Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt I C 463/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 sierpnia 2022 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu – Wydział I Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Dagmara Kos

Protokolant: sekr. sąd. Joanna Wołczyńska – Kalus

po rozpoznaniu w dniu 8 lipca 2022 roku w Sieradzu na rozprawie

sprawy z powództwa M. Ł. (1) i M. Ł. (2)

przeciwko H. J.

o ochronę dóbr osobistych

1. zobowiązuje pozwanego H. J. do opublikowania w terminie 7 dni od uprawomocnienia się orzeczenia w serwisie społecznościowym G. (...)oświadczenia następującej treści: „Ja, H. J., lekarz weterynarii, przepraszam Panią M. Ł. (1) i Pana M. Ł. (2) za bezprawne naruszenie ich dóbr osobistych poprzez zamieszczenie w komentarzu sugestii, że Państwo Ł. nie opiekowali się swoim psem B. w sposób prawidłowy, nie interesowali się losem swojego psa, jak i również, że posiadają złą reputację w swoim mieście – Z. oraz przepraszam za napisanie nieprawdy, że Państwo Ł. mają doświadczenie w wykańczaniu lekarzy, bo to wcześniej robili. Przepraszam za bezzasadne przypisywanie im powszechnie nieakceptowanych zachowań.”,

2. w pozostałym zakresie powództwo oddala,

3. nie obciąża powodów M. Ł. (1) i M. Ł. (2) brakującymi kosztami postępowania w sprawie.

Sygn. akt I C 463/21

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 27 grudnia 2022 r. powodowie M. Ł. (1) i M. Ł. (2) wnosili o nakazanie pozwanemu H. J. opublikowania przeprosin w serwisie społecznościowym G.+ skierowanych do powodów o treści „Ja, H. J., lekarz weterynarii, przepraszam Panią M. Ł. (1) i Pana M. Ł. (2) za bezprawne naruszenie ich dóbr osobistych poprzez zamieszczenie w komentarzach sugestii, że Państwo Ł. nie opiekowali się swoim psem B. w sposób prawidłowy, nie interesowali się losem swojego psa, jak i również, że posiadają złą reputację w swoim rodzinnym mieście – Z. oraz przepraszam za napisanie nieprawdy, że Państwo Ł. mają doświadczenie w „wykańczaniu lekarzy, bo to wcześniej robili…”. Przepraszam za bezzasadne przypisywanie im powszechnie nieakceptowanych zachowań.” oraz o zobowiązanie pozwanego do zapłaty kwoty 10.000,00 zł na rzecz L. R. poprzez wpłatę powyższej kwoty na rachunek Fundacji (...), Pl. (...), (...)-(...) P., numer rachunku (...) tytułem: Darowizna L. R. – tytułem zadośćuczynienia a także zasądzenie łącznie na ich rzecz od pozwanego kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

(pozew-k.3-8)

W odpowiedzi na pozew pozwany wnosił o oddalenie powództwa i zasądzenie solidarnie od powodów na jego rzecz kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

(odpowiedź na pozew- k.29-30)

Na rozprawie w dniu 8 lipca 2022 r. pełnomocnik powodów popierał powództwo a pełnomocnik pozwanego wnosił o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów według norm przepisanych. Podnosił, iż powództwo jest niezasadne także z przyczyn wskazanych w art. 5 kc.

(protokół rozprawy z dnia 8 lipca 2022 r. na płycie CD 00:01:39 – 02:10:01- koperta k.80)

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

Pozwany H. J. jest lekarzem weterynarii i prowadzi Przychodnię (...) w Z.. Powodowie M. Ł. (1) i M. Ł. (2), będący właścicielami Browaru (...) w Z., korzystali z usług pozwanego, u którego leczyli własne zwierzęta oraz zwierzęta należące do prowadzonej przez nich firmy.

(zeznania świadka A. J.- protokół rozprawy z dnia 8 lipca 2022 r. na płycie CD 01:09:10 – 01:48:54, zeznania powódki M. Ł. (1)- protokół rozprawy z dnia 8 lipca 2022 r. na płycie CD 01:49:43 – 01:54:55 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 8 kwietnia 2022 r. na płycie CD 00:08:35 – 00:56:45- koperta k.80, zeznania pozwanego H. J.- protokół rozprawy z dnia 8 lipca 2022 r. na płycie CD 01:54:55 – 01:57:38 w zw. z 00:22:05 – 01:08:10- koperta k.80)

Powodowie w 2020 r. wzięli ze schroniska psa (...) stóżującego, który wabił się B.. Po wzięciu tego psa prosili oni o wizytę pozwanego, gdyż pies bał się smyczy. Podczas tej wizyty pozwany stwierdził, że pies ma podwiniętą powiekę i poinformował powodów, że można przeprowadzić drobny zabieg kosmetyczny aby wyeliminować ten problem. Sugerował on też powodom, że wykonanie tego zabiegu poprawi kondycję psa, gdyż nie będzie on ciągle łzawił. W późniejszym czasie powodowie byli z psem u pozwanego, gdyż pies miał rozwolnienie.

(zeznania powódki M. Ł. (1)- protokół rozprawy z dnia 8 lipca 2022 r. na płycie CD 01:49:43 – 01:54:55 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 8 kwietnia 2022 r. na płycie CD 00:08:35 – 00:56:45- koperta k.80, zeznania pozwanego H. J.- protokół rozprawy z dnia 8 lipca 2022 r. na płycie CD 01:54:55 – 01:57:38 w zw. z 00:22:05 – 01:08:10- koperta k.80)

Powodowie zdecydowali się na przeprowadzenie u psa zabiegu zalecanego przez pozwanego, który miał kosztować 200,00 zł. W dniu 21 kwietnia 2021 r. w godzinach porannych przywieźli psa do lecznicy prowadzonej przez pozwanego i mieli go odebrać po przeprowadzonym zabiegu w godzinach popołudniowych. Przed umówioną godziną odbioru przez powodów psa, pozwany zadzwonił do powoda i poinformował go, że pies źle się wybudza i przełożył jego odbiór na późniejszą godzinę. Później jeszcze raz zadzwonił do powodów i polecił im późniejszy przyjazd po psa i znów informował ich, że pies źle się wybudza po zabiegu. Ponieważ powódka denerwowała się stanem psa, pojechała wraz z córką do lecznicy pozwanego aby przekonać się co się dzieje z psem. Gdy zobaczyła, że pies jest w złym stanie, zaczęła mieć wątpliwości, czy pies był dobrze leczony i pytała pozwanego czy mogą z córką zostać przy psie na noc ale pozwany nie zgodził się na to.

Następnego dnia wczesnym rankiem powódka napisała do pozwanego sms – a z pytaniem o stan psa. Pozwany odpisał jej, że będzie mogła zabrać psa, gdy jego stan się poprawi. Po otwarciu lecznicy powódka pojechała w odwiedziny do psa. Stan psa był zły, gdyż dostał on krwotoku. Powódka pytała pozwanego czy może zabrać go do innej lecznicy, lecz pozwany stwierdził, że nie przeżyje on drogi. Powódka odjechała a po jakimś czasie do psa przyjechał w odwiedziny powód. W tym dniu powodowie byli w odwiedzinach u psa 2 lub 3 razy. Po godzinie 21.00 w tym dniu powódka napisała do pozwanego sms – a z pytaniem o stan zdrowia psa. Pozwany odpisał, że pies poszedł napić się wody i jeśli poczuje się lepiej, to będzie mógł być zabrany przez powodów.

Następnego dnia rano pozwany zadzwonił do powoda i poinformował go, że pies nie żyje. Powodowie przeżywali śmierć psa i poprosili swoją asystentkę aby ustaliła z pozwanym telefonicznie jaka jest dalsza procedura po śmierci psa. Pozwany powiedział jej, że powodowie mogą odebrać psa lub go zutylizować. Po przekazaniu powodom tej informacji powódka prosiła asystentkę, by poinformowała pozwanego, że powodowie decyzję w sprawie psa podejmą w późniejszym czasie, gdyż na razie nie są w stanie o tym myśleć. Po dwóch – trzech dniach powódka napisała pozwanemu sms – a, w którym poinformowała go, że chce odebrać psa i napisała mu o swoich odczuciach związanych z jego śmiercią. Pozwany odpisał jej wówczas, że pies został zutylizowany i że rozumie jej żal. W późniejszym czasie pojechała ona do pozwanego ze swoją asystentką aby odebrać dokumentację medyczną psa.

(częściowo zeznania świadka A. J.- protokół rozprawy z dnia 8 lipca 2022 r. na płycie CD 01:09:10 – 01:48:54, zeznania powódki M. Ł. (1)- protokół rozprawy z dnia 8 lipca 2022 r. na płycie CD 01:49:43 – 01:54:55 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 8 kwietnia 2022 r. na płycie CD 00:08:35 – 00:56:45- koperta k.80, częściowo zeznania pozwanego H. J.- protokół rozprawy z dnia 8 lipca 2022 r. na płycie CD 01:54:55 – 01:57:38 w zw. z 00:22:05 – 01:08:10- koperta k.80, kserokopia historii choroby- k.20)

Po śmierci psa powódka na koncie G.+ lecznicy pozwanego pod swoim nazwiskiem opublikowała opinię, w której napisała, że pozwany jest pseudo weterynarzem, który nie chciał zrobić psu badań moczu i krwi i swoimi działaniami doprowadził do jego śmierci.

Na swoim koncie w serwisie społecznościowym F. w dniu 29 kwietnia 2021 r. powódka zamieściła wpis, w którym odradzała zaprowadzanie psów do pozwanego. Napisała, że doprowadził on do śmierci jej psa po drobniutkim zabiegu. Sugerowała też, że jeśli do pozwanego zaprowadza się psa odbiera się tylko smycz. Oceniła też, że pozwany jest najgorszym weterynarzem w Polsce.

Powód na swoim koncie w serwisie społecznościowym F. w dniu 13 maja 2021 r. zamieścił wpis, iż poszukuje dobrego prawnika specjalizującego się w błędach weterynaryjnych. Poinformował w nim, że pozwany przez swoje zaniedbania doprowadził do śmierci jego psa i wskazywał, że pozwany przed zabiegiem nie zrobił psu żadnych badań. Ponadto pisał, że jeśli nic z tym nie zrobi, pozwany przez swoje niechlujstwo i pazerność zabije jeszcze wiele zwierząt. Zamieścił on też wpis na grupie, w którym ponowienie prosił o polecenie mu dobrego prawnika specjalizującego się w prawie błędów i zaniechań weterynaryjnych. Poinformował w nim, iż pozwany dopuścił się świadomych zaniechań prowadzących do śmierci jego psa. Pod wpisem powoda wywiązała się dyskusja z innymi użytkownikami serwisu (...). Pozwany zamieścił też krytyczny wpis dotyczący Przychodni (...).

(zeznania świadka A. J.- protokół rozprawy z dnia 8 lipca 2022 r. na płycie CD 01:09:10 – 01:48:54, zeznania pozwanego H. J.- protokół rozprawy z dnia 8 lipca 2022 r. na płycie CD 01:54:55 – 01:57:38 w zw. z 00:22:05 – 01:08:10- koperta k.80, wydruki z F.- k.36-41, k.42-43)

Po zamieszczeniu przez powódkę wpisu na koncie lecznicy pozwanego w G.+ zaczęło przybywać opinii, po których ocena tej lecznicy spadła z 4,8 do 2,3. Pozwany, który nie zgadzał się z opinią powódki zamieszczoną na koncie G.+ przychodni, dokonał na tym koncie wpisu, w którym tłumaczył czemu doszło do śmierci psa. Podał on w nim, że pies powodów był uczulony na jeden z leków, czego nie wykryłyby badania laboratoryjne oraz, że walka o życie psa trwała dwa dni, podczas których miał on podawane wiele litów płynów, leki przeciwbólowe i inne. Wpis pozwanego nie ograniczył się do podania przyczyn śmierci psa. Pozwany odniósł się w nim także do samych powodów i ich zachowań. Podał on, że gdy opiekunowie psa przyszli do niego na 5 minut, gdyż tyle znaleźli czasu, podczas ich wizyty pies przysuwał się w jego kierunku, sugerując, że był on lepszym opiekunem dla psa niż powodowie. Podał w nim też, że powodowie na tragedii związanej ze śmiercią psa próbują odbudować swoją nadszarpniętą opinię w mieście, sugerując, że mają oni złą opinię. Ponadto podał w nim też, że pies był tak spragniony miłości, że nawet lekarza, który robił mu zastrzyki i kroplówki, bardziej lubił od swoich „opiekunów”. Poinformował w nim też, że „opiekunowie” psa nawet nie przyszli się z nim pożegnać, pozostawili go samego i kazali zutylizować a pojawili się dopiero po dwóch dniach, aby go pokroić, zrobić sekcję i zniszczyć lekarza, bo to jest ich głównym celem a mają doświadczenie, bo to samo już wcześniej robili.

Pozwany podając w swoim wpisie informacje na temat nadszarpniętej opinii powodów w mieście i o tym, że ich głównym celem jest niszczenie lekarzy, bo już to robili, bazował na informacjach swoich klientów, którzy ostrzegali go przed powodami i mówili mu, że jak jest z nimi wszystko dobrze, to jest dobrze a jak coś się wydarzy, to może mieć on nieprzyjemności. Klienci ci mówili pozwanemu, że powodowie pozywali lekarzy za błędy w sztuce lekarskiej i że zwalniali pracowników w ramach restrukturyzacji browaru oraz, że mieli dużo negatywnych komentarzy na profilu G.. Pozwany nie sprawdzał informacji, jakie na temat powodów były mu przekazywane przez klientów lecznicy.

Powodowie, którzy kochali psa operowanego przez powoda i cierpieli po jego śmierci, poczuli się dotknięci zawartymi we wpisie pozwanego sugestiami, że nie byli dobrymi opiekunami psa oraz tym, że pozwany twierdził, że mają oni w mieście złą opinię i że ich głównym celem jest niszczenie lekarzy, co już wcześniej robili. Powódka nie prowadziła sporu sądowego z lekarzem. Ordynator oddziału ginekologii przeprosił ją po tym jak popełnił błąd.

Pismem z dnia 2 czerwca 2021 r. pozwany wezwał powódkę do zaniechania naruszania jego wizerunku dokonanego w ten sposób, że umieszcza ona w Internecie, prawdopodobnie wraz z pomocą członków swojej rodziny oraz znajomych, nieprawdziwe i krzywdzące go opinie na temat jego osoby i prowadzonej przez niego działalności w postaci gabinetu weterynaryjnego. Poinformował ją też, że nie popełnił błędu lekarskiego. Zażądał jednocześnie, by powódka w ciągu jednego tygodnia usunęła wszystkie negatywne opinie i wpisy na temat jego przychodni weterynaryjnej umieszczone w Internecie zarówno pod adresem jego przychodni weterynaryjnej w mapach G., które pisane były z kont G. jej rodziny, znajomych i innych osób z nią powiązanych a także umieszczonych we wszystkich portalach społecznościowych typu F., które nie polegają na prawdzie oraz umieszczenia opinii lub wpisu pod adresem jego przychodni z przeprosinami za naruszenie jego dóbr osobistych. Ponadto zażądał on zapłaty przez nią zadośćuczynienia w kwocie 5.000,00 zł na rzecz Towarzystwa (...). Poinformował on też powódkę, iż w przypadku braku spełnienia jego żądań podejmie dalsze kroki prawne w tym wystąpi z powództwem o ochronę dóbr osobistych i zawiadomi prokuraturę o popełnieniu przestępstwa zniesławienia.

(kserokopia pisma pozwanego- k.12)

Odpowiadając na to wezwanie powodowie omówili spełnienia żądań pozwanego. Poinformowali też pozwanego, iż to on opublikował nieprawdę i publicznie ich zniesławia.

(kserokopia pisma powodów- k.13)

Przedmiotowych ustaleń stanu faktycznego Sąd dokonał
w oparciu o zeznania świadka i stron oraz w oparciu o dokumenty zgromadzone w aktach sprawy.

Sąd nie dał jedynie wiary zeznaniom pozwanego i świadka A. J. w tej części, w której podawali oni, iż pozwany dostał ustną dyspozycję telefoniczną, by zutylizować psa powodów. Ich zeznania pozostawiały bowiem w sprzeczności z zeznaniami powódki a do zeznań świadka A. J. Sąd musiał podchodzić z dużą ostrożnością, gdyż jest ona żoną pozwanego i jako taka była ona zainteresowana korzystnym dla niego rozstrzygnięciem sprawy a przy tym nie słyszała ona osobiście tej dyspozycji skoro miała być ona przekazana pozwanemu telefonicznie a zatem swoją wiedzę w tym zakresie czerpała ona od pozwanego.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

W przedmiotowej sprawie powodowie dochodzili zobowiązania pozwanego do przeproszenia ich za naruszające ich dobra osobiste informacje i sugestie zwarte w jego wpisie dokonanym na koncie G.+ lecznicy pozwanego oraz o zasądzenie od pozwanego zadośćuczynienia na rzecz Fundacji (...) w P.. Powodowie twierdzili, iż swym działaniem pozwany naruszył ich dobra osobiste w postaci czci, godności i dobrego imienia. Swoje roszczenia zatem powodowie wywodzili z art. 23 kc i 24 kc w zw. z art. 448 kc.

Art. 23 kc stanowi, iż dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach. Zgodnie natomiast z art. 24 § 1 kc ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków w szczególność ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie (uregulowanych właśnie w art. 448 kc) może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy na wskazany cel społeczny.

Przepis art. 23 kc nie zawiera definicji dóbr osobistych a wymienione w nim dobra są podane jedynie przykładowo. W doktrynie i orzecznictwie przyjmuje się, że dobra osobiste są to pewne wartości niematerialne łączące się ściśle z jednostką ludzką. Wobec tego istnieje wiele dóbr korzystających z ochrony prawnej i wiele praw osobistych chroniących te dobra. Jednakże różnorodność występowania w życiu dóbr osobistych podlegających ochronie cywilnoprawnej powoduje, iż niemożliwe jest ustalenie, usystematyzowanie przesłanek ogólnych, których występowanie mogłoby przesądzić o tym czy dane zdarzenie stanowi naruszenie jakiegoś dobra. Obecnie w doktrynie i orzecznictwie Sądu Najwyższego przeważa pogląd, że przy ocenie, czy doszło do naruszenia dobra osobistego, decydujące znaczenie ma nie tyle subiektywne odczucie osoby żądającej ochrony prawnej, ile to, jaką reakcją wywołuje w społeczeństwie to naruszenie. Miernika pozwalającego na ustalenie czy naruszone zostało dobro osobiste należy więc poszukiwać w tzw. opinii publicznej, będącej wyrazem poglądów powszechnie przyjętych i akceptowanych przez społeczeństwo i funkcjonujących w nim wzorców. Przy ocenie, czy doszło do naruszenia dobra, którego ochrony domaga się osoba zgłaszająca żądanie, należy brać przy tym pod uwagę całokształt okoliczności konkretnego stanu faktycznego. Sąd na tle konkretnego stanu faktycznego ocenia – stosując kryteria obiektywne – czy doszło do naruszenia dobra osobistego i czy zachodzą przesłanki do zastosowania któregoś ze środków ochrony prawem przewidzianych.

Ustawodawca w art. 24 § 1 kc jednoznacznie wskazał, że bezprawność działania jest przesłanką konieczną do udzielenia ochrony prawnej przewidzianej w tym przepisie. Jednocześnie w sposób szczególny ukształtowany został ciężar dowodowy w procesie o ochronę dóbr osobistych przez wprowadzenie zasady domniemania bezprawności działania. Wobec tego powód musi w procesie jedynie wykazać, że doszło do naruszenia lub zagrożenia jego dóbr osobistych cudzym działaniem, natomiast na pozwanym ciąży obowiązek wykazania istnienia okoliczności usprawiedliwiających to działanie a więc wyłączających bezprawność. Za okoliczności takie na ogół uznaje się działanie w ramach porządku prawnego to jest działanie dozwolone przez obowiązujące przepisy prawa, wykonywanie prawa podmiotowego, zgodę pokrzywdzonego oraz działanie w obronie uzasadnionego interesu. Działanie w ramach obowiązującego porządku prawnego, czy wykonywania własnych praw podmiotowych musi mieścić się w pewnych granicach, których przekroczenie wyłącza możliwość powołania się na nie, jako na przyczynę egzoneracyjną. Gdy dochodzi do wkroczenia w sferę cudzego prawa lub dobra, konieczne jest zbadanie, czy zachodzą okoliczności uzasadniające lub usprawiedliwiające działanie sprawcy, i to pozwany zgodnie z rozkładem ciężaru dowodowego powinien je wykazać w toku procesu o naruszenie dóbr osobistych.

Powodowie wskazali, iż swoimi sugestiami na temat tego, że byli oni złymi opiekunami psa oraz informacjami na temat tego, że mają oni nadszarpniętą opinię w mieście i że ich głównym celem jest zniszczenie lekarza w czym mają już doświadczenie, pozwany naruszył ich dobra osobiste w postaci godności i dobrego imienia. Cześć człowieka obejmuje dwa aspekty: dobre imię (cześć zewnętrzna) i godność (cześć wewnętrzna). Godność jest tym dobrem osobistym człowieka, które odzwierciedla wewnętrzne poczucie własnej wartości i ważności jako indywidualnej osoby ludzkiej. Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka (art. 30 Konstytucji RP). Konkretyzuje się w poczuciu własnej wartości człowieka i oczekiwaniu szacunku ze strony innych ludzi. Naruszenie godności (zniewaga – art. 216 kk) polega z reguły na ubliżeniu komuś lub obraźliwym zachowaniu wobec niego. Naruszenie dobrego imienia (zniesławienie – art. 212 kk) polega na pomówieniu o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć tę osobę w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności. Może tu chodzić zarówno o rozpowszechnianie wiadomości określonej treści, która stanowi zarzut pod adresem jednostki, jak i wyrażanie ujemnej oceny jej działalności.

Odwołanie się, przy ocenie, czy doszło do naruszenia czci, godności i dobrego imienia powodów, do kryteriów obiektywnych, oznacza uwzględnienie opinii występującej w społeczeństwie, a nie reakcji społeczeństwa na konkretne zachowanie pozwanego. (patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 września 2010 r., V CSK 19/10). Innymi słowy, przy ocenie, czy doszło do naruszenia dobrego imienia lub godności osobistej nie mają decydującego znaczenia indywidualne odczucia powodów, ich otoczenia, czy też konkretnych odbiorców komentarzy pozwanego, ale miarodajne są przeciętne opinie ludzi rozsądnie i uczciwie myślących w środowisku, do którego należy osoba żądająca ochrony. Konieczne jest więc odwołanie się do abstrakcyjnego wzorca przeciętnego odbiorcy tych komentarzy.

W ocenie Sądu powodowie wykazali, że poprzez sugestie pozwanego, iż byli oni złymi opiekunami psa oraz informacjami na temat tego, że mają oni nadszarpniętą opinię w mieście i że ich głównym celem jest zniszczenie lekarza w czym mają już doświadczenie, naruszone zostały ich dobra osobiste w postaci czci rozumianej, jako dobre imię i godności, czyli czci wewnętrznej.

Opisane we wpisie pozwanego zachowania powodów sugerujące, iż byli oni złymi opiekunami psa i że nie interesowali się jego losem, gdy trafił do lecznicy dla zwierząt, w odbiorze społecznym postrzegane są jako naganne, bezduszne i godne potępienia. Świadczą one o złym charakterze osób, które zachowań takich się dopuszczają. Sugestie, że powodowie nie interesowali się chorym psem, tworzyły zatem ich pejoratywny obraz i dyskredytowały ich w oczach opinii publicznej. Wskazać przy tym należy, że dobro osobiste osoby fizycznej może zostać naruszone całą treścią wypowiedzi i jej sensem a nie tylko konkretnymi sformułowaniami. Możliwe jest bowiem naruszenie dobra osobistego treścią wypowiedzi, z której jednoznacznie wynikają sugestie co do nagannego postępowania osoby wskazanej w tej wypowiedzi. Podobnie twierdzenia pozwanego o tym, iż powodowie mają złą opinię w mieście a ich głównym celem jest niszczenie lekarzy, w czym mają doświadczenie, kreowało ich zły wizerunek w odbiorze społecznym jako osób nielubianych i niebezpiecznych.

W ocenie Sądu pozwany nie obalił przy tym domniemania bezprawności naruszenia dóbr osobistych powodów. Nie wykazał on bowiem prawdziwości swoich sugestii co do tego, iż powodowie byli złymi opiekunami psa. Przeprowadzone w sprawie dowody wykazały, że powodowie dbali o psa i chcieli poprawić jakość jego życia poprzez zabieg, jaki wykonał pozwany, za który to zabieg musieli oni zapłacić. Jednocześnie nie potwierdziły się twierdzenia pozwanego, że pies nie był kochany przez powodów przez co był spragniony miłości. Przeprowadzone dowody wykazały, że powodowie po oddaniu psa do lecznicy prowadzonej przez pozwanego interesowali się przez cały czas psem, dzwonili i sms – owali z pozwanym dopytując o jego stan zdrowia i odwiedzali psa w lecznicy. Pozwany przyznał przy tym, iż powodowie nie z własnego wyboru nie spędzali z psem czasu po operacji lecz dlatego, że w jego lecznicy po prostu nie ma takiej możliwości, by opiekunowie spędzali cały czas po zabiegu z psem. Pozwany nie wykazał też prawdziwości swoich twierdzeń, iż powodowie są ludźmi cieszącymi się w mieście nienajlepszą opinią i by zniszczyli jakiegokolwiek lekarza.

W ocenie Sądu pozwany nie wykazał też żadnych okoliczności, które pozwalałyby uznać jego zachowanie za mieszczące się w ramach porządku prawnego czy też podyktowane obroną uzasadnionego interesu bądź będące wyrazem wykonywania prawa podmiotowego. Wolność wypowiedzi nie jest bowiem nieograniczona a jej granice kończą się tam gdzie dochodzi do naruszenia dobra osobistego drugiego człowieka. W przypadku naruszenia dobra osobistego konkretną wypowiedzią, Sąd waży oba te konkurujące ze sobą prawa i z uwagi na całokształt okoliczności faktycznych sprawy ocenia, czy wolność słowa nie została w danym przypadku nadużyta. Nikt nie jest bowiem uprawniony do takiego korzystania ze swych praw, które bezprawnie godzi w prawa innych osób (porównaj wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 13 listopada 2015 r., sygn. akt I ACa 197/15, L.)

Uznając, że pozwany naruszył dobra osobiste powodów na podstawie art. 24 § 1 zd. 2 kc Sąd zobowiązał pozwanego do opublikowania w terminie 7 dni od uprawomocnienia się orzeczenia w serwisie społecznościowym G.+ oświadczenia następującej treści: „Ja, H. J., lekarz weterynarii, przepraszam Panią M. Ł. (1) i Pana M. Ł. (2) za bezprawne naruszenie ich dóbr osobistych poprzez zamieszczenie w komentarzach sugestii, że Państwo Ł. nie opiekowali się swoim psem B. w sposób prawidłowy, nie interesowali się losem swojego psa, jak i również, że posiadają złą reputację w swoim mieście – Z. oraz przepraszam za napisanie nieprawdy, że Państwo Ł. mają doświadczenie w wykańczaniu lekarzy, bo to wcześniej robili. Przepraszam za bezzasadne przypisywanie im powszechnie nieakceptowanych zachowań.”. Sąd uznał, iż złożenie wskazanego oświadczenia z przeprosinami we wskazanym serwisie społecznościowym będzie wystarczające do usunięcia skutków naruszenia, gdyż to w tym serwisie zamieszczony był wpis naruszający dobra osobiste powodów.

Sąd nie podzielił przekonania pozwanego, iż powodowie czynią ze swojego prawa użytek, który jest sprzeczny z zasadami współżycia społecznego, gdyż także oni dokonywali w Internecie negatywnych wpisów na temat pozwanego. Zauważyć bowiem należy, iż nawet w przypadku wzajemnego naruszenia dóbr osobistych roszczenia z art. 24 § 1 kc nie znoszą się i okoliczność ta nie implikuje automatycznego oddalenia roszczeń wywodzonych z tego przepisu.

Zgodnie z art. 448 kc w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia.

Choć powodowie wnosili o zasądzenie od pozwanego zadośćuczynienia w związku z naruszeniem ich dóbr osobistych, to biorąc pod uwagę, iż żądana przez nich kwota miała być zasądzona nie na ich rzecz lecz na rzecz Fundacji (...), ich żądanie faktycznie było żądaniem zasądzenia odpowiedniej sumy na cel społeczny.

Ustawowe sformułowanie „sąd może zasądzić odpowiednią sumę na cel społeczny” oznacza, że w konkretnych okolicznościach sprawy sąd uprawniony jest ocenić, że brak jest dostatecznych podstaw do uwzględnienia tego środka ochrony. Niewątpliwie ocena ta nie może być dowolna, nieodzowne jest bowiem uwzględnienie i wnikliwe rozważenie wszystkich istotnych przesłanek, ocenę taką uzasadniających (patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2002 r., V CKN 1421/00, LEX nr 1103625). Podstawowym kryterium, podlegającym ocenie jest rozmiar i intensywność doznanej krzywdy moralnej a także stopień i zakres negatywnych konsekwencji, wynikających z faktu naruszenia dobra osobistego. Rozmiar i intensywność krzywdy oceniać należy według zobiektywizowanej miary a nie subiektywnych odczuć pokrzywdzonego. Swoboda decyzji sądu w rozstrzyganiu o roszczeniach związanych z naruszeniem dóbr osobistych, odnosi się do oceny, czy zastosowanie środka finansowego jest w okolicznościach konkretnej sprawy odpowiednim i potrzebnym sposobem rekompensaty, czy też zastosowane inne środki ochrony niemajątkowej są wystarczające do naprawienia, zminimalizowania czy też usunięcia skutków naruszeń.

Zważywszy na miejsce publikacji wpisu naruszającego dobra osobiste powodów, którym było konto lecznicy dla zwierząt prowadzonej przez pozwanego w serwisie społecznościowym G.+, które nie ma dużego zakresu odbiorców, nie można mówić o poważnym zagrożeniu utraty przez powodów dobrego imienia. Stąd też, zdaniem Sądu, żądanie zasądzenia od pozwanego kwoty 10.000,00 zł na cel społeczny nie miałoby w okolicznościach przedmiotowej sprawy charakteru kompensacyjnego, a jedynie charakter represyjny. Mając zatem na uwadze powyższe oraz to, że zobowiązanie pozwanego do zamieszczenia oświadczenia z przeprosinami powodów w serwisie społecznościowym, gdzie znalazł się wpis naruszający dobra osobiste powodów, stanowi odpowiednią formę zadośćuczynienia za naruszenie ich dóbr osobistych, Sąd oddalił żądanie zasądzenia od pozwanego odpowiedniej sumy na cel społeczny.

Z uwagi na fakt, iż zgłoszone przez powodów roszczenie niemajątkowe zostało uwzględnione, pozwany winien zwrócić powodom koszty procesu zawiązane z tym żądaniem w kwocie 1.328,50 zł, na które złożyły się opłata od pozwu w kwocie 600,00 zł, wynagrodzenie pełnomocnika powodów w kwocie 720,00 zł ustalone stosownie do treści § 8 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. poz. 1800 ze zm.) i połowa opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 8,50 zł. Z kolei w związku z oddaleniem roszczenia majątkowego, powodowie powinni zwrócić pozwanemu koszty procesu zawiązane z tym żądaniem w kwocie 1.800,00 zł stanowiące wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego w kwocie ustalone stosownie do treści § 2 ust. 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. poz. 1800 ze zm.) Biorąc pod uwagę fakt, iż pozwany naruszył dobra osobiste powodów, Sąd na podstawie art. 102 kpc nie obciążył powodów brakującymi kosztami procesu, uznając, iż sprzeciwiają się temu względy słuszności.

I C 463/21

Podstawa prawna:

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE