urządzenia.

Na zasadzie art. 427 § 1 i 437 § 1 k.p.k. wniósł o:

uchylenie wyroku Sądu Rejonowego w Kraśniku, II Wydział Karny zapadłego w niniejszej sprawie w zaskarżonym zakresie i przekazanie w tej części sprawy do ponownego rozpoznania właściwemu Sądowi I instancji, ewentualnie

o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie M. P. od popełnienia przypisanego mu czynu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego, o ile domaga się on zmiany zaskarżonego wyroku i uniewinnienia oskarżonego, czy choćby tylko uchylenia tego wyroku celem ponownego rozpoznania sprawy przez Sąd I instancji, nie jest zasadna i nie zasługuje na uwzględnienie. Orzeczenie Sądu Rejonowego co prawda nie jest wolne od błędów, tym niemniej możliwa jest ich eliminacja w postępowaniu odwoławczym, o czym będzie mowa w dalszej części uzasadnienia.

Apelacja obrońcy oskarżonego, w zakresie w jakim skarżący stara się wykazać, że przypisanie czynu będącego przedmiotem tej sprawy było następstwem naruszenia przez Sąd I instancji elementarnych reguł uczciwego i rzetelnego procesu, wynikających z treści art. 7 kpk i art. 410 kpk, a w konsekwencji poczynienia wadliwych ustaleń faktycznych co do przebiegu wydarzeń (za wyjątkiem błędnego ustalenia wartości brykieciarki), ma charakter wyłącznie polemiczny. Jest przy tym jednostronna, nie uwzględnia całości materiału dowodowego oraz płynących z niego zdecydowanie niekorzystnych dla oskarżonego wniosków, prezentując jedynie subiektywny punkt widzenia skarżącego.

W pierwszej kolejności podkreślić należy, że Sąd I instancji w sposób w zasadzie prawidłowy przeprowadził w niniejszej sprawie postępowanie, nie dopuszczając się istotnej, mogącej rzutować na treść wyroku obrazy przepisów postępowania, w tym przede wszystkim tych wskazanych w środku odwoławczym, oczywiście z zastrzeżeniem dotyczącym uchybień w zakresie wartości brykieciarki.

W uzasadnieniu pisemnym wyroku, sporządzonym z dbałością o uwzględnienie wszelkich faktów w sprawie istotnych, Sąd Rejonowy poddał niezbędnej analizie logicznej zebrane dowody, w sposób w pełni przekonujący oraz zgodny ze wskazaniami wiedzy i życiowego doświadczenia, przedstawiając, na jakich przesłankach oparł swoje własne przekonanie o istnieniu dostatecznych podstaw faktycznych i logicznych dla osiągnięcia całkowitej pewności co do sprawstwa i winy oskarżonego w zakresie przypisanego mu czynu. Wnioski ocenne Sądu wyprowadzone zostały z całokształtu okoliczności ujawnionych podczas przewodu sądowego (art. 410 k.p.k.), zgodnie z dyrektywami prawdy (art. 2 § 2 k.p.k.) i bezstronności (art. 4 k.p.k.), a tym samym nie wykraczają one poza granice ocen zakreślonych dyspozycją art. 7 k.p.k., przy czym aktualność zachowuje uwaga dotycząca wartości brykieciarki.

Analiza akt sprawy oraz treść pisemnych motywów zaskarżonego wyroku przekonuje, iż wbrew zarzutom apelacji i przytoczonym na ich poparcie argumentom, Sąd Rejonowy, dokonując oceny wyjaśnień oskarżonego, a także zeznań świadków oraz pozostałych dowodów, nie uczynił tego w sposób dowolny, gdyż o naruszeniu normy art. 7 k.p.k. nie może być mowy tylko z tego względu, że Sąd I instancji nie dał wiary wersji wydarzeń przedstawionej przez oskarżonego w jego wyjaśnieniach złożonych na rozprawie, natomiast obdarzył wiarą dowody niekorzystne dla M. P. w postaci zeznań R. P., J. S. i O. S..

Absolutnie nie można zgodzić się z twierdzeniami obrońcy zmierzającymi do wykazania, że podstawą rozstrzygnięcia niniejszej sprawy i ustalenia stanu faktycznego powinny być wyłącznie wyjaśnienia M. P., już chociażby z tego względu, że jak wykazał Sąd Rejonowy nie są one konsekwentne i logiczne jak tego chce skarżący, a przy tym jedynie w części znajdują potwierdzenia w zgromadzonym materiale dowodowym.

Sąd Rejonowy w obszernych rozważaniach zawartych w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku poddał szczegółowej analizie wyjaśnienia M. P. i przedstawił wyczerpujące argumenty przeczące tezie obrońcy o odtworzeniu przez oskarżonego rzeczywistego przebiegu wydarzeń. Podkreślić przy tym należy, że Sąd Rejonowy uwzględnił i rozważył wszystkie wyjaśnienia M. P. z postępowania toczącego się w niniejszej sprawie.

Jako nieporozumienie należy uznać zarzut obrońcy dotyczący pominięcia zamieszczenia w ramach uzasadnienia faktograficznego okoliczności wskazujących- jego zdaniem - na istniejący już w momencie podpisania umowy kupna brykieciarki zamiar jej niespłacenia, gdyż sformułowany zarzut stanowi działanie na niekorzyść oskarżonego, zwłaszcza gdy się zważy na zagrożenie przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. karą do 8 lat pozbawienia wolności, podczas gdy czyn z art. 284 § 2 k.k. zagrożony jest karą do 5 lat pozbawienia wolności.

Chybiony jest również zarzut obrazy art. 366 § 1 k.p.k. skoro obrońca, mający obowiązek działania na korzyść oskarżonego, w tym również składania wniosków dowodowych, nie domagał się ustalenia dokładnej kwoty należności od M. P. na rzecz pokrzywdzonego. Nadto podkreślić należy, że okoliczności związane z wyegzekwowaniem kwot od oskarżonego w postępowaniu egzekucyjnym oraz przebieg tego postępowania nie mają żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, w tym ustalenia zamiaru oskarżonego.

Natomiast z ustaleń poczynionych przez Sąd Rejonowy ponad wszelką wątpliwość wynika, że z uwagi na nie uiszczanie rat przez M. P. Spółka (...) dokonała sprzedaży wierzytelności (...) Spółka z o.o. w W..

Nietrafny jest również zarzut obrazy art. 366 § 1 k.p.k. i art. 424 § 1 pkt 2 k.p.k. polegający - zdaniem obrońcy- na niepełnym wyjaśnieniu podstawy prawnej orzeczenia oraz brak jakichkolwiek szerszych ustaleń w zakresie zamiaru oskarżonego i celu działania. Lektura uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia wprost przeczy twierdzeniom obrońcy (vide k 8-9 uzasadnienia tj. k 713-714 uzasadnienia). Ze względu na obszerność argumentacji Sądu Rejonowego, która zasługuje na pełną aprobatę, zbędnym jest jej powielanie.

Rację natomiast przyznać należy obrońcy oskarżonego, gdy podnosi, iż Sąd Rejonowy ustalił wartość brykieciarki na 176.900 złotych, przy braku poczynienia w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia ustaleń optujących za przyjęciem takiej wartości urządzenia w opisie czynu przypisanego. Zaakcentować jednak należy, że Sąd Rejonowy dostrzegł uchybienie jakiego się dopuścił, o czym przekonują pisemne motywy wyroku, w których Sąd I instancji wskazał, że omyłkowo nie zweryfikował wyliczenia pokrzywdzonego, podczas gdy wysokość szkody stanowi należność główna równa cenie sprzedaży brykieciarki, wynikającej z umowy (k 5-8), a zatem jest to kwota 145.000 złotych.

Skoro nie ulega wątpliwości, że w dacie sprzedaży tj. 14 listopada 2008r. wartość brykieciarki została określona na 145.000 złotych, po czym urządzenie to było naprawiane, to oczywistym jest, że wartość brykieciarki w dacie jej sprzedaży na Ukrainie nie mogła być niższa od 145.000 złotych. Powyższe ustalenia powodowały konieczność zmiany w opisie czynu przypisanego oskarżonemu na jego korzyść.

Stwierdzenie, że w sferze proceduralnej nie zaistniały uchybienia przepisom k.p.k., powodujące konieczność uchylenia zaskarżonego orzeczenia i przekazania sprawy oskarżonych do ponownego rozpoznania, jak również ocena, że uchybienia jakich dopuścił się Sąd Rejonowy nie mogły mieć wpływu na treść wyroku, bądź obligowały do jego zmiany na korzyść oskarżonego, prowadzą do konstatacji, iż poczynione ustalenia faktyczne w sprawie są prawidłowe za wyjątkiem omówionej wyżej zmiany.

Takie, oparte na całokształcie materiału dowodowego ustalenia, wykazujące konkretne zachowanie oskarżonego M. P., w pełni koresponduje (w rezultacie zmiany dokonanej przez Sąd Okręgowy) ze zmodyfikowanym opisem czynu przypisanego oskarżonemu.

Reasumując stwierdzić zatem należy, że wina oskarżonego M. P. w zakresie przypisanego mu czynu nie budzi żadnych wątpliwości. Sąd Okręgowy nie znalazł również podstaw do zakwestionowania oceny prawnej zachowania oskarżonego i przyjętej przez Sąd Rejonowy kwalifikacji prawnej przypisanego oskarżonemu czynu.

Zdaniem Sądu Okręgowego zaskarżony wyrok jest słuszny również w zakresie orzeczenia o karze. Sąd Rejonowy prawidłowo rozważył ogólne dyrektywy wymiaru kary z art. 53 k.k., biorąc pod uwagę wszystkie jej aspekty, bacząc, by jej dolegliwość nie przekraczała stopnia winy, uwzględniając stopień społecznej szkodliwości oraz indywidualne i społeczne oddziaływanie kary. Należy uznać, iż wymierzona oskarżonemu kara, nie nosi cech rażącej niewspółmierności o jakiej stanowi przepis art. 438 pkt 4 k.p.k., a wręcz jest karą łagodną, zwłaszcza gdy się zważy na dotychczasowy sposób życia oskarżonego.

Wymiar orzeczonej kary pozbawienia wolności z warunkowy zawieszeniem jej wykonania na wyznaczony okres próby, jest współmierny do stopnia zawinienia i społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonemu. Orzeczona symboliczna grzywna, stanowiąca w istocie jedyną realnie odczuwaną dolegliwość wynikającą z faktu skazania, ma wzmocnić funkcję prewencyjną. Jej wymiar został ustalony w oparciu o tożsame dyrektywy wymiaru kary, a przyjęta wysokość stawki odpowiada zdolnościom zarobkowym i płatniczym oskarżonego.

Z powyższych względów Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do uwzględnienia apelacji i nie stwierdzając uchybień przewidzianych w art. 439 § 1 k.p.k. oraz art. 440 k.p.k., zaskarżony wyrok – poza omówioną zmianą- utrzymał w mocy na podstawie art. 437 § 1 k.p.k.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu za postępowanie odwoławcze uzasadnia przepis art. 636 § 1 k.p.k. w zw. z art. 2 ust 1 pkt 4 i art. 3 ust. 1 ustawy o opłatach w sprawach karnych z dnia 23 czerwca 1973r. ( Dz.U. 1983, Nr 49, poz. 223 z późn. zmianami).