Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 października 2021 r.

Sąd Okręgowy w Częstochowie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący : SSR del. Dariusz Podyma

po rozpoznaniu w dniu 19 października 2021 r. w Częstochowie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa H. G., P. G. (1), P. G. (2)

przeciwko (...) S.A. w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powódki H. G. 82.500 zł. (osiemdziesiąt dwa tysiące pięćset złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 22 listopada 2017 r do dnia zapłaty,

2.  oddala powództwo H. G. w pozostałym zakresie,

3.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki H. G. 6.333,63 zł. (sześć tysięcy trzysta trzydzieści trzy złote i sześćdziesiąt trzy grosze) tytułem zwrotu kosztów procesu z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia,

4.  zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powódki P. G. (2) 65.000 zł. (sześćdziesiąt pięć tysięcy złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 14 marca 2018 r r do dnia zapłaty,

5.  oddala powództwo P. G. (2) w pozostałym zakresie,

6.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki P. G. (2) 4.719,77 zł. (cztery tysiące siedemset dziewiętnaście złotych i siedemdziesiąt siedem groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia,

7.  zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powoda P. G. (1) 65.000 zł. (sześćdziesiąt pięć tysięcy złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 20 stycznia 2018 r r do dnia zapłaty,

8.  oddala powództwo P. G. (1) w pozostałym zakresie,

9.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda P. G. (1) 4.719,77 zł. (cztery tysiące siedemset dziewiętnaście złotych i siedemdziesiąt siedem groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia.

I C 335/18

UZASADNIENIE

W dniu 29 czerwca 2018 r H. G., P. G. (1), P. G. (2), Z. G., J. G., B. P., M. S. wniosły pozew przeciwko (...) SA z siedzibą w W. o zapłatę zadośćuczynienie po śmierci M. G., oraz zasądzenie od pozwanego na rzec z powodów kosztów procesu.

H. G. wniosła o zasądzanie kwoty 121 380 zł zadośćuczynienia i odszkodowania z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 22 listopada 2017 r do dnia zapłaty.

P. G. (1) wniósł o zasądzenie kwoty 105 000 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 20 stycznia 2018 r do dnia zapłaty.

P. G. (2) wniosła o zasądzanie kwoty 105 000 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 14 marca 2018 r do dnia zapłaty.

Z. G. wniosła o zasądzanie kwoty 40 000 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 3 lutego 2018 r do dnia zapłaty.

P. G. (1) wniósł o zasądzenie kwoty 40 000 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 3 lutego 2018 r do dnia zapłaty.

B. P. wniosła o zasądzanie kwoty 40 000 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 10 marca 2018 r do dnia zapłaty.

M. S. wniosła o zasądzanie kwoty 40 000 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 10 marca 2018 r do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu żądania podniesiono, że M. G. zmarł 21 września 2017 r wskutek obrażeń doznanych w wyniku wypadku komunikacyjnego. Kierujący samochodem marki A. (...) doprowadził do zderzenia z innym pojazdem w wyniku, czego pasażer A. (...) M. G. doznał obrażeń ciała skutkujących jego zgonem na miejscu wypadku. Powodowie zgłosili szkodę pozwanemu, którego odpowiedzialność wynika z polisy ubezpieczeniowej sprawcy wypadku. Pozwany uznał, co do zasady swoją odpowiedzialność i wypłacił odpowiednio:

- H. G. 6360 zł odszkodowania i 35 000 zł zadośćuczynienia przyjmując 50 % przyczynienie się poszkodowanego do skutków wypadku,

- P. G. (1) 30 000 zł zadośćuczynienia przyjmując 50 % przyczynienie się poszkodowanego do skutków wypadku,

- P. G. (2) 30 000 zł zadośćuczynienia przyjmując 50 % przyczynienie się poszkodowanego do skutków wypadku,

- Z. G. i J. małżonkom G. po 20 000 zł zadośćuczynienia przyjmując 50 % przyczynienie się poszkodowanego do skutków wypadku.

Odmówiono przyznania świadczeń B. P. i M. S..

Zmarły miał 46 lat prowadził ustabilizowany tryb życia. Wszyscy członkowie rodziny byli silnie emocjonalnie związani ze sobą. Relacje rodzinne były bardzo częste. Rodzina miała wspólne plany wspólnego prowadzenia działalności gospodarczej i poczynili w tym kierunku nakłady budując halę na potrzeby tartaku. Powodowie po śmierci M. G. są w bardzo złej kondycji psychicznej. Zdaniem powodów brak podstaw do przyjęcia przyczynienie się poszkodowanego.

W dniu 6 sierpnia 2018 r pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzanie od powodów na rzecz pozwanego kosztów postępowania.

W uzasadnieniu stanowiska podniesiono, że ustalając zadośćuczynienie pozwany brał pod uwagę wielkość i czas trwania cierpień każdego powodów, trwałość skutków czynu niedozwolonego w ich życiu, prognozy na przyszłość. Zadośćuczynienie powinno mieć charakter kompensacyjny, powinno jednocześnie stanowić odczuwalną wartość majątkową. Kwoty zadośćuczynienia ustalone w tej sprawie przez pozwanego stanowią w obecnych warunkach ekonomicznych wartość odczuwalną dla każdego z powodów, nie są wypłatą symboliczną. Pozwany zakwestionował roszczenie odszkodowania w wysokości wskazanej w pozwie z uwagi na brak dowodów na ich poniesienie. Podniesiono zarzut przyczynienia powoda ( poszkodowanego) do zwiększenia szkody na poziomie 50%.

W dniu 2 września 2021 r w związku z zawarciem ugody poza sądowej umorzono postepowanie z powództwa Z. G., J. G., B. P., M. S..

Sąd ustalił i zważył, co następuje.

W dniu 21 września 2017 roku w W. województwa (...) na skrzyżowaniu drogi krajowej nr (...) z ulicą (...), kierując samochodem osobowym marki A. (...) nr rej (...) G. K. nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym, poprzez niezachowanie szczególnej ostrożności i prawidłowej obserwacji przedpola jazdy podczas zbliżania się do skrzyżowania z sygnalizacją świetlną i pomimo czerwonego światła dla kierunku ruchu, nie ustąpił pierwszeństwa przejazdu prawidłowo jadącemu samochodowi marki F. (...) oprowadzając do zderzenia obu pojazdów, a następnie do uderzenia przez kierowany przez niego pojazd w stojący na przeciwległym pasie ruchu autobus marki (...) w wyniku, czego pasażer samochodu marki A. (...) M. G. doznał urazu wielonarządowego w tym urazu klatki piersiowej z pęknięciem mięśnia sercowego i masywnym krwotokiem wewnętrznym następstwie, którego nastąpił jego zgon.

Poszkodowany M. G. podczas zderzenia posiadał zapięty pas bezpieczeństwa. Przy dużym przeciążeniu rzędu 16G pas bezpieczeństwa przytrzymał ciało poszkodowanego podczas zderzenia, co wywołało bardzo dużą siłę działającą w obrębie klatki piersiowej, powodując pęknięcie ściany serca i naderwanie ciągłości aorty.

dowód: wyrok Sądu Rejonowego w Z. z dnia 31 sierpnia 2018 r syg. akt II K (...) k- 286 akta (...), opinia biegłego z zakresu kryminalistycznej rekonstrukcji wypadków drogowych k- 213 – 243.

H. G. 52 lat była żoną poszkodowanego M. G., posiadali dwoje dzieci P. G. (1), P. G. (2). Byli prawidłowo funkcjonującą rodziną, w której ukształtowały się bardzo dobre więzi rodzinne. Rodzina lubiła spędzać z sobą czas, wzajemna pomoc i opieka była naturalnym zachowaniem. Małżonkowie G. wiązali duże nadzieje z możliwością wspólnego z dziećmi, prowadzenie działalności gospodarczej związanej z budową tartaku / stolarni w rodzinnej miejscowości zmarłego. Zmarły wraz z innymi członkami rodziny wybudował halę na ten cel i częściowo zakupili też maszyny. Małżonkowie kupli też dom w stanie surowym w K.. Mieli wspólne plany na przyszłość. Relacja małżeńskie oparte były na miłości, szacunku i zaufaniu. Mieli wspólne dochody, prowadzili wspólne gospodarstwo domowe. M. G. nie miała problemów ze zdrowiem. Małżonkowie wspólnie podejmowali decyzje, wzajemnie się wspierali. Wszystkie uroczystości rodzinne spędzali i organizowali razem, łączyła ich bardzo silna więź emocjonalna.

Po wypadku H. G. doświadczyła depresji, która w przebiegu łagodnym występuje również obecnie. Powódka próbowała się leczyć farmakologicznie, zażywała leki antydepresyjne, ale z powodu wystąpienia skutków ubocznych w postaci objawów kardiologicznych musiała zrezygnować z tego leczenia. Regularnie korzysta ze wsparcia psychologicznego w hospicjum, w którym pracuje, jako pielęgniarka, dwa razy w tygodniu. Spotkania terapeutyczne mają pomagają powódce w codziennym funkcjonowaniu. Sposobem rządzenia sobie z zaistniałą sytuacją jest praca. Nie zmienia to faktu, że śmierć męża była i jest dla powódki traumatycznym doznaniem. Ból i cierpienie wywołane nagłą utratą męża, z którym planowała dalsze wspólne życie, były bardzo duże. Powódka ma poczucie osamotnienia, krzywdy doznanej złymi i nieodwracanymi zmianami w jej życiu. Proces żałoby nie zakończył się. H. G. nie zaadoptowała się do nowych warunków życia, cały czas skoncentrowana jest głównie na przeszłości, na relacji z nieżyjącym mężem, za którym bardzo tęskni. Nagła śmierć męża jest ogromną stratą, która odcisnęła wyraźne piętno na całym życiu powódki.

P. G. (2) była córką zmarłego. Miały bardzo dobry i częsty kontakt z ojcem, mogła liczyć na jego pomoc. Z uwagi na charakter pracy H. G. – pielęgniarka i częste nieobecność i w domu powódka zapamiętała, że ojciec bardzo mocno angażował się w jej wychowanie. Był dla niej podporę, łączyły ją silne więzi emocjonalne z ojcem. Powódka, pomimo, że wyprowadziła się w dorosłym życiu z domu rodzinnego, to często chętnie korzystała z pomocy rodziców. M. G. pomagał córce w rozpoczęciu i prowadzeniu jej działalności gospodarczej. Śmierć ojca była bolesnym i traumatycznym doznaniem, doświadczyła też silnego lęku o swoje zdrowie i o zdrowie swoich najbliższych. Wycofała się z relacji interpersonalnych i innych różnych aktywności. Pojawiły się problemy ze snem i koncentracją. Obecnie jest osobą wycofaną, bierną, pełną lęku. Proces żałoby nie zakończył się.

P. G. (1) był synem zmarłego. Miał podobne jak siostra relacje z ojcem. Lubili wspólnie spędzać czas i pomimo różnicy zdań zawsze rozmawiali i potrafili dojść do porozumienia. M. G. wspierał syna w jego pasji organizowania wycieczek górskich. Pomagał mu również finansowo. Relacje wytworzyły stan silnych i dobrych więzi emocjonalnych. Również dla powoda śmierć ojca była bolesnym i traumatycznym doznaniem. Zaczął ponownie palić papierosy, stał się osobą bierną, pomimo, że z natury jest osobą dynamiczną. Powód nie akceptuje tego uczucia bierności, obojętności, które doświadczył w takim natężeniu. Miał problemy ze snem, często płakał, ma poczucie dużego żalu. Po śmierci ojca bardzo bał się, ze jestem chory, był u różnych lekarzy wszyscy go uspokajali. Proces żałoby nie zakończył się.

dowód: zeznania świadka K. F. zapis nagrania 00.15.00 do 00.57.21 k- 94 – 97, powodów P. G. (1) zapis nagrania 00.59.05 do 01.13.54 k- 97, 98, J. G. zapis nagrania 01.15.16 do 01.22.02 k- 98, 99, P. G. (2) zapis nagrana 01.23.17 do 01.41.05 k- 99 – 101, Z. G. zapis nagrania 01.42.30 do 01.54.32 k- 101, 102, B. P. zapis nagrania 01.55.41 do 02.07.18 k- 102, 103, M. S. zapis nagrania 02.08.28 do 02.18.05 k- 103, 104, H. G. zapis nagrania 02.19.39 do 02.42.56 k- 104 – 106, opinii biegłego psychologa k- 160 – 166.

Ustalony stan faktyczny wynika z dokumentów urzędowych, zeznań świadków. Strony nie kwestionowały treści dokumentów w szczególności opinii biegłych sądowych. Wyrok, jaki zapadł w sprawie karnej zgodnie z art. 11 kc - wiąże sąd w postępowaniu cywilnym. Odpowiedzialność pozwanego, ubezpieczyciela, co do zasady nie budzi wątpliwości. Opinia biegłego z zakresu kryminalistycznej rekonstrukcji wypadków drogowych wykluczyła zarzut braku zapięcia pasów bezpieczeństwa przez poszkodowanego. Pozwany nie kwestionował opinii. Nie zachodzą w tej sytuacji żadne przesłanki do przyjęcia przyczynienia się poszkodowanego do skutków wypadku.

W zakresie skutków, jakie śmierć wywołała w najbliżej rodzinie Sąd dał wiarę zeznaniom świadka, powodom, oraz treści opinii biegłego. Pozwany nie zgłosił dowodu przeciwnego, nie kwestionował tych dowodów.

W ocenie Sądu osobą, która w największym stopniu odczuła krzywdę była żona zmarłego, dlatego kwota zadośćuczynienia powinna być najwyższa. Zaznaczyć jednak należy, iż poczucie krzywdy, ból i cierpienie zarówno żony i dzieci poszkodowanego Sąd ocenił, jako bardzo duże.

Pomimo dramatycznych okoliczności zdarzenia, przedstawionych w zeznaniach przez stronę powodową, których Sąd nie kwestionuje, żądanie zapłaty na rzecz:

- H. G. kwoty zł 132 500 zł k- 8 ograniczonych w pozwie do 121 380 zł ( łącznie 150 000 zł),

- P. G. (2), P. po 105 000 zł, ( łączenie 120 000zł), jest wygórowane i nie jest adekwatne do wszystkich okoliczności zdarzenia i jego skutków.

Sąd za udowodnione i adekwatne uznał zadośćuczynienie dla H. G. w wysokości 100 000 zł łącznie, dla P. G. (2), P. G. (1) po 80 000 zł.

Zgodnie z art. 446 § 4 kc - Sąd może także przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Żeby doszło do naruszenia więzi między osobami bliskimi w sposób, który podlega ochronie w świetle powyższej normy prawnej, wymagane jest istnienie szczególnie silnego stosunku emocjonalnego i psychicznego o charakterze rzeczywistym i trwałym. Ustawodawca zaniechał wskazania kryteriów ustalania wysokości zadośćuczynienia i przez posłużenie się klauzulą generalną ("suma odpowiednia") pozostawił je uznaniu sądów. Śmierć osoby najbliższej niewątpliwie narusza dobra osobiste i jest to stanowisko ugruntowane i utrwalone w orzecznictwie i doktrynie por – wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 5 stycznia 2018 r. I ACa 552/17, LEX nr 2439560 - art. 446 § 4 k.c. nie zawiera żadnych wskazań, co do kryteriów ustalania wysokości przewidzianego w nim świadczenia. Przewiduje on jedynie, że suma zadośćuczynienia ma być odpowiednia. Nie ma matematycznego miernika wyceny poczucia krzywdę. Zadośćuczynienie powinno przedstawiać odczuwalną wartość ekonomiczną, tak, aby nie doszło do deprecjacji krzywdy, którą ma ono łagodzić. Zasadniczą funkcją zadośćuczynienia jest, bowiem funkcja kompensacyjna, gdyż jego celem jest złagodzenie cierpienia wywołanego utratą osoby bliskiej. Zatem, aby ten cel osiągnąć świadczenie z tego tytułu musi stanowić odczuwalną wartość ekonomiczną. Śmierć osoby bliskiej to ogromna dolegliwość psychiczna dla członka rodziny zmarłego, a jej skutki rozciągają się na całe jego dalsze życie. Przedstawione kryteria są ugruntowane w orzecznictwie Sądów – wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 lipca 2019 r.

V CSK 179/18, LEX nr 2712254 - …zadośćuczynienie powinno uwzględniać dramatyzm doznań osoby bliskiej, poczucie osamotnienia i pustki, cierpienia moralne i wstrząs psychiczny wywołany śmiercią osoby najbliższej, rodzaj i intensywność więzi łączącej pokrzywdzonego ze zmarłym, oparcie w innych osobach bliskich, wiek osoby uprawnionej do zadośćuczynienia, stopień, w jakim pokrzywdzony będzie umiał się znaleźć w nowej rzeczywistości i zdolności jej zaakceptowania, leczenie doznanej traumy, a także wiek pokrzywdzonego.

Sąd z powodów wyżej wskazanych i ocenionych uznał, iż stopień cierpienia i krzywdy należy do kategorii bardzo wysokich. Naruszono dobro najwyższe – prawo do życia w rodzinie, które w sposób trwały i nieodwracalny przerwała dramatyczna śmierć M. G.. Poszkodowany w żaden sposób nie przyczyniła się do wypadku i jego skutków. Intensywność i długotrwałość ujemnych doznań jest bardzo duża.

Na podstawie art. 446 § 4 kc – zasądzono od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powódki H. G. 82.500 zł. (osiemdziesiąt dwa tysiące pięćset złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 22 listopada 2017 r do dnia zapłaty, uwzględniając wcześniejszą wypłatę kwoty 17 500 zł w pozostałym zakresie oddalono powództwo H. G., jako zawyżone i nieudowodnione.

Na podstawie art. 446 § 4 kc zasądzono od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powódki P. G. (2) 65.000 zł. (sześćdziesiąt pięć tysięcy złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 14 marca 2018 r do dnia zapłaty, na rzecz P. G. 65.000 zł. (sześćdziesiąt pięć tysięcy złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 20 stycznia 2018 r r do dnia zapłaty, z uwzględnieniem wcześniejszą wypłatę kwoty po 15 000 zł w pozostałym zakresie oddalono powództwo P. G. (2), P. G. (1), jako zawyżone i nieudowodnione.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 kc – od dnia wezwania k- 34, 37, 39.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 100 kpc stosunkowo jej rozdzielając. Powódka H. G. wygrała proces w proporcji 67,96 % do 32,04 %, powodowie P. G. (2) i P. G. (1) w proporcji 61,90 % do 38,10 %.

Koszty poniesione przez H. G. to 6069 zł opłata sądowa, 5417 zł koszty zastępstwa procesowego, 700 zł wydatki na opinie biegłych, łącznie 12 186 zł, z czego 67,96 % wynosi 8281,60 zł .

Koszty poniesione przez pozwanego w sporze z H. G. to 5400 zł zastępstwo procesowe, 697,81 zł wydatki na biegłego łącznie 6079,81 zł, z czego 32,04 % wynosi 1947,97 zł.

Należne powódce H. G. od pozwanego koszty to 6.333,63 zł.

Koszty poniesione przez P. G. (2) i P. G. (1) przez każdego, to 5250 zł opłata sądowa, 5417 zł koszty zastępstwa procesowego, 700 zł wydatki na opinie biegłych, łącznie 11 367 zł z czego 61,90 % wynosi 7036,17 zł .

Koszty poniesione przez pozwanego w sporze z P. G. (2) i P. G. (1) to 5400 zł zastępstwo procesowe, 697,81 zł wydatki na biegłego łącznie 6079,81 zł, z czego 38,10% wynosi 2316,40 zł, w każdym sporze osobno.

Należne powodom P. G. (2) i P. G. (1) od pozwanego koszty to kwota 4719,77 zł dla każdego.